Can the ocean run out of oxygen? - Kate Slabosky

765,113 views ・ 2020-08-18

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Aleksandra Szczepaniak Korekta: Ola Królikowska
00:07
For most of the year, the Gulf of Mexico is teeming with marine life,
0
7773
5258
Przez większość roku wody Zatoki Meksykańskiej tętnią życiem,
00:13
from tiny crustaceans to massive baleen whales.
1
13031
4599
od niewielkich skorupiaków po olbrzymie fiszbinowce.
00:17
But every summer, disaster strikes.
2
17630
3680
Ale każdego lata zdarza się katastrofa.
00:21
Around May, animals begin to flee the area.
3
21310
3870
Około maja zwierzęta zaczynają stamtąd uciekać.
00:25
And soon, creatures that can’t swim or can’t swim fast enough
4
25180
4699
Wkrótce stworzenia niepotrafiące pływać albo pływające zbyt wolno
00:29
begin to suffocate and die off in massive numbers.
5
29879
4090
duszą się i masowo wymierają.
00:33
From late spring to early autumn,
6
33969
2840
Od później wiosny do wczesnej jesieni
00:36
thousands of square kilometers along the coast become a marine dead zone—
7
36809
5593
tysiące kilometrów kwadratowych wzdłuż wybrzeża staje się martwą strefą
00:42
unable to support most forms of aquatic life.
8
42402
4696
niezdolną do utrzymania większości form życia wodnego.
00:47
This strange annual curse isn’t unique;
9
47098
3780
Ta dziwna coroczna klątwa to nic niezwykłego.
00:50
dead zones like this one have formed all over the world.
10
50878
4440
Martwe strefy istnieją na całym świecie.
00:55
But to explore what’s creating these lethal conditions,
11
55318
3230
Żeby poznać przyczynę ich powstania,
00:58
we first need to understand how a healthy marine ecosystem functions.
12
58548
6524
najpierw trzeba zrozumieć, jak działa zdrowy morski ekosystem.
01:05
In any body of water that receives sufficient sunlight,
13
65072
4000
W każdym zbiorniku wodnym otrzymującym dość światła słonecznego
01:09
plant-like organisms such as algae and cyanobacteria thrive.
14
69072
6406
dobrze rozwijają się roślinopodobne organizmy, jak algi i cyjanobakterie.
01:15
Clouds of algae streak the surface of deep waters,
15
75478
3950
Chmury alg pokrywają powierzchnię głębokich wód,
01:19
and in shallower regions, large seaweeds and seagrass cover the ground.
16
79428
6204
a w płytszych obszarach glebę pokrywają olbrzymie wodorosty i trawa morska.
01:25
Not only do these organisms form the foundation of local food chains,
17
85632
4931
Te organizmy nie tylko stanowią podstawę tutejszego łańcucha pokarmowego.
01:30
their photosynthesis provides the oxygen necessary for aquatic animals to survive.
18
90563
7509
Ich fotosynteza dostarcza tlen niezbędny do życia morskich zwierząt.
01:38
Besides sunlight and C02,
19
98072
2730
Oprócz nasłonecznienia i dwutlenku węgla
01:40
algae growth also depends on nutrients like phosphorus and nitrogen.
20
100802
6425
glony potrzebują też składników odżywczych, takich jak fosfor i azot.
01:47
While such resources are typically in short supply,
21
107227
2810
Chociaż tych zasobów zwykle brakuje,
01:50
sometimes the surrounding watershed can flood coastal waters with these nutrients.
22
110037
6268
czasami otaczający dział wodny zalewa przybrzeżne wody substancjami odżywczymi.
01:56
For example, a large rainstorm might wash nutrient-rich sediment
23
116305
5383
Duża ulewa może zmyć osad bogaty w składniki odżywcze
02:01
from a forest into a lake.
24
121688
2380
z lasu do jeziora.
02:04
These additional resources lead to a massive increase in algae growth
25
124068
5156
Dodatkowe zasoby prowadzą do ogromnego wzrostu glonów
02:09
known as eutrophication.
26
129224
3380
znanego jako eutrofizacja.
02:12
But rather than providing more food and oxygen,
27
132604
2850
Jednak zamiast dostarczać więcej pokarmu i tlenu
02:15
this surge of growth has deadly consequences.
28
135454
4253
ten gwałtowny wzrost ma śmiertelne konsekwencje.
02:19
As more algae grows on the surface, it blocks sunlight to the plants below.
29
139707
5871
Więcej glonów rosnących na powierzchni blokuje światło słoneczne roślinom niżej.
02:25
These light-deprived plants die off and decompose
30
145578
4580
Pozbawione światła rośliny wymierają i rozkładają się
02:30
in a process which uses up the water’s already depleted oxygen supply.
31
150158
5795
w procesie, który dodatkowo zużywa zapas tlenu w wodzie.
02:35
Over time, this can reduce the oxygen content
32
155953
3660
Z czasem może to zmniejszyć zawartość tlenu
02:39
to less than 2 milligrams of oxygen per liter,
33
159613
4399
do mniej niż 2 miligramów tlenu na litr,
02:44
creating an uninhabitable dead zone.
34
164012
3560
tworząc niezdatną do życia martwą strefę.
02:47
There are rare bodies of water that rely on natural eutrophication.
35
167572
5820
Istnieją rzadkie akweny podlegające naturalnej eutrofizacji.
02:53
Regions like the Bay of Bengal are full of bottom-dwelling marine life
36
173392
5213
Rejony takie jak Zatoka Bengalska obfitują w zamieszkujące dno życie morskie,
02:58
that has adapted to low-oxygen conditions.
37
178605
4000
które przystosowało się do warunków o niskiej zawartości tlenu.
03:02
But human activity has made eutrophication a regular and widespread occurrence.
38
182605
7201
Jednak przez działalność człowieka eutrofizacja stała się częstym zjawiskiem.
03:09
Nutrient-rich waste from our sewage systems and industrial processes
39
189806
6174
Bogate w składniki odżywcze odpady ze ścieków i procesów przemysłowych
03:15
often end up in lakes, estuaries and coastal waters.
40
195980
4627
często trafiają do jezior, ujść rzek i wód przybrzeżnych.
03:20
And the Gulf of Mexico is one of the largest dumping zones on earth
41
200607
5053
Zatoka Meksykańska to jedno z największych na świecie miejsc
03:25
for one particular pollutant: fertilizer.
42
205660
4532
zanieczyszczanych nawozem.
03:30
American agriculture relies heavily on
43
210192
2972
Rolnictwo amerykańskie w dużej mierze opiera się
03:33
nitrogen and phosphate-based fertilizers.
44
213164
3830
na nawozach azotowych i fosforowych.
03:36
31 states, including America’s top agricultural producers,
45
216994
4564
31 stanów, w tym czołowi producenci rolni Ameryki,
03:41
are connected to the Mississippi River Basin,
46
221558
2930
ma dostęp do dorzecza Mississippi
03:44
and all of their runoff drains into the Gulf of Mexico.
47
224488
5094
i wszystkie ich odpady spływają do Zatoki Meksykańskiej.
03:49
Farmers apply most of this fertilizer during the spring planting season,
48
229582
5354
Rolnicy stosują większość nawozu w okresie wiosennym,
03:54
so the nutrient flood occurs shortly after.
49
234936
4060
więc wkrótce potem następuje powódź substancji odżywczych.
03:58
In the Gulf,
50
238996
1200
W Zatoce Meksykańskiej
04:00
decomposing algae sinks into the band of cold saltwater near the seafloor.
51
240196
6697
rozkładające się glony opadają w pas zimnej słonej wody przy dnie morskim.
04:06
Since these dense lower waters don’t mix with the warmer freshwater above,
52
246893
5525
Gęste niższe wody nie mieszają się z cieplejszą wodą słodką powyżej,
04:12
it can take four months for tropical storms
53
252418
3330
więc potrzeba nawet czterech miesięcy, żeby burza tropikalna
04:15
to fully circulate oxygenated water back into the gulf.
54
255748
4852
umożliwiła pełny powrót wody nasyconej w tlen do zatoki.
04:20
This dead zone currently costs U.S. seafood and tourism industries
55
260600
5290
Ta martwa strefa kosztuje obecnie amerykański przemysł rybny i turystyczny
04:25
as much as $82 million a year,
56
265890
3500
aż 82 miliony dolarów rocznie,
04:29
and that cost will only increase as the dead zone gets bigger.
57
269390
4993
a koszt będzie tylko wzrastał wraz ze zwiększeniem martwej strefy.
04:34
On average the gulf dead zone is roughly 15,000 square kilometers,
58
274383
6616
Średnio martwa strefa zatoki zajmuje około 15 tysięcy kilometrów kwadratowych,
04:40
but in 2019 it grew to over 22,000 square kilometers—
59
280999
5882
ale w 2019 roku wzrosła do ponad 22 tysięcy kilometrów kwadratowych.
04:46
approximately the size of New Jersey.
60
286881
4049
To w przybliżeniu obszar New Jersey.
04:50
Human activity is similarly responsible for growing dead zones around the world.
61
290930
6784
Działalność człowieka powoduje wzrost innych martwych stref na całym świecie.
04:57
So what can be done?
62
297714
1880
Co można zrobić?
04:59
In the short term, countries can set tighter regulations on industrial run-off,
63
299594
5533
Na krótką metę kraje mogą obostrzyć przepisy dotyczące odpadów przemysłowych
05:05
and ban the dumping of untreated sewage into ocean waters.
64
305127
4990
i zakazać wyrzucania nieoczyszczonych ścieków do oceanu.
05:10
On farms, we can plant buffer zones
65
310117
3378
Na farmach można sadzić strefy buforowe
05:13
composed of trees and shrubs to absorb runoff.
66
313495
4255
w formie zadrzewień pochłaniających odpływy.
05:17
However, long term solutions will require radical changes to the way we grow food.
67
317750
6947
Długotrwałe rozwiązania będą wymagać radykalnych zmian w uprawie żywności.
05:24
Farmers are currently incentivized to use techniques
68
324697
3870
Obecnie zachęca się rolników do stosowania technik,
05:28
that reduce the health of the soil
69
328567
2371
które zmniejszają zdrowotność gleby
05:30
and rely heavily on nitrogen-rich fertilizers.
70
330938
3890
i głównie opierają się na nawozach bogatych w azot.
05:34
But there would be less need for these chemicals
71
334828
2690
Ale zapotrzebowanie na te substancje byłoby niższe,
05:37
if we restore the soil’s natural nutrients
72
337518
3370
gdyby gleba odzyskała naturalne składniki
05:40
by planting diverse crops that manage soil erosion and fertility.
73
340888
5866
przez sadzenie różnych upraw kontrolujących erozję gleby i żyzność.
05:46
Hopefully we can make these fundamental changes soon.
74
346754
4447
Miejmy nadzieję, że wkrótce uda nam się dokonać tych fundamentalnych zmian.
05:51
Because if we don’t,
75
351201
1810
Jeśli nie,
05:53
the future of our marine ecosystems may be dead in the water.
76
353011
5420
przyszłość morskich ekosystemów może przepaść jak kamień w wodę.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7