How whales breathe, communicate ... and fart with their faces - Joy Reidenberg

Translator: Unnawut Leepaisalsuwanna Reviewer: Teerachart Prasert

สวัสดีค่ะทุกคน ฉันเป็นนักกายวิภาคศาสตร์เปรียบเทียบ

Hi, everybody!

I am a comparative anatomist.

A comparative anatomist is someone who studies the structure of the body

นักกายวิภาคศาสตร์เปรียบเทียบคือ คนที่ศึกษา

โครงสร้างของร่างกาย ของสัตว์ชนิดต่าง ๆ

of lots of different animals.

And my favorite animals are whales.

สัตว์ที่ฉันโปรดปรานคือ ปลาวาฬ

I like to study whales because they're so interesting.

ฉันชอบศึกษาปลาวาฬ เพราะพวกมันน่าสนใจมากๆ

They've adapted to a unique environment of living in the water.

พวกมันปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมที่เป็นเอกลักษณ์ พวกมันปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมใต้น้ำ

ที่อยู่ใต้น้ำ ที่เปี่ยมเอกลักษณ์

And what I'm going to tell you about is how whales make sounds

เรื่องที่ฉันจะเล่าให้พวกคุณฟังคือ

ปลาวาฬส่งเสียงได้โดย

by basically farting with their face.

การผายลมออกมา จากหน้าของมัน

You know that they do this farting thing with their blowhole;

มันผายลมที่ว่านี้

ด้วยรูบนหัว เป็นการหายใจเอาอากาศออก

they blow out air like that,

แต่มันยังใช้อากาศทำอย่างอื่นอีก

but they also use air in lots of other ways.

มันใช้สร้างเสียง

They use it for sound production, which is what I'll focus on,

ซึ่งฉันกำลังจะพูดถึง

มีอีกหลายวิธีที่วาฬใช้อากาศ

but I also study other things they do with air,

เช่นการป้องกันไม่ให้อากาศเข้าเส้นเลือด

like keep it out of their bloodstream so they don't get bubbles,

จะได้ไม่เกิดฟองอากาศ

เหมือนกับที่เกิดขึ้นกับนักดำน้ำ

which is what happens to human scuba divers

ที่ขณะดำน้ำ แล้วเกิดอาการเมาความกดอากาศ

when they get decompression sickness.

But I'd like to start with the story

แต่ที่ฉันอยากจะเล่า คือเรื่องที่ว่า

of how these animals make these farting noises,

สัตว์พวกนี้ทำเสียงผายลมอย่างไร

and that story begins with understanding how hard it is to look at whales,

เราต้องเข้าใจก่อนว่า

การดูปลาวาฬนั้นยากเพียงใด

because they live underwater and they're really big,

เพราะมันอาศัยอยู่ใต้น้ำ และมันก็ใหญ่มากๆ

so they're hard animals to study.

มันจึงเป็นสัตว์ที่ยากแก่การศึกษา

And in this picture -- you see that animal in the middle?

แค่ในภาพนี้ คุณเห็นสัตว์ที่อยู่ตรงกลางนั้นไหม

That's a baby whale and it's already the size of a bus!

มันคือลูกปลาวาฬ และขนาดของมันก็เท่ากับรถบัสแล้ว

When you look at whales, start with the top of their head

เมื่อศึกษาปลาวาฬ คุณต้องเริ่มจาก

ด้านบนของหัวมัน เพราะที่นั้น

because their nose is on the top of their head,

มีจมูกมันอยู่

kind of like a built-in snorkel.

มันคล้ายๆ กับ เครื่องดำน้ำในตัว

They breathe through that because they're mammals

มันใช้จมูกนี้หายใจ เพราะมันคือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม

and mammals breathe air.

และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจะหายใจด้วยอากาศ

Their nose can be opened and closed,

จมูกของพวกมัน จะเปิดปิดได้

as if you were to pinch it like this.

เหมือนมีมือหนีบอยู่ที่รูเลย

You can see it's open in the bottom frame, where the red arrows are.

จะเห็นรูมันเปิดอยู่ ตรงภาพล่างสุด

ตรงที่ลูกศรสีแดงชี้ค่ะ

But not all whales have two nostrils.

แต่ไม่ใช่ปลาวาฬทุกตัวนะ ที่มีจมูกสองรู

Whales include the groups of dolphins and porpoises,

ปลาวาฬหลายชนิด รวมถึงปลาโลมาประเภทต่าง ๆ

and dolphins and porpoises, the small whales,

ปลาโลมาขนาดใหญ่ และ ขนาดเล็ก

have only one nostril on the top of their head,

มีรูจมูกเพียงรูเดียว อยู่ข้างบนสุดของหัว

and they open and close that nostril

มันจะเปิด และปิดรูจมูก

by taking what is essentially an upper lip, like this,

โดยใช้ส่วนที่เสมือน ริมฝีปากบน

and turning it back over their nose, like this.

แล้วเผยอมันขึ้นไปปิดจมูก แบบนี้

That's how they open and close their nose.

นี่คือวิธีการที่มันเปิดและปิดจมูก

ดังนั้น เมื่อมันส่งเสียง

So when they make sounds,

what they're basically doing is a raspberry,

ก็เหมือนมันเป่าปากพรืดๆ

(Makes raspberry sound) which is kind of like a fart, right?

เหมือนกับ (เสียงปาก) คล้ายเสียงผายลม ใช่ไหมคะ

Or up in New York, we call it a Bronx cheer.

ที่นิวยอร์คเราเรียกมันว่า หรือที่เขาเรียกกันว่า เสียงเชียร์แบบคนบรองซ์ (Bronx Cheer)

And the way they do that

มันทำเสียงพวกนี้

is by taking that big, fatty structure of a big fat lip,

โดยใช้ริมฝีปาก ขนาดหนาใหญ่

which, as you can see here in this picture,

แบบที่เห็นจากภาพนี้

which is a cut through the middle of a dolphin's head,

ซึ่งเป็นภาพผ่าครึ่งของหัวปลาโลมา

that big fat lip is that big yellow portion there,

ริมฝีปาก คือก้อนหนาใหญ่สีเหลืองในวงกลมค่ะ

and they roll it back and forth over the top of their nose

มันจะขยับก้อนนี้ กลับไปกลับมาตรงเหนือจมูก

so that they vibrate it,

ทำให้จมูกมันสั่น

kind of like when you let the air out of a balloon

เหมือนตอนที่คุณปล่อยลมออกจากลูกโป่ง

แล้วเกิดเสียงสั่นแปลกๆ

and it makes that weird vibration sound.

So this is what it sounds like when they make their noise:

เสียงที่ว่านั่น ดังแบบนี้ค่ะ

(Vibration noise)

(เสียงปลาโลมา)

Hear it? He'll do it again when he faces the camera.

ได้ยินไหมคะ มันจะทำอีกครั้ง

เมื่อมันมองกล้องค่ะ

[เสียงปลาโลมา]

(Vibration noise)

Sounds like it's farting underwater.

ฟังเหมือน มันผายลมในน้ำเลย

What that dolphin is actually doing, though, is echolocation,

สิ่งที่เจ้าโลมาทำ จริงๆ แล้ว

คือการใช้เสียงบอกตำแหน่ง (echolocation) ซึ่งมันจะทำเป็นชุด ๆ

which is making these series of pulses,

and it uses it like a bat uses sonar.

คล้ายกับที่ ค้างคาวใช้โซน่าร์ (sonar)

Well, a bat uses radar, but when it's underwater it's sonar,

คือ ค้างค้าวใช้เรดาร์ แต่เมื่ออยู่ในน้ำ

เราจะเรียก โซน่าร์ สัตว์พวกนี้ใช้โซน่าร์

so this animal is using sonar to see its world in sound.

เพื่อให้เห็นโลกของมัน โดยใช้เสียง

Trying to understand how this works, you have to look at it

เราจะเข้าใจการทำงานของมันได้

โดยนึกภาพว่า เรากำลังมองดู

as if you were looking at the amplifier speakers of a sound system.

ลำโพงขยายเสียง ในชุดเครื่องเสียง

The small-toothed whales are basically the "tweeters,"

ปลาวาฬที่มีฟันเล็กๆ คือลำโพงเสียงความถี่สูง (tweeters)

and the sound is coming from that little nose

เสียงนั้นก็มาจากจมูกเล็ก ๆ

ที่เคลื่อนไหวกลับไปกลับมา

that's moving back and forth and coming out of their forehead.

และถูกส่งออกมาจากหน้าผากของมัน

But the big whales are kind of like the "woofers,"

แต่พอไปดูที่เจ้าปลาวาฬตัวโต

มันจะเหมือน ลำโพงเสียงความถี่ต่ำ (Woofer)

the big speakers that you have in an amplifier system.

เป็นลำโพงตัวใหญ่ที่อยู่ในชุดเครื่องเสียง

And what's happening is their sound is coming out of the throat.

สิ่งที่เกิดขึ้นคือ เสียงของพวกมันออกมาจากลำคอ

So if you tried to make sound like a whale --

ดังนั้น ถ้าคุณพยายามเลียนเสียงปลาวาฬ

make a sound right now, and go, "ahhhhhh."

มาลองทำกันเลย

เอาล่ะ พร้อมกัน "อาห์"

OK, now put your hand on your throat, on your Adam's apple.

เอาล่ะ เอามือของคุณจับที่ลำคอ

บนลูกกระเดือก คุณรู้สึกว่ามันสั่นใช่ไหมคะ

You feel that vibration right there?

That is lost energy for you,

ซึ่งเปลืองพลังงานเปล่าค่ะ

because that's not how you communicate to everybody.

เพราะคุณไม่ได้สื่อสารกับคนอื่นด้วยวิธีนี้

You do it out of the mouth.

ต้องเปล่งออกทางปาก

But if you open your mouth underwater, no one will hear you.

แต่ถ้าไปอ้าปากใต้น้ำ

ไม่มีใครได้ยินเสียงคุณหรอก

You have to be able to take this energy and amplify it through the water.

คุณต้องใช้พลังงานนี้ ขยายเป็นเสียงส่งผ่านน้ำออกไป

และนั่นก็คือสิ่งที่ปลาวาฬทำ

That's what whales do.

And when you hear their sound --

และเมื่อคุณได้ยินเสียงมัน

[เสียงปลาวาฬ]

(Squeaking sound)

it's kind of like when you squeak the air out of a balloon.

ฟังสิ เหมือนกับเสียงตอนปล่อยลมออกจากลูกโป่งเลย

พวกมันทำเสียงแหลมๆ แบบนี้

So they get a lot of squeaky noises,

แล้วก็ยังมีเสียงแบบนี้

but they also have this sound:

(Vibrating sound)

[เสียงปลาวาฬ]

It sounds like it's farting, doesn't it?

เหมือนกับเสียงผายลมเลย ใช่ไหมคะ

It's like it's got this giant whoopee cushion in its throat.

เหมือนมีถุงเลียนเสียงตดใบใหญ่ยักษ์ อยู่ในลำคอมันเลย

So, how do you know that's what a whale is doing?

แล้วรู้ได้ไงล่ะ ว่ามันทำเสียงด้วยวิธีนี้จริงๆ

Well, we study whales that come to us from strandings.

เราศึกษา จากพวกปลาวาฬที่มาเกยตื้นนั่นเอง

These are animals that die on the beach.

สัตว์พวกนี้ มาเกยตื้นตายบนชายหาด

Small whales like dolphins and porpoises are easy;

ถ้าเป็นพวกปลาวาฬตัวเล็ก ๆ เช่น ปลาโลมาต่าง ๆ จึงง่ายกว่า

เพราะเราสามารถนำมันกลับไปที่ห้องแลปได้

we can take them to the lab.

But the big whales -- we've got to bring the lab to the whale.

แต่กับพวกปลาวาฬตัวโต เราต้องนำห้องแลปไปหามัน

And this is what that looks like.

แบบในภาพนี้ค่ะ

I'm the one in the middle with the red hat.

นั่นคือฉันเอง คนสวมหมวกสีแดงตรงกลาง

I'm not a very tall person,

ฉันไม่ใช่คนตัวสูงมากนัก

so you can see how big this whale was compared to me.

จะเห็นได้ว่า ปลาวาฬมันตัวใหญ่ขนาดไหนเมื่อเทียบกับฉัน

เจ้าปลาวาฬตัวนี้ยาว 55 ฟุต และเครื่องมือผ่าตัดของฉัน

The whale is 65 feet long.

And my scalpel is this little tool on the side here.

ก็คือเครื่องมือเล็ก ๆ ที่อยู่ข้าง ๆ นี่

It basically looks like a hockey stick with a blade on the end of it.

มันดูเหมือน ไม้ตีฮอกกี้

ที่ตรงปลายมีใบมีด

And doing a dissection of a whale is a very difficult process.

การผ่าตัดปลาวาฬ มีขั้นตอนที่ยุ่งยากมาก

You literally have to get into your work.

คุณต้องเข้าไปยืนอยู่ ในชิ้นงานของคุณ

It's kind of like a giant bloody construction zone.

เหมือนกับ เขตก่อสร้างขนาดมหึมาที่เต็มไปด้วยเลือด

You're wearing a hard hat,

คุณต้องใส่หมวกที่แข็งมาก

you're working with heavy machinery.

ต้องทำงานกับเครื่องมือหนักอึ้ง

In this case, by the way,

ในกรณีนี้ อย่างที่บอก

that's just the voice box of a blue whale.

นั่นเป็นเพียง กล่องเสียงของปลาวาฬสีน้ำเงิน แค่กล่องเสียงค่ะ

Just the voice box.

I'm only five feet tall -- you can see it's like 12 feet long.

แล้วตัวฉันก็สูงแค่ห้าฟุต จะเห็นได้ว่า

แค่กล่องเสียง ก็ตั้ง 12 ฟุตแล้ว

How do we know what's going on?

เรารู้ได้อย่างไรว่าเกิดอะไรขึ้น

เรารู้ โดยดูที่กล่องเสียง หรือเส้นเสียง

Well, we look at the voice box, or larynx,

and we see -- this is from a baby whale so it's much smaller.

ดูข้างในของมัน

อันนี้จากลูกปลาวาฬ ขนาดจึงเล็กกว่า

You see this little u-shaped thing I've outlined in blue.

ตรงส่วนที่เป็นตัวยู (U) อันเล็กๆ

ที่ขีดไว้เป็นเส้นสีน้ำเงินนั้น

That's the part that's vibrating.

นั่นคือส่วนที่เกิดการสั่น

It's kind of like our vocal folds.

มันเหมือนกับกล่องเสียงของมนุษย์

When I put my hand in there, where that blue sleeve is,

พอฉันเอามือสอดเข้าไป

ตรงที่แขนเสื้อสีฟ้า

you can see there's a sack underneath it.

คุณจะเห็นถุงอยู่ข้างใต้

นั่นคืออวัยวะที่ทำหน้าที่ตะโกน อวัยวะถุงเลียนเสียงตด

That's the whoopee cushion.

That's the air bubble or the balloon.

นั่นคือ ถุงอากาศ หรือ ลูกโป่ง

So what these animals are doing --

ดังนั้น นี่คือสิ่งที่สัตว์พวกนี้ทำ

และคุณจะเห็นจากภาพนี้

and you can see, there's this big black balloon in the throat,

นี่คือลูกโป่งสีดำ ที่อยู่ในลำคอ

อวัยวะที่ทำหน้าที่ย่อยอาหาร ตรงที่เป็นสีฟ้า

where the digestive tract, which is in blue,

อวัยวะที่ทำหน้าที่หายใจ ตรงที่เป็นสีฟ้าอ่อน

meets the breathing tract, which is in light blue,

and right in the middle is that black sack.

ตอนนี้ คุณมี สีฟ้าอ่อนกับสีฟ้าเข้ม

ตรงกลางด้านขวา จะเห็นถุงสีดำ

These animals are using that sack to make these sounds.

สัตว์พวกนี้ใช้ ถุงนั่นสำหรับเปล่งเสียง

And so they vibrate that and send it out.

มันทำให้ถุงนั่นสั่น และ ส่งเสียงออกมา

Small-toothed whales also have air sacks; they're all over their heads,

ฟันเล็ก ๆ ของปลาวาฬก็มีถุงลมด้วยเช่นกัน

และมันก็มีอยู่เต็มไปหมดข้างบนหัวของมัน

so it's like they're airheads.

มันก็เหมือนกับ พวกมันมีหัวเป็นถุงลม

They use this to capture as much air as they can

มันใช้สิ่งนี้ จับอากาศเท่าที่มันจะสามารถทำได้

to take down with them when they're diving,

เพื่อที่จะนำอากาศ ลงไปกับมันด้วยเมื่อมันดำลงไปในน้ำ

because when you dive, pressures increase,

เพราะว่าเมื่อคุณดำน้ำ ความดันจะเพิ่มขึ้น

and that decreases the volume of air you have available.

และนั่น มันจะลดจำนวนของอากาศที่คุณมี

But more importantly,

แต่สิ่งที่สำคัญมาก ๆ คือการที่มีถุงนั่นมันทำให้พวกปลาวาฬ

having that sack allows them to recycle the air that they're using,

สามารถนำอากาศที่ใช้ไปแล้วมาใช้อีกได้

because air is a precious commodity.

เพราะ อากาศคือสิ่งที่มีค่า

คุณไม่จำเป็นต้องกลับไปที่ผิวน้ำ

You don't want to have to go back up to the surface to get more.

เพื่อนำอากาศมาเพิ่ม

ดังนั้นเมื่อคุณเปล่งเสียงใต้น้ำ

So when you make a sound underwater, if you're a whale --

ถ้าคุณเป็นปลาวาฬ

let's hear you start making a sound, go "ahhhh."

ลองมาเริ่มทำเสียงกัน

ลองทำเสียงนี้นะ อาาา

But whales keep their mouths closed, so go "ahhhmm."

แต่ ปลาวาฬ จะปิดปากนะ ลองดู

(เสียงปาก)

(Audience makes noise)

You're all humming, right?

คุณกำลังฮัมอยู่ ใช่ไหมคะ

แต่ ปลาวาฬ ปิดรูจมูกไว้เอา ลองดู

But whales keep their nose closed and go, "mmmm."

(เสียงปาก)

(Makes noise)

What happened?

เกิดอะไรขึ้น? คุณจะทำเสียงอะไรไม่ได้เลย

You can't make the sound anymore once you close your nose

บางครั้งคุณปิดจมูก เพื่อลดระดับแรงดันทันทีที่ปิดจมูก เพราะคุณไปตรึงอากาศไว้ ทำให้ความดันคงที่

because you've pressurized the system.

Whales, by having air sacks, keep themselves from pressurizing the system,

ส่วนปลาวาฬ ด้วยถุงลมพวกนี้

ทำให้พวกมันรักษาระบบความดันภายในเอาไว้ได้

which means the air continues to flow,

ซึ่งหมายความว่า อากาศ ได้ถ่ายเทต่อเนื่อง

and so if you had a bag on the end of your nose,

และถ้าคุณมีถุงใส่ไว้ที่ปลายจมูกของคุณ

you'd be able to make air continue to flow.

คุณก็จะมีอากาศถ่ายเทต่องเนื่องได้เช่นกัน

So I hope you've enjoyed that.

ฉันหวังว่าคุณจะสนุกกับเรื่องราวที่ได้เล่าไป

That's what a comparative anatomist does for a living.

นั่นคือสิ่งที่นักกายวิภาคศาสตร์เปรียบเทียบ ทำเป็นอาชีพเลี้ยงตัว

We study the structure of these animals.

เราศึกษาโครงสร้างของสัตว์พวกนี้

พยายามเลียนแบบมัน

We try to mimic it; we apply it back to the human situation,

แล้วปรับใช้กับสถานการณ์ของมนุษย์

maybe making new technologies for protective devices

ซึ่งอาจทำให้เกิดวิทยาการใหม่ๆ ในการปกปักษ์รักษา

หรือแม้แต่การเยียวยารักษา

or maybe even making new treatments for medicines

for people's diseases who mimic these weird environments.

ให้ผู้คนที่เจ็บป่วย ด้วยการจำลองสถานการณ์แปลกประหลาด

So I hope you enjoyed that. Thank you.

หวังว่าทุกคนคงสนุก ขอบคุณค่ะ

(Applause)