What's the definition of comedy? Banana. - Addison Anderson

Tłumaczenie: Justyna Kapelan Korekta: Rysia Wand

What's the definition of comedy?

Jak brzmi definicja komedii?

Thinkers and philosophers from Plato and Aristotle

Wybitni myśliciele: Platon, Arystoteles,

to Hobbes, Freud, and beyond,

Hobbes, Freud i inni,

including anyone misguided enough

którzy bez powodzenia

to try to explain a joke,

starali się wytłumaczyć żart,

wszyscy oni bezowocnie próbowali

have pondered it,

and no one has settled it.

zdefiniować komedię.

You're lucky you found this video to sort it out.

Wam udało się znaleźć klip, który wszystko wyjaśni.

Definiując ją należy zapytać,

To define comedy, you should first ask

why it seems comedy defies definition.

dlaczego wymyka się definicji?

The answer's simple.

Odpowiedź jest prosta.

Comedy is the defiance of definition

Komedia to przeciwstawianie się definicji.

because definitions sometimes need defiance.

Bo definicjom czasem trzeba się postawić.

Consider definition itself.

Po co nam definicja?

When we define, we use language

Definiując jakąś rzecz, używamy języka,

to set borders around a thing

by określić wokół niej granice,

that we've perceived in the whirling chaos of existence.

które dostrzegliśmy w chaosie codziennych doświadczeń.

We say what the thing means

Określamy jej formę

and fit that in a system of meanings.

i wpasowujemy ją w system istniejących już znaczeń.

Chaos becomes cosmos.

Z chaosu wyłania się kosmos.

The universe is translated

Przedstawiamy wszechświat w języku,

into a cosmological construct of knowledge.

w którym możemy go wytłumaczyć za pomocą wiedzy.

And let's be honest,

I mówiąc szczerze,

we need some logical cosmic order,

wszechświat potrzebuje logicznego porządku,

otherwise we'd have pure chaos.

inaczej byłby chaosem.

Chaos can be rough,

so we build a thing that we call reality.

Chaos jest trudny,

dlatego tworzymy z niego coś, co nazywamy rzeczywistością.

Now think about logic and logos,

Zastanówmy się nad logiką i logosem,

that tight knot connecting a word and truth.

czyli tym, co łączy słowa i prawdę.

And let's jump back to thinking about what's funny,

A teraz pomyślmy o tym, co zabawne,

because some people say it's real simple:

bo dla niektórych to oczywiste,

truth is funny.

że prawda jest zabawna.

It's funny because it's true.

Zabawna, bo prawdziwa.

But that's simplistic.

Ale to naiwne.

Plenty of lies are funny.

Kłamstwa też są zabawne.

Comedic fiction can be funny.

Fikcyjne żarty mogą być zabawne.

Made-up nonsense jibberish is frequently hilarious.

Często śmieszy nas bezsensowna paplanina.

For instance, florp --

Na przykład słowo FLORP.

hysterical!

Boki zrywać!

And plenty of truths aren't funny.

Istnieją też prawdy, które nie są zabawne.

Two plus two truly equals four,

Dwa plus dwa równa się cztery,

but I'm not laughing just because that's the case.

ale nic w tym śmiesznego.

You can tell a true anecdote,

Opowiadając prawdziwą anegdotę,

but your date may not laugh.

spotykasz się z poważną reakcją.

So, why are some untruths and only some truths funny?

Czemu zatem zarówno prawda jak i kłamstwo mogą być śmieszne?

How do these laughable truths and untruths

Jak mają się te zabawne prawdy i kłamstewka

relate to that capital-T Truth,

do prawdy przez duże "P"?

the cosmological reality of facts and definitions?

Jak mają się do rzeczywistości, faktów i definicji?

And what makes any of them funny?

Co sprawia, że niektóre z nich są zabawne?

There's a Frenchman who can help,

Pomoże nam pewien francuski myśliciel,

another thinker who didn't define comedy

który nie zdefiniował komedii,

because he expressly didn't want to.

bo zwyczajnie nie chciał.

Henri Bergson's a French philosopher

Henri Bergson, bo o nim mowa,

who prefaced his essay on laughter

napisał w swoim eseju o śmiechu,

by saying he wouldn't define "the comic"

że nie będzie definiował komedii,

because it's a living thing.

bo jest ona żywa i dynamiczna.

He argued laughter has a social function

Bergson sądził, że śmiech pełni społeczną funkcję,

to destroy mechanical inelasticity

której zadaniem jest zniszczenie ram

in people's attitudes and behavior.

w jakich tkwią nasze zachowania i myśli.

Someone doing the same thing over and over,

Powtarzając te same czynności,

or building up a false image of themself and the world,

kreując błędne wyobrażenie o sobie i świecie,

or not adapting to reality

nie odnajdując się w rzeczywistości,

by just noticing the banana peel on the ground --

zauważając na ziemi skórkę od banana,

this is automatism,

działamy automatycznie.

ignorance of one's own mindless rigidity,

Nie dostrzegamy ram, w których tkwi nasz umysł,

and it's dangerous

co może być niebezpieczne,

but also laughable

ale jednocześnie śmieszne,

and comic ridicule helps correct it.

a spostrzeżenie komizmu sytuacji pomaga to naprawić.

The comic is a kinetic, vital force,

Komedia to siła sprawcza, energia życiowa,

or elan vital,

Bergsonowska "elan vital",

that helps us adapt.

która pomaga w adaptacji.

Bergson elaborates on this idea

Bergson rozwija tę ideę,

to study what's funny about all sorts of things.

doszukując się komizmu w rozmaitych sytuacjach.

But let's stay on this.

Zatrzymajmy się przy tym.

At the base of this concept of comedy is contradiction

U podstawy znaczenia komedii leży sprzeczność

między żywotnością i elastycznością natury ludzkiej,

between vital, adaptive humanity

and dehumanized automatism.

a zdehumanizowaną automatyką.

A set system that claims to define reality

Ustalony system pojęć, który ma definiować rzeczywistość

might be one of those dehumanizing forces

można uznać za przejaw automatyzmu,

that comedy tends to destroy.

któremu komedia chce się przeciwstawić.

Now, let's go back to Aristotle.

Wróćmy do Arystotelesa.

Not Poetics, where he drops a few thoughts on comedy,

Nie do "Poetyki", gdzie mówi on o komedii,

no, Metaphysics,

a do "Metafizyki".

the fundamental law of non-contradiction,

gdzie zawarł zasadę sprzeczności,

the bedrock of logic.

podstawową zasadę logiki.

Contradictory statements are not at the same time true.

Przeczące sobie zdania nie mogą być jednocześnie prawdziwe.

If A is an axiomatic statement,

Jeśli A to jedno z naszych zdań,

it can't be the case

to nie może być tak,

that A and the opposite of A are both true.

ze A i zaprzeczenia A są prawdziwe.

Comedy seems to live here,

Tutaj pojawia się komedia,

to subsist on the illogic

żywi się brakiem logiki

of logical contradiction and its derivatives.

w sprzecznościach i ich pochodnych.

We laugh when the order we project on the world

Wybuchamy śmiechem, gdy ład, w którym żyjemy,

is disrupted and disproven,

ujawnia pęknięcia i rysy,

like when the way we all act

na przykład, gdy nasze czyny

contradicts truths we don't like talking about,

przeczą głęboko skrywanym prawdom

or when strange observations we all make

lub gdy nasze najgłębsze myśli

in the silent darkness of private thought

i prywatne spostrzeżenia

are dragged into public by a good stand-up,

zostają wyciągnięte na światło dzienne przez dobrego stand-upera.

and when cats play piano,

No i kot grający na pianinie,

because cats that are also somehow humans

bo gdy koty robią to, co ludzie,

disrupt our reality.

to obnaża jakąś rysę w rzeczywistości.

So, we don't just laugh at truth,

Nie śmiejemy się tylko z prawd,

we laugh at the pleasurable, edifying revelation of flaws,

śmiejemy się przy odkrywaniu wad,

incongruities,

niedorzeczności,

overlaps,

powtórzeń,

and outright conflicts

i oczywistych sprzeczności

in the supposedly ordered system of truths

w naszym rzekomo uporządkowanym systemie,

we use to define the world and ourselves.

których używamy do definiowania świata i siebie samych.

When we think too highly of our thinking,

Gdy przeceniamy własne rozumowanie,

when we think things are true

kiedy uważamy coś za prawdziwe

just because we all say they're logos and stop adapting,

tylko, dlatego, że pochodzi z logosu, więc jest niezmienne,

we become the butt of jokes played on us

wtedy stajemy się obiektem żartów

by that wacky little trickster, chaos.

tego szalonego dowcipnisia, chaosu.

Comedy conveys that destructive, instructive playfulness,

Komedia jest ekspresją niszczycielskiej i twórczej śmieszności,

but has no logical definition

ale nie da się jej zdefiniować,

because it acts upon our logic

bo oddziałuje na nasza logikę

paralogically

z zewnątrz,

from outside its finite borders.

spoza granic logiki.

Far from having a definite definition,

Nie ma definitywnej definicji,

it has an infinite infinition.

nigdy nie uda nam się jej ukształtować.

And the infinition of comedy

Ponieważ nie ma sztywnej definicji,

is that anything can be mined for comedy.

wszystko może okazać się komiczne.

Thus, all definitions of reality,

Każda definicja rzeczywistości,

especially those that claim to be universal,

zwłaszcza ta z pretensjami do uogólnień,

logical,

logiki,

cosmic,

kosmiczności,

capital-T Truth

prawdy przez duże "P",

become laughable.

okazuje się śmieszna.