Mysteries of vernacular: Ukulele - Jessica Oreck and Rachael Teel

Translator: Aga Ismael Reviewer: Daban Q Jaff

Mysteries of vernacular:

سەیری و سەمەرەیی زمان:

Ukulele,

یوکەلێلی - Ukulele،

a small, four-stringed guitar.

گیتارێکی چوار تەلی بچووکە.

Oddly enough, the word ukulele,

زۆر بە سەیری، وشەی Ukulele

in its native Hawaiian,

لە زمانی ڕەسەنی خۆیدا، هاوایی،

literally translates to jumping flea.

بە واتایی کێچی فڕیو دێت.

Even more surprising,

لەوەش خۆشتر،

the instrument itself did not originate in Hawaii.

خودی ئامێرەکەش لە هاوایی درووست نە بووە.

So, how did a Hawaiian word

باشە ئەی چۆن وشەیەکی هاوایی

come to describe a non-Hawaiian instrument?

بوو بە ناوی ئامرێکی بیانی؟

Back in the late 1800s,

با بگەڕێنەوە بۆ ساڵی ١٨٠٠ کان،

King Kalākaua was the last reigning king

پاشا کالاکوا کۆتا پاشایی

of the kingdom of Hawaii.

شانیشینی هاوایی دەبێت.

He was nicknamed "The Merry Monarch"

نازناوی "The Merry Monarch"یان پێ بەخشیبوو

because of his joy for life

چونکە ژیانی زۆر خۆش دەویست و

and, in particular, his love of music.

عاشقی مۆسیقاش بوو.

In the King's court,

لەنێو دەست و پێوەندی پاشا،

there was a former British army officer

ئەفسەرێکی سەربازی پێشویی بەڕیتانیا هەبوو

named Edward Purvis.

کە ناوی ئێدواد پێرڤس بوو.

Though a small man,

هەرچەندە پیاوێکی بچووک بوو

he was quite lively,

بەڵام زۆر بەکەیف و دڵ تەڕ بوو،

and his nickname was "Jumping Flea,"

نازنای ئەویش "Jumping Flea"، واتا کێچی فڕیو،

"Ukulele" in Hawaiian.

واتا "Ukulele" بە زمانی هاوایی.

Like the King, he was a great lover of music.

وەکو پاشا، ئەویش عاشقی مۆسیقا بوو.

In 1879, a group of Portuguese immigrants

لە ساڵی ١٨٧٩دا، کۆمەڵێک کۆچەری پرتوگالی

arrived on the islands of Hawaii,

گەیشتنە دورگەیی هاوایی،

bringing with them a small, four-stringed guitar

لەگەڵ خۆیان گیتارێکی بچووکی چوار تەلییان هێنا بوو

known as a braguinha.

کە بە براگوینا ناسرا بوو.

Purvis was immediately taken with the instrument

پێرڤس یەکسەر ئامێرەکەی وەرگرت

and helped spread its popularity

و بوو بە هۆکاری بڵاوبوونەوەی ئامێرەکەش

throughout the King's court.

لەنێو دەست و پێوەندی پاشادا.

As the story goes,

هەر وەکو چیرۆکەکە دەڵێت،

it was not long before his nickname, Ukulele,

زۆری نەخایاند، نازناوی "Ukulele"یان پێدا،

jumped from the man to his favorite instrument.

نەک هەر تەنیا خۆی، بەڵکو ئامێرەکەشیان ناونا "Ukulele".

As demand grew, several Portuguese families

کە خواست لەسەر ئامێرەکە زیادی کرد، هەندێک خێزانی پرتوگالی

began to manufacture

دەستیان کرد بە دروستکردنی

the minuscule guitar on the islands,

گیتاری بچووک لەسەر دورگەکە،

making small modifications

بە هەندێک گۆڕانکاری بچووکەوە

until it became the same ukulele we recognize today.

هەتا بوو بە ئەم یوکەلێلییەی کە ئەمڕۆ هەیە.