History vs. Tamerlane the Conqueror - Stephanie Honchell Smith

Μετάφραση: Filitsa Mavridou Επιμέλεια: Δέσποινα Τσιάρα

He was born in the 1330s in the Chaghatayid Khanate

Γεννήθηκε κατά τη δεκαετία του 1330 στο Τσαγκατάι Κάνειτ,

formerly the Mongol Empire in Central Asia.

πρώην Μογγολική Αυτοκρατορία στην Κεντρική Ασία.

On the unforgiving steppe, he rose from a lowly sheep thief

Στη σκληρή στέπα, κατάφερε από ταπεινός κλέφτης προβάτων

to become one of history’s greatest conquerors,

να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους κατακτητές της ιστορίας,

uniting nearly all of Central Asia, Afghanistan, and Iran under his rule.

ενώνοντας υπό την κυριαρχία του

σχεδόν ολόκληρη την Κεντρική Ασία, το Αφγανιστάν και το Ιράν.

But was he a great state builder or a bloodthirsty tyrant?

Ήταν όμως ένας περίφημος δημιουργός κράτους ή ένας αιμοδιψής τύραννος;

Ησυχία! Ησυχία! Ποιον έχουμε στο εδώλιο σήμερα;

Order! Order! Who do we have on the stand today?

Tamer...lane?

Ταμερ...λάνος?

That wasn’t his name, your Honor.

Δεν ήταν αυτό το όνομα του, κύριε Πρόεδρε.

The great Timur— meaning iron— was nicknamed “Timur the lame”

Το ονομα του ήταν ο μεγάλος Τιμούρ, που σημαίνει σίδερο,

είχε το παρατσούκλι “Τιμούρ ο κουτσός”

by enemies who mocked permanent injuries to his leg and arm.

που του δόθηκε από εχθρούς που κορόιδευαν τα μόνιμα τραύματα στο πόδι και το χέρι.

Injuries he sustained raiding a rival tribe’s sheep herd—

Τραύματα που υπέστη κατά την επιδρομή του σε κοπάδι προβάτων αντίπαλης φυλής.

he was a thief and a scoundrel from the start!

Ήταν κλέφτης και απατεώνας από την αρχή!

Maybe— we actually don’t know for sure— but even if that’s true,

Ίσως, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα όμως, αλλά ακόμα κι αν αυτό είναι αλήθεια

μπορεί η λεηλάτηση κοπαδιών αντιπάλων να ήταν απλώς μέρος

raiding rivals was just part of nomadic life at the time.

της νομαδικής ζωής της εποχής.

Timur was not born into a ruling family,

Ο Τιμούρ δεν προερχόταν από βασιλική οικογένεια,

so he had to prove his worth through daring and horsemanship.

επομένως, έπρεπε να αποδείξει την αξία του μέσω της τόλμης του και της ιππασίας.

He was hardly a commoner.

Δεν ήταν απλά ένας κοινός θνητός.

Timur’s family was minor nobility.

Η οικογένεια του Τιμούρ είχε αριστοκρατική καταγωγή.

His uncle and brother-in-law were high-ranking officials.

Ο θείος του και ο κουνιάδος του ήταν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι

And when they trusted Timur on a diplomatic mission,

και όταν εμπιστεύτηκαν στον Τιμούρ μια διπλωματική αποστολή,

he defected to a rival khan!

αυτομόλησε σε ένα αντίπαλο Χαν!

Strategic maneuvering!

Στρατηγικός ελιγμός!

He reconciled with his uncle and brother-in-law soon after.

Συμφιλιώθηκε με τον θείο και τον κουνιάδο του αμέσως μετά.

Only for long enough to consolidate his own power.

Μόνο για όσο καιρό χρειαζόταν για να εδραιώσει τη δύναμη του.

Then he went to battle against his brother-in-law—

Μετά εξήλθε σε μάχη εναντίον του κουνιάδου του,

supposedly his closest ally.

που υποτίθεται πως ήταν ο πιο κοντινός του σύμμαχος.

He was assassinated, and Timur seized power!

Δολοφονήθηκε και ο Τιμούρ κατέλαβε την εξουσία!

They may have been friends,

Πιθανότατα να ήταν φίλοι,

but he was a corrupt man who alienated a lot of people.

αλλά ήταν ένας διεστραμμένος άνθρωπος που αποξένωσε πολύ κόσμο.

Timur was right to oust him.

Ο Τιμούρ τον εκτόπισε δικαίως.

Afterward, he managed to reunite most of the khanate’s territories

Έπειτα, κατάφερε να επανενώσει τα περισσότερα εδάφη του Χανάτου

and put an end to decades of bloody infighting.

και να δώσει τέλος στις δεκαετείς αιματηρές εσωτερικές διαμάχες.

Okay, so where are we? I can hardly keep up.

Εντάξει, οπότε που βρισκόμαστε; Με δυσκολία παρακολουθώ.

1370, your honor.

Στο 1370, κύριε πρόεδρε.

And he’s khan now?

Και είναι Χαν τώρα;

Well, not quite.

Όχι ακριβώς.

Timur was not a direct descendant of Genghis Khan,

Ο Τιμούρ δεν ήταν άμεσος απόγονος του Τζένγκις Χαν,

so he couldn’t claim the title.

οπότε του ήταν αδύνατο να διεκδικήσει τον τίτλο.

Instead, he appointed figurehead khans and referred to himself as amir,

Αντ’αυτού, διόριζε ως αρχηγούς Χαν και αυτοαποκαλούνταν ως εμίρης,

or commander, and later as güregen, or son-in-law,

ή διοικητής, και αργότερα ως δάσκαλος ή γαμπρός,

after he married a woman who was descended from Genghis Khan.

αφού παντρεύτηκε γυναίκα απόγονη του Τζένγκις Χαν.

He claimed to be a divinely ordained protector of the Mongol and Muslim worlds,

Ισχυριζόταν πως ήταν ένας θεϊκά ορισμένος προστάτης του Μογγολικού

και του μουσουλμανικού κράτους,

yet he undermined both Mongol and Muslim power

ενώ υπονόμευε και τη μογγολική

και τη μουσουλμανική δύναμη

by relentlessly waging war against his neighbors,

διεξάγοντας ακαταύπαστα πόλεμο εναντίον των γειτόνων του,

weakening them so much that Christian Europe romanticized him as an ally.

αποδυναμώνοντας τους σε τέτοιο βαθμό που η Ευρώπη τον αντιμετώπιζε ως σύμμαχο.

His campaigns killed as many as 17 million people!

Οι εκστρατείες του σκότωσαν έως και 17 εκατομμύρια ανθρώπους!

Propaganda.

Προπαγάνδα.

Timur’s official biographies deliberately exaggerated the number of deaths

Οι επίσημες βιογραφίες του Τιμούρ σκόπιμα υπερέβαλαν με τον αριθμό των θανάτων

to deter rebellions.

για να αποτρέψουν εξεγέρσεις.

Like the Mongols, Timur offered cities the chance to surrender

Όπως οι Μόγγολοι, ο Τιμούρ προσέφερε

στις πόλεις την ευκαιρία να παραδοθούν

and only ordered massacres if they revolted.

και διέταζε την εξόντωση τους μόνο σε περίπτωση που επαναστατούσαν.

He rebuilt irrigation canals to support agriculture,

Ανασκεύασε αρδρευτικά κανάλια για τη στήριξη της γεωργίας,

and regularly distributed food to the poor.

και διένειμε τακτικά φαγητό στους φτωχούς.

Just in his hometown of Kesh,

Μόνο στη γενέτειρα του, Κες,

he paid for the meat of 20 sheep to be given to the poor every day.

πλήρωσε για το κρέας 20 προβάτων, ώστε να αποστέλλεται στους φτωχούς κάθε μέρα.

His campaigns were brutal,

Οι εκστρατείες του ήταν βάναυσες,

but by unifying Central Asia, Afghanistan, and Iran,

αλλά ενοποιώντας την Κεντρική Ασία, το Αφγανιστάν και το Ιράν,

he was also able to reinvigorate the Silk Road.

κατάφερε να δώσει νέα πνοή στον δρόμο του μεταξιού.

Much of Eurasia benefited from the revival of long-distance trade,

Μεγάλο μέρος της Ευρασίας επωφελήθηκε από το υπεραστικό εμπόριο,

and Central Asian cities, such as Samarkand and Herat,

και πόλεις της Κεντρικής Ασίας, όπως η Σαμαρκάνδη και η Χεράτ,

became thriving commercial hubs under his rule.

έγιναν ακμάζοντα εμπορικά κέντρα υπό την κυριαρχία του.

And meanwhile, other cities like Baghdad, Aleppo, and Delhi

Και στο μεταξύ, άλλες πόλεις όπως η Βαγδάτη, το Χαλέπι και το Δελχί

were plundered and burned and took decades to recover.

λεηλατήθηκαν και κάηκαν και χρειάστηκαν δεκαετίες για να ανακάμψουν.

This illiterate warlord destroyed centuries’ worth of cultural heritage,

Αυτός ο αγράμματος πολέμαρχος κατέστρεψε πολιτιστική κληρονομιά αξίας αιώνων,

leaving nothing but pyramids of skulls in his wake.

αφήνοντας στο πέρασμα του τίποτα άλλο παρά πυραμίδες κρανίων.

Timur may have been illiterate,

Ο Τιμούρ μπορεί να ήταν αγράμματος,

but he was also an active patron of culture and the arts.

αλλά ήταν παράλληλα ενεργός προστάτης του πολιτισμού και των τεχνών.

During his conquests, he spared artisans and scholars,

Κατά τη διάρκεια των κατακτήσεων του, διέσωσε τεχνίτες και λόγιους,

sending them to work on public projects like schools and mosques.

στέλνοντας τους να δουλέψουν σε δημόσια έργα, όπως σε σχολεία και τζαμιά.

Unlike many women in the world at the time,

Σε αντίθεση με πολλές γυναίκες του τότε κόσμου,

his wives, daughters, and daughters-in-law

οι σύζυγοί του, οι κόρες και οι νύφες του

were highly educated and politically active.

είχαν υψηλή μόρφωση και ήταν πολιτικά ενεργές.

Timur also personally met with— and impressed—

Ο Τιμούρ συναντήθηκε επίσης προσωπικά, και τον εντυπωσίασε,

the famed Arab historian Ibn Khaldun in Damascus,

με τον φημισμένο Άραβα ιστορικό Ιμπν Χαλντούν στη Δαμασκό,

and he so thoroughly mastered chess that he is said to have enjoyed

και τελειοποίησε σε τέτοιο βαθμό τη γνώση του στο σκάκι που λέγεται

a more complex variant that was named for him.

πως του άρεσε μια πιο σύνθετη παραλλαγή που πήρε το όνομα του.

So what happened after that?

Και τι συνέβη μετά;

Timur died from an illness in 1405, when he was likely in his early 70s.

Ο Τιμούρ πέθανε λόγω ασθένειας το 1405, όταν ήταν πιθανότατα κοντά στα 70.

The empire he founded lasted another hundred years,

Η αυτοκρατορία που ίδρυσε διήρκησε άλλα εκατό χρόνια,

ushering in an architectural, artistic, literary and scientific renaissance

εγκαινιάζοντας μια αρχιτεκτονική, καλλιτεχνική,

λογοτεχνική και επιστημονική Αναγέννηση

across Central Asia.

σε όλη τη Κεντρική Ασία.

In Samarkand, Timur’s grandson, Ulugh Beg,

Στη Σαμαρκάνδη, ο εγγονός του Τιμούρ, ο Ούλουγκ Μπεγκ,

built the largest astronomical observatory in the world at the time.

κατασκεύασε το μεγαλύτερο αστρονομικό παρατηρητήριο του κόσμου εκείνη την εποχή.

Even after the fall of Timur's empire,

Ακόμα και μετά την πτώση της αυτοκρατορίας του Τιμούρ,

his descendant Babur re-established himself in India,

ο απόγονος του Μπαμπούρ εγκαταστάθηκε εκ νέου στην Ινδία,

founding the Mughal Empire,

ιδρύοντας την αυτοκρατορία των Μουγκάλ,

which would become home to nearly a quarter of the world’s population

που θα γινόταν το σπίτι σχεδόν του ενός τετάρτου του παγκόσμιου πληθυσμού

and which built such splendors as the Red Fort and Taj Mahal.

και που έχτισε τέτοια μεγαλεία όπως το Κόκκινο Φρούριο και το Ταζ Μαχάλ.

Timur's legacy is still celebrated in monuments across Central Asia,

Η κληρονομιά του Τιμούρ τιμάται ακόμη σε μνημεία σε όλη τη Κεντρική Ασία,

where he is remembered as “Buyuk Babamiz” or “our great forefather.”

όπου μνημονεύεται ως «Ο Μεγάλος Πατέρας» ή «ο Μεγάλος μας Προπάτορας».

And yet today in Europe, India, and much of the Middle East,

Κι όμως, σήμερα στην Ευρώπη, την Ινδία και το μεγαλύτερο μέρος της Μέσης Ανατολής

he's remembered as a butcher.

ενθυμείται ως «ο χασάπης».

That’s more reflection of the success of his own propaganda

Αυτό αντικατοπτρίζει περισσότερο την επιτυχία της δικής του προπαγάνδας

than of the man himself.

παρά του ίδιου του ανθρώπου.

Hold on now, I think I’ve almost got the king cornered!

Περιμένετε τώρα, νομίζω ότι σχεδόν στρίμωξα τον βασιλιά!

Emerging from relative obscurity, Timur’s conquests formed a legacy

Αναδυόμενος από την σχετική αφάνεια,

οι κατακτήσεις του Τιμούρ σχημάτισαν μια κληρονομιά

lasting nearly 500 years that remains on trial even today.

διάρκειας σχεδόν 500 χρόνων που παραμένει υπό εξέταση ακόμα και σήμερα.