What does appendix pain feel like? - David R. Flum

Translator: MaiPhuong Nguyen Reviewer: Miri Chan

In April 1961, the Sixth Soviet Antarctic Expedition took a harrowing turn.

Tháng 4 năm 1961, cuộc thám hiểm Nam Cực Liên Xô lần sáu đã có bưóc ngoặt khó khăn.

Doctor Leonid Rogozov, the team’s only physician,

Bác sĩ Leonid Rogozov, vị bác sĩ duy nhất của nhóm,

began feeling weak and feverish,

bắt đầu cảm thấy yếu ớt và sốt,

with an excruciating pain in his right side.

với một cơn đau dữ dội ở vùng bụng bên phải.

After a few days, it became clear that he had appendicitis,

Sau vài ngày, không còn nghi ngờ gì nữa rằng ông đã bị viêm ruột thừa,

an infection that can cause the appendix to burst.

một bệnh nhiễm trùng có thể khiến ruột thừa bị vỡ.

And Rogozov knew that if his appendix did rupture,

Và Rogozov biết rằng nếu ruột thừa của ông bị vỡ,

it would likely kill him.

điều này có thể sẽ giết chết ông.

Outside a blizzard raged,

Một trận bão tuyết đang hoành hành bên ngoài,

making it dangerous for him to leave the station,

khiến ông có thể gặp nguy hiểm nếu rời khỏi trạm,

or to have anyone else travel in.

hay để bất kỳ ai đi vào.

So Rogozov faced a gut-wrenching choice: wait for help that may never come,

Rogozov bị buộc vào tình thế nan giải: đợi sự giúp đỡ có thể không bao giờ đến,

or cut open his own abdomen and remove the appendix himself.

hoặc tự mổ bụng và tự loại bỏ ruột thừa.

While Rogozov’s predicament may have been extreme,

Mặc dù tình trạng của Rogozov đặc biệt khó khăn và nghiêm trọng

appendicitis is not uncommon.

viêm ruột thừa không hề hiếm gặp

Cứ 12 người thì có khoảng một người có vấn đề với viêm ruột thừa.

It affects roughly 1 in 12 people.

So, what causes appendicitis?

Vậy nguyên nhân gì gây ra viêm ruột thừa?

And why is this organ so prone to bursting?

Và vì sao cơ quan này lại “mong manh dễ vỡ” như vậy?

The appendix is a small, worm-shaped pouch attached to the large intestine

Ruột thừa là một túi nhỏ hình con giun được gắn vào ruột già

that houses a diversity of gut microbes.

chứa nhiều loại vi khuẩn đường ruột.

Scientists long speculated that it was a useless artifact of evolution.

Một thời gian dài, các nhà khoa học suy đoán nó vô dụng trong quá trình tiến hóa.

Recent evidence shows that this organ independently evolved

Bằng chứng gần đây cho thấy cơ quan này tiến hóa độc lập

in many different mammals.

ở nhiều loài động vật có vú khác nhau.

This suggests that it probably has some function,

Điều này cho thấy nó có thể có một số chức năng,

though it's likely subtle.

mặc dù những chức năng này có vẻ tiềm ẩn.

One possibility is that the appendix serves as a reservoir

Một khả năng là ruột thừa đóng vai trò là nơi chứa

for healthy gut bacteria,

cho các lợi khuẩn trong đường ruột,

or it may play a role in mounting immune responses.

hoặc nó có thể có vai trò trong việc tăng cường các phản ứng miễn dịch.

What we do know is this puzzling organ can cause serious complications.

Điều chúng ta biết là cơ quan khó hiểu này có thể gây các biến chứng nghiêm trọng.

Most cases of appendicitis start with some sort of obstruction.

Hầu hết các ca viêm ruột thừa bắt đầu với một số tình huống tắc nghẽn.

For example, a small, dried piece of stool,

Ví dụ, một mảnh phân nhỏ, khô,

called an appendicolith,

được gọi là sỏi ruột thừa,

can lodge itself in the organ’s entrance.

có thể nằm ở lối vào của cơ quan.

Other times, pathogens like viruses or parasites activate the immune system,

Các lần khác, mầm bệnh như virus hay ký sinh trùng kích hoạt hệ thống miễn dịch,

causing inflammation.

gây ra sự viêm nhiễm.

This immune response may even be triggered

Phản ứng miễn dịch này thậm chí có thể được kích hoạt

by one of hundreds of species of bacteria

bởi một trong hàng trăm loài vi khuẩn

that normally reside in your gut.

thường cư trú trong ruột của bạn.

As a result, nearby lymph nodes swell,

Kết quả là, các hạch bạch huyết gần đó sưng lên,

effectively closing off the appendix’s opening.

nhanh chóng đóng kín miệng ruột thừa.

Because the appendix is a closed loop, when it's sealed, pressure builds quickly.

Cơ quan này là một vòng kín, khi bị niêm phong, áp lực sẽ tích tụ nhanh,

This creates the perfect environment for bacteria to colonize and overgrow.

tạo ra môi trường hoàn hảo cho vi khuẩn xâm chiếm và sinh sôi quá mức.

As the inflamed appendix bloats, discomfort sets in.

Khi ruột thừa bị sưng phồng lên, ta bắt đầu thấy khó chịu.

And this pain is different from your everyday stomach ache.

Cơn đau này khác với cơn đau bụng thường ngày của bạn.

It typically starts near the belly button

Cơn đau thường bắt đầu ở gần rốn

and then migrates to the lower right abdomen and intensifies.

di chuyển đến bụng dưới bên phải và ngày càng đau dữ dội.

If left untreated, the appendix can continue to stretch,

Nếu không được điều trị, ruột thừa có thể tiếp tục kéo căng,

hindering blood flow and weakening the organ walls.

cản trở lưu thông máu và làm suy yếu các thành cơ quan.

Eventually, this can cause the appendix to rupture,

Cuối cùng, điều này có thể khiến ruột thừa bị vỡ,

allowing the infection to spread within the abdomen,

tạo điều kiện lây lan nhiễm trùng trong bụng,

where it can pose fatal consequences.

nơi nó có thể gây ra hậu quả chết người.

Thankfully, not all cases of appendicitis will lead to a rupture,

May mắn là không phải tất cả các ca viêm ruột thừa đều dẫn đến điều này,

but it's impossible to know exactly when or if

nhưng ta không thể biết chính xác khi nào

the appendix will burst from symptoms alone.

hay suy đoán liệu ruột thừa sẽ vỡ ra chỉ từ các triệu chứng.

So, it’s recommended that all people with severe abdominal pain

Vì vậy, khi bị đau bụng dữ dội

seek immediate medical attention.

ta đều nên ngay lập tức tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Since doctors first identified appendicitis in the late 1800s,

Kể từ lần đầu tiên các bác sĩ nhận biết viêm ruột thừa vào cuối những năm 1800,

an appendectomy, or the surgical removal of the appendix,

phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa

has been the standard treatment.

đã trở thành phương pháp điều trị tiêu chuẩn.

It’s normally performed quickly, within 24 hours of diagnosis.

Nó thường được thực hiện nhanh chóng, trong vòng 24 giờ sau khi chẩn đoán.

Doctors remove the inflamed organ, which can double in size,

Các bác sĩ loại bỏ cơ quan bị viêm, thứ mà có thể tăng gấp đôi kích thước,

either through one large incision,

thông qua một đường rạch lớn,

or through several smaller incisions using a camera and small instruments.

hoặc thông qua một số vết mổ nhỏ hơn sử dụng máy ảnh và dụng cụ nhỏ.

Recovery is typically quick,

Bệnh nhân thường nhanh chóng phục hồi,

and most patients are discharged within a day or two.

và hầu hết được xuất viện trong vòng một đến hai ngày.

Though, if the appendix has burst, surgery can be more extensive

Tuy nhiên, nếu ruột thừa bị vỡ, phạm vi phẫu thuật có thể mở rộng hơn

as any bacteria and pus need to be thoroughly cleaned

vì bất cứ vi khuẩn và mủ nào cũng cần được loại bỏ hoàn toàn

from the abdominal cavity.

ra khỏi khoang bụng.

In the long term, living without an appendix

Về lâu dài, sống mà không có ruột thừa

is unlikely to lead to any health issues.

khó có khả năng gây ra bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Today, thanks to medical advances, many patients avoid surgery altogether.

Ngày nay, nhờ những tiến bộ y học, nhiều bệnh nhân đã tránh phải phẫu thuật.

Doctors have learned that appendicitis can often be treated

Các bác sĩ nhận ra viêm ruột thừa thường có thể được điều trị

with a simple course of antibiotics,

bằng một đợt kháng sinh đơn giản,

started in the emergency room and continued at home.

bắt đầu tại phòng cấp cứu và tiếp tục sau khi về nhà.

No matter the chosen course of treatment,

Bất kể phương pháp điều trị được chọn là gì,

it’s likely to be less distressing than Rogozov’s,

hẳn nó sẽ ít đau hơn so với của Rogozov,

who, after giving himself local anesthesia,

người sau khi tự gây tê cục bộ,

removed his own appendix, stitched himself up,

phải chính tay cắt ruột thừa, tự khâu lại,

and resumed his regular duties just two weeks later.

và trở lại công việc hàng ngày chỉ hai tuần sau đó.

Nevertheless, thanks to his story,

Tuy nhiên, nhờ câu chuyện của ông,

doctors on remote stations in Antarctica now know to bring plenty of antibiotics

các bác sĩ ở các trạm xa xôi tại Nam Cực đã biết mang theo nhiều kháng sinh

to treat appendicitis,

để điều trị viêm ruột thừa,

just in case.

đề phòng thôi.