Stunning buildings made from raw, imperfect materials | Débora Mesa Molina

Tłumaczenie: Lukasz Zolłkiewski Korekta: Małgorzata Ciborska

Architecture is a profession with many rules,

Architektura to profesja wielu zasad.

some written, some not,

Spisanych i umownych,

some relevant and others not.

istotnych i błahych.

As architects, we're constantly gravitating

Jako architekci nieustanne balansujemy

between following these rules by the book

między ścisłym przestrzeganiem zasad

or making a space for imagination --

a folgowaniem wyobraźni,

for experimentation.

eksperymentowaniem.

This is a difficult balance.

Nie jest to łatwe,

Especially through architecture,

zwłaszcza że w architekturze

you're trying to challenge preconceptions and push boundaries and innovate,

staramy się podważać schematy, przesuwać granice i wprowadzać innowacje,

even if just using what we have around and we overlook all the time.

chociażby wykorzystując oczywiste, choć notorycznie pomijane materiały.

And this is what I've been doing along with my team,

Tym właśnie zajmuję się

wraz z moim zespołem, Ensamble Studio,

Ensamble Studio,

and from our very early works

począwszy od wczesnych projektów,

that happened in strict historic contexts,

które realizowaliśmy w historycznych miejscach,

like the city of Santiago de Compostela.

jak Santiago de Compostela.

Here we built the General Society of Authors and Editors,

Postawiliśmy tam budynek Stowarzyszenia Autorów i Wydawców

a cultural building.

pełniący funkcję kulturalną.

And on top of all the regulations,

Poza obowiązującymi przepisami

we had to use stone by code

kolejną kwestią był wymóg budowy z kamienia

and our experience was limited,

przy naszym ograniczonym doświadczeniu.

but we had incredible references to learn from,

Mieliśmy za to skąd czerpać wzorce,

some coming from the city itself

czy to z samego miasta,

or from nearby landscapes

z jego okolic,

or other remote places

czy też odległych miejsc,

that had impacted our education as architects,

które wywarły wpływ na naszą edukację

and maybe you recognize here.

i które być może tu rozpoznacie.

But somehow the finished products that industry made available

Jednak gotowe elementy,

for us as architects to use in our buildings

obecnie dostępne dla architektów,

seemed to have lost their soul.

wydały się nam bezduszne.

And so we decided to go to the nearby quarries

Postanowiliśmy odwiedzić pobliskie kamieniołomy,

to better understand the process that transforms a mountain

żeby lepiej zrozumieć proces transformacji skały

into a perfectly square tile that you buy from a supplier.

w idealnie kwadratowy blok dostępny u dostawcy.

And we were taken by the monumental scale of the material

Oczarował nas ogrom materiału

and the actions to extract it.

i proces jego pozyskiwania.

And looking carefully,

Gdy się przyjrzeliśmy,

we noticed hundreds of irregular blocks piling up everywhere.

dostrzegliśmy setki bezkształtnych odłamków.

They are the leftovers of an extraction sequence:

Brzydkich pozostałości po wydobyciu,

the ugly parts that nobody wants.

których nikt nie chciał.

But we wanted them.

Oprócz nas.

We were inspired.

Nas one zainspirowały.

And it was a win-win situation

To była idealna sytuacja,

where we could get this residual material of great quality,

bo mogliśmy kupić przeznaczony do zniszczenia,

doomed to be crushed,

wysokiej jakości materiał

at a very low cost.

po bardzo niskiej cenie.

Now, we had to convince our clients that this was a good idea;

Trzeba było przekonać do tego pomysłu naszych klientów,

but foremost, we had to come up with a design process

lecz przede wszystkim stworzyć taką metodę projektowania,

to reuse these randomly shaped rocks,

żeby wykorzystać te nieforemne skały,

and we had not done this before.

a tego wcześniej nie robiliśmy.

Today everything would be much easier

Dziś byłoby o wiele łatwiej,

because we would go to the quarry

ponieważ pojechalibyśmy do kamieniołomu

with our smartphones equipped with 3-D scanners

z telefonami wyposażonymi w skanery 3D,

and we would document each rock,

zeskanowalibyśmy każdą skałę

turn that into a digital model --

i stworzylibyśmy cyfrowy model,

highly engineer the whole process.

wysoce unowocześniając cały proces.

But more than a decade ago,

Lecz ponad dekadę temu

we had to embrace uncertainty

musieliśmy działać po omacku,

and put on our boots, roll up our sleeves

wyjść w teren, zakasać rękawy

and move to the quarry for a hands-on experience.

i wziąć się do działania.

And we also had to become the contractors

Musieliśmy też być wykonawcami,

because we failed at finding somebody willing to share the risk with us.

bo nikt nie chciał dzielić z nami ryzyka.

Now, luckily, we convinced the quarry team to help us build a few prototypes

Na szczęście ekipa kamieniołomu pomogła w budowie kilku prototypów

to resolve some of the technical details.

i dopracowaniu technologii.

And we agreed on a few mock-ups,

Powstało też kilka modeli.

but we got excited,

Byliśmy podekscytowani

and one stone led to another

i krok po kroku

until we succeeded to build

udało się wybudować

an 18-meter-long by eight-meter-high structure

konstrukcję długą na 18 metrów i wysoką na osiem

that recycled all the amorphous material of the quarry,

wykorzystującą bezkształtny gruz kamieniołomu,

just supported by gravity --

przy udziale jedynie grawitacji,

no mortar and no ties.

bez zaprawy i kotwienia.

And once built and tested,

Po tych testach

moving it to the final site in the city center

przewiezienie konstrukcji do miejsca docelowego w centrum miasta,

to unite it with the rest of the building

by połączyć ją z resztą budynku,

was a piece of cake,

było błahostką.

because by having isolated uncertainty

Dzięki pozbyciu się elementu niepewności

and managed risk in the controlled environment of the quarry,

i opanowaniu ryzyka w kontrolowanym środowisku kamieniołomu,

we were able to complete the whole building in time

zdołaliśmy ukończyć budynek na czas,

and on budget,

w ustalonej kwocie

even if using nonconventional means and methods.

i przy zastosowaniu niekonwencjonalnych środków i metod.

And I still get goosebumps

Nadal mam gęsią skórkę,

when I see this big chunk of the industrial landscape

gdy widzę ten ogromny fragment surowego krajobrazu

in the city,

w mieście,

in a building,

jako część budynku,

experienced by the visitors and the neighbors.

z którym zwiedzający i sąsiedzi mogą obcować.

This building gave us quite a few headaches,

Budynek przysporzył nam kilku problemów

and so it could have well been an exception in our work,

i równie dobrze mógł zostać wyjątkiem w portfolio,

but instead it started to inform a modus operandi

ale zamiast tego stał się naszym modus operandi,

where every project becomes this opportunity

gdzie każdy nowy projekt jest okazją,

to test the limits of a discipline we believe has to be urgently reimagined.

by mierzyć się z granicą dziedziny, którą chcemy zdefiniować na nowo.

So what you see here are four homes

Oto cztery domy naszego projektu,

that we have designed, built and inhabited.

wybudowane i zamieszkałe.

Four manifestos where we are using the small scale

Cztery manifesty, w których poprzez małą skalę

to ask ourselves big questions.

zadajemy sobie duże pytania.

And we are trying to discover the architectures

Staramy się odkrywać architekturę,

that result from unconventional applications of pretty mundane materials

która wyłania się z niestandardowego zastosowania powszechnych materiałów

and technologies,

i technologii,

like concrete in different forms in the top row,

takich jak różne formy betonu w górnym rzędzie

or steel and foam in the bottom row.

lub stal z pianką u dołu.

Take, for instance, these precast concrete beams.

Przykładowo te gotowe, betonowe słupy.

You have probably seen them

Z pewnością już je widzieliście

building bridges, highways, water channels --

przy mostach, autostradach czy kanałach.

we found them on one of our visits to a precast concrete factory.

Odkryliśmy je podczas wizyty u producenta prefabrykatów betonowych.

And they might not seem especially homey or beautiful,

Być może nie wyglądają zbyt przytulnie i pięknie,

but we decided to use them to build our first house.

ale postanowiliśmy je wykorzystać w budowie naszego pierwszego domu.

And this was an incredible moment

Było to niesamowite zadanie,

because we got to be architects as always,

ponieważ byliśmy tu nie tylko architektami

builders once more

czy ponownie budowniczymi,

and, for the first time, we could be our own clients.

ale, po raz pierwszy, własnymi klientami.

So, here we are trying to figure out how we can take these huge catalogue beams

Głowiliśmy się, jak umieścić te ogromne słupy,

of about 20 tons each

każdy ważący około 20 ton,

and stack them progressively around a courtyard space ...

jeden za drugim wokół dziedzińca,

the heart of the house.

centralnej części domu.

And due to the dimensions and their material quality,

Ze względu na wymiary i jakość materiału

these big parts are the structure that carry the loads to the ground,

te wielkie części stają się konstrukcją nośną,

but they are much more than that.

ale to niejedyna ich rola.

They are the swimming pool;

Stały się basenem,

they are the walls that divide interior from exterior;

ścianami okalającymi wnętrze,

they are the windows that frame the views;

obramowaniem widoku z okien,

they are the finishes;

wykończeniem,

they are the very spirit of this house.

duszą tego domu.

A house that is for us a laboratory

Domu, który jest naszym laboratorium,

where we are testing how we can use standard elements in nonstandard ways.

gdzie testujemy sposoby wykorzystania typowych elementów w nietypowy sposób.

And we are observing that the results are intriguing.

A rezultaty są intrygujące.

And we are learning by doing

W praktyce okazuje się,

that prefabrication can be much more than stacking boxes

że prefabrykaty to nie tylko układanie klocków,

or that heavy parts can be airy and transparent.

a ciężkie elementy mogą wydawać się lekkie i przejrzyste.

And on top of designing and building this house,

Największą wartością tego domu

we get invaluable feedback,

są bezcenne uwagi

sharing it with our family and our friends

otrzymywane, gdy dzielimy się nim z rodziną i przyjaciółmi,

because this is our life

bo to jest nasze życie

and our work in progress.

i nasza ustawiczna praca.

The lessons that we learn here get translated into other projects

Doświadczenie tu zdobyte przekłada się na inne projekty,

and other programs

inne programy,

and other scales as well,

na różną skalę.

and they inspire new work.

Jest inspiracją przy innych pracach.

Here again we are looking at very standard products:

Kolejnymi standardowymi produktami były

galvanized steel studs that can be easily cut and screwed,

ocynkowane stalowe słupki, łatwe do wkręcania i przycinania,

insulating foams, cement boards --

piany izolujące, betonowe płyty,

all materials that you can find hidden in partition walls

wszystko, co można znaleźć w ściankach działowych.

and that we are exposing;

My je odsłaniamy

and we are using them to build a very lightweight construction system

i wykorzystujemy do tworzenia bardzo lekkich konstrukcji,

that can be built almost by anyone.

które może zbudować niemalże każdy.

And we are doing it ourselves with our hands in our shop,

Robimy to własnoręcznie w warsztacie,

and we are architects. We're not professional builders

choć jesteśmy architektami, nie zawodowymi budowniczymi.

but we want to make sure it's possible.

Jednak chcemy mieć pewność, że jest to wykonalne.

And it's so nice that Antón can move it with his hands

To miłe uczucie, gdy Anton własnoręcznie przenosi,

and Javier can put it in a container,

Javier pakuje w kontener

and we can ship it

i możemy to wysłać

like you would ship your belongings if you were moving abroad ...

zupełnie jak rzeczy przy przeprowadzce za granicę,

which is what we did five years ago.

co miało miejsce pięć lat temu.

We moved our gravity center from Madrid

Przenieśliśmy działalność z Madrytu

and the house of the concrete beams to Brookline.

wraz z domem z betonowych belek do Brookline.

And we found the ugly duckling of a very nice neighborhood:

Znaleźliśmy brzydkie kaczątko tej pięknej okolicy,

a one-story garage and the only thing we could afford.

jednopiętrowy garaż, jedyne na co było nas stać.

But it was OK because we wanted to transform it into a swan,

Pasowało nam to, bo chcieliśmy zmienić go w łabędzia,

installing on top our just-delivered kit of parts,

montując dostarczone elementy,

once more becoming the scientists and the guinea pigs.

ponownie stając się badaczami i królikami doświadczalnymi.

So this is a house that uses some of the cheapest

Oto dom wykorzystujący najtańsze

and most normal materials that you can find in the market

i najbardziej standardowe materiały dostępne na rynku

that applies the ubiquitous four-by-eight modulation

oraz typowy podział cztery na osiem

that governs the construction industry.

powszechny w branży budowlanej.

And yet a different organization of the spaces

I tak inne rozplanowanie przestrzeni

and a different assembly of the parts

i inne złożenie elementów

is able to transform an economically built home

umożliwia transformację taniego domu

into a luxurious space.

w luksusową przestrzeń.

And now, we're dreaming and we're actively working with developers,

Nadal marzymy i czynnie współpracujemy z deweloperami,

with builders,

budowniczymi,

with communities

społecznościami,

to try to make this a reality for many more homes

żeby zastosować to w praktyce przy budowie wielu domów,

and many more families.

dla wielu rodzin.

And you see, the world around us is an infinite source of inspiration

Świat wokół nas jest nieskończonym źródłem inspiracji,

if we are curious enough to see beneath the surface of things.

o ile ciekawość pozwoli nam dojrzeć to, co ukryte.

Now I'm going to take you to the other side of the moon:

Zabiorę was teraz na drugą stronę księżyca,

to the sublime landscape of Montana,

do wspaniałych krajobrazów Montany,

where a few years ago we joined Cathy and Peter Halstead

gdzie kilka lat temu wraz z Cathy i Peterem Halsteadami

to imagine Tippet Rise Art Center on a 10,000-acre working ranch.

wymyśliliśmy Centrum Sztuki Tippet Rise na ranczu o powierzchni 4000 hektarów.

And when we first visited the site,

Będąc tam pierwszy raz,

we realized that all we knew about what an art center is

zdaliśmy sobie sprawę, że nasza wiedza o ośrodkach sztuki

was absolutely pointless for that client,

jest bezużyteczna dla tych klientów,

for that community, for that landscape.

tego społeczeństwa i krajobrazu.

The kind of white-box museum type had no fit here.

Typowe muzeum w kształcie kostki w ogóle tu nie pasowało.

So we decided to explode the center into a constellation of fragments,

Postanowiliśmy rozbić to centrum na konstelację elementów i przestrzeni

of spaces spread across the vast territory

rozrzuconych po tym rozległym terenie,

that would immerse the visitors into the wilderness of this amazing place.

żeby pomóc zwiedzającym zanurzyć się w dzikości tego niesamowitego miejsca.

So back in the office, we are thinking through making,

W biurze myślimy, tworząc,

using the land both as support and as material,

wykorzystując ziemię jako podłoże oraz jako materiał,

learning from its geological processes of sedimentation, erosion,

czerpiąc wiedzę z procesów geologicznych jak sedymentacja, erozja,

fragmentation, crystallization --

fragmentacja, krystalizacja,

explosion --

eksplozja,

to discover architectures that are born from the land,

żeby odkryć architekturę rodzącą się z ziemi,

that are visceral extensions of the landscape,

która jest przedłużeniem krajobrazu,

like this bridge that crosses Murphy Canyon.

jak most nad Murphy Canyon

Or this fountain.

lub ta fontanna.

Like this space topping a hill ...

Jak ta przestrzeń na wzgórzu

or this theatre that brings to us the space of the mountains

lub jak ten teatr, który otwiera nas na górski krajobraz

and its sound.

i jego dźwięk.

And in order to realize this idea,

Żeby ten pomysł się udał,

construction cannot be perfectly planned.

budowy nie można pedantycznie planować.

We need to embrace the drastic weather and the local craft.

Trzeba mieć na uwadze trudną pogodę i miejscową sztukę.

We need to control just those aspects that are critical,

Pod kontrolą należy mieć kluczowe aspekty,

like the structural, the thermal,

jak zawarte w formie

the acoustical properties embedded in the form.

właściwości strukturalne, termalne i akustyczne.

But otherwise, improvisation is welcome and is provoked.

Ale poza tym improwizacja jest mile widziana.

And the moment of construction is still a moment of design

Czas budowy to również czas projektowania

and a moment of celebration

oraz świętowania,

where different hands, hearts, minds come together to perform a final dance.

gdy różne ręce, serca i umysły łączą się w wieńczącym dzieło tańcu.

And the result then cannot be anticipated.

Tu wyniku nie da się przewidzieć.

It comes as a surprise.

Będzie on zaskoczeniem.

And we unwrap architecture like you would unwrap a birthday gift.

Odkrywamy architekturę jak odkrywa się prezent urodzinowy.

Architecture isn't uncovered:

Architektura nie jest odkryta,

it's discovered.

ją należy odkryć.

It's extracted from the guts of the earth to build a shelter,

Powstała z trzewi Ziemi, gdy trzeba było zbudować schronienie,

one of the most basic human needs.

jedną z podstawowych potrzeb człowieka.

Architecture, art, landscape,

Architektura, sztuka, krajobraz,

archaeology, geology -- all made one.

archeologia, geologia - tworzą jedność.

And by using the resources at our disposal in radical ways,

Radykalnie wykorzystując dostępne materiały,

by making a space for experimentation,

eksperymentując z nimi,

we are able to bring to light architectures that find the beauty latent

wydobywamy architekturę, która widzi piękno

in the raw and imperfect things that surround us,

ukryte w surowych i niedoskonałych otaczających nas rzeczach,

that elevate them

która je wynosi

and let them speak their own language.

i pozwala mówić własnym językiem.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)