Is DNA the future of data storage? - Leo Bear-McGuinness

Translator: Arvind Patil

Let's say there's a disaster that sends humanity back to the Stone Age.

समजा मोठे संकट येऊन सर्व मानवजात पुन्हा पाषाणयुगात गेली.

Can our knowledge and history survive?

अशावेळी आमचे ज्ञान व इतिहास कसा टिकाव धरेल ?

The printed page will decompose.

मुद्रित साहित्य नष्ट होईल .

Hard drive storage will deteriorate.

हार्डडिस्क निकामी होतील.

Even stones will eventually crumble.

दगडाचीही माती होईल,

But we might have something inside us that can outlast these physical limitations:

पण आपल्यात असे एक आहे जे हे सर्व साठवून ठेवेल अमर्यादित पणे

deoxyribonucleic acid.

ते आहे deoxyribonucleic acid.

DNA already stores our biological information.

DNA आपली जैविक माहिती साठवितात .

From eye color to skin tone, it programs our entire bodies.

आपल्या डोळ्याचा रंग.त्वचेचा रंग . आपल्या संपूर्ण शरीरात प्रोग्रामित असतो.

DNA is made of four organic bases:

dna हा चार सेंद्रिय घटकांनी तयार होतो

adenine,

अॅडेनीन

guanine,

ग्वानिन,

cytosine,

सायटोसीन

and thymine,

आणि थायमिन

or A, G, C, and T.

किवा A.G.C .T.

The specific sequence of these bases into groups of three, known as codons,

या घटकांचा विशिष्ट क्रम तीन गटात येतो त्यास जैविक कोड म्हणतात

gives our cells instructions to make each of the proteins in our bodies.

या कोडमुळे शरीरातील पेशींना संदेश मिळतो केव्हा कोठे प्रोटीन तयार करायचे याचा.

But this code can be used for other things, too,

पण या कोडचा उपयोग अन्य कारणासाठीही होतो .

like secret messages.

जसा एक गुप्त संदेश

In 1999, scientists in New York created an alphabet

१९९९ मध्ये वैज्ञानिकांनी न्यूयॉर्कमध्ये याची बाराखडी बनवली

in which each of the 64 possible DNA codons

त्यातील संभाव्य ६४ कोड -संकेत

substituted for a specific letter, number, or grammar symbol.

यांच्या जागी विशिष्ट अक्षर . क्रमांक वा व्याकरण चिन्ह वापरले .

They spliced a 22-character message into a long strand of DNA

डी. एन ए च्या गुणसूत्रास २२ अक्षरी संदेश जोडले

and surrounded it with specific genetic markers.

त्याभोवती विशिष्ट जैविक चिन्हे होती .

They then hid the DNA over a period in a type-written letter

टंकलेखित पत्राने त्यांनी DNA झाकला .

with only a small smudge to give the location away.

केवळ एक लहानसा डाग ठेवला जागा ओळखण्यास .

They mailed the letter back to themselves.

त्यांनी ते पत्र स्वतः ला पाठविले .

Then they examined the letter looking for the DNA strand.

त्यांनी DNA सूत्राची अक्षरे तपासली

Once the DNA strand was located, they found the genetic markers.

त्यात त्यांना जैविक खुणा दिसल्या

Then, they sequenced the DNA and successfully decoded the message.

त्यांनी DNA च्या अक्षरांचा क्रम लावला व जैविक संदेश डी कोड केला.

It soon became obvious that DNA cryptography

लवकरच ज्ञात झाले DNA चे कोड

could code for much more than simple text.

ही साधी अक्षरे नसून आणखी काही आहे .

By translating the 1's and 0's of binary code into DNA codons,

1 व ० या बायनरी कोडचा DNA संकेत साठी वापर करून

digital data could be programmed into synthetic DNA,

मिळालेली डिजिटल माहिती वापरून कृत्रिम DNA बनविला

then decoded back into its original form.

त्यानंतर त्यास पुन्हा डी कोड करून पूर्ववत केला .

In 2012, UK scientists encoded 739 kilobytes of computer files

२००२ मध्ये इंग्रज वैज्ञानिकांनी ७३९ kb संगणका वरील माहिती एनकोड केली .

into DNA strands,

तीही DNA वर .

including all 154 Shakespeare sonnets

त्यात शेक्सपिअरची १५४ सुनीते होती

and an excerpt from Martin Luther King's "I Have a Dream" speech.

त्यासोबत होते मार्टिन ल्युथर किंग यांचे प्रसिद्ध व्याख्यान "माझे स्वप्न आहे "

And four years later, researchers at Microsoft and the University of Washington

चारच वर्षांनी वाशिंग्टन विद्यापीठ व मायक्रोसोफ्ट यांनी सशोधन केले.

broke that record.

व नवा उच्चांक प्रस्थापित केला.

They used binary coding to capture a whopping 200 megabytes of data,

२०० MB माहिती त्यांनी बायनरी प्रणाली वापरून एनकोड केली,

including the Universal Declaration of Human Rights

त्यात जागतिक मानवी हक्काची घोषणा होती.

and a high-def OK Go music video,

तसेच हाय डेफीनेशन "ओके गो " हे व्हिडियो गीत होते.

all in strings of DNA.

हे सर्व DNA च्या गुणसूत्रात अंकित केले.

As far as storage capacity goes,

जर माहिती साठवण्याची क्षमता पहिली तर

DNA stands out because of the surprising amount of information it can hold

आश्चर्य हे की DNA गुणसूत्रे ही फार थोड्या जागेत

in so little space.

प्रचंड माहिती साठवितात.

The current theoretical limit of DNA'S storage capacity is so high

DNAची माहिती धरण करण्याची क्षमता इतकी प्रचंड असते की

that you could fit 100 million HD movies on a pencil eraser.

एका खोडरबराच्या जागेत एक हजार लक्ष HD चित्रपट मावतात.

It's even conceivable that one day we could fit all of the information

एक दिवस उजाडेल जेव्हा शक्य होईल

currently on the Internet

इंटरनेटवरील सर्व माहिती

into the space of a shoe box.

बुटाच्या खोक्या एवढ्या जागेत मावेल.

Also, computers and the magnetic tape and discs that their information is stored on

संगणकावरील .चुंबकीय टेप चकत्या यावरील माहिती

only last for a few decades, at most, before degrading and becoming unreliable.

काही दशकेच टिकते त्यानंतर ती कालांतराने कुमकुवत होऊन निरुपयोगी बनते.

Meanwhile, DNA has a half-life of 500 years,

DNAचा अर्ध जीवनकाल ५०० वर्षे असतो.

meaning that's how long it takes for half of its bonds to break.

याचा अर्थ त्याचा अर्धा भाग निकामी होण्यास ५०० वर्षे लागतात.

And if left in a cold and dark environment,

जर ते अंधार व शीत वातावरणात ठेवले

DNA could potentially last for hundreds of thousands of years.

तर हजारो वर्षे ते टिकतात.

And if that isn't long enough,

एवढे पुरेसे नाही तर

scientists experimented with having synthetic DNA auto-reproduce.

वैज्ञानिकांनी कृत्रिम DNA बनविले.

After creating their own strands of DNA

जे स्वतःची पुनर्निर्मिती करू शकतील.

that spelled out the lyrics to the children's song "It's a Small World,"

त्यांनी "It is a small world" या बालगीताचे स्पेलिंग सांगितले.

they placed them into the genome of a microbe nicknamed Conan the Bacterium.

Conan the Bacterium. या टोपण नावाच्या जीवाणू च्या जीनोम मध्ये ते टाकले.

Conan belongs to a species which can survive in a vacuum,

हा जीवाणू निर्वात जागी जगू शकतो.

or without water, for six years,

पाण्याशिवाय सहा वर्षे

or come out unscathed after being exposed to a dose of radiation

किरणोत्सर्गाचा त्याच्यावर परिणाम होत नाही.

1,000 times that which would kill a human.

जो किरणोत्सर्ग मानवाला १००० पतीने घातक आहे.

According to the experiment,

या प्रयोगानुसार,

the bacterium was able to reproduce at least 100 generations without data loss.

जीवाणू आपले गुणधर्म 100 पिढ्यात संक्रमित करू शकले.

Theoretically, if the organism had redundant copies of the information

सैद्धांतिक द्रष्ट्या ,जर प्राण्यांच्या अनेक डी एन ए च्या प्रती असतील

that could be used to automatically correct mistakes,

तर त्या आपल्या चुका आपोआप दुरुस्त करतात

the information could stay preserved even longer.

ही माहिती दीर्घ काळापर्यंत टिकते.

So one day, you might be able to create a living, growing, knowledge archive

एक दिवस असा येईल की आपण सजीव तयार करू जो प्रचंड माहिती साठवेल.

in your own backyard,

तुमच्या परिसराचीही.

and its seeds might carry your family's history,

त्यात तुमच्या कुटुंबाचा इतिहास बिजान्कुरीत असेल.

a detailed breakdown of the world's political upheavals,

त्यात माहिती असेल राजकीय उलथापालथीची.

or the sum of humanity's knowledge into forests and across continents.

अनेक देशातील जंगले तेथील मानवी जीवन याची

Perhaps even into the far reaches of space.

एवढेच नव्हेतर अंतराळाचीही माहिती असेल

Though we might one day disappear, perhaps our legacy can still live on,

कधीकाळी आपले पृथ्वीवरील अस्तित्व संपले तरी आपला वारसा अबाधित राहील.

if anyone would think to find it.

आणि तो एखाद्यास मिळू शकेल