The World Machine | Think Like A Coder, Ep 10

Çeviri: Saliha Karatepeli Gözden geçirme: Nihal Aksakal

As Ethic falls, she remembers.

Etik düşerken hatırlıyor.

She remembers the world before they unearthed the crystal.

Kristali ortaya çıkarmadan önceki dünyayı hatırlıyor.

She remembers the glee she felt when she built her first robot.

İlk robotunu yaptığındaki sevincini hatırlıyor.

But mostly she remembers the friends she’s made

En çok da son birkaç günde

these last few days:

edindiği arkadaşları hatırlıyor:

courageous Adila and her resistance movement.

Gözüpek Adila ve onun direniş hareketi,

Octavia’s sacrifice to keep the guards distracted.

korumaların dikkatini dağıtmak için Octavia'nın fedakarlığı,

Lemma and her idealistic drive to cure everyone.

Lemma ve onun herkesi tedavi etmek için olan idealist gayreti

And Hedge.

ve Hedge.

Her creation, her responsibility, her failure… her betrayer.

Onun eseri, onun sorumluluğu, onun başarısızlığı... onun haini.

Hedge, who convinced her to collect the three nodes

Aslında ihtiyacı olmayan üç düğümü toplamaya

that she never actually needed.

onu ikna eden Hedge.

For Ethic remembers how to operate the World Machine.

Etik, Dünya Makinesini kullanmayı hatırlıyor.

If only she could get a second chance at it.

Sadece onu kullanabilmek için ikinci bir şansa ihtiyacı var.

Adila has been in radio contact with Octavia,

Adila, robotların yakalayıp Etik ile aynı hücreye koydukları

whom the robots captured and imprisoned in the same jail that held Ethic.

Octavia ile irtibat halindeydi.

Ethic explains that Hedge has manipulated them all,

Etik, Hedge'in herkesi manipüle ettiğini

and will now try to break down the Bradbarrier

ve şimdiyse Bradbarrier'i alaşağı edip,

and cover the entire world in a giant maze,

eğer onu durdurmazlarsa

tüm dünyayı devasa bir labirente dönüştüreceğini açıkladı.

unless they can stop him.

But she has a plan:

Ancak bir planı var:

Ethic herself will go to the crystal at the center of the maze

Etik bizzat labirentin merkezindeki kristale gidecek

and use its powers to stop Hedge.

ve gücünü Hedge'i durdurmak için kullanacak.

Meanwhile, Adila and Lemma will do whatever they can to slow Hedge down.

Bu sırada Adila ve Lemma, Hedge'i yavaşlatmak için elinden geleni yapacak.

As Ethic weaves her way towards the innermost maze,

Etik labirentin içine doğru ilerlerken,

her radio picks up a transmission.

telsizi bir yayın yakalıyor.

Octavia has freed hundreds of members of the resistance from stasis.

Octavia yüzlerce direniş üyesini durağanlık kabininden kurtardı.

Together, they’ve staged a jailbreak and overwhelmed the guards.

Hep birlikte bir firar gerçekleştirip, korumaları şaşkına çevirdiler.

The resistance has access to the World Machine,

Direnişçiler Dünya Makinesi'ne ulaştılar

but they don’t know how to use it; they’ll need Ethic for that.

ama kullanmayı bilmiyorlar, bunun için Etik'e ihtiyaçları var.

All they have at their disposal are nearly limitless spools of wire.

Ellerinde bulunan tek şey neredeyse sınırsız olan tel makaraları.

The strands are durable, but prisoners can break them deliberately

Teller dayanıklı ancak ihtiyaç duymaları durumunda

if they need to.

mahkumlar onları koparabilir.

Ethic reaches the entrance to the inner most maze… and it’s sealed from within.

Etik labirentin en iç kısmına ulaşıyor ve içeriden mühürlendiğini görüyor.

She remembers a few things from when she flew over the maze days earlier.

Birkaç gün önce labirentin üzerinden uçarken gördüğü bir şeyleri hatırlıyor.

It centers on the crystal.

Merkezi kristalin üzerinde.

There are many dead ends, but no paths that loop back on themselves.

Bir sürü çıkmaz var ancak kendilerine dönecek bir yol yok.

Ethic has one opportunity to radio the members of the resistance

Etik, çıkışı bulmak için labirente dalmadan önce

a simple set of instructions

direnişin üyelerine basit bir talimatlar dizisini telsizle bildirmek için

before they plunge into the labyrinth in search of the exit.

tek bir fırsata sahip.

What directions can she give them so they can quickly navigate the maze,

Labirentte hızlıca yollarını bulmaları, kapıyı açmaları ve Etik'i doğruca

open the door, and guide Ethic straight back to the crystal?

kristale yönlendirmeleri için Etik onlara hangi yönlendirmeleri verebilir?

Pause now to figure it out for yourself.

Kendiniz bulmak için şimdi durdurun.

İpucu için 3 saniye

Hint in 3

İpucu için 2 saniye

Hint in 2

İpucu için 1 saniye

Hint in 1

Here’s a hint:

İşte bir ipucu:

One of the challenges here is to find a way to indicate where dead ends are,

Zorluklardan bir tanesi çıkmazları belirtecek bir yol bulmak,

so that the resistance members don’t keep going down them.

böylece direniş üyeleri o tarafa gidip durmayacak.

Try simplifying the maze to something like this.

Labirenti şöyle bir şeye basitleştirmeyi deneyin.

Let’s say you’ve just hit this dead end, then came back to this intersection.

Diyelim ki bu çıkmaza geldiniz sonra da bu kavşağa geldiniz.

What could you do to show the next person who gets here

Sizden sonra gelecek insana

that they don’t need to explore that path?

o yoldan gitmemelerini göstermek için ne yaparsınız?

Pause now to figure it out yourself.

Kendiniz bulmak için şimdi durdurun.

Solution in 3

Çözüm için 3 saniye

Solution in 2

Çözüm için 2 saniye

Solution in 1

Çözüm için 1 saniye

Most programming puzzles involve giving instructions to a single actor

Çoğu programlama bulmacaları bir hedefi başarmaları için

so that they can accomplish a goal.

tek bir aktöre talimatlar vermeyi gerektirir.

Instead, here we have a swarm of individuals,

Bunun yerine her biri basit talimatları yerine getirebilecek

each of whom can follow basic instructions.

bireylerden oluşan bir kümemiz var.

That’s unusual in programming, but not unheard of;

Bu programlamada alışılmadıktır ama duyulmamış değildir.

researchers are currently experimenting with swarms of small robots

Araştırmacılar küçük robot kümeleriyle

to do things like conduct search and rescue missions.

arama kurtarma görevlerini yürütmeleri için deneyler yapıyorlar.

The prisoners aren’t robots, but for Ethic’s purposes they’ll act like them.

Mahkumlar robot değil ama Etik'in gayesi için robot gibi davranacaklar.

And by working together they can achieve their goal much more efficiently.

Birlikte çalışarak hedeflerine daha verimli bir şekilde ulaşabilirler.

Because you have a lot of prisoners, you’ll want them to cover a lot of ground.

Çok fazla mahkumun olduğu için çok fazla yeri kaplamalarını isteyeceksin.

This matches up well to a maze-mapping technique called a depth-first search.

Bu derinliğine arama adlı bir labirent haritalama yöntemiyle örtüşüyor.

It’s called that because it involves going as deeply down a path as possible

Bu şekilde adlandırılmasının sebebi, geri dönmeye gerek kalmadan

before going back.

mümkün olduğunca derine inmeyi kapsaması.

In other words, if you had a maze like this,

Başka bir deyişle eğer bunun gibi bir labirentiniz olsaydı

you’d want to explore all the way down one of these branches

kavşağa geri dönüp başka bir kol denemeden önce

before returning to this intersection and trying another.

bu kollardan birini sonuna kadar keşfetmek isterdiniz.

Herkesin ne yapmaları gerektiğine dair bir dizi anlaşılır talimatlara ihtiyacı var.

Everyone needs a clear set of instructions for what they should do.

Like — first, tie down the loose end of your wire by the crystal,

Örneğin, önce telin gevşek ucunu kristale bağla

so it leads back there.

böylece oraya yönlendirsin.

If you find the door, open it and hand your spool to Ethic.

Kapıyı bulursan aç ve makaranı Etik'e ver.

If you’re in a passageway, keep going until you hit a dead end

Eğer koridorda isen çıkmaza

or an intersection.

ya da kavşağa gelene kadar devam et.

But what happens at either of those places?

Peki bu yerlerden birine geldiğinde ne olacak?

If someone encounters a dead end,

Eğer biri çıkmaza gelirse,

they should backtrack to the last intersection.

en son kavşağa geri dönmeli.

But they also need to mark it, so no one wastes time and goes back there.

Aynı zamanda orayı işaretlemeli böylece başkası da oraya giderek vakit kaybetmez.

The best tool for that is the wire—

Bunun için en iyi araç tel,

one option is to break both sections that lead down the dead end path,

seçeneklerden biri teli çıkmaza giden yerden kesip

and tie the spool to the wire that leads back to the crystal.

makarayı kristale giden tele bağlamak.

The broken wires tell everyone else who gets to this intersection

Kopuk teller o kavşaktan geçen herkese

“Don’t go this way.”

"Bu yoldan gitme" diyecek.

They’ll also guarantee the final path will lead straight to the crystal,

Aynı zamanda son yolun çıkmazlara değil de

rather than visiting dead ends.

doğrudan kristale olmasını garantileyecek.

Ok, so let’s say someone’s at an intersection.

Peki diyelim ki birisi kavşakta.

Now which way should they go?

Hangi yola gitmeli?

The first priority is to have everyone cover fresh ground

İlk öncelik, ikiye katlanmayı en aza indirmek için

to minimize doubling up.

herkesin yeni zemini almasını sağlamaktır.

So if there’s no wire down a direction, go that way.

Yani bir yönde tel yoksa, o yoldan git.

If there are multiple choices, choose one at random.

Birçok seçenek varsa, sırayla rastgele birini seç.

What if they’re in a sub-section like this, with 3 marked dead ends?

Peki ya 3 tane çıkmaz işaretli böyle bir alt koldalarsa?

The only thing to do is to go back where they came from.

Yapılacak tek şey geldikleri yere geri dönmek.

We now know that this whole section is one big dead end,

Artık tüm bu kolun koca bir çıkmaz olduğunu biliyoruz,

so they should break and retie the wire when they get to the next intersection.

yani sıradaki kavşakta teli koparıp yeniden bağlamaları gerek.

But let’s say they get there, and find two options where someone’s exploring,

Peki diyelim ki oraya vardılar ve başkalarının kefişte olduğu

ama kimsenin henüz çıkmaza ulaşmadığı iki seçenek gördüler.

but no one’s hit a dead end yet.

They may as well choose at random and go help explore that path further,

Çıkış için doğru yol olabileceği için

rastgele birini seçerek yolun ilerisini keşfetmeye yardımcı olabilirler.

in case it’s the right direction for the exit.

This isn’t the only way to solve this challenge, but in any correct method,

Bu zorluğu çözmenin tek yolu bu değil,

someone will eventually find the way out.

ama tüm doğru yöntemlerde birisi sonunda çıkış yolunu bulacak.

The moment of truth will be when Ethic takes their wire and follows it back,

Etik'in teli alıp, hedefine doğru gerisin geri takip ettiği an

inward towards her goal.

kader anı olacak.

The great thing about this method is that Ethic’s path is straight and true.

Bu yöntemde harika olan şey, Etik'in yolunun düzgün ve doğru olması.

The maze doesn’t have loops, so there's only one path from door to crystal.

Labirentin döngüleri yok, yani kapıdan kristale tek bir yol var.

And because everyone has been breaking and retying their wires,

Herkesin teli koparıp yeniden bağlaması sayesinde

Ethic won’t go down any dead-end paths.

Etik çıkmaz yollara gitmeyecek.

Face to face with her creation, Ethic has a choice:

Yaptığı şeyle yüz yüze gelen Etik'in seçim hakkı var:

she can destroy Hedge, or set things right.

Hedge'i yok edebilir ya da düzeltebilir.

All of this destruction was her fault, not Hedge’s;

Tüm bu yıkım onun suçuydu, Hedge'in değil,

it was her oversight that instructed him to build an infinitely large maze.

ona sonsuz büyüklükte bir labirent inşa etmesini söyleyen şey onun hatasıydı.

His decisions were misguided, but everything he did,

Kararları yanlış yönlendirilmişti

he did to follow his programming.

ama yaptığı her şey programına uymak adınaydı.

Ethic accesses his core and fixes her error with a single number:

Etik onun çekirdeğine erişiyor ve hatasını tek bir sayı ile düzeltiyor,

the size the maze was supposed to reach.

labirentin ulaşması gereken sayı ile.

Ethic has prevented catastrophe

Etik faciayı önledi

and regained possession of the World Machine.

ve Dünya Makinesi'nin hakimiyetini yeniden kazandı.

Her work with Adila, Octavia, and Lemma has already started to help people

Adila, Octavia ve Lemma ile yaptığı iş çoktan insanlara yardım etmeye

and heal the world’s turmoil, but there’s much work to be done.

ve dünyanın hengamesini iyileştirmeye başladı ama daha yapılacak çok şey var.

With the forgetting food out of their systems,

Unutturan yiyeceğin sistemlerinden çıkması ile

the people will become themselves again.

insanlar tekrar kendileri olacaklar.

They’ll regain their will to create and progress.

Üretme ve ilerleme arzularını geri kazanacaklar.

They’ll be free to break down the walls they’ve built between each other.

Aralarına ördükleri duvarları yıkmakta özgür olacaklar.

And they may come to approach their future with a little less greed

Kim bilir belki de geleceklerine daha az aç gözlülük

and a little more... Ethic

ve daha fazla Etik ile yaklaşabilirler.