How one design flaw almost toppled a skyscraper - Alex Gendler

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Paulina Kaniewska

In 1978, Diane Hartley was writing her undergraduate architecture thesis

W 1978 roku Diane Hartley pisała pracę licencjacką z architektury,

when she made a shocking discovery.

kiedy dokonała szokującego odkrycia.

Her paper focused on the Citicorp Center, a skyscraper in midtown Manhattan.

Jej praca dotyczyła Citicorp Center, drapacza chmur na Manhattanie.

And after weeks poring over the building’s plans,

Po tygodniach ślęczenia nad planami budynku

she’d stumbled on a potentially deadly mistake.

natknęła się na potencjalnie katastrofalny błąd,

An oversight that threatened to topple the 59-story tower

przeoczenie, które groziło zawaleniem 59-piętrowego wieżowca

into one of New York City’s most densely populated districts.

na jedną z najgęściej zaludnionych dzielnic Nowego Jorku.

When it was built two years earlier,

Kiedy budowano go dwa lata wcześniej,

Citicorp Center was one of the world's tallest buildings.

Citicorp Center był jednym z najwyższych budynków na świecie.

Its sloped roof was unique in the city skyline,

Jego spadzisty dach wyróżniał się na tle panoramy miasta,

but its more distinctive feature lay at the base.

ale znak rozpoznawczy wieżowca znajdował się niżej.

Since the construction site was already occupied by St. Peter's Lutheran Church,

Ponieważ na placu budowy znajdował się luterański kościół świętego Piotra,

the new skyscraper had to be built on columns supporting it, like stilts.

nowy wieżowiec musiał stanąć na wspierających go filarach

jak na szczudłach.

Using stilts on a building’s corners wasn’t unheard of,

Podpory przy wierzchołkach budynku nie są w architekturze niespotykane,

but because the church stood at the corner of the block,

ale ponieważ na rogu stał już kościół,

these stilts had to be placed at the center of each side.

szczudła musiały zostać umieszczone pośrodku każdego z boków.

While this novel design worried some of the building's backers,

Chociaż nowatorski projekt niepokoił niektórych sponsorów wieżowca,

chief structural engineer William LeMessurier

główny inżynier budowlany William LeMessurier

took numerous precautions to ensure the building’s stability.

podjął liczne środki ostrożności, żeby zapewnić stabilność budynku.

The outside would consist of v-shaped chevrons,

Zewnętrzna część miała składać się z szewronów w kształcie litery V

forming a strong exoskeleton to support the skyscraper.

tworzących silny egzoszkielet i wspierających wieżowiec.

This external structure also made the building much lighter,

Taka konstrukcja sprawiła, że budynek był znacznie lżejszy

meaning there’d be less weight to support overall.

i taki musiał udźwignąć ciężar całości.

This design did leave the building vulnerable to strong winds.

ale czyniła go podatnym na silne wiatry.

But LeMessurier had another state-of-the-art solution—

LeMessurier jednak miał w zanadrzu supernowoczesne rozwiązanie,

a tuned mass damper.

system TMD.

This 400-ton counterweight was controlled by computerized sensors

Tę 400-tonową przeciwwagę kontrolowały sterowane komputerowo czujniki,

designed to counteract any swaying.

zaprojektowane tak, żeby zapobiegać kołysaniu.

With these structures in place,

Obliczenia wykazały, że dzięki takiej konstrukcji

calculations showed that each side of the building could withstand powerful winds.

każda ściana budynku wytrzyma silne wiatry.

And with all safety issues resolved, the building opened for business in 1977.

Po rozwiązaniu problemów z bezpieczeństwem

budynek został oddany do użytku w 1977 roku.

But when Hartley was studying the tower a year later, she noticed something odd.

Ale kiedy rok później Hartley zgłębiała plany wieży, zauważyła coś dziwnego.

It was true that each face of the building could endure powerful winds.

To prawda, że ​​ściany budynku mogły wytrzymać silny wiatr.

And since a building’s broad sides catch the most wind,

A ponieważ wielkie powierzchnie łapią go najwięcej,

these would typically be the strongest winds a building encounters.

zwykle w tych miejscach budynek jest najbardziej narażony na jego działanie.

However, the towers unique base meant that winds

Jednak w tym przypadku unikalna podstawa wieżowca sprawiała,

blowing on the building’s corners were actually the bigger threat.

że większym zagrożeniem były wiatr wiejący w jego rogi.

And since traditional designs didn't warrant safety calculations

A ponieważ zwykłe projekty nie zawierały obliczeń dotyczących bezpieczeństwa

for corner winds,

dla prądów narożnych,

it seemed to Hartley that the threat had gone unaccounted for.

Hartley uznała, że to zagrożenie nie zostało wzięte pod uwagę.

When Hartley contacted LeMessurier’s firm about the issue

Kiedy Hartley skontaktowała się z firmą LeMessuriera w tej sprawie,

they assured her the building was strong enough to handle these winds.

zapewniono ją, że solidna konstrukcja wytrzyma powiewy na narożnikach budynku.

But checking the plans again, LeMessurier noticed an alarming detail.

Ale ponownie sprawdzając plany, LeMessurier zauważył niepokojący szczegół.

A change approved without his knowledge

W wyniku zmiany zatwierdzonej bez jego wiedzy

had replaced the exoskeleton’s welded joints

połączenia spawane egzoszkieletu zostały zastąpione

with cheaper and weaker bolted joints.

tańszymi i słabszymi połączeniami śrubowymi.

This alone wasn’t enough to topple the tower thanks to the mass damper.

Samo to, dzięki systemowi TMD, nie doprowadziłoby do zawalenia wieży.

But if a storm knocked out the building's power,

Ale jeśli burza pozbawiłaby budynek prądu,

it would deactivate the counterweight’s sensors,

czujniki przeciwwagi przestałyby działać,

leaving the building vulnerable to winds of just 112 kilometers per hour.

przez co budynkowi zagrażałby już wiatr o prędkości 112 kilometrów na godzinę.

Given available weather data,

Zgodnie z dostępnymi danymi o pogodzie

a storm this strong had a one-in-sixteen chance

tak silna burza z prawdopodobieństwem jak jeden do szesnastu

of hitting New York City every single year.

miała nawiedzać Nowy Jork raz do roku.

LeMessurier never told Hartley what she’d uncovered.

LeMessurier nigdy nie wyznał Hartley, co odkryła.

In fact, everything he did next was top secret.

Tak naprawdę wszystko, co zrobił później, było ściśle tajne.

After filling in the architects and executives at Citicorp,

W zastępstwie architektów i kadry kierowniczej firmy Citicorp

LeMessurier’s team worked with city officials to craft a confidential plan.

zespół LeMessuriera z władzami miasta stworzyli poufny plan.

Without warning the residents,

Mieszkańców nie uprzedzono,

construction crews began a string of night-time shifts

że ekipy budowlane mają zacząć maraton nocnych zmian,

to reinforce the bolted joints.

żeby wzmocnić połączenia śrubowe.

This delicate work began in mid-August 1978,

Te misterne prace rozpoczęły się w połowie sierpnia 1978 roku

and was only halfway complete when Hurricane Ella

i były dopiero na półmetku,

kiedy huragan Ella znalazł się w pobliżu miasta we wrześniu.

approached the city in September.

City officials and Citicorp executives planned an emergency evacuation

Urzędnicy miejscy i kierownictwo Citicorp zaplanowali natychmiastową ewakuację

for a 10-block radius,

w promieniu 10 przecznic,

but at the last minute, the hurricane veered out to sea.

ale w ostatniej chwili huragan skręcił w stronę morza.

These secret evacuation plans were never used,

Tajne plany ewakuacji nigdy nie zostały wykorzystane,

and the reinforcements were completed just a month later.

a wzmocnienia ukończono zaledwie miesiąc później.

Typically, it would’ve been impossible for this covert construction to go unnoticed.

Normalnie ta potajemna naprawa nie przeszłaby bez echa,

But the press was occupied with a newspaper strike

ale prasa była zajęta strajkiem gazetowym, który trwał w tym samym czasie.

spanning the length of the reinforcement project.

In fact, the public didn't learn how close they'd come to disaster until 1995,

O tym, jak blisko było katastrofy,

opinia publiczna dowiedziała się dopiero w 1995 roku,

when a New Yorker article revealed the story to the city, and to Diane Hartley.

kiedy artykuł w “New Yorkerze” przekazał historię czytelnikom, w tym Diane Hartley.

Like LeMessurier, the article failed to give credit where it was due,

Podobnie jak LeMessurier autor artykułu nie wymienił Hartley z nazwiska,

but at least Hartley knew that her homework had saved lives.

ale przynajmniej dowiedziała się, że jej odkrycie uratowało wiele istnień.