Can you transplant a head to another body? - Max G. Levy

Çeviri: Ahmet Mert Polat Gözden geçirme: Eren Gokce

On March 14th, 1970, Robert White and his team carted two small monkeys

14 Mart 1970′de Robert White ve ekibi iki küçük maymunu

into an operating room.

ameliyathaneye taşıdı.

The neurosurgeon lay on the verge of an ambitious experiment,

Beyin cerrahı, onlarca yıl süren iddialı bir deneyin eşiğindeydi,

decades in the making, which was bizarre,

bu doğrudan kendi tuhaf rüyası değilse bile

if not pulled straight from his own fever dream.

garipti.

White’s objective?

White’ın hedefi neydi?

Connect the head of Monkey A to the body of Monkey B,

A maymununun kafasını B maymununa aktarmaktı.

in what he considered a whole-body transplant.

Böylece tam vücut nakli yapmış olacaktı.

White’s ultimate goal was to one day perform this surgery on humans.

White’ın nihai hedefi bir gün bu ameliyatı insanlar üzerinde yapmaktı.

While disturbing, the idea of a body transplant

Rahatsız edici olsa bile vücut nakli fikri

raises ethical, biological, and philosophical questions—

etik, biyolojik ve felsefi soruları

on the nature of life and the limits of science—

yaşamın doğası ve bilimin sınırlarıyla birlikte

that are still discussed today.

bugün hâlâ tartışılan bu soruları gündeme getiriyor.

But first, is it even medically possible?

Ama önce, tıbbi olarak mümkün mü?

White's surgery faced several technical hurdles.

White'ın ameliyatı birkaç teknik engelle karşılaştı.

For one thing, it guaranteed paralysis

Öncelikle, geçmişte hatta şimdi bile

as no doctor then— or now— could reconnect a severed spinal cord.

hiçbir doktor kopmuş bir omuriliği bağlayamadığından, felç olmak kesindi.

But White, a practicing neurosurgeon,

Ancak White, bir beyin cerrahı olarak, bu ameliyatın

thought the surgery could be life-saving

ALS gibi ileri mobilite hastalığı veya omurilik yaralanması

for his patients with spinal cord injuries or progressive mobility diseases like ALS.

olan hastalarının hayatını kurtarabileceğini düşündü.

These patients often face multi-organ failures and paralysis,

Bu hastalar genellikle çoklu organ bozuklukları ve felç ile karşılaşır,

so with a body transplant,

bu nedenle vücut nakli ile birlikte

he hoped to save their lives by replacing all of their organs at once.

tüm organlarını tek seferde değiştirerek hayatlarını kurtarmayı umuyordu.

But paralysis wasn't the only challenge.

Ancak tek sorun felç değildi.

Due to their high energy demands,

Yüksek enerji talepleri nedeniyle,

brain cells require a constant supply of oxygenated blood to survive.

beyin hücreleri hayatta kalmak için daimi oksijenli kan kaynağına ihtiyacı vardır.

Yet the transplant surgery would likely interrupt the brain’s oxygen flow

Yine de nakil ameliyatı muhtemelen

beynin oksijen akışını saatlerce kesecektir.

for hours.

But White had an idea.

Ama White'ın bir fikri vardı.

When the brain is cold,

Beyin soğuk olursa

its metabolism slows down and it relies less on oxygen.

metabolizması yavaşlar ve oksijen akışına ihtiyacı azalır.

Experimenting on dogs and monkeys,

Köpekler ve maymunlar üzerinde deneyler yapan White,

White optimized a brain-cooling technique

beynin kan akışının seçici bir şekilde soğutulup durdurulduğu,

where the brain’s blood flow was selectively chilled and halted,

fakat vücutta geri kalan kanın ise

sıcak ve dolaşımın devam ettiği bir beyin soğutma tekniği buldu.

while the rest of the body’s blood remained warm and circulated.

Then, in 1964, White successfully cooled the brain of a human patient

Daha sonra, 1964′te White, ölümcül bir beyin tümörü olan bir insan hastasının

with a life-threatening brain tumor into “suspended animation” at 11°C.

beynini 11°C’de “geçici ölüm hâline” sokarak soğuttu.

Whereas normally the surgical team would have just 3 to 5 minutes

Normalde cerrahi ekibin tümörü çıkarmak için

yalnızca 3 ila 5 dakikası olurken

to remove the tumor,

bu yeni teknik ile birlikte

with this new technique,

they operated for over an hour without causing damage.

herhangi bir hasar vermeden

bir saatten uzun bir süre ameliyat ettiler.

Brain cooling revolutionized the field of neurosurgery

Beyin soğutması beyin cerrahisi alanında devrim yarattı

and put White one step closer to his body transplant goal.

ve White’ı vücut nakli hedefine bir adım daha yaklaştırdı.

But this vision was fraught with serious ethical concerns.

Ancak bu vizyon ciddi etik endişelerle doluydu.

What conditions would justify such an experimental surgery,

Hangi koşullar güçsüz düşürebilen ve nörolojik hasara sebep olabilecek

that could result in debilitating pain and neurological damage?

böyle deneysel bir ameliyatı haklı çıkarır ?

And how many animals would have to die to prove it was possible?

Ve bunun mümkün olduğunu kanıtlamak için kaç hayvanın ölmesi gerekecekti?

At the time, bioethics was still an emerging field.

O zamanlar biyoetik hâlâ gelişmekte olan bir alandı.

Nevertheless, numerous critics, including many in the scientific community,

Buna rağmen, birçok eleştirmen, birçoğu bilim camiasından olmak üzere

recognized the cruelty of White's research and strongly opposed it.

White’ın araştırmasını zalimce buldu ve şiddetle karşı çıktı.

Yet White continued to gain approval from agencies like the NIH.

Yine de White, NIH gibi ajanslardan onay almaya devam etti.

And by 1970, he was ready to attempt a monkey body transplant.

Ve 1970 yılına gelindiğinde maymun vücudu nakli yapmaya hazırdı.

First Monkey A was installed with temporary blood vessels—

İlk Maymun A’ya geçici kan damarları takıldı ki bunlar

coils of plastic tubes that tethered the head to the body.

kafayı vücuda bağlayan plastik tüplerden oluşan bobinler gibidir.

Plastic tube by plastic tube, the team connected Body B to Head A,

Plastik tüpten plastik tüpe, ekip vücut B’yi Kafa A’ya bağladı

and then waited for the subject to awake from anesthesia.

ve ardından deneğin anesteziden uyanmasını bekledi.

The monkey did— alive, paralyzed, and extremely distressed.

Maymun uyandı fakat felç olmuş ve son derece sıkıntılı bir şekilde.

According to the team, the monkey could see, smell, hear,

Ekibe göre maymun, görebiliyor, koklayabiliyor, duyabiliyor

and even tried to bite off one of the doctors’ fingers.

ve hatta doktorların parmağını ısırmaya çalışıyordu.

White felt this proved that the operation could work.

White bu operasyonun işe yarayabileceğini kanıtladığını hissetti.

The brain appeared to survive a head transplant

Beyin kafa naklini atlatmış gibi gözüküyordu ve

and, with high doses of drugs, could live without immune rejection.

yüksek dozda ilaçlarla bağışıklık reddi olmadan yaşayabiliyordu.

But had White performed a body transplant on Monkey A?

Ama White Maymun A’ya vücut nakli mi yaptı?

Or was it a head transplant on Monkey B?

Yoksa Maymun B’ye kafa nakli mi yapmıştı?

The surgery raises questions about the mind-body divide

Bu ameliyat zihin-beden ayrımı hakkındaki

binlerce yıldır tartışılan soruları gündeme getiriyor.

that have been debated for millennia.

While modern neuroscience supports the central role of the brain

Modern sinirbilim beynin bilincimizi geliştirmedeki

in building out our consciousness,

merkezi rolünü desteklerken,

discoveries about gut neurons and the microbiome

bağırsak nöronları ve mikrobiyom hakkındaki keşifler

suggest that the answer may be more complicated.

cevabın daha karmaşık olabileceğini düşündürmektedir.

Does part of the “self” reside outside of the mind?

“Benliğin” bir kısmı zihnin dışında mı bulunur?

The body and brain are interconnected by circuits and signaling systems;

Vücut ve beyin devreler ve sinyal sistemleri ile birbirine bağlıdır;

so, what is lost by separating the two?

o hâlde, ikisini ayırarak ne kaybedilir?

As a neurosurgeon, White performed more than 10,000 brain operations

Beyin cerrahı olarak White, 1998′de emekli olmadan önce

before retiring in 1998—

10.000′den fazla beyin ameliyatı yaptı -

but never the human head transplant he dreamed of.

ancak hayal ettiği insan kafa naklini asla yapmadı.

Since then, several scientists have expressed interest in picking up

O zamandan beri, birçok bilim adamı, White’ın bıraktığı yerden devam etmeye

where White left off, reviving unfinished debates.

ilgi duyduklarını dile getirdi, bitmemiş tartışmaları canlandırdılar.

Even if a doctor could successfully connect a patient’s head

Bir doktor, hastanın kafasını bir donörün vücuduna

to a donor’s body,

başarılı bir şekilde bağlayabilse bile,

who of the two would emerge?

ikisinin birleşimden ortaya çıkan kim olur?

And is extending a life always worth the cost?

Ve bir hayatı uzatmak, her zaman verilen bedele değer mi?