What does appendix pain feel like? - David R. Flum

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

In April 1961, the Sixth Soviet Antarctic Expedition took a harrowing turn.

၁၉၆၁ ဧပြီမှာ ဆဋ္ဌမ ဆိုဗီယက်အန္တာတိတ် စူးစမ်းမှုက  ထိတ်လန့်စရာတစ်ခု ကြုံခဲ့တယ်။

Doctor Leonid Rogozov, the team’s only physician,

အသင်းရဲ့ တစ်ဦးတည်းသော သမားတော်၊ ဒေါက်တာ Leonid Rogozov ဟာ

began feeling weak and feverish,

သူ့ရဲ့ညာဘက်ဘေးမှာ

with an excruciating pain in his right side.

ပြင်းထန်တဲ့ နာကျင်မှုနဲ့အတူ အားနည်းပြီး အဖျားဝင်လာတာပါ။

After a few days, it became clear that he had appendicitis,

ရက်အနည်းငယ် အကြာမှာ၊ သူ့မှာ အူအတက်ရောင်ရောဂါရှိနေတာ ထင်ရှားလာတယ်၊

an infection that can cause the appendix to burst.

အူအတက် ပေါက်စေနိုင်တဲ့ ကူးစက်ရောဂါတစ်ခုပါ။

And Rogozov knew that if his appendix did rupture,

ဒါ့အပြင်  သူ့ရဲ့ အူအတက် ပေါက်သွားရင်၊

it would likely kill him.

သူ့ကို သေစေနိုင်တာ Rogozov  သိထားတယ်။

Outside a blizzard raged,

အပြင်ဘက်က ပြင်းထန်တဲ့ နှင်းမုန်တိုင်းမှာ

making it dangerous for him to leave the station,

စခန်းကနေ ထွက်သွားတာ ဒါမှမဟုတ် တခြားသူတွေကို

or to have anyone else travel in.

ဝင်လာစေတာက အန္တရာယ် ရှိစေတယ်။

So Rogozov faced a gut-wrenching choice: wait for help that may never come,

Rogozov ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ကြေကွဲစရာ ရွေးစရာက ဘယ်တော့မှ မလာနိုင်တဲ့ အကူအညီကို စောင့်၊

or cut open his own abdomen and remove the appendix himself.

ဒါမှမဟုတ် ဗိုက်ကို ဖြတ်ဖောက်ပြီး အူအတက်ကို သူ့ကိုယ်သူ ထုတ်တာပါ။

While Rogozov’s predicament may have been extreme,

Rogozov ရဲ့ အကျပ်အတည်းက ပြင်းထန်နိုင်ပေမဲ့၊

appendicitis is not uncommon.

အူအတက်ရောင်ရောဂါက အဆန်မဟုတ်ပါ။

It affects roughly 1 in 12 people.

ဒါက အကြမ်းဖျင်း လူ ၁၂ ယောက်မှာ ၁ ယောက်ကို ထိခိုက်နေတာပါ။

So, what causes appendicitis?

ဒီတော့ ဘာက အူအတက်ရောင် ရောဂါကို ဖြစ်စေတာလဲ။

And why is this organ so prone to bursting?

ဒီအင်္ဂါက ဘာလို့ ဒီလောက် ပေါက်ကွဲဖို့ အလားအလာရှိတာလဲ။

The appendix is a small, worm-shaped pouch attached to the large intestine

 အူအတက်က အူပိုးမွှားမျိုးစုံ လက်ခံထားတဲ့ အူမကြီးကို ချိတ်ဆက်ထားတဲ့

that houses a diversity of gut microbes.

တီကောင် ပုံသဏ္ဌာန် အိတ်ငယ်တစ်လုံးပါ။

Scientists long speculated that it was a useless artifact of evolution.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ရဲ့ အသုံးမဝင်တဲ့ ရှေးပစ္စည်း လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ သုံးသပ်တာ ကြာပါပြီ။

Recent evidence shows that this organ independently evolved

ဒီအင်္ဂါက နို့တိုက်သတ္တဝါအမျိုးမျိုးမှာ သီးခြား ဖြစ်ပေါ်လာတာလို့ မကြာသေးတဲ့

in many different mammals.

အထောက်အထားတွေက ဖော်ပြတယ်။

This suggests that it probably has some function,

ဒါက သိမ်မွေ့နိုင်လောက်ပေမဲ့၊ လုပ်ဆောင်မှု တချို့ ရှိနိုင်တာကို

though it's likely subtle.

ညွှန်းတာပါ။

One possibility is that the appendix serves as a reservoir

ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ခုက အူအတက်ဟာ ကျန်းမာတဲ့ ဗက်တီးရီးယားတွေအတွက်

for healthy gut bacteria,

လှောင်ကန်တစ်ခုအဖြစ် အလုပ်လုပ်တာ၊

or it may play a role in mounting immune responses.

ဒါမဟုတ် ကိုယ်ခံအား တုံ့ပြန်မှုတွေ တိုးလာတာမှာ ကဏ္ဍတစ်ခုကနေ ပါဝင်လောက်တာပါ။

What we do know is this puzzling organ can cause serious complications.

သိထားတာက ဒီပဟေဠိဆန်တဲ့အင်္ဂါက ပြင်းထန်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်စေနိုင်တာပါ။

Most cases of appendicitis start with some sort of obstruction.

အူအတက်ရောင်ရောဂါ အများစုက အတားအဆီး တစ်မျိုးမျိုးနဲ့ အစပြုတယ်။

For example, a small, dried piece of stool,

ဥပမာ၊ appendicolith လို့ခေါ်တဲ့

called an appendicolith,

မစင်ခြောက် အပိုင်းအစလေးက

can lodge itself in the organ’s entrance.

အင်္ဂါရဲ့ ဝင်ပေါက်မှာ စိုက်ဝင်နေနိုင်တယ်။

Other times, pathogens like viruses or parasites activate the immune system,

အခြားအချိန်တွေမှာ ဗိုင်းရပ်စ်၊ ကပ်ပါးလို ရောဂါဖြစ်ပစ္စည်းတွေက ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို

causing inflammation.

လှုပ်ရှာစေးပြီး ရောင်ရမ်းစေတာပါ။

This immune response may even be triggered

ဒီကိုယ်ခံအား တုံ့ပြန်မှုက အူထဲမှာ ပုံမှန် ရှိနေတဲ့

by one of hundreds of species of bacteria

ရာနဲ့ချီတဲ့ ဗက်တီးရီးယား မျိုးစိတ်တစ်မျိုးကြောင့်တောင်

that normally reside in your gut.

အစပျိုးနိုင်တယ်။

As a result, nearby lymph nodes swell,

အကျိုးဆက်အနေနဲ့ အနီးအနားက သွေးဖြူဥ အဖုတွေ ရောင်လာပြီး

effectively closing off the appendix’s opening.

အူအတက်ရဲ့ အပေါက်ကို  ပိတ်ပစ်လိုက်တာပါ။

Because the appendix is a closed loop, when it's sealed, pressure builds quickly.

အကြောင်းက အူအတက်က  ကွင်းပိတ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပိတ်လိုက်တဲ့အခါ၊ ဖိအား အမြန် ဖြစ်စေလို့ပါ။

This creates the perfect environment for bacteria to colonize and overgrow.

ဒါက ဗက်တီးရီးယားအတွက် သိမ်းပိုက်၊ကြီးထွား ဖို့  အကောင်းဆုံးဝန်းကျင်ကို ဖန်တီးပေးတယ်။

As the inflamed appendix bloats, discomfort sets in.

ရောင်ရမ်းနေတဲ့ အူအတက်က ဖောင်းပွလာတာကြောင့် မသက်မသာဖြစ်လာတယ်။

And this pain is different from your everyday stomach ache.

ဒီနာကျင်မှုက သာမန် ဗိုက်အောင့်တာနဲ့ မတူဘူး။

It typically starts near the belly button

ဒါက အများအားဖြင့် ချက်အနီးမှာ စတင်ပြီး

and then migrates to the lower right abdomen and intensifies.

ညာဘက် ဝမ်းဗိုက်အောက်ကို ပြောင်းရွှေ့ပြီး ပြင်းထန်လာတယ်။

If left untreated, the appendix can continue to stretch,

မကုသဘဲထားရင်၊ အူအတက်က ဆက်နေရာချဲ့ကာ

hindering blood flow and weakening the organ walls.

သွေးစီးဆင်းမှုကို ဟန့်တားပြီး ကိုယ်အင်္ဂါနံရံတွေကို အားလျော့စေတယ်။

Eventually, this can cause the appendix to rupture,

နောက်ဆုံးတော့ ဒါက အူအတက် ပေါက်စေနိုင်တယ်၊

allowing the infection to spread within the abdomen,

ရောဂါကူးစက်မှုကို ဝမ်းဗိုက်အတွင်းမှာ ပျံ့နှံ့ခွင့်ပေးရင်း

where it can pose fatal consequences.

သေလောက်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

Thankfully, not all cases of appendicitis will lead to a rupture,

ကံကောင်းတာက အူအတက်ရောင်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု အားလုံးက ပေါက်တာ မဖြစ်စေပေမဲ့၊

but it's impossible to know exactly when or if

ရောဂါလက္ခဏာတွေချည်းသက်သက်ကနေ  အူအတက်က ဘယ်တော့  ပေါက်မလဲ၊

the appendix will burst from symptoms alone.

ဒါမှမဟုတ် ပေါက်မလားဆိုတာကို အတိအကျ သိဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။

So, it’s recommended that all people with severe abdominal pain

ဒီတော့ ပြင်းထန်တဲ့ ဝမ်းဗိုက် နာကျင်သူ အားလုံးကို ချက်ချင်း ဆေးကုသမှု

seek immediate medical attention.

ရအောင်ကြိုးစားဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။

Since doctors first identified appendicitis in the late 1800s,

ဆရာဝန်တွေက ၁၈၀၀ ပြည့်လွန်နှောင်းပိုင်းမှာ အူအတက်ရောင်ရောဂါကို ပထမဆုံး သိရှိခဲ့ကတည်းက

an appendectomy, or the surgical removal of the appendix,

အူအတက် ခွဲစိတ်ကုသမှု ဒါမဟုတ် အူအတက် ခွဲစိတ် ဖယ်ရှားတာက

has been the standard treatment.

စံ ကုသမှုဖြစ်ခဲ့တယ်။

It’s normally performed quickly, within 24 hours of diagnosis.

ပုံမှန်ကတော့ ရောဂါတွေ့ရှိပြီး ၂၄ နာရီအတွင်းမှာ အမြန် လုပ်ဆောင်ကြတာပါ။

Doctors remove the inflamed organ, which can double in size,

ဆရာဝန်တွေက အရွယ်အစားအရ နှစ်ဆတိုးလာနိုင်တဲ့ ရောင်နေတဲ့ အင်္ဂါကို

either through one large incision,

ကင်မရာတွေနဲ့ အသေးစား ကိရီယာတွေကို သုံးရင်း

or through several smaller incisions using a camera and small instruments.

ကြီးမားတဲ့ ခွဲစိတ်မှု ဒါမှမဟုတ် ပိုသေးငယ်တဲ့ ခွဲစိတ်မှုကနေ ဖယ်ရှားကြတယ်။

Recovery is typically quick,

နာလန်ထူတာက အများအားဖြင့် လျင်မြန်ပြီး

and most patients are discharged within a day or two.

လူနာအများစုကို တစ်ရက်၊ နှစ်ရက်အတွင်း ဆေးရုံဆင်းခွင့်ပြုတယ်။

Though, if the appendix has burst, surgery can be more extensive

ဒါပေမဲ့ အူအတက် ပေါက်ရင်တော့၊ ဗက်တီးရီးယားနဲ့ ပြည်တွေကို

as any bacteria and pus need to be thoroughly cleaned

ဝမ်းဗိုက်အခေါင်းထဲကနေ စေ့စေ့စပ်စပ် သန့်ရှင်းဖို့လိုတာကြောင့်

from the abdominal cavity.

ခွဲစိတ်မှုက ပိုကြီးကျယ်နိုင်တယ်။

In the long term, living without an appendix

ရေရှည်မှာ အူအတက်မရှိဘဲ ရှင်သန်တာက

is unlikely to lead to any health issues.

 ဘာကျန်းမာရေးပြဿနာမှ မဖြစ်ပေါ်စေနိုင်လောက်ဘူး။

Today, thanks to medical advances, many patients avoid surgery altogether.

ဒီခေတ် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာတိုးတက်မှုတွေကြောင့် လူနာများစွာက  ခွဲစိတ်တာကို လုံးဝရှောင်တယ်။

Doctors have learned that appendicitis can often be treated

အူအတက်ရောင်ရောဂါကို ရိုးရိုး ပဋိဇီဝဆေးပတ်နဲ့ ကုသပေးနိုင်တာကို

with a simple course of antibiotics,

ဆရာဝန်တွေ သိရှိခဲ့ကြတယ်။

started in the emergency room and continued at home.

အရေးပေါ်အခန်းမှာ အစပြုပြီး အိမ်မှာ ဆက်ကုကြတာပါ။

No matter the chosen course of treatment,

ဘယ်ကုသမှု လမ်းကြောင်းကို ရွေးရွေး၊  

it’s likely to be less distressing than Rogozov’s,

ကိုယ်တိုင် တစ်ခါသုံး မေ့ဆေးပေး၊ ကိုယ်တိုင် အူအတက်ကို ဖယ်ရှား၊

who, after giving himself local anesthesia,

ကိုယ်တိုင် ချုပ်ကာ၊ နှစ်ပတ်အကြာမှာ

removed his own appendix, stitched himself up,

သူ့ရဲ့ ပုံမှန် တာဝန်တွေကို ပြန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့၊

and resumed his regular duties just two weeks later.

Rogozov ထက်တော့ ပိုစိတ်မဆင်းရဲနိုင်လောက်ဘူး။

Nevertheless, thanks to his story,

ဒါပေမဲ့၊ သူ့ဖြစ်ရပ်ကြောင့်၊

doctors on remote stations in Antarctica now know to bring plenty of antibiotics

အန္တာတိကတိုက်က ဝေးလံတဲ့ စခန်းတွေမှာ ဆရာဝန်တွေက လိုလိုမယ်မယ်၊ အူအတက်ရောင်တာကို

to treat appendicitis,

ကုသဖို့ ပဋိဇီဝဆေးအမြောက်အမြား

just in case.

ယူလာဖို့ အခု သိလာကြပါပြီ။