How does a jellyfish sting? - Neosha S Kashef

แมงกะพรุนต่อยอย่างไร ? - นีโอชา เอส คาเชฟ

Translator: Thitiporn Ratanapojnard Reviewer: Rawee Ma

You're swimming in the ocean when something brushes your leg.

คุณกำลังว่ายน้ำในมหาสมุทร ขณะที่อะไรบางอย่างมาถูกขาคุณ

When the tingling sets in,

พอรู้สึกเจ็บแปล๊บ

you realize you've been stung by a jellyfish.

คุณก็รู้ตัวว่า คุณถูกแมงกะพรุนต่อยซะแล้ว

How do these beautiful, gelatinous creatures pack such a painful punch?

เจ้าสิ่งมีชีวิตที่เหมือนวุ้นแสนสวย มีพิษสงร้ายกาจเช่นนี้ได้อย่างไร

Jellyfish are soft because they are 95% water

แมงกะพรุนตัวนุ่มนิ่ม เพราะ 95% ของมันเป็นน้ำ

and are mostly made of a translucent gel-like substance called mesoglea.

และส่วนใหญ่ประกอบด้วยสารโปร่งแสงเหมือนวุ้น ที่เรียกว่า เมโซเกลีย (mesoglea)

With such delicate bodies,

ด้วยตัวที่บอบบางแบบนี้

they rely on thousands of venom-containing stinging cells called cnidocytes

พวกมันอาศัยเข็มพิษเป็นพันๆ ที่เรียกว่า ไนโดไซต์ (cnidocytes)

for protection and prey capture.

เพื่อป้องกันตัวและล่าเหยื่อ

Even baby jellyfish, the size of a pencil eraser,

แม้แต่ลูกแมงกะพรุนขนาดเท่ายางลบดินสอ

have the ability to sting.

ก็ยังต่อยได้

Larval jellyfish, ephyrae, look like tiny flowers pulsating in the sea.

แมงกะพรุนตัวอ่อน ที่เรียกว่า เอฟไฟเรีย (ephyrea) ดูเหมือนดอกไม้จิ๋วๆ เต้นกระดุ๊บๆ อยู่ในทะเล

As they grow, they become umbrella-shaped with a bell at the top

เมื่อมันโตขึ้น มันจะมีรูปร่างทรงระฆังคว่ำ ลักษณะคล้ายร่ม

and descending tentacles around the margin.

และหนวดห้อยลงมารอบๆ ขอบร่ม

The largest species of jellyfish, the lion's mane,

แมงกะพรุนสายพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดคือ แมงกะพรุนแผงคอสิงโต (lion's mane jellyfish)

has tentacles that can extend more than 100 feet,

มีหนวดที่ยืดยาวได้มากกว่า 100 ฟุต

longer than a blue whale.

ยาวกว่าวาฬสีน้ำเงินเสียอีก

These tentacles contain most of the stinging cells,

เข็มพิษส่วนใหญ่อยู่ที่หนวดพวกนี้

although some species have them on their bells, too.

แม้ว่าบางสายพันธุ์จะมีอยู่ที่ตรงร่มด้วย

Venom is ejected via a nematocyst,

พิษจะถูกฉีดผ่าน นีมาโตซิสต์

a whip-like hollow tubule,

เป็นท่อกลวงๆ รูปร่างเหมือนแส้

which lies coiled under high osmotic pressure.

ที่ขดอยู่ภายใต้แรงดันสูง

When mechanical or chemical stimuli activate an external trigger,

เมื่อมีสิ่งกระตุ้นจากการสัมผัสหรือทางเคมี กระตุ้นจากภายนอก

the lid of the cell pops open and sea water rushes in.

ฝาของเซลล์นี้จะเด้งเปิดออก และน้ำทะเลไหลพรูเข้าไป

This forces a microscopic barbed harpoon to shoot out,

แรงนี้จะดันให้เข็มเหมือนฉมวกขนาดจิ๋ว ดีดตัวออกมา

penetrate and inject venom into its victim.

ทิ่มแทงและฉีดพิษเข้าไปในเหยื่อ

Nematocyst discharge can occur in less than a millionth of a second,

การฉีดพิษจากนีมาโทซิสต์เกิดขึ้นในเวลา น้อยกว่า 1 ส่วนล้านของวินาที

making it one of nature's fastest biomechanical processes.

มันจึงเป็นหนึ่งในกระบวนการกลไกเคมี ที่เร็วที่สุดในธรรมชาติ

Nematocysts can continue to fire even after a jellyfish has died,

นีมาโทซิสต์สามารถยิงออกมาได้ หลังแมงกะพรุนตายแล้ว

so it's important to remove lingering tentacles stuck to the skin.

ดังนั้นการเอาหนวดที่ติดกับผิวหนังออก จึงเป็นเรื่องสำคัญ

Rinsing with vinegar will usually render undischarged nematocysts inactive.

การล้างด้วยน้ำส้มสายชูจะช่วยให้เข็มพิษ ที่ยังไม่ยิงออกมาหมดฤทธิ์

Seawater can also help remove residual nematocysts.

น้ำทะเลก็ช่วยล้างเอานีมาโทซิสต์ ที่เหลือออกไปด้วย

But don't use fresh water because any change in salt balance

แต่อย่าใช้น้ำจึด เพราะการเปลี่ยนแปลงของสมดุลเกลือ

alters the osmotic pressure outside of the cnidocyte

จะเปลี่ยนแรงดันออสโมติค ด้านนอกของไนโดไซต์

and will trigger the nematocyst to fire.

และจะกระตุ้นให้เข็มพิษพุ่งออกมาอีก

That's why urinating on the affected area, a common folk remedy,

เป็นเหตุว่าทำไมการปัสสาวะรดบริเวณที่โดนต่อย ซึ่งเป็นการรักษาพื้นบ้านที่พบบ่อย

may do more harm that good, depending on the composition of the urine.

อาจจะทำให้เกิดอันตรายมากกว่าเป็นประโยชน์ ขึ้นอยู่กับส่วนประกอบของปัสสาวะ

Most jellyfish stings are a painful nuisance,

การต่อยของแมงกะพรุนทั่วไป มักจะแค่น่ารำคาญ

but some can be deadly.

แต่บางครั้งอาจจะถึงตาย

An Indo-Pacific box jelly, also called a sea wasp,

แมงกะพรุนกล่องแปซิฟิค เรียกอีกชื่อว่า ต่อทะเล

releases venom which can cause contraction of the heart muscles

ปล่อยพิษที่ทำให้เกิดการบีบต้ว ของกล้ามเนื้อหัวใจ

and rapid death in large doses.

และตายอย่างรวดเร็วถ้าได้รับพิษในปริมาณสูง

There's an anti-venom, but the venom is fast-acting,

ยาแก้พิษนั้นมีอยู่ แต่พิษนั้นออกฤทธิ์เร็ว

so you'd need immediate medical intervention.

ดังนั้นคุณต้องได้รับการรักษาทันที

Despite the impressive power in their tentacles,

แม้ว่าหนวดมันจะอานุภาพมหาศาล

jellies aren't invincible.

แมงกระพรุนก็ไม่ได้อยู่ยงคงกระพัน

Their stinging cells are no match for the armor of thick-skin predators,

เข็มพิษของมันไม่อาจเทียบได้กับ หนังที่หนาเหมือนเกราะของผู้ล่า

like the leatherback turtle and ocean sunfish.

เช่น เต่ากระดองหนัง และปลาดวงอาทิตย์

These predators both have adaptations that prevents slippery jellyfish

ผู้ล่าทั้งสองนี้มีการปรับตัวที่กันไม่ให้ แมงกระพรุนตัวลื่นๆ

from escaping after they are engulfed:

หลุดรอดออกไปได้หลังถูกฮุบเข้าไป

backwards pointing spines in the turtle's mouth and esophagus

หนามแหลมชี้ไปด้านหลังในปาก และหลอดอาหารของเต่า

and recurved teeth behind the sunfish's cheeks.

และฟันโค้งหลังแก้มปลาดวงอาทิตย์

Even tiny lobster slipper larvae can cling to the bell of a jellyfish

แม้แต่ตัวอ่อนกั้งกระดานตัวจิ๋ว ก็สามารถเกาะบนร่มแมงกะพรุนได้

and hitch a ride,

และขอโดยสาร

snacking on the jelly while they preserve their own energy for growth.

กินแมงกะพรุนขณะที่มันออมพลังตัวเอง เพื่อการเจริญเติบโต

Small agile fish use the jellies as moving reefs for protection,

ปลาเล็กๆใช้แมงกะพรุน เป็นแนวปะการังเคลื่อนที่เพื่อป้องกันตัว

darting between tentacles without ever touching them.

ว่ายโฉบไปมาระหว่างหนวดโดยไม่แตะมันเลย

Nudibranchs, which are sea slugs covered in protective slime,

ทากเปลือย หรือทากทะเล ปกคลุมด้วยเมือกป้องกันตัวลื่นๆ

can actually steal the jelly's defenses by eating the cnidocytes

สามารถขโมยอาวุธของแมงกะพรุน โดยการกินไนโดไซต์

and transferring them to specialized sacks for later use,

และเปลี่ยนมันไปเป็นถุงพิเศษ เก็บไว้ใช้ภายหลัง

as weapons against their own predators.

เป็นอาวุธสู้กับผู้ล่าของมัน

Even humans might benefit from the sting of a jellyfish one day.

แม้แต่มนุษย์ก็อาจจะใช้ประโยชน์จากแมงกะพรุน สักวันหนึ่ง

Scientists are working on manipulating cnidocytes to deliver medicine,

นักวิทยาศาสตร์กำลังหาทางใช้ไนโดไซต์ ในการนำยาเข้าสู่ร่างกาย

with nematocysts rarely 3% of the size of a typical syringe needle.

ด้วยนีมาโทซิสต์ที่ขนาดไม่ถึง 3% ของเข็มฉีดยาทั่วไป

So, the next time you're out in the ocean, be careful.

ดังนั้น เมื่อคุณออกไปในมหาสมุทรคราวหน้า ระวังตัวด้วยนะ

But also, take a second to marvel at its wonders.

แต่อย่าลืมใช้เวลาซักเดี๋ยว เพื่อชื่นชม ในความอัศจรรย์ของมันด้วย