Meet the bluefin tuna, the toughest fish in the sea - Grantly Galland and Raiana McKinney

Tłumaczenie: Martyna Selke Korekta: Ola Królikowska

What’s as big as a polar bear, swallows its prey whole,

Co jest wielkie jak niedźwiedź polarny, ofiary pożera w całości

and swims at 40 miles an hour?

i pływa 65 kilometrów na godzinę?

It’s not a shark or a killer whale.

Nie jest to ani rekin, ani orka.

It’s the Atlantic bluefin tuna.

To atlantycki tuńczyk błękitnopłetwy.

The largest and longest-lived of the 15 tuna species,

Największy i najdłużej żyjący z 15 gatunków tuńczyków

the Atlantic bluefin has a unique set of adaptations

atlantycki tuńczyk błękitnopłetwy ma wyjątkową zdolność adaptacji,

that make it one of the most dominant predators in the ocean.

co sprawia, że należy do grona głównych drapieżników oceanu.

It starts as a tiny hatchling in the Gulf of Mexico or the Mediterranean Sea,

Zaczyna jako narybek w Morzu Śródziemnym albo w Zatoce Meksykańskiej,

no bigger than a human eyelash.

gdy jest nie większy od ludzkiej rzęsy.

Within its first year of life,

W ciągu pierwszego roku

It develops something known as regional endothermy—

rozwija tak zwaną endotermiczność,

the ability to regulate its body temperature.

zdolność regulacji temperatury ciała.

An Atlantic bluefin gets oxygen from cold ocean water using its gills.

Atlantycki tuńczyk błękitnopłetwy pobiera przez skrzela tlen z zimnej wody morskiej.

This process cools its blood.

Proces ten ochładza jego krew.

Then, heat the tuna generates swimming and hunting warms the blood.

Następnie ciepło wytwarzane podczas pływania i polowania tę krew ogrzewa.

In most fishes, this heat would be lost back out into the ocean through the gills.

Większość ryb utraciłaby to ciepło przez skrzela.

But in the Atlantic bluefin,

Ale mechanizm zwany wymianą przeciwprądową

a mechanism called countercurrent exchange traps the heat.

zatrzymuje ciepło atlantyckiego tuńczyka błękitnopłetwego.

Cold blood on its way to the large swimming muscles

Zimna krew płynąca do dużych mięśni

passes close to warm blood leaving those muscles

przepływa blisko ciepłej krwi opuszczającej te mięśnie

in a specialized network of blood vessels known as a rete mirabile.

przez specjalną sieć naczyń krwionośnych zwaną siecią dziwną.

Here the heat “jumps” to the cold blood and stays in the body.

Tu ciepło “przeskakuje” do zimnej krwi i pozostaje w ciele.

This makes bluefin one of the few warm-blooded fishes,

Tym samym tuńczyk błękitnopłetwy jest jedną z niewielu ciepłokrwistych ryb,

a huge advantage in the marine environment.

co daje mu znaczną przewagę w środowisku morskim.

Cold-blooded animals whose body temperature

Zimnokrwiste zwierzęta, których temperatura ciała

depends entirely on the environment become sluggish in colder waters.

zależna jest od środowiska, w zimniejszych wodach stają się ociężałe.

But a bluefin’s ability to keep warm means it has sharper vision,

Zdolność tuńczyka do utrzymania ciepła zapewnia mu ostrzejszy wzrok,

can better process information, and can swim faster than its prey.

lepsze przetwarzanie informacji i możliwość prześcignięcia ofiary.

It thrives in cold, deep, subarctic water.

Najlepiej czuje się w zimnych, głębokich, subarktycznych wodach.

Thanks to their warm bloodedness, their powerful muscles,

Dzięki ciepłokrwistości, potężnym mięśniom

and their streamlined torpedo shape

i opływowemu niczym torpeda kształcie

with fins that fold into grooves to reduce drag,

z chowającymi się płetwami, żeby zmniejszyć opór,

bluefin tuna can reach speeds few other animals can match.

tuńczyk osiąga prędkość, której dorównać może niewiele zwierząt.

Their maximum speed of 40 miles per hour

Płynąc z maksymalną prędkością 65 kilometrów na godzinę,

is faster than that of a great white shark or orca whale,

jest szybszy od żarłacza białego i orki,

and even at their comfortable cruising speed,

a płynąc ze stałą, wygodną prędkością

they can cross the Atlantic in a couple months.

może przemierzyć Atlantyk w kilka miesięcy.

All this swimming requires a great deal of oxygen,

Takie pływanie wymaga ogromnych ilości tlenu,

but the bluefin is adapted for this as well.

ale tuńczyk i do tego jest przystosowany.

The faster it swims, the more water passes over its gills,

Im szybciej płynie, tym więcej wody przepuszcza przez skrzela,

and the more oxygen it can absorb from that water.

więc może pobrać więcej tlenu z wody.

This need for a constant flow of water

Potrzeba ciągłego przepływu wody oznacza,

means the tuna must always remain on the move.

że tuńczyk musi się stale ruszać.

It also means bluefin cannot suck prey into their mouths

To też oznacza, że nie jest w stanie wessać ofiary,

the way most other fishes do.

jak to robi większość ryb.

Instead, they must chase down their prey with their mouths open.

Musi za to gonić ją z otwartym pyskiem.

They eat smaller prey than most predators their size,

Żywi się mniejszymi osobnikami niż inne drapieżniki podobnych rozmiarów,

including squid, crustaceans, and smaller fish species like mackerel.

w tym kałamarnicami, skorupiakami i mniejszymi rybami, jak makrela.

The bluefin’s temperature-regulating ability

Zdolność do regulacji temperatury

doesn’t just make it a superior hunter— it gives it nearly unlimited range.

daje im przewagę łowiecką i możliwość przepłynięcia ogromnych dystansów.

As soon as they’re strong enough to swim against the current,

Gdy tylko są wystarczająco silne, żeby płynąć pod prąd,

Atlantic bluefin leave the warm waters of their spawning grounds

tuńczyki opuszczają ciepłe wody tarliska

and spend their lives hunting all over the Atlantic Ocean.

i przez resztę życia polują na wodach Oceanu Atlantyckiego.

Tunas from both the Gulf of Mexico and the Mediterranean Sea

Tuńczyki z Zatoki Meksykańskiej i z Morza Śródziemnego

frequent the same feeding grounds

odwiedzają te same żerowiska,

and range from Brazil and Texas to Iceland and Senegal and beyond.

od Brazylii i Teksasu po Islandię, Senegal i nie tylko.

But when the time comes to reproduce around age 10,

Jednak gdy mają około 10 lat i przychodzi czas reprodukcji,

they always return to their sea of origin.

zawsze wracają na wody, z których pochodzą.

Here, groups of males and females release millions of eggs and sperm

Tam grupy samców i samic wypuszczają miliony jajeczek i spermy

into the water.

do wody.

They’ll migrate back and forth between feeding and spawning grounds

Co roku będą przemieszczać się między żerowiskiem i tarliskiem

annually for the rest of their lives.

aż do końca swoich dni.

Atlantic bluefin can live for over 40 years, growing all the while.

Atlantycki tuńczyk błękitnopłetwy może żyć ponad 40 lat, cały czas przy tym rosnąć.

The largest specimens are tens of millions of times heavier than when they hatched.

Największe osobniki są dziesiątki milionów razy cięższe niż w chwili wyklucia.

The same huge size that makes bluefin tuna indomitable in the ocean

Ogromny rozmiar, który sprawia, że w oceanie są nieposkromione,

has made them vulnerable to one predator in particular: us.

naraził je na niebezpieczeństwo ze strony jednego drapieżnika: nas.

Humans have a long history of fishing Atlantic bluefin—

Ludzie od dawna poławiają tuńczyka błękitnopłetwego.

it’s even stamped on ancient Greek coins.

Widnieje on nawet na antycznych, greckich monetach.

But in recent decades, demand has skyrocketed

Jednak zapotrzebowanie w ostatnich dekadach drastycznie się zwiększyło,

as bluefin are hunted for sashimi, sushi, and tuna steaks.

bo tuńczyk ten przetwarzany jest na sashimi, sushi i steki.

An individual fish can sell for $10,000 or more,

Jedna ryba może kosztować nawet 10 tysięcy dolarów albo więcej,

promoting overfishing and illegal fishing.

co wspiera nadmierne i nielegalne poławianie.

But if recent conservation efforts are redoubled and quotas are better enforced,

Jeśli podwoimy działania konserwacyjne, a normy będą przestrzegane,

bluefin populations can begin to recover.

populacja tuńczyków błękitnopłetwych będzie mogła się odrodzić.