The hidden worlds within natural history museums - Joshua Drew

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

When you think of natural history museums,

Myśląc o muzeach historii naturalnej,

you probably picture exhibits filled with ancient lifeless things,

pewnie wyobrażacie sobie wystawy pełne prehistorycznych eksponatów,

like dinosaurs

takich jak dinozaury,

meteroites,

meteoryty

and gemstones.

czy kamienie szlachetne.

But behind that educational exterior,

Ale za fasadą edukacyjnej ekspozycji,

which only includes about 1% of a museum's collection,

stanowiącej zaledwie 1% całej kolekcji,

there are hidden laboratories where scientific breakthroughs are made.

kryją się laboratoria, w których dochodzi do naukowych przełomów.

Beyond the unmarked doors,

Za nieoznaczonymi drzwiami

and on the floors the elevators won't take you to,

i na piętrach, na które nie zabierze was żadna winda,

you'd find windows into amazing worlds.

można znaleźć okna na niesamowite światy.

This maze of halls and laboratories is a scientific sanctuary

Ten labirynt korytarzy i laboratoriów to naukowe sanktuarium,

that houses a seemingly endless variety of specimens.

gromadzące nieskończenie wiele eksponatów.

Here, researchers work to unravel mysteries of evolution,

Naukowcy próbują tu rozwikłać tajemnice ewolucji,

cosmic origins,

początków kosmosu

and the history of our planet.

i historii naszej planety.

One museum alone may have millions of specimens.

Jedno muzeum może mieć miliony okazów.

The American Museum of Natural History in New York City

Amerykańskie Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku

has over 32,000,000 in its collection.

ma w swojej kolekcji ponad 32 miliony eksponatów.

Let's take a look at just one of them.

Oto jeden z nich.

Scientists have logged exactly where and when it was found

Naukowcy określili dokładny czas i miejsce jego znalezienia

and used various dating techniques to pinpoint when it originated.

i użyli różnych technik datowania, żeby określić jego wiek.

Repeat that a million times over, and these plants,

Powtórzcie tę czynność milion razy, a te rośliny,

animals,

zwierzęta,

minerals,

minerały,

fossils,

szczątki

and artifacts present windows into times and places around the world

i artefakty pozwolą zajrzeć do czasów i miejsc na całym świecie

and across billions of years of history.

na przestrzeni miliardów lat.

When a research problem emerges,

Kiedy pojawia się problem badawczy,

scientists peer through these windows and test hypotheses about the past.

naukowcy zaglądają przez takie okna, sprawdzając różne hipotezy.

For example, in the 1950s, populations of predatory birds,

Na przykład w 1950 roku populacje ptaków drapieżnych,

like peregrine falcons,

takich jak sokoły wędrowne,

owls,

sowy

and eagles started to mysteriously crash,

i orły, zaczęły w tajemniczy sposób maleć,

to the point where a number of species, including the bald eagle,

aż w końcu wiele z nich, w tym bielika amerykańskiego,

were declared endangered.

uznano za gatunki zagrożone.

Fortunately, scientists in The Field Museum in Chicago

Na szczęście naukowcy z Muzeum Historii Naturalnej w Chicago

had been collecting the eggs of these predatory birds for decades.

od dziesięcioleci zbierali jaja tych drapieżników.

They discovered that the egg shells used to be thicker

Odkryli, że skorupy jaj były kiedyś grube,

and had started to thin around the time

ale zaczęły robić się cieńsze,

when an insecticide called DDT started being sprayed on crops.

gdy na uprawach zaczęto rozpylać środek owadobójczy znany jako DDT.

DDT worked very well to kill insects,

DDT zabijał owady,

but when birds came and ate those heaps of dead bugs,

jednak gdy przylatywały ptaki i zjadały stosy martwych robaków,

the DDT accumulated in their bodies.

DDT zaczął odkładać się w ich ciele.

It worked its way up the food chain

Przeszedł w górę łańcucha pokarmowego

and was absorbed by apex predator birds in such high concentrations

i ptaki drapieżne wchłonęły go w tak wysokich stężeniach,

that it thinned their eggs

że skorupy jaj stały się cieńsze,

so that they couldn't support the nesting bird's weight.

więc nie mogły utrzymać piskląt.

There were omelettes everywhere

Wszędzie było pełno omletów,

until scientists from The Field Museum in Chicago,

póki naukowcy z muzeum w Chicago

and other institutions,

i innych z instytucji

helped solve the mystery and save the day.

nie rozwiązali zagadki, ratując świat.

America thanks you, Field Museum.

Ameryka dziękuje Muzeum Historii Naturalnej.

Natural history museums windows into the past

Muzea historii naturalnej, okna w przeszłość,

have solved many other scientific mysteries.

rozwiązały wiele innych naukowych zagadek.

Museum scientists have used their collections

Badacze skorzystali z kolekcji,

to sequence the Neanderthal genome,

aby odtworzyć genom Neandertalczyka,

discover genes that gave mammoths red fur,

odkryć geny odpowiadające za czerwone futro mamutów

and even pinpoint where ancient giant sharks gave birth.

i wskazać miejsce narodzin prehistorycznych rekinów gigantów.

There are about 900 natural history museums in the world,

Na świecie istnieje około 900 muzeów historii naturalnej,

and every year they make new discoveries and insights

które każdego roku dokonują nowych odkryć i spostrzeżeń

into the Earth's past, present and future.

na temat przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Ziemi.

Museum collections even help us understand how modern threats,

Muzealne eksponaty pomagają zrozumieć, jak obecne zagrożenia,

such as global climate change,

na przykład globalne zmiany klimatu,

are impacting our world.

wpływają na nasz świat.

For instance, naturalists have been collecting samples

Przyrodnicy przez ponad sto lat

for over 100 years from Walden Pond,

zbierali próbki z jeziora Walden Pond,

famously immortalized by Henry David Thoreau.

uwiecznionego w utworach Henry'ego Davida Thoreau.

Thanks to those naturalists, who count Thoreau among their number,

Dzięki takim ludziom jak Thoreau

we know that the plants around Walden Pond

wiadomo, że rośliny wokół Walden Pond

are blooming over three weeks earlier than they did 150 years ago.

zakwitają trzy tygodnie wcześniej niż 150 lat temu.

Because these changes have taken place gradually,

Ponieważ zmiany te zachodzą stopniowo,

one person may not have noticed them over the span of a few decades,

jedna osoba może ich nie zauważyć,

but thanks to museum collections,

ale dzięki muzealnym kolekcjom

we have an uninterrupted record showing how our world is changing.

mamy ciągły zapis pokazujący, jak zmienia się świat.

So the next time you're exploring a natural history museum,

Podczas następnej wizyty w muzeum historii naturalnej

remember that what you're seeing is just one gem

pamiętajcie, że to, co widzicie, to tylko jeden klejnot

of a colossal scientific treasure trove.

w wielkiej naukowej skarbnicy.

Behind those walls and under your feet are windows into forgotten worlds.

Za tymi ścianami i wokół was są okna do zapomnianych światów.

And who knows?

Kto wie,

One day some future scientist may peer through one and see you.

może pewnego dnia jakiś naukowiec zajrzy przez jedno z nich i zobaczy was.