Stunning buildings made from raw, imperfect materials | Débora Mesa Molina

Translator: Thủy Bùi Thị Thu Reviewer: Vy Yang

Architecture is a profession with many rules,

Kiến trúc là một ngành nghề với nhiều quy luật,

some written, some not,

một số thành văn, một số thì không,

some relevant and others not.

một số xác đáng, một số khác lại không như vậy.

As architects, we're constantly gravitating

Là kiến trúc sư, chúng tôi liên tục bị kéo vào

between following these rules by the book

giữa việc làm theo những luật lệ có sẵn trong sách,

or making a space for imagination --

hay tạo không gian cho trí tưởng tượng

for experimentation.

và sự thử nghiệm.

This is a difficult balance.

Thực sự rất khó để cân bằng.

Especially through architecture,

Nhất là thông qua kiến trúc,

you're trying to challenge preconceptions and push boundaries and innovate,

bạn đang cố thách thức những định kiến, vượt qua ranh giới và đổi mới,

even if just using what we have around and we overlook all the time.

ngay cả khi chỉ dùng những thứ xung quanh và chúng tôi phải quan sát mọi lúc.

And this is what I've been doing along with my team,

Và đây là thứ mà tôi đang làm cùng với nhóm của tôi,

Ensamble Studio,

Ensamble Studio,

and from our very early works

ngay các công trình đầu tiên của chúng tôi

that happened in strict historic contexts,

đã được tạo ra trong bối cảnh lịch sử khắc nghiệt

like the city of Santiago de Compostela.

như thành phố Santiago de Compostela.

Here we built the General Society of Authors and Editors,

Tại đây chúng tôi đã xây tòa nhà Hiệp hội các tác giả và nhà biên soạn

a cultural building.

một công trình văn hóa.

And on top of all the regulations,

Và ngoài những quy định,

we had to use stone by code

chúng tôi phải dùng những khối đá

and our experience was limited,

và kinh nghiệm của chúng tôi rất hạn chế,

but we had incredible references to learn from,

nhưng chúng tôi có nguồn tài liệu lớn để tham khảo

some coming from the city itself

một số từ chính thành phố

or from nearby landscapes

hoặc từ quang cảnh xung quanh

or other remote places

hay những vùng xa xôi khác

that had impacted our education as architects,

đã ảnh hưởng tới kiến thức kiến trúc của chúng tôi,

and maybe you recognize here.

và bạn có thể nhận ra ở đây.

But somehow the finished products that industry made available

Nhưng bằng cách nào đó những sản phẩm công nghiệp làm sẵn

for us as architects to use in our buildings

cho những kiến trúc sư chúng tôi, khi đưa vào sử dụng trong tòa nhà

seemed to have lost their soul.

dường như đã mất đi linh hồn của chúng.

And so we decided to go to the nearby quarries

Vậy nên chúng tôi quyết định tới những mỏ đá gần đó

to better understand the process that transforms a mountain

để hiểu rõ hơn về quy trình biến một núi đá

into a perfectly square tile that you buy from a supplier.

thành viên đá vuông vức như khi mua từ các nhà cung ứng.

And we were taken by the monumental scale of the material

Và chúng tôi đã bị thu hút bởi khối lượng vật chất khổng lồ

and the actions to extract it.

và quy trình tạo ra nó.

And looking carefully,

Và khi quan sát kĩ,

we noticed hundreds of irregular blocks piling up everywhere.

chúng tôi chú ý tới hàng trăm khối đá chất đống bất thường ở khắp nơi.

They are the leftovers of an extraction sequence:

Chúng là những thứ bỏ đi của quá trình khai thác:

the ugly parts that nobody wants.

những mảnh vụn xấu xí không ai muốn dùng.

But we wanted them.

Nhưng chúng tôi lại muốn chúng.

We were inspired.

Chúng tôi được truyền cảm hứng.

And it was a win-win situation

Đó là tình huống đôi bên đều lợi

where we could get this residual material of great quality,

chúng tôi có được những vật liệu thừa với chất lượng cao,

doomed to be crushed,

vốn chịu bị nghiền nát,

at a very low cost.

ở mức giá rẻ.

Now, we had to convince our clients that this was a good idea;

Giờ chúng tôi phải thuyết phục khách hàng rằng đó là ý tưởng tốt;

but foremost, we had to come up with a design process

nhưng trước hết, chúng tôi phải đưa ra một quy trình thiết kế

to reuse these randomly shaped rocks,

để tái sử dụng những viên đá có hình thù bất kì,

and we had not done this before.

việc mà trước đó chúng tôi chưa từng làm.

Today everything would be much easier

Ngày nay mọi thứ trở nên dễ dàng hơn

because we would go to the quarry

vì chúng tôi có thể tới mỏ đá

with our smartphones equipped with 3-D scanners

với những chiếc điện thoại thông minh trang bị công nghệ quét 3D

and we would document each rock,

và chúng tôi sẽ ghi lại từng viên đá,

turn that into a digital model --

biến chúng thành mô hình kĩ thuật số --

highly engineer the whole process.

kĩ thuật cao hóa toàn bộ quá trình.

But more than a decade ago,

Nhưng hơn một thập niên trước,

we had to embrace uncertainty

chúng tôi phải làm việc theo cách ứng biến

and put on our boots, roll up our sleeves

rồi xỏ giày và xắn tay áo lên

and move to the quarry for a hands-on experience.

và đi tới những mỏ đá để có được những kinh nghiệm thực tế.

And we also had to become the contractors

Chúng tôi cũng phải trở thành nhà thầu

because we failed at finding somebody willing to share the risk with us.

vì không thể tìm ra một ai đó sẵn sàng chia sẻ rủi ro với chúng tôi.

Now, luckily, we convinced the quarry team to help us build a few prototypes

May mắn thay chúng tôi đã thuyết phục được những thợ mỏ giúp tạo nên những mẫu thử

to resolve some of the technical details.

để phân tích các chi tiết kĩ thuật.

And we agreed on a few mock-ups,

Chúng tôi thống nhất được một số rất ít những mẫu thiết kế,

but we got excited,

nhưng chúng tôi rất hào hứng,

and one stone led to another

cứ viên đá này tới viên khác

until we succeeded to build

cho tới khi chúng tôi xây thành công

an 18-meter-long by eight-meter-high structure

một công trình dài 18 mét và cao 18 mét

that recycled all the amorphous material of the quarry,

bằng việc tái chế tất cả những vật liệu vô định hình từ mỏ đá,

just supported by gravity --

chỉ bằng trọng lực --

no mortar and no ties.

không dùng vữa hay bất cứ mối hàn nào.

And once built and tested,

Một khi đã được xây dựng và thử nghiệm,

moving it to the final site in the city center

khi di chuyển nó tới địa điểm cuối cùng ở trung tâm thành phố

to unite it with the rest of the building

để gắn kết nó với phần còn lại của tòa nhà

was a piece of cake,

thật sự rất dễ dàng,

because by having isolated uncertainty

bởi vì đã xóa bỏ sự thiếu ổn định

and managed risk in the controlled environment of the quarry,

và kiểm soát những rủi ro trong môi trường ở mỏ đá,

we were able to complete the whole building in time

chúng tôi đã hoàn thành tòa nhà kịp tiến độ

and on budget,

và đủ ngân sách,

even if using nonconventional means and methods.

ngay cả khi sử dụng những phương tiện và phương pháp không thông thường.

And I still get goosebumps

Và tôi vẫn rùng mình

when I see this big chunk of the industrial landscape

khi nhìn khối kết cấu cảnh quan công nghiệp to lớn này

in the city,

trong thành phố,

in a building,

trong một tòa nhà,

experienced by the visitors and the neighbors.

được trải nghiệm bởi du khách và cư dân xung quanh.

This building gave us quite a few headaches,

Tòa nhà này cũng khiến chúng tôi đau đầu nhiều phen,

and so it could have well been an exception in our work,

nên nó có thể trở thành là một ngoại lệ trong sự nghiệp của chúng tôi,

but instead it started to inform a modus operandi

nhưng thay vì vậy, nó tạo nên một phương thức hoạt động

where every project becomes this opportunity

nơi mọi dự án trở thành cơ hội

to test the limits of a discipline we believe has to be urgently reimagined.

để kiểm tra giới hạn của một lĩnh vực cần được mau chóng thiết lập lại.

So what you see here are four homes

Do vậy, thứ bạn thấy ở đây là 4 ngôi nhà

that we have designed, built and inhabited.

mà chúng tôi đã thiết kế, xây dựng và ở.

Four manifestos where we are using the small scale

4 tuyên ngôn được sử dụng ở quy mô nhỏ

to ask ourselves big questions.

để tự hỏi về những vấn đề quan trọng.

And we are trying to discover the architectures

Chúng tôi đã cố gắng khám phá ra những kiến trúc

that result from unconventional applications of pretty mundane materials

được tạo ra từ việc ứng dụng một cách độc đáo

and technologies,

vật liệu và công nghệ thô sơ,

like concrete in different forms in the top row,

như các dạng khác nhau của bê tông ở hàng trên,

or steel and foam in the bottom row.

hay thép và xốp ở hàng dưới.

Take, for instance, these precast concrete beams.

Ví dụ như, các dầm bê tông đúc sẵn.

You have probably seen them

Bạn thấy chúng được sử dụng

building bridges, highways, water channels --

để xây cầu, đường cao tốc, kênh --

we found them on one of our visits to a precast concrete factory.

chúng tôi phát hiện ra chúng trong 1 chuyến tham quan xưởng dầm đúc sẵn

And they might not seem especially homey or beautiful,

Chúng có thể không đặc biệt đẹp hoặc thông dụng,

but we decided to use them to build our first house.

nhưng chúng tôi quyết định dùng chúng để xây ngôi nhà đầu tiên.

And this was an incredible moment

Và đó thực sự là khoảnh khắc tuyệt vời

because we got to be architects as always,

vì chúng tôi là kiến trúc sư như mọi khi,

builders once more

đồng thời là người xây

and, for the first time, we could be our own clients.

và cũng là lần đầu tiên, trở thành khách hàng của chính mình.

So, here we are trying to figure out how we can take these huge catalogue beams

Chúng tôi cố gắng tìm cách để đưa những cái dầm khổng lồ này

of about 20 tons each

với trọng lượng khoảng 20 tấn mỗi chiếc

and stack them progressively around a courtyard space ...

và xếp chúng dần dần vòng quanh một khoảng sân

the heart of the house.

ngay chính giữa căn nhà.

And due to the dimensions and their material quality,

Do kích thước và chất lượng vật liệu,

these big parts are the structure that carry the loads to the ground,

những phần này là kết cấu chịu sức nặng ở dưới cùng,

but they are much more than that.

những chúng còn hơn thế.

They are the swimming pool;

Chúng là hồ bơi;

they are the walls that divide interior from exterior;

là bức tường ngăn cách bên trong với bên ngoài;

they are the windows that frame the views;

là cửa sổ cố định tầm nhìn;

they are the finishes;

là phần kết thúc;

they are the very spirit of this house.

là linh hồn tinh túy nhất của căn nhà.

A house that is for us a laboratory

Với chúng tôi, căn nhà là phòng thí nghiệm

where we are testing how we can use standard elements in nonstandard ways.

để thử nghiệm những vật liệu đạt chuẩn theo những cách không theo tiêu chuẩn nào.

And we are observing that the results are intriguing.

Và chúng tôi quan sát thấy những kết quả rất tuyệt vời.

And we are learning by doing

Chúng tôi nhận ra

that prefabrication can be much more than stacking boxes

vật liệu tiền chế, có thể còn hơn xếp chồng những khối vật liệu

or that heavy parts can be airy and transparent.

hoặc những khối vật liệu nặng đó có thể trở nên thoáng và thông suốt.

And on top of designing and building this house,

Ngoài việc thiết kế và xây dựng căn nhà này,

we get invaluable feedback,

chúng tôi còn nhận được

sharing it with our family and our friends

các phản hồi vô giá, để chia sẻ với gia đình và bạn bè

because this is our life

vì đó là những gì cuộc đời

and our work in progress.

và sự nghiệp của chúng tôi diễn ra

The lessons that we learn here get translated into other projects

Bài học chúng tôi rút ra ở đây được ứng dụng vào dự án khác,

and other programs

chương trình khác,

and other scales as well,

và cả ở những quy mô khác,

and they inspire new work.

chúng truyền cảm hứng cho các công trình mới

Here again we are looking at very standard products:

Một lần nữa, chúng tôi đang tìm kiếm các sản phẩm tiêu chuẩn nhất:

galvanized steel studs that can be easily cut and screwed,

thép mạ kẽm có thể dễ dàng cắt và bắt vít,

insulating foams, cement boards --

xốp cách điện, tấm đan xi măng --

all materials that you can find hidden in partition walls

tất cả những vật liệu có thể tìm thấy trong những tấm ngăn

and that we are exposing;

và chúng tôi đang hướng tới;

and we are using them to build a very lightweight construction system

và sử dụng chúng để xây dựng những công trình siêu nhẹ

that can be built almost by anyone.

mà ai cũng có thể tự xây được.

And we are doing it ourselves with our hands in our shop,

Chúng tôi đang tự tay làm chúng, ở ngay cửa hàng của mình

and we are architects. We're not professional builders

và chúng tôi là kiến trúc sư. Không phải thợ xây chuyên nghiệp

but we want to make sure it's possible.

nhưng chúng tôi muốn đảm bảo nó có thể xảy ra.

And it's so nice that Antón can move it with his hands

Thật tuyệt khi Antón có thể di chuyển chúng bằng tay,

and Javier can put it in a container,

Javier có thể bỏ chúng vào thùng chứa

and we can ship it

chúng tôi có thể gửi nó

like you would ship your belongings if you were moving abroad ...

như cách bạn kí gửi hành lí khi đi nước ngoài...

which is what we did five years ago.

đó là điều chúng tôi đã làm 5 năm trước

We moved our gravity center from Madrid

Chúng tôi chuyển trọng tâm từ Madrid

and the house of the concrete beams to Brookline.

và ngôi nhà bê tông tới Brookline.

And we found the ugly duckling of a very nice neighborhood:

Và chúng tôi tìm thấy chú vịt con xấu xí của 1 khu phố xinh đẹp

a one-story garage and the only thing we could afford.

gara xe một tầng và đó là thứ duy nhất chúng tôi có thể chi trả.

But it was OK because we wanted to transform it into a swan,

Thế là đủ vì chúng tôi muốn biến nó thành 1 con thiên nga,

installing on top our just-delivered kit of parts,

được trang bị những chi tiết tối tân và mới nhất của chúng tôi,

once more becoming the scientists and the guinea pigs.

một lần nữa chúng tôi lại là nhà khoa học và những con chuột bạch

So this is a house that uses some of the cheapest

Đây là căn nhà dùng những vật liệu

and most normal materials that you can find in the market

rẻ và bình thường nhất mà bạn có thể tìm mua ở chợ

that applies the ubiquitous four-by-eight modulation

áp dụng quy tắc 4x8 phổ biến

that governs the construction industry.

được vận hành trong ngành xây dựng.

And yet a different organization of the spaces

Một cách sắp xếp không gian

and a different assembly of the parts

và lắp ráp các bộ phận khác nhau

is able to transform an economically built home

là có thể biến 1 căn nhà xây tốn ít chi phí

into a luxurious space.

thành một không gian sang trọng.

And now, we're dreaming and we're actively working with developers,

Bây giờ chúng tôi hi vọng và đang làm việc tích cực

với các nhà phát triển

with builders,

với những người thợ xây,

with communities

với cộng đồng

to try to make this a reality for many more homes

để hiện thực hóa cho nhiều ngôi nhà

and many more families.

và nhiều gia đình.

And you see, the world around us is an infinite source of inspiration

Bạn thấy đấy, thế giới quanh ta là nguồn cảm hứng vô tận

if we are curious enough to see beneath the surface of things.

nếu chúng ta đủ tò mò để nhìn thấy bên dưới bề mặt vật chất.

Now I'm going to take you to the other side of the moon:

Bây giờ tôi sẽ đưa bạn tới phía bên kia mặt trăng

to the sublime landscape of Montana,

đến với phong cảnh tuyệt vời của Montana

where a few years ago we joined Cathy and Peter Halstead

nơi ít năm trước nhóm tôi cùng Cathy và Peter Halstead

to imagine Tippet Rise Art Center on a 10,000-acre working ranch.

nghĩ về trung tâm nghệ thuật Tipet Rise trên trang trại 10000 mẫu

And when we first visited the site,

Khi chúng tôi tới đó lần đầu,

we realized that all we knew about what an art center is

và nhận ra tất cả những gì chúng tôi biết

về trung tâm nghệ thuật là hoàn toàn vô nghĩa với khách hàng đó,

was absolutely pointless for that client,

for that community, for that landscape.

cộng đồng và cảnh quan đó.

The kind of white-box museum type had no fit here.

Một tòa bảo tàng màu trắng không dành cho nơi này

So we decided to explode the center into a constellation of fragments,

Chúng tôi quyết định chia trung tâm thành rất nhiều những mảnh nhỏ

of spaces spread across the vast territory

trải dài trong không gian rộng lớn

that would immerse the visitors into the wilderness of this amazing place.

điều đó sẽ khiến du khách đắm chìm vào không gian hoang dã tuyệt vời này.

So back in the office, we are thinking through making,

Vì vậy khi trở về văn phòng, chúng tôi nghĩ về việc sử dụng đất

using the land both as support and as material,

vừa là công cụ hỗ trợ, vừa là vật liệu,

learning from its geological processes of sedimentation, erosion,

học hỏi từ những quy trình địa chất như tạo trầm tích, xói mòn,

fragmentation, crystallization --

phân mảnh, kết tinh --

explosion --

và những vụ nổ --

to discover architectures that are born from the land,

để khám phá các kiến trúc tạo ra từ đất

that are visceral extensions of the landscape,

đó là sự mở rộng do nội lực của cảnh quan,

like this bridge that crosses Murphy Canyon.

như cây cầu băng qua hẻm núi Murphy này.

Or this fountain.

Hay đài phun nước này.

Like this space topping a hill ...

Như không gian trên đồi

or this theatre that brings to us the space of the mountains

hay nhà hát này mang đến cho chúng ta không gian

and its sound.

và âm thanh của những ngọn núi.

And in order to realize this idea,

Và để nhận ra ý tưởng này,

construction cannot be perfectly planned.

không cần kế hoạch xây dựng hoàn hảo.

We need to embrace the drastic weather and the local craft.

Chúng tôi bám vào thời tiết khắc nghiệt và lao động địa phương.

We need to control just those aspects that are critical,

Chúng tôi cần kiểm soát những yếu tố quan trọng,

like the structural, the thermal,

như cấu trúc, địa chất,

the acoustical properties embedded in the form.

những đặc điểm ngầm trong hình thái.

But otherwise, improvisation is welcome and is provoked.

Nhưng ngược lại, sự ngẫu hứng được chào đón và khuyến khích.

And the moment of construction is still a moment of design

Thời điểm thi công vẫn là khoảnh khắc của thiết kế

and a moment of celebration

và của sự kỉ niệm,

where different hands, hearts, minds come together to perform a final dance.

nơi bàn tay, trái tim và tâm trí cùng nhảy điệu nhảy cuối.

And the result then cannot be anticipated.

Và kết quả thì không thể đoán trước.

It comes as a surprise.

Nó đến như một bất ngờ.

And we unwrap architecture like you would unwrap a birthday gift.

Chúng tôi bóc tách kiến trúc như mở quà sinh nhật

Architecture isn't uncovered:

Kiến trúc không bị che giấu:

it's discovered.

mà chúng được phát hiện.

It's extracted from the guts of the earth to build a shelter,

Ta rút ruột trái đất để xây nơi trú ẩn,

one of the most basic human needs.

một trong những nhu cầu cơ bản nhất của con người

Architecture, art, landscape,

Kiến trúc, nghệ thuật, không gian,

archaeology, geology -- all made one.

khảo cổ học, địa chất -- tất cả làm một.

And by using the resources at our disposal in radical ways,

Bằng việc sử dụng các tài nguyên theo ý mình 1 cách hợp lí

by making a space for experimentation,

bằng cách tạo ra không gian thử nghiệm

we are able to bring to light architectures that find the beauty latent

chúng tôi khai sáng những vẻ đẹp kiến trúc tiềm ẩn

in the raw and imperfect things that surround us,

trong những thứ thô sơ và không hoàn hảo xung quanh chúng ta,

that elevate them

nâng tầm chúng lên

and let them speak their own language.

và để chúng nói lên tiếng nói của mình.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)