Making a TED-Ed Lesson: Synesthesia and playing cards

Translator: Avan Hassan Reviewer: Daban Q. Jaff

In this short video,

له‌م كورته‌ ڤیدۆیه‌دا،

we're going to show you how we used animation

ئێمه‌ پیشانتان ده‌ده‌ین كه‌ چۆن وێنه‌ی جوڵاومان به‌كارهێناوه‌

to make custom playing cards to do magical tricks

بۆ دروستكردنی كارتی یاریكردنی ئاسایی بۆ ئه‌نجامدانی فێڵی جادوویی

in TED-Ed's Lesson on synesthesia.

له‌وانه‌ی Ted-Ed له‌سه‌ر سینسیسیا.

Synesthesia is a neurological condition

سینێسێسیا حاڵه‌تێكی ده‌مارییه‌

in which two or more senses are paired together

كه ‌دوو یان زیاترله‌ هه‌سته‌كان پێكه‌وه‌ جووتن

to create a completely new experience.

بۆ دروست كردنی ئه‌زموونی ته‌واو و نوێ.

بۆ نموونه‌ زۆر له‌ کەسانەی ئەم کێشەیان هەیە پیته‌كان

For example, many synesthetes see letters

and numbers in colors,

و ژماره‌کان له‌ ڕه‌نگه‌كاندا،

even when they are printed in black.

ته‌نانه‌ت كاتیك به‌ ڕه‌شیش چاپ ده‌كرێت.

Or they can taste certain words.

یان ده‌توانن هه‌ندێک وشه‌ تاقی بكه‌نه‌وه‌.

For instance, jail tastes like bacon.

بۆ نموونه‌، زیندان تامی گۆشتی به‌راز دەدات.

Because synesthesia generally involves

چونكه‌ سینێسێسیا به‌گشتی دەبێتە هۆی ئەوەی

the brain pairing up two or more senses,

مێشك دوو هه‌ست یان زیاتر به‌یه‌كه‌وه‌ ببەستێتەوە،

we paired up playing cards

ئێمه‌ كارتی یاریكردنمان جووت كرد

with unique,

له‌گه‌ڵ بێ هاوتایی،

colorful,

ڕه‌نگاو ڕه‌نگ،

and visceral symbols.

لەگەڵ کۆمەڵێک هێمایی ئەندامەکانی جەستە.

We then used an animation technique

دواترته‌كنیكێكی ئه‌نیمه‌یشنمان به‌كارهینا

called stop motion

پێی ده‌وترێت وه‌ستانی جوڵە

to manipulate the cards in ways

بۆ ده‌ستكاریكردنی كارته‌كان به‌ ڕێگەیەک

that would be otherwise physically impossible.

ئه‌گه‌رنا له‌باری جه‌سته‌ییه‌وه‌ مه‌حاله‌.

And as the cards were flipping,

و‌ كاتێك كارته‌كان هەڵدەگەڕێنەوە،

shuffling,

and sliding,

له‌ خۆدا هه‌ڵكردن،

و خلیسكاندن،

we used a mixture of animation and reality

ئیمه‌ تێكه‌ڵه‌یه‌ك له‌ ئه‌نیمه‌یشن و واقیعمان به‌كارهێنا

to ensure that the symbols on the cards

بۆدلنیابوون له‌وه‌ی كه‌ هێماكان له‌سه‌ر كارته‌كانن

did their part to explain the nuances of synesthesia.

به‌شی خۆیان كرد بۆ ڕوونكردنه‌وه‌ی گرنگی سینیسێسا.

This type of animation is very difficult to pull off

ئه‌م جۆرە ‌ ئه‌نیمه‌یشنانه‌ زۆر قورس ده‌بن بۆ ڕاكێشان

without some planning first.

به‌بێ ئه‌وه‌ی سه‌ره‌تا هه‌ندێك پلان داڕێژم.

A storyboard is a series of still images

ته‌خته‌ی چیڕۆک هێشتا زنجیره‌یه‌كه‌ له‌ وێنه‌كان

that basically serve as a road map

كه‌ له‌ بنه‌ڕه‌تدا وه‌ك نه‌خشه‌ی ڕێگاكه‌ خزمه‌تی ده‌كات

for an animation from beginning to end.

بۆئه‌نیمه‌یشنه‌ك له‌ سه‌ره‌تاوه‌ بۆكۆتایی.

An animatic is a storyboard in motion.

ئه‌نیماتیك ته‌خته‌ی چیڕۆکە‌كه‌یه‌ له‌ جوڵه‌دا.

By making the animatic,

به‌ دروستكردنی ئه‌نیماتیك،

we were able to review the digital motion for each shot,

ئێمه‌ توانیمان پێداچوونه‌وه‌ به‌ دیجیتاڵدا بكه‌ین بۆهه‌رلێدانێك،

which allowed us to progressively work out timing,

كه‌ ڕێگه‌ی به‌ ئێمه‌دا به‌ شێوه‌یه‌كی پێشكه‌وتووكاربكه‌ین،

camera positioning,

شوێنی كامیڕاكان،

and, most importantly,

وه‌،له‌ هه‌مووشی گرنگتر،

any challenges we anticipated

هه‌ربه‌ره‌نگاریه‌ك كه‌ ئێمه‌ پێشبینیمان ده‌كرد

in the final animation process.

له‌ پڕؤسه‌ی كؤتایی ئه‌نیمه‌یشندا.

How many hands do you need to shuffle a deck of cards?

چه‌ند ده‌ستت پێویسته‌ بؤ تێكةڵكردنی كه‌شتیكاره‌كان؟

Here, we wanted to emphasize each nucleotide

لێره‌دا،ویستمان جه‌خت له‌سه‌رهه‌ر نووكلۆتیدێك

in the DNA sequence

له‌ زنجیره‌ی دی ئێن ئه‌ی

and stop motion allows for more control.

وه‌ وه‌ستانی جوڵه‌ ڕێگه‌ ده‌دات به‌ كؤنتڕؤڵكردنی زیاتر.

By shuffling between individual frames,

به‌تێكه‌ڵكردنی نێوان چوارچێوه‌ تاكه‌كان،

we could ensure that each card

ده‌توانین دڵنیای كه‌ینه‌وه‌ كه‌ هه‌ركارتێك

had a controlled amount of screen time,

كه‌ كاتی شاشه‌كه‌ كؤنتڕؤڵ كراوه‌،

in this case, three frames,

له‌م حاڵه‌ته‌داةسێ چوارچێوه‌ ،

and that the card's placement was consistent.

و‌ دانانی كارته‌كه‌ گونجاو بوو.

But sometimes four hands just isn't enough.

به‌ڵام هه‌ندێك جارچوارده‌ست به‌س نیه‌.

We use this trick a lot in this lesson,

ئێمه‌ له‌م وانه‌یه‌دا ئه‌م فێڵه‌ زۆربە‌كارده‌هێنین،

all thanks to one secret ingredient:

هه‌موو سوپاسیه‌ك بۆ یه‌ك پێكهاته‌ی نهێنی:

Play-Doh!

یاری-دۆ!

By molding the Play-Doh into different sized pyramids,

به‌له‌به‌رگرتنه‌وه‌ی پله‌ی-دۆ له‌چه‌ندشوێنێكی جیاواز،

the cards can be held in different positions,

كارته‌كان ده‌كرێت له‌ شوێنی جیاواز،

always keeping the pyramid big enough

هه‌میشه‌ هه‌ڕه‌می گه‌وره‌ ده‌هێڵێته‌وه‌

to support the card,

بۆ پشتگیری كارته‌كه‌،

but small enough to not be seen

به‌ڵام ئه‌وه‌نده‌ بچووكه‌ كه‌ نه‌بیندرێت

and to not cast its own revealing shadow.

بۆئه‌وه‌ی سێبه‌ری خۆی كه‌شف نه‌بێ.

Making an animated movie

دروستكردنی فیلمێكی ئه‌نیمه‌یشن

is like making a delicious layer cake.

وه‌ك دروستكردنی كێكی چینی به‌ تام وایه‌.

It's up to the animators

ئه‌وه‌ له‌سه‌رده‌ست وپێێ ئه‌نیماتۆرانه‌

to create the many planes, or layers.

بۆدروستکردنی چه‌ندین فڕۆکە‌،یان چین.

The use of green screen

به‌كارهێنانی شاشه‌ی سه‌وز

enables us to shoot individual elements moving,

ئێمه ‌توانی ته‌قه‌كردنمان هه‌یه‌ له‌ جوڵه‌دا،

and to later assemble those layers

و دواتر بۆکۆکردنە‌وه‌ی ئه‌وچینانه‌

one on top of the other.

یه‌كێكیان له‌سه‌ره‌وه‌ی ئه‌وی تر.

Using software, we key out the green color,

به‌كارهێنانی سۆفتوێر،ئێمه‌ كلیلی ڕه‌نگی سه‌وزده‌كه‌ین،

both on the background

هه‌ردووك له‌ پشت زه‌مینه‌كه‌

and Play-Doh.

و یاری-دۆ.

Layer the cards,

چینی كارته‌كان،

add the hands,

زیادكردنی ده‌سته‌كان،

insert a background,

دانانی باكگڕاوند،

and if you planned your ingredients carefully,

و ئه‌گه‌ر تۆپلانت داناوه‌ به‌ وریایه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ بكه‌،

everything should come together just right.

هه‌موو شته‌ك ده‌بێت به‌یه‌كه‌وه‌ بێت.

So, grab some fishing wire,

بۆیە‌، هه‌ندێك وایه‌ری ماسی گرتن ببه‌،

glue,

masking tape,

چه‌سپ،

شریتی ده‌مامكدار،

chopsticks,

پارچه‌ پارچه‌،

and whatever else you can find.

و هه‌ر شتێكی تر كه‌ ده‌توانی بیدۆزیته‌وه‌.

We'd love to see you make some of your own

حه‌زده‌كه‌ین ببینین كه‌ تۆ هه‌ندێك له‌ خؤت دروست ده‌كه‌یت

animated illusions.

ئه‌نیمه‌یشه‌ وه‌همیه‌كان.