How farming planted seeds for the Internet - Patricia Russac

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

We talk about inventions and innovation

Sanki en iyi şeyler internet, iPad'ler

as though the best things out there

ve akıllı telefonlar gibi

are the Internet, iPads, or smart phones.

buluşlar ve yenilikten bahsediyoruz.

Or perhaps more simply,

Ya da daha da basitçe

trains, planes, and automobiles.

trenler, uçaklar ve otomobiller.

Which one is most important,

Hangisi daha önemli,

the best, or the greatest?

daha iyi veya daha büyük?

Which one has had the most impact on society?

Toplum üzerinde daha fazla etkisi olan hangisi?

Today the debate would probably be

Bugün tartışma muhtemelen

in favor of computer technology,

bilgisayar teknolojisi lehine olurdu,

but is it?

ama öyle mi?

Well, some would say, "Nope, not really, it's farming."

Birisi şöyle diyebilir, "Hayır, öyle değil, çiftçiliktir."

Where would we be if we didn't have it?

O olmasaydı, nerede olurduk?

Give up?

Vazgeçtiniz mi?

We would still be hunting and gathering

İnterneti bırakın, hiçbir şey

with little time to invent anything,

icat etmeye zaman kalmadan

let alone the Internet.

avlanıyor ve topluyor olurduk.

That's right, farming is the seed of civilization.

Doğru, çiftçilik medeniyetin tohumudur.

Not quite literally, but without early man's discovery

Tam öyle olmasa da, eski insanların tohumları kullanarak

of using seeds to grow grain,

hububat yetiştirme keşfi olmadan

we wouldn't have much of anything we have today.

bugün olan şeylerden pek çoğu olmazdı.

Growing your own food changed everything.

Kendi yiyeceğini yetiştirmek her şeyi değiştirdi.

Sure, hunting and gathering worked just fine

Elbette, avcılık ve toplayıcılık

for tens of thousands of years,

on binlerce yıl sürdü

but you couldn't do much else -

ama başka bir şey yapamıyordunuz -

no time.

zaman yoktu.

But when hunters and gatherers started planting seeds,

Ancak avcı ve toplayıcılar tohum ekmeye başladıklarında,

they began to farm.

çiftçilik yapmaya başladılar.

With farming came animals,

Çiftçilikle hayvanlar geldi

and with animals came settling down

ve hayvanlarla da yerleşmek

and staying in one location.

ve tek bir yerde kalmak.

So, how does this have anything to do

Peki bunun icat ve yenilikle

with invention and innovation?

ne ilgisi var?

Everything.

Her şey.

Anyone who's ever farmed,

Çiftçilik yapmış herkes bilir ki

even if it's planting a half dozen tomato plants in your backyard,

arka bahçenize yarım düzine domates fidesi dikmiş olsanız da

knows that you usually harvest way more

muhtemelen yiyebileceğinizden çok

than you could possibly eat,

daha fazlasını elde edersiniz,

a surplus.

bir fazlalık.

Farming yielded plenty of food,

Çiftçilik yeteri kadar yiyecek verdi,

with enough to store, trade, and eat.

depolayacak, ticaretini yapacak ve yiyecek kadar yeterince.

In other words, not everyone needed to be farmers.

Yani diğer bir deyişle, herkesin çiftçi olmasına gerek yoktu.

Therefore, this allowed other people,

Bundan dolayı, bu diğer insanların

non-farmers, to do other things

çiftçi olmayanların, alet yapmalarını,

such as make tools,

çömlekçilik yapmalarını

craft pottery,

ve evler yapmalarını

and build homes.

sağladı.

Farming and food surpluses led to the division of labor.

Çiftçilik ve yiyecek fazlası işgücünün bölümüne yol açtı.

This is still thousands of years ago,

Bu hâlâ binlerce yıl önce,

so life wasn't easy.

yani hayat kolay değildi.

But with so many people contributing to the community,

Ancak pek çok insanın topluma katkıda bulunmasıyla

small villages began to develop.

küçük köyler gelişmeye başladı.

As the population of villages expanded,

Köylerin nüfusları arttıkça

so did the needs of the people.

insanların ihtiyaçları da arttı.

Things got complicated.

İşler karmaşıklaştı.

But, civilization is just that - advanced, complex societies.

Ama zaten medeniyet de bu - ileri, karmaşık toplumlar.

And without farming, they would not exist.

Çiftçilik olmadan bu olmayacaktı.

Villages increased in size,

Köylerin büyüklüğü arttı,

eventually becoming the first cities.

sonunda ilk şehirler oldular.

Cities are just one of the basic features of a civilization,

Şehirler medeniyetin en basit özelliğidir,

the others include central government,

diğerleri merkezi hükûmet,

system of writing,

yazı sistemi,

organized religion,

organize din,

art and architecture,

sanat ve mimari,

urban planning of roads, bridges, and public works,

yolların, köprülerin ve kamu işlerinin şehir planlaması,

social classes,

sosyal sınıflar

and different jobs.

ve değişik işlerdir.

Developing expertise in various types of occupations

Farklı mesleklerde uzmanlık kazanmak

allowed for innovative ways of doing things,

bir şeyler yapmanın yenilikçi yolunu getirdi,

producing new products,

yeni ürünler üretilmesini

or making advancements in technology.

veya teknolojide ilerlemeler kazanılmasını.

As civilizations became more complex,

Medeniyetler daha karmaşık oldukça,

new ways of doing things were needed.

işleri yapmanın yeni yollarına gerek duyuldu.

Some were out of necessity.

Bazıları ihtiyaçtandı.

Others because people had ideas.

Diğerleri insanların fikirleri olduğu için.

The sharing of ideas and technology

Fikirlerin ve teknolojinin paylaşılması

led to the growth of things we readily use today,

bugün hâlihazırda kullandığımız şeylerin büyümesine yol açtı,

like the Internet.

internet gibi.

So without farming, we'd still be hunting and gathering.

Yani çiftçilik olmasaydı hâlâ avcılık ve toplayıcılık yapıyor olacaktık.

No video,

Video yok,

no computers,

bilgisayar yok

and certainly no world wide web.

ve kesinlikle internet yok.