Is Chandigarh a perfectly planned city? - Vikramāditya Prakāsh

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

In 1947, India achieved independence from British rule—

အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ ၁၉၄၇ ခုနှစ်မှာ ဗြိတိသျှ အုပ်ချုပ်မှုကနေ လွတ်လပ်ရေး ရရှိခဲ့ပေမဲ့

but this freedom came at a tremendous cost.

ဒီလွတ်လပ်မှုမှာ ကြီးမားတဲ့ ပေးဆပ်မှုတစ်ခုရှိပါတယ်။

The region had been split in two, displacing over 10 million residents

ဒီဒေသက နှစ်ပိုင်း ကွဲသွားပြီး၊ နေထိုင်သူ ၁၀ သန်းကျော် ကို အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်စေကာ၊

and leading to riots that saw the deaths of roughly 1 million people.

အကြမ်းဖျင်း လူ ၁ သန်း သေဆုံးမှု ကြုံရတဲ့ အဓိကရုဏ်းတွေကို ဦးတည်စေခဲ့တယ်။

Jawaharlal Nehru, India’s first prime minister,

အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်၊ ဂျဝါဟာလာ နေရူးဟာ

was eager to usher his country towards a brighter, united future.

သူ့နိုင်ငံကို ပိုတောက်ပပြီး စည်းလုံးတဲ့ အနာဂတ်ဆီ ပို့ဆောင်ဖို့ စိတ်ထက်သန်နေခဲ့တယ်။

And one of the projects that would prove most essential to realizing this vision

ဒီအမြင်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ပဓာနအကျဆုံး သက်သေပြမယ့် စီမံကိန်းချက်ခုကတော့

was the construction of Chandigarh:

ချန်ဒီဂါမြို့တော် တည်ဆောက်မှုပါ၊

a modern metropolis designed to symbolize “the nation’s faith in the future.”

“အနာဂတ်နိုင်ငံတော် ယုံကြည်မှု”ကို ကိုယ်စား ပြုဖို့ ဒီဇိုင်းဆွဲထားတဲ့ ခေတ်မီမြို့ပါ။

But the path to Nehru’s futurist city was far from simple.

ဒါပေမဲ့ နေရူးရဲ့ အနာဂတ် မြို့တော်ဆီ သွားတဲ့လမ်းက ရိုးရှင်းတယ်တော့ မထင်ပါနဲ့။

Since money was tight for the burgeoning nation,

အလျင်အမြန်ဖွံ့ဖြိုးလာနေတဲ့နိုင်ငံအတွက် ငွေကြေး ကျပ်တည်းနေတာကြောင့်

the project was only able to secure a budget of 175 million rupees.

ဒီစီမံချက်က ဘတ်ဂျက် ရူပီး ၁၇၅ သန်းကိုသာ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

That’s the modern equivalent of roughly 500 million US dollars—

ဒါက ခေတ်သစ် အကြမ်းဖျင်း အမေရိကန် ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ နဲ့ ညီမျှပါတယ်၊

which is barely enough to build a pair of skyscrapers today.

ဒီနေ့ခေတ် မိုးမျှော်တိုက် တစ်စုံ တည်ဆောက်ဖို့ လုံလောက်ရုံသာပါ။

The project also had low public support

ပန္နက်ပုံတွေက ဒေသခံ ကျေးရွာတွေကို နောက်ထပ်

because the plans required the further displacement of local villages.

ပြောင်းရွှေ့မှုလိုအပ်တော့ ဒီစီမံချက်က အများပြည်သူ ထောက်ပံ့မှုလည်း နည်းပါးခဲ့တယ်။

The government compensated protesting residents with funds to buy new homes.

အစိုးရက အိမ်သစ်တွေဝယ်ဖို့ထောက်ပံ့ငွေနဲ့အတူ ဆန္ဒပြ နေထိုင်သူတွေကို လျော်ကြေးပေးခဲ့တယ်။

But their agricultural lands would still be overtaken by the new city.

ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ စိုက်ပျိုးမြေတွေကို မြို့သစ်က သိမ်းယူထားဆဲပါ။

Nehru’s plan for unity was off to a rocky start.

နေရူးရဲ့ စည်းလုံးမှုအတွက် အစီအစဉ်က ဒယီးဒယိုင် စတင်ခဲ့တာပါ။

But the city’s plans were as inspiring as they were innovative.

ဒါပေမဲ့ မြို့ရဲ့ ပန္နက်ပုံတွေက ဆန်းသစ်သလောက် စေ့ဆော်မှုပေးတယ်။

In 1949, Nehru commissioned American architect Albert Mayer,

၁၉၄၉ ခုနှစ်မှာ နေးရူးက အမေရိကန် ဗိသုကာ အဲလ်ဘတ် မေယာကို တာဝန်ပေးခဲ့တယ်။

whose initial designs laid out green spaces, sectioned neighborhoods,

သူ့ရဲ့ ကနဦး ဒီဇိုင်းတွေက စိမ်းလန်းတဲ့ နေရာတွေ၊ ကန့်ထားတဲ့ ရပ်ကွက်တွေနဲ့

and organized traffic systems.

စနစ်ကျတဲ့ ယာဉ်ကြောစနစ်တွေကို ပုံစံချထားတာပါ။

When Mayer left the project due to his business partner’s death,

မေယာက သူံရဲ့စီးပွားဖက် သေဆုံးမှုကြောင့် စီမံချက်ကနေ ထွက်သွားတဲ့အခါ၊

his plans were taken even further by renowned French architect Le Corbusier.

သူ့ရဲ့ ပန္နက်ပုံတွေကို နာမည်ကျော် ပြင်သစ် ဗိသုကာ၊ လေ ကော်ဘူဆီယာက ထပ်လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်။

Known as one of the fathers of modern architecture,

မျက်မှောက်ခေတ် ဗိသုကာ ဖခင်တစ်ယောက်အဖြစ် လူသိများတဲ့

Le Corbusier prioritized functional designs devoid of ornamentation.

လေ ကော်ဘူဆီယာက အဆင်တန်ဆာမပါတဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့ ဒီဇိုင်းတွေကို ဦးစားပေးတယ်။

His style championed unornamented concrete for creating efficient structures

သူ့ပုံစံက အဆင်တန်ဆာထက် လက်တွေ့ကျမှုကို ဦးစားပေးတဲ့ ထိရောက်တဲ့ အဆောက်အအုံတွေ

that prioritized function over decoration.

ဖန်တီးဖို့ အလှမဆင်တဲ့ကွန်ကရစ်ကို ထောက်ခံအားပေးတာပါ။

Building on Mayer’s plans,

မေယာရဲ့ ပန္နက်ပုံတွေအပေါ် တည်ဆောက်ရင်း

Le Corbusier introduced the metaphor of a human body

လေ ကော်ဘူဆီယာက ချန်ဒီဂါရဲ့ မြို့ပြ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သရုပ်ဖော်၊

to describe and design Chandigarh’s urban environment.

ဒီဇိုင်းဆွဲဖို့ လူ့ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုရဲ့ ပုံသဏ္ဍန်ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့တယ်။

The head of the city would comprise the main administrative area.

မြို့ဦးမှာ အဓိက စီမံခန့်ခွဲရေးနယ်မြေ ပါဝင်မှာပါ။

Alongside the State Secretariat, Parliamentary Assembly and High Court,

နိုင်ငံတော် အတွင်းဝန်ရုံး ၊ ပါလီမန် လွှတ်တော်နဲ့ တရားရုံးချုပ်တို့အပြင်၊

the complex included symbolic structures like the Martyr’s Memorial,

ဒီအဆောက်အအုံမှာ အိန္ဒိယ လွတ်လပ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ရင်း သေဆုံးသွားသူတွေကို

dedicated to those who perished fighting for Indian independence.

ရည်စူးထားတဲ့၊ အာဇာနည် အထိမ်းအမှတ်လို အဆောက်အအုံတွေ ပါဝင်တယ်။

From the head, residents could travel down the city’s circulatory system:

မြို့ဦးကနေ နေထိုင်သူတွေဟာ မြို့ပတ် သွားလာရေးစနစ်ကို ဖြတ်သန်း သွားလာနိုင်တယ်၊

a network of roads and pathways known as the 7Vs.

7Vs လို့ သိကြတဲ့ လမ်းတွေနဲ့ လမ်းကြောင်းတွေရဲ့ ကွန်ယက်တစ်ခုပါ။

These hierarchical roads connected Chandigarh to other cities

ဒီအစဉ်လိုက်ရှိတဲ့ လမ်းတွေက ယာဉ်မောင်းတွေ၊ စက်ဘီးစီးသူတွေနဲ့ ခြေကျင်လျှောက်သူတွေအတွက်

while seamlessly linking the sectors within

အဆက်မပြတ် ဆက်သွယ်ပေးရင်း၊

for drivers, cyclists, and pedestrians.

ချန်ဒီဂါကို အခြားမြို့တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးတယ်။

Chandigarh’s heart was Sector 17— a commercial district housing large shops,

ချန်ဒီဂါရဲ့ ဗဟိုချက်Sector 17 မှာတော့ ဆိုင်ကြီးတွေ၊ ၏ရုံးခန်းတွေ၊

offices, a parade ground, and the main interstate bus terminal.

စစ်ရေးပြကွင်းနဲ့ အဓိက အဝေးပြေး ကားဂိတ်တွေရှိတဲ့ စီးပွားရေး ခရိုင်တစ်ခုပါ။

And the city’s lungs took the form of a continuous Leisure Valley.

မြို့ရဲ့ စိမ်းလန်းတဲ့ နေရာတွေက အဆက်မပြတ် တဲ့ Leisure Valley အသွင်ဆောင်နေတယ်။

This series of green belts was modeled after the popular garden city concept,

ဒီစိမ်းလန်းတဲ့ မြေလွတ်တန်းကို အများကြိုက် ဥယျာဉ် မြို့တော် အယူအဆအရ ပုံစံချခဲ့တယ်၊

which sought to increase green cover

ဒါက စိမ်းလန်းတဲ့ အရိပ်အာဝါသကို တိုးမြှင့်ပြီး

and guarantee all residents access to fresh air and open space.

နေထိုင်သူအားလုံးကို လေကောင်းလေသန့်နဲ့ လေဟာပြင် ရရှိမူကို အာမခံဖို့ ကြိုးစားတာပါ။

Taken as a whole, these plans were unprecedented, daring, and expensive.

ခြုံကြည့်ရင် ဒီပန္နက်ပုံတွေက မကြုံစဖူး၊ ရဲရင့်ပြီးနဲ့ စျေးကြီးပါတယ်။

Fortunately, Le Corbusier’s streamlined modernist aesthetic helped keep costs low.

ကံကောင်းတာက၊ လေ ကော်ဘူဆီယာရဲ့ ပြေပြစ်၊ ခေတ်မီတဲ့ သုခုမဟန်က စရိတ်နည်းအောင်ကူညီတယ်။

Most structures were built of brick, which was left unpainted and unplastered.

အဆောက်အအုံအများစုကို အုတ်နဲ့ဆောက်ထားပြီး ဒါတွေကို ဆေးမသုတ်၊ သရွတ်မကိုင်ဘဲ ထားတယ်။

Even the city’s grandest concrete buildings remain naked to this day.

မြို့ရဲ့ အခမ်းနားဆုံး ကွန်ကရစ် အဆောက်အအုံ တွေတောင် ဒီနေ့အထိ ဗြောင်ဖြစ်နေသေးတယ်။

And since the budget couldn’t accommodate mechanical heating and cooling systems,

ဘတ်ဂျက်က စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပူပေး စနစ်နဲ့ အအေးပေး စနစ်တွေကို မထောက်ပံ့ နိုင်တော့၊

Chandigarh was designed with passive cooling and ventilation

အဆောက်အအုံတိုင်းမှာ ဆောက်ထားတဲ့ သဘာဝ အအေး၊ လေဝင်လေထွက်နဲ့အတူ

built into every structure.

ချန်ဒီဂါကို ဒီဇိုင်းဆွဲခဲ့တယ်။

Other tropical cities employed similar techniques on a smaller scale,

အခြားအပူပိုင်းမြို့ကြီးတွေက အလားတူ နည်း စနစ်တွေကို ပိုငယ်တဲ့ပမာဏမှာ သုံးပေမဲ့၊

but in Chandigarh every room had direct access

ချန်ဒီဂါက အခန်းတိုင်းမှာ လုံလောက်တဲ့ နေရောင်နဲ့

to adequate sunlight and ventilation.

လေဝင်လေထွက်ကို တိုက်ရိုက်ရရှိခဲ့တယ်။

Overhangs provided shade during the summer and let in heat during the winter.

အုပ်မိုးနေတာတွေက နွေရာသီမှာ အရိပ်ရစေပြီး ဆောင်းရာသီမှာ အပူဝင်လာစေတယ်။

And today, the energy efficiency of Chandigarh’s many brick buildings

ဒီနေ့မှာ၊ ချန်ဒီဂါရဲ့ အုတ် အဆောက်အအုံ အများအပြားရဲ့ စွမ်းအင် ထိရောက်မှုက

has made the city famous for its eco-friendly design.

မြို့တော်ရဲ့ ဂေဟစနစ်နဲ့လိုက်ဖက်တဲ့ ဒီဇိုင်းအတွက် ကျော်ကြားစေခဲ့တယ်။

Of course, neither Chandigarh’s past nor present is perfect.

ချန်ဒီဂါရဲ့ အတိတ် ဒါမှမဟုတ် မျက်မှောက်ကတော့ မပြည့်စုံပါဘူး။

The hierarchy of housing types resulted in segregation

အိုးအိမ်အမျိုးအစား အစဉ်လိုက်ဖြစ်မှုက ချမ်းသာတဲ့

between affluent, large households and small, denser plots.

အိမ်ထောင်စုကြီးတွေနဲ့ ပိုသိပ်သည်းတဲ့ မြေကွက်ငယ်တွေကို သီးခြားဖြစ်စေခဲ့တယ်။

And the city’s focus on residential and government buildings

မြို့တော်ရဲ့ လူနေအိမ်နဲ့ အစိုးရ အဆောက်အအုံတွေအပေါ် အာရုံစိုက်မှုက

prevented the development of other industries.

အခြား စက်မှု လုပ်ငန်းတွေရဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှုကို တားဆီးထားတယ်။

But many other elements of Mayer and Le Corbusier’s plans have aged quite well.

ဒါပေမဲ့ မေယာနဲ့ လေ ကော်ဘူဆီယာရဲ့ ပန္နက်ပုံ အပိုင်းများစွာက အတော်ကို ကောင်းမွန်ခဲ့တယ်။

Thousands of trees and open spaces make it one of India’s greenest cities.

ထောင်နဲ့ချီတဲ့ သစ်ပင်တွေနဲ့ လေဟာပြင်တွေက အိန္ဒိယရဲ့အစိမ်းလန်းဆုံးတစ်မြို့ဖြစ်စေတယ်။

And its high quality of life continues to make Chandigarh

၎င်းရဲ့ ဘဝအရည်အသွေး မြင့်မားမှုက ချန်ဒီဂါကို

one of the most desirable cities to live in the nation.

နိုင်ငံအတွင်း နေထိုင်ဖို့ အလိုလားဆုံး မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်စေနေဆဲပါ။

Over 60 years after its construction,

တည်ဆောက်ပြီးနောက် အနှစ် ၆၀ ကျော်အကြာမှာ

Chandigarh remains an international exemplar of urban design.

ချန်ဒီဂါက မြို့ပြဒီဇိုင်းရဲ့ နိုင်ငံတကာ စံနမူနာတစ်ခု ဖြစ်ကျန်နေဆဲပါ။