How to turn protest into powerful change - Eric Liu

Jak przekształcić protest w realną zmianę - Eric Liu

Tłumaczenie: Beata Wasylkiewicz-Jagoda Korekta: Ola Królikowska

We live in an age of protest.

Żyjemy w czasach protestów.

On campuses and public squares,

W kampusach, na placach

on streets and social media,

i w mediach społecznościowych

protesters around the world are challenging the status quo.

protestujący z całego świata kwestionują status quo.

Protesty mogą dotyczyć kwestii narodowych lub globalnych,

Protest can thrust issues onto the national or global agenda,

obalać tyranów,

it can force out tyrants,

it can activate people who have long been on the sidelines of civic life.

motywować do działania tych, którzy dotychczas pozostawali na uboczu.

While protest is often necessary, is it sufficient?

Protesty są często niezbędne, ale czy wystarczające?

Consider the Arab Spring.

Arabska wiosna.

All across the Middle East,

Na Bliskim Wschodzie

citizen protesters were able to topple dictators.

protestujący obywatele obalili dyktatorów.

Afterwards, though,

Później jednak ich miejsce zajęły junty.

the vacuum was too often filled by the most militant and violent.

Protest can generate lasting positive change

Efektem protestu może być pozytywna zmiana.

when it's followed by an equally passionate effort

Muszą jednak nastąpić po nim intensywne starania

to mobilize voters,

o zmobilizowanie głosujących, o przeprowadzenie wyborów,

to cast ballots,

to understand government,

o porozumienie z rządem

and to make it more inclusive.

i stworzenie w nim pełnej reprezentacji społeczeństwa.

So here are three core strategies for peacefully turning awareness into action

Są trzy strategie pokojowego przekształcenia świadomości w działanie,

and protest into durable political power.

a protestów w trwałą siłę polityczną.

First, expand the frame of the possible,

Po pierwsze, poszerzyć horyzonty.

second, choose a defining fight,

Po drugie, obrać konkretny cel.

and third, find an early win.

Po trzecie, osiągnąć szybkie zwycięstwo.

Let's start with expanding the frame of the possible.

Najpierw poszerzanie horyzontów.

How often have you heard in response to a policy idea,

Jak często pomysły kwituje się krótkim:

"That's just never going to happen"?

"To się nigdy nie uda"?

When you hear someone say that,

Ten, kto tak mówi, próbuje wyznaczać granice myślenia.

they're trying to define the boundaries of your civic imagination.

The powerful citizen works to push those boundaries outward,

Świadomy obywatel próbuje poszerzać te granice,

pytać: a co, jeśli...

to ask what if -

what if it were possible?

A co, jeśli to możliwe?

What if enough forms of power -

Jeśli ludzie, idee, pieniądze, normy społeczne sprawią,

people power, ideas, money, social norms -

were aligned to make it happen?

że stanie się to możliwe?

Simply asking that question

Zwyczajne zadawanie tego pytania

and not taken as given all the givens of conventional politics

i niezakładanie, że wszystko jest z góry przesądzone

is the first step in converting protest to power.

to pierwszy krok ku zmianom.

But this requires concreteness about what it would look like to have, say,

Trzeba jasno określić cele.

a radically smaller national government,

Czy zmniejszyć liczebność rządu,

or, by contrast, a big single-payer healthcare system,

czy zmienić sposób finansowania służby zdrowia.

a way to hold corporations accountable for their misdeeds,

Rozliczać korporacje z ich działań

or, instead, a way to free them from onerous regulations.

czy uwalniać od uciążliwych regulacji.

This brings us to the second strategy, choosing a defining fight.

To prowadzi do drugiej strategii, wyboru konkretnego celu.

All politics is about contrasts.

Polityka opiera się na kontrastach.

Few of us think about civic life in the abstract.

Nie myśli się o życiu obywatelskim w kategoriach abstrakcyjnych.

We think about things in relief compared to something else.

Bardziej w odniesieniu do konkretnych przykładów.

Powerful citizens set the terms of that contrast.

Świadomy obywatel dyktuje warunki takiego kontrastu.

This doesn't mean being uncivil.

Nie trzeba od razu iść na barykady.

It simply means thinking about a debate you want to have on your terms

Chodzi o jasne sprecyzowanie żądań.

over an issue that captures the essence of the change you want.

This is what the activists pushing for a $15 minimum wage in the U.S. have done.

Tak o płacę minimalną walczyli aktywiści w USA.

They don't pretend that $15 by itself can fix inequality,

Nie twierdzili, że płaca minimalna zniesie nierówności.

but with this ambitious and contentious goal,

Wywalczeniem płacy minimalnej najpierw w Seattle,

which they achieved first in Seattle and then beyond,

a później w innych miejscach,

they have forced a bigger debate about economic justice and prosperity.

rozpoczęli szerszą debatę o nierówności społecznej.

They've expanded the frame of the possible, strategy one,

Poszerzyli horyzonty - strategia pierwsza

and created a sharp emblematic contrast, strategy two.

i stworzyli wyraźny kontrast - strategia druga.

The third key strategy, then, is to seek and achieve an early win.

Trzecia strategia to osiągnięcie szybkiego zwycięstwa.

Szybkie zwycięstwo, nawet jeśli nie jest ostatecznym celem,

An early win, even if it's not as ambitious as the ultimate goal,

nadaje rozpęd,

creates momentum,

which changes what people think is possible.

zmienia wyobrażenie ludzi o tym, co jest możliwe.

The solidarity movement,

Tak zaczął się ruch solidarnościowy, zrzeszający robotników w Polsce lat 80.

which organized workers in Cold War Poland emerged just this way,

first, with local shipyard strikes in 1980 that forced concessions,

Strajki w gdańskiej stoczni w 1980 roku wymusiły pewne ustępstwa.

then, over the next decade,

Potrzeba było jednak dekady,

a nationwide effort that ultimately helped topple

by wysiłek całego społeczeństwa

Poland's communist government.

pomógł ostatecznie obalić rząd komunistyczny w Polsce.

Getting early wins sets in motion a positive feedback loop,

Wczesne zwycięstwa dają początek pozytywnej spirali zmian,

a contagion, a belief, a motivation.

dodają wiary i motywacji.

It requires pressuring policymakers,

Trzeba wywierać nacisk na polityków,

using the media to change narrative,

zmieniać obowiązującą narrację przy pomocy mediów,

making arguments in public,

wprowadzić publiczne dyskusje,

persuading skeptical neighbors one by one by one.

po kolei przekonywać sceptycznych sąsiadów.

None of this is as sexy as a protest,

To nie jest tak modne jak protest, ale tak kształtowały się

but this is the history of the U.S. Civil Rights Movement,

ruch obywatelski w USA,

of Indian Independence,

niepodległość Indii,

of Czech self-determination.

wolność Czech.

Not the single sudden triumph,

Nie chodzi o nagły jednorazowy triumf,

but the long, slow slog.

a o długi mozolny proces.

You don't have to be anyone special to be part of this grind,

Nie trzeba być nikim szczególnym, by stać się częścią tego procesu,

to expand the frame of the possible,

poszerzać horyzonty,

to pick a defining fight,

wyznaczać konkretne cele,

or to secure an early win.

osiągać szybkie zwycięstwo.

You just have to be a participant and to live like a citizen.

Wystarczy być świadomym obywatelem.

The spirit of protest is powerful.

Protesty mają ogromną moc,

So is showing up after the protest.

która ujawnia się po ich zakończeniu.

You can be the co-creator of what comes next.

Każdy może mieć wpływ na przyszłość.