Danny Hillis: Back to the future (of 1994)

Danny Hillis: Trở lại với tương lai (năm 1994)

Translator: Lien Pham Reviewer: Le Quyen Pham

Because I usually take the role

Bởi tôi thường là người

of trying to explain to people

cố gắng giải thích cho mọi người hiểu

how wonderful the new technologies

những công nghệ mới sắp ra đời

that are coming along are going to be,

sẽ tuyệt vời như thế nào,

and I thought that, since I was among friends here,

và tôi nghĩ rằng, vì tôi từng ở trong số các bạn có mặt tại đây,

I would tell you what I really think

tôi sẽ cho các bạn biết suy nghĩ của mình

and try to look back and try to understand

và cố gắng nhìn lại và cố gắng hiểu

what is really going on here

điều gì đang thực sự diễn ra

with these amazing jumps in technology

với những bước nhảy vọt đáng kinh ngạc trong khoa học kỹ thuật

that seem so fast that we can barely keep on top of it.

dường như quá nhanh khiến chúng ta không thể nắm bắt kịp.

So I'm going to start out

Tôi sẽ bắt đầu

by showing just one very boring technology slide.

bằng cách đưa ra một trang báo cáo nhàm chán về khoa học kỹ thuật.

And then, so if you can just turn on the slide that's on.

Tiếp theo, nếu bạn có thể bật trang báo cáo này lên.

This is just a random slide

Đây chỉ là một trang báo cáo ngẫu nhiên

that I picked out of my file.

mà tôi chọn ra từ trong tài liệu của tôi.

What I want to show you is not so much the details of the slide,

Cái mà tôi muốn chỉ cho mọi người thấy không phải là những chi tiết của trang báo cáo

but the general form of it.

mà là cái mẫu chung của nó.

This happens to be a slide of some analysis that we were doing

Đây là một trang báo cáo về bản phân tích chúng tôi đang thực hiện

about the power of RISC microprocessors

so sánh giữa sức mạnh của bộ vi xử lý RISC

versus the power of local area networks.

với sức mạnh của mạng cục bộ.

And the interesting thing about it

Và điều thú vị là

is that this slide,

trang báo cáo này,

like so many technology slides that we're used to,

giống như rất nhiều trang báo cáo công nghệ khác quen thuộc với chúng ta,

is a sort of a straight line

là một loại đường thẳng

on a semi-log curve.

nằm trên một bán đường cong log

In other words, every step here

Nói cách khác, mỗi bậc ở đây

represents an order of magnitude

tượng trưng cho một mức độ

in performance scale.

trong thang biểu diễn.

And this is a new thing

Và đây là một điều mới

that we talk about technology

chúng ta nhắc đến

on semi-log curves.

về bán đường cong log.

Something really weird is going on here.

Có cái gì đó kỳ quặc ở đây.

And that's basically what I'm going to be talking about.

Và đó cơ bản là cái tôi muốn nói tới.

So, if you could bring up the lights.

Giờ, nếu bạn có thể chỉnh đèn cao hơn.

If you could bring up the lights higher,

Nếu bạn có thể chỉnh đèn cao hơn chút nữa,

because I'm just going to use a piece of paper here.

vì tôi cần dùng mẩu giấy ở đây.

Now why do we draw technology curves

Tại sao chúng ta phải vẽ đường cong kỹ thuật

in semi-log curves?

theo những bán đường xong log?

Well the answer is, if I drew it on a normal curve

Câu trả lời là, nếu tôi vẽ nó trên một đường cong bình thường

where, let's say, this is years,

đây, có thể nói, là năm,

this is time of some sort,

đây là một loại thời gian,

and this is whatever measure of the technology

và bất kể đây là thước đo công nghệ gì

that I'm trying to graph,

tôi đang cố gắng minh họa,

the graphs look sort of silly.

đồ thị đều trông rất ngớ ngẩn.

They sort of go like this.

Chúng dường như chuyển động như thế này

And they don't tell us much.

và chúng không cho chúng ta biết nhiều lắm.

Now if I graph, for instance,

Giờ nếu tôi vẽ đồ thị, ví dụ,

some other technology, say transportation technology,

công nghệ khác, có thể là công nghệ vận tải,

on a semi-log curve,

trên một bán đường cong log,

it would look very stupid, it would look like a flat line.

nó trông sẽ rất vô lý, giống như một đường thẳng.

But when something like this happens,

Nhưng khi điều này xảy ra,

things are qualitatively changing.

mọi thứ thay đổi một cách định tính.

So if transportation technology

Vậy, nếu công nghệ vận tải

was moving along as fast as microprocessor technology,

phát triển nhanh như công nghệ vi xử lý,

then the day after tomorrow,

thì ngày kia

I would be able to get in a taxi cab

tôi có thể gọi một chiếc taxi

and be in Tokyo in 30 seconds.

và đến Tokyo trong vòng 30 giây.

It's not moving like that.

Nó không phải như vậy.

And there's nothing precedented

Và không có tiền lệ

in the history of technology development

trong lịch sử phát triển công nghệ

of this kind of self-feeding growth

về sự tự tăng tiến

where you go by orders of magnitude every few years.

bằng cách thay đổi cường độ vài năm một.

Now the question that I'd like to ask is,

Giờ câu hỏi tôi muốn đặt ra là,

if you look at these exponential curves,

nếu bạn nhìn vào những đường cong theo quy luật số mũ này,

they don't go on forever.

chúng không nhân lên mãi mãi.

Things just can't possibly keep changing

Mọi thứ không thể mãi thay đổi

as fast as they are.

nhanh chóng như chúng đang diễn ra.

One of two things is going to happen.

Một trong hai việc sẽ xảy ra.

Either it's going to turn into a sort of classical S-curve like this,

Hoặc nó sẽ biến thành một dạng đường cong S như thế này,

until something totally different comes along,

cho tới khi một việc gì đó khác biệt hoàn toàn xảy ra,

or maybe it's going to do this.

hoặc có thể, nó sẽ chuyển thành thế này.

That's about all it can do.

Đó là tất cả những gì có thể xảy ra.

Now I'm an optimist,

Hiện giờ, tôi đang lạc quan,

so I sort of think it's probably going to do something like that.

vì vậy, tôi nghĩ rằng nó có thể đi theo cách này.

If so, that means that what we're in the middle of right now

Nếu đúng như vậy, nó có nghĩa là chúng ta đang ở giữa giai đoạn

is a transition.

của sự chuyển giao.

We're sort of on this line

Chúng ta đang ở trên đường thẳng này

in a transition from the way the world used to be

trong quá trình chuyển giao giữa trạng thái thế giới từng tồn tại

to some new way that the world is.

tới trạng thái mới mà thế giới đang tồn tại.

And so what I'm trying to ask, what I've been asking myself,

Và vì vậy, điều mà tôi đang muốn hỏi, điều mà tôi vẫn đang tự hỏi mình,

is what's this new way that the world is?

là trạng thái mới mà thế giới đang tồn tại là gì?

What's that new state that the world is heading toward?

Trạng thái mới mà thế giới đang hướng tới là gì?

Because the transition seems very, very confusing

Bởi vì quá trình chuyển giao này có vẻ rất khó đoán biết

when we're right in the middle of it.

khi chúng ta đang ở ngay giữa của quá trình ấy.

Now when I was a kid growing up,

Khi tôi là một đứa trẻ đang lớn lên,

the future was kind of the year 2000,

tương lai đối với tôi là năm 2000,

and people used to talk about what would happen in the year 2000.

và mọi người thường đoán trước việc gì sẽ xảy ra vào năm 2000.

Now here's a conference

Đây là một hội nghị

in which people talk about the future,

mà ở đó mọi người bàn về tương lai,

and you notice that the future is still at about the year 2000.

và mọi người có thể nhận thấy tương lai đó vẫn xoay quanh năm 2000.

It's about as far as we go out.

Nó ở xa cách khi chúng ta tiến tới nó.

So in other words, the future has kind of been shrinking

Vì vậy, nói cách khác, tương lai dường như chùn lại

one year per year

một năm mỗi năm

for my whole lifetime.

cho cả đời người.

Now I think that the reason

Tôi nghĩ rằng lí do của việc ấy

is because we all feel

là bởi tất cả chúng ta đều cảm thấy

that something's happening there.

việc gì đó đang diễn ra tại thời điểm ấy.

That transition is happening. We can all sense it.

Sự chuyển giao ấy đang diễn ra. Chúng ta đều có thể cảm nhận được nó.

And we know that it just doesn't make too much sense

Và chúng ta biết rằng nó không có ý nghĩa lắm

to think out 30, 50 years

khi nghĩ về 30, 50 năm sau

because everything's going to be so different

vì khi ấy tất cả mọi thứ sẽ trở nên rất khác biệt

that a simple extrapolation of what we're doing

khiến một phép ngoại suy rất đơn giản mà chúng ta thực hiện hôm nay

just doesn't make any sense at all.

sẽ không có ý nghĩa gì trong thời điểm ấy.

So what I would like to talk about

Vì vậy, cái mà tôi muốn nói đến

is what that could be,

là điều có thể,

what that transition could be that we're going through.

là sự chuyển giao có thể chính là giai đoạn chúng ta đang trải qua.

Now in order to do that

Để làm được điều đó

I'm going to have to talk about a bunch of stuff

tôi sẽ nói về một đống thứ

that really has nothing to do

thực sự không có gì liên quan đến

with technology and computers.

công nghệ và máy tính.

Because I think the only way to understand this

Bởi vì tôi nghĩ rằng cách duy nhất để hiểu được điều này

is to really step back

là thực sự đặt mình vào trong quá khứ

and take a long time scale look at things.

và dành một cái nhìn lâu dài vào mọi vật.

So the time scale that I would like to look at this on

Cán cân thời gian mà tôi muốn nhìn vào

is the time scale of life on Earth.

là cán cân thời gian của sự sống trên Trái Đất.

So I think this picture makes sense

Và do đó, tôi nghĩ bức ảnh này có ý nghĩa của nó

if you look at it a few billion years at a time.

nếu mọi người nhìn vào nó với góc độ vài tỉ năm.

So if you go back

Nếu mọi người quay trở lại

about two and a half billion years,

trước đây 2,5 tỉ năm,

the Earth was this big, sterile hunk of rock

Trái Đất từng to như thế này, với những khúc đá cằn cỗi

with a lot of chemicals floating around on it.

cùng rất nhiều tạp chất hóa học nổi xung quanh nó.

And if you look at the way

Và nếu mọi người nhìn vào cách

that the chemicals got organized,

các chất hóa học ấy được hình thành,

we begin to get a pretty good idea of how they do it.

chúng ta sẽ bắt đầu hiểu được chúng hình thành như thế nào.

And I think that there's theories that are beginning to understand

Và tôi nghĩ có những giải thuyết đang dần giải thích được

about how it started with RNA,

cách nó bắt đầu với ARN,

but I'm going to tell a sort of simple story of it,

nhưng tôi sẽ kể một câu chuyện đơn giản về nó,

which is that, at that time,

câu chuyện mà, vào thời điểm đó,

there were little drops of oil floating around

có những giọt dầu nhỏ xíu trôi nổi xung quanh

with all kinds of different recipes of chemicals in them.

với vô vàn công thức hóa học bên trong nó.

And some of those drops of oil

Và một số giọt dầu ấy

had a particular combination of chemicals in them

có sự kết hợp đặc biệt giữa các chất hóa học trong thành phần của nó

which caused them to incorporate chemicals from the outside

khiến chúng liên kết với những chất hóa học bên ngoài

and grow the drops of oil.

và làm những giọt dầu lớn lên.

And those that were like that

Và những giọt dầu như thế

started to split and divide.

bắt đầu tách ra và phân chia.

And those were the most primitive forms of cells in a sense,

Và chúng là những mẫu hình tế bào nguyên thủy nhất,

those little drops of oil.

những giọt dầu nhỏ đó.

But now those drops of oil weren't really alive, as we say it now,

Nhưng ngày nay những giọt dầu ấy không thực sự tồn tại, như chúng ta nói đến hiện giờ,

because every one of them

bởi tất cả chúng

was a little random recipe of chemicals.

đều là công thức ngẫu nhiên của nhiều chất hóa học.

And every time it divided,

Và tất cả mọi lần nó phân chia,

they got sort of unequal division

chúng đều phân chia không đều

of the chemicals within them.

những thành phần hóa học trong chúng.

And so every drop was a little bit different.

Và vì vậy, tất cả các giọt đều khác nhau đôi chút.

In fact, the drops that were different in a way

Trên thực tế, các giọt khác nhau theo cách

that caused them to be better

khiến chúng có khả năng

at incorporating chemicals around them,

liên kết tốt hơn với chất hóa học xung quanh chúng,

grew more and incorporated more chemicals and divided more.

phát triển nhanh hơn, liên kết nhạy hơn và phân chia nhiều hơn.

So those tended to live longer,

Vì vậy, những giọt có xu hướng tồn tại lâu hơn

get expressed more.

được thể hiện ra nhiều hơn.

Now that's sort of just a very simple

Đó chỉ là một dạng

chemical form of life,

hóa học cơ bản của sự sống,

but when things got interesting

nhưng mọi thứ thú vị hơn

was when these drops

khi những giọt ấy

learned a trick about abstraction.

học được mẹo để chiết ra.

Somehow by ways that we don't quite understand,

Bằng cách nào đó mà chúng ta không hiểu được,

these little drops learned to write down information.

những giọt nhỏ ấy học cách để lại thông tin.

They learned to record the information

Chúng học cách lưu trữ thông tin

that was the recipe of the cell

những thông tin ấy chính là công thức hóa học của tế bào

onto a particular kind of chemical

vào một chất hóa học đặc trưng

called DNA.

gọi là ADN.

So in other words, they worked out,

Nói cách khác, chúng hình thành,

in this mindless sort of evolutionary way,

dưới dạng tiến hóa không ý thức,

a form of writing that let them write down what they were,

một mẫu viết cho phép chúng ghi lại chúng cấu tạo như thế nào,

so that that way of writing it down could get copied.

để từ đó chúng có thể sao chép.

The amazing thing is that that way of writing

Điều đáng ngạc nhiên là cách lưu trữ thông tin ấy

seems to have stayed steady

có vẻ rất ổn định

since it evolved two and a half billion years ago.

vì nó đã tiến hóa từ 2,5 tỉ năm trước.

In fact the recipe for us, our genes,

Thực tế, gen của chúng ta,

is exactly that same code and that same way of writing.

có quy tắc giống hệt và có cách lưu trữ giống hệt như vậy.

In fact, every living creature is written

Thực tế, mọi sinh vật sống đều được lưu trữ cấu tạo gen của nó

in exactly the same set of letters and the same code.

bằng hệ thống kí tự và mật mã hoàn toàn tương tự.

In fact, one of the things that I did

Thực tế, một trong những điều tôi đã làm

just for amusement purposes

để tiêu khiển

is we can now write things in this code.

là chúng ta giờ có thể lưu trữ nhiều thứ bằng mật mã này.

And I've got here a little 100 micrograms of white powder,

Tôi có ở đây 100 micrograms bột trắng,

which I try not to let the security people see at airports.

thứ mà tôi thường phải cố gắng giấu nhân viên bảo vệ ở sân bay.

(Laughter)

(Khán giả cười)

But this has in it --

Nhưng trong nó --

what I did is I took this code --

điều mà tôi làm là tôi hình thành nên mật mã này --

the code has standard letters that we use for symbolizing it --

mật mã có những kí tự tiêu chuẩn chúng ta dùng để tượng trưng hóa nó --

and I wrote my business card onto a piece of DNA

và tôi viết thẻ kinh doanh của tôi trên một mẩu ADN

and amplified it 10 to the 22 times.

và khuếch đại nó lên 10 đến 22 lần.

So if anyone would like a hundred million copies of my business card,

Nếu có ai đó thích hàng trăm triệu bản sao chép thẻ kinh doanh của tôi,

I have plenty for everyone in the room,

tôi có thể đưa mọi người trong căn phòng này rất nhiều bản,

and, in fact, everyone in the world,

và, trên thực tế, tất cả mọi người trên thế giới,

and it's right here.

và nó đang ở ngay đây.

(Laughter)

(Khán giả cười)

If I had really been a egotist,

Nếu như tôi là một kẻ tự tôn tự phụ,

I would have put it into a virus and released it in the room.

tôi có thể đã biến nó thành một loại vi-rút và thả nó vào căn phòng này.

(Laughter)

(Khán giả cười)

So what was the next step?

Vậy bước tiếp theo là gì?

Writing down the DNA was an interesting step.

Thiết lập một cấu trúc ADN là một bước thú vị.

And that caused these cells --

Và nó tạo nên những tế bào này --

that kept them happy for another billion years.

làm những tế bào này tồn tại thêm 1 tỉ năm nữa.

But then there was another really interesting step

Nhưng tiếp sau đó, có một giai đoạn khác cũng rất thú vị

where things became completely different,

khi mọi thứ trở nên hoàn toàn khác biệt,

which is these cells started exchanging and communicating information,

đó là lúc những tế bào này bắt đầu trao đổi và giao tiếp thông tin,

so that they began to get communities of cells.

và hình thành nên cộng đồng tế bào.

I don't know if you know this,

Tôi không biết nếu các bạn biết điều này,

but bacteria can actually exchange DNA.

nhưng vi khuẩn có thể thực sự trao đổi ADN.

Now that's why, for instance,

Bởi vì vậy mà, ví dụ,

antibiotic resistance has evolved.

sự kháng thuốc kháng sinh được hình thành.

Some bacteria figured out how to stay away from penicillin,

Một số loại vi khuẩn tìm ra cách kháng thuốc penicillin,

and it went around sort of creating its little DNA information

và nó lan tỏa ra xung quanh trao đổi thông tin ADN của chúng

with other bacteria,

với các vi khuẩn khác,

and now we have a lot of bacteria that are resistant to penicillin,

và ngày nay chúng ta có rất nhiều loại vi khuẩn có khả năng kháng lại penicillin,

because bacteria communicate.

bởi vì vi khuẩn truyền đạt thông tin ADN.

Now what this communication allowed

Việc truyền đạt này cho phép

was communities to form

các cộng đồng vi khuẩn có thể hình thành

that, in some sense, were in the same boat together;

mà trong đó bao gồm những loại vi khuẩn cùng cảnh ngộ;

they were synergistic.

chúng hợp tác với nhau.

So they survived

Và vì vậy, chúng cùng sống sót

or they failed together,

hay cùng chết dần,

which means that if a community was very successful,

điều đó cũng có nghĩa là, nếu một cộng đồng phát triển tốt,

all the individuals in that community

tất cả cá nhân trong cộng đồng ấy

were repeated more

lại tự sản sinh ra thêm nhiều cá thể

and they were favored by evolution.

và chúng tiến hóa theo hướng tích cực.

Now the transition point happened

Thời điểm chuyển giao xảy ra

when these communities got so close

khi những cộng đồng ấy gần gũi với nhau

that, in fact, they got together

đến mức, trong thực tế, chúng cùng nhau

and decided to write down the whole recipe for the community

hình thành nên một công thức cấu tạo chung cho cả quần thể

together on one string of DNA.

trên một dãy ADN duy nhất.

And so the next stage that's interesting in life

Và vì vậy, quá trình tiếp theo rất thú vị trong sự sống

took about another billion years.

mất khoảng 1 tỉ năm nữa.

And at that stage,

Và vào thời điểm ấy,

we have multi-cellular communities,

chúng ta có quần thể đa tế bào,

communities of lots of different types of cells,

quần thể có vô số loại tế bào khác nhau,

working together as a single organism.

làm việc cùng nhau như một cơ quan duy nhất.

And in fact, we're such a multi-cellular community.

Và trong thực tế, chúng ta chính là một quần thể đa tế bào.

We have lots of cells

Chúng ta có rất nhiều tế bào

that are not out for themselves anymore.

mà chúng không thể tồn tại một cách riêng rẽ.

Your skin cell is really useless

Tế bào da của mọi người sẽ không có tác dụng gì

without a heart cell, muscle cell,

nếu thiếu sự tồn tại của thế bào tim, tế bào cơ,

a brain cell and so on.

tế bào não và rất nhiều tế bào khác.

So these communities began to evolve

Do đó, những quần thể này bắt đầu tiến hóa

so that the interesting level on which evolution was taking place

khiến mức độ thú vị mà tiến hóa xảy ra

was no longer a cell,

không còn là trên một tế bào,

but a community which we call an organism.

mà trên một quần thể chúng ta gọi là cơ thể sống.

Now the next step that happened

Quá trình tiếp theo xảy ra

is within these communities.

là ở trong những quần thể này.

These communities of cells,

Những quần thể tế bào này,

again, began to abstract information.

một lần nữa, bắt đầu chiết ra thông tin.

And they began building very special structures

Và chúng bắt đầu hình thành nên những cấu hình đặc biệt

that did nothing but process information within the community.

có tác dụng không gì khác ngoài việc xử lí thông tin trong quần thể.

And those are the neural structures.

Và đó là những cấu trúc thần kinh.

So neurons are the information processing apparatus

Tế bào thần kinh là bộ máy xử lí thông tin

that those communities of cells built up.

mà quần thể tế bào cấu tạo nên.

And in fact, they began to get specialists in the community

Và trên thực tế, chúng được phân hóa trong quần thể

and special structures

và những cấu trúc đặc biệt

that were responsible for recording,

chịu trách nhiệm cho việc ghi chép,

understanding, learning information.

đọc hiểu, xử lí thông tin.

And that was the brains and the nervous system

Và đó là bộ não và hệ thống thần kinh

of those communities.

của những quần thể ấy.

And that gave them an evolutionary advantage.

Và chúng đem đến sự thuận lợi trong quá trình tiến hóa.

Because at that point,

Bởi vì ở thời điểm ấy,

an individual --

một cá thể --

learning could happen

việc xử lí thông tin có thể xảy ra

within the time span of a single organism,

trong khoảng thời gian tồn tại của một cá thể sống,

instead of over this evolutionary time span.

thay vì trong khoảng thời gian tiến hóa này.

So an organism could, for instance,

Vì vậy một cá thể sống có thể, ví dụ,

learn not to eat a certain kind of fruit

học được việc không ăn một loại quả nào đó

because it tasted bad and it got sick last time it ate it.

bởi vì nó có vị không ngon và cá thể đó thấy khó chịu khi ăn loại quả đó.

That could happen within the lifetime of a single organism,

Việc này có thể xảy ra trong suốt thời gian tồn tại của một cơ thể sống,

whereas before they'd built these special information processing structures,

trong khi trước lúc chúng hình thành nên cấu trúc xử lí thông tin đặc biệt này,

that would have had to be learned evolutionarily

việc đó có thể đã được học trong quá trình tiến hóa

over hundreds of thousands of years

trên trăm ngàn năm

by the individuals dying off that ate that kind of fruit.

nhờ những cá thể chết vì ăn phải loại quả đó.

So that nervous system,

Hệ thống thần kinh đó,

the fact that they built these special information structures,

sự thật là chúng hình thành nên những cấu trúc thông tin đặc biệt ấy,

tremendously sped up the whole process of evolution.

đã nhanh chóng thúc đẩy cả quá trình tiến hóa.

Because evolution could now happen within an individual.

Bởi quá trình tiến hóa ngày nay có thể xảy ra bên trong một cá thể.

It could happen in learning time scales.

Nó có thể xảy ra trong thời gian xử lí thông tin.

But then what happened

Nhưng sau đó điều xảy ra

was the individuals worked out,

là các cá thể hình thành nên

of course, tricks of communicating.

đương nhiên rồi, những mánh khóe trong việc trao đổi thông tin.

And for example,

Ví dụ như,

the most sophisticated version that we're aware of is human language.

phiên bản phức tạp nhất chúng ta biết đến là ngôn ngữ của loài người.

It's really a pretty amazing invention if you think about it.

Nếu bạn nghĩ về nó, bạn sẽ thấy đó là một phát minh hết sức vĩ đại.

Here I have a very complicated, messy,

Tôi có một suy nghĩ hết sức phức tạp, hỗn độn,

confused idea in my head.

và mơ hồ trong tâm trí.

I'm sitting here making grunting sounds basically,

Tôi đang ngồi đây nói ra những tiếng lẩm bẩm,

and hopefully constructing a similar messy, confused idea in your head

hy vọng tạo ra trong đầu mọi người một suy nghĩ cũng hỗn độn và mơ hồ

that bears some analogy to it.

và có đôi chút tương tự như suy nghĩ của tôi.

But we're taking something very complicated,

Nhưng chúng ta đang lấy một thứ rất phức tạp,

turning it into sound, sequences of sounds,

biến nó thành những tiếng, một dãy các loại tiếng,

and producing something very complicated in your brain.

và hình thành nên trong não mọi người một suy nghĩ phức tạp.

So this allows us now

Việc này cho phép chúng ta

to begin to start functioning

bắt đầu tồn tại

as a single organism.

như một cơ thể sống.

And so, in fact, what we've done

Và trên thực tế, điều chúng ta đã thực hiện

is we, humanity,

là loài người chúng ta,

have started abstracting out.

bắt đầu biết chọn lọc.

We're going through the same levels

Chúng ta đang trải qua các quá trình tương tự như

that multi-cellular organisms have gone through --

các cá thể sống đa tế bào đã, đang trải qua --

abstracting out our methods of recording,

chọn lọc phương pháp sao chép,

presenting, processing information.

biểu hiện, xử lí thông tin.

So for example, the invention of language

Ví dụ như, sự phát minh ra tiếng nói

was a tiny step in that direction.

là một bước tiến nhỏ theo chiều hướng ấy.

Telephony, computers,

Điện thoại, máy tính,

videotapes, CD-ROMs and so on

băng video, đĩa CD và nhiều thứ khác

are all our specialized mechanisms

là những thiết bị chuyên dụng

that we've now built within our society

mà chúng ta tạo ra trong xã hội

for handling that information.

để làm việc với thông tin.

And it all connects us together

Và chúng đều liên kết chúng ta

into something

thành một cộng đồng

that is much bigger

lớn hơn

and much faster

nhanh hơn

and able to evolve

và có khả năng tiến hóa

than what we were before.

xa hơn chúng ta trước đây.

So now, evolution can take place

Vậy giờ đây, tiến hóa có thể xảy ra

on a scale of microseconds.

trong thời khắc vài phần giây.

And you saw Ty's little evolutionary example

Mọi người đã xem ví dụ nhỏ của Ty về tiến hóa

where he sort of did a little bit of evolution

khi ông ấy đã thúc đẩy tiến hóa

on the Convolution program right before your eyes.

trên chương trình Nếp Xoắn ngay trước mắt mọi người.

So now we've speeded up the time scales once again.

Giờ chúng ta đã tăng tốc khung thời gian lên một lần nữa.

So the first steps of the story that I told you about

Vì vậy những bước đầu tiên của câu chuyện tôi kể cho mọi người

took a billion years a piece.

xảy ra trong 1 tỉ năm.

And the next steps,

Và những giai đoạn tiếp theo,

like nervous systems and brains,

như hệ thống thần kinh và não bộ,

took a few hundred million years.

mất vài trăm triệu năm.

Then the next steps, like language and so on,

Quá trình tiếp theo, như ngôn ngữ và những thứ tương tự,

took less than a million years.

xảy ra trong vòng ít hơn một triệu năm.

And these next steps, like electronics,

Và những quá trình tiếp theo, như điện,

seem to be taking only a few decades.

dường như chỉ mất có một vài thập kỷ.

The process is feeding on itself

Quá trình này cứ tự nó tiếp diễn

and becoming, I guess, autocatalytic is the word for it --

và trở nên, tôi đoán rằng, tự xúc tác là từ thích hợp --

when something reinforces its rate of change.

khi một quá trình tự thúc đẩy tốc độ thay đổi của nó.

The more it changes, the faster it changes.

Quá trình thay đổi càng nhiều, tốc độ nó thay đổi càng nhanh.

And I think that that's what we're seeing here in this explosion of curve.

Và tôi nghĩ rằng đó là thứ mà chúng ta đang thấy ở đây, trong sự bùng nổ của đường cong này.

We're seeing this process feeding back on itself.

Chúng ta đang thấy quá trình này tự thúc đẩy bản thân nó.

Now I design computers for a living,

Giờ tôi thiết kế máy tính để kiếm tiền,

and I know that the mechanisms

và tôi biết rằng thiết bị

that I use to design computers

tôi dùng để thiết kế máy tính

would be impossible

có thể không sử dụng được

without recent advances in computers.

nếu không có những công nghệ gần đây trong ngành máy tính.

So right now, what I do

Vì vậy, bây giờ, điều tôi làm

is I design objects at such complexity

là thiết kế vật dụng với mức độ phức tạp

that it's really impossible for me to design them in the traditional sense.

dường như bất khả thi nếu thiết kế chúng theo hướng truyền thống.

I don't know what every transistor in the connection machine does.

Tôi không biết công dụng của tất cả các bóng bán dẫn trong máy kết nối.

There are billions of them.

Bởi có hàng tỉ bóng bán dẫn.

Instead, what I do

Thay vào đó, thứ tôi thực hiện

and what the designers at Thinking Machines do

cũng như thứ mà các thiết kế viên đang thực hiện tại Tập đoàn Các Thiết Bị Có Suy Nghĩ

is we think at some level of abstraction

đó là chúng tôi suy nghĩ về mức độ của sự chiết lọc

and then we hand it to the machine

và đưa cái chiết lọc đó vào trong máy móc

and the machine takes it beyond what we could ever do,

và máy móc đó sử dụng sự chiết lọc hiệu quả hơn chúng tôi có thể làm,

much farther and faster than we could ever do.

tiến xa hơn và nhanh hơn chúng tôi có thể.

And in fact, sometimes it takes it by methods

Và trên thực tế, đôi khi chúng thực hiện bởi những phương pháp

that we don't quite even understand.

chúng tôi thậm chí không hiểu rõ lắm.

One method that's particularly interesting

Một phương pháp đặc biệt thú vị

that I've been using a lot lately

mà tôi hiện vẫn đang dùng nhiều

is evolution itself.

là bản thân sự tiến hóa

So what we do

Điều mà chúng tôi làm

is we put inside the machine

là đặt vào trong máy

a process of evolution

một quy trình phát triển

that takes place on the microsecond time scale.

xảy ra trong khung thời gian giây cực nhỏ.

So for example,

Ví dụ như,

in the most extreme cases,

trong những trường hợp đặc biệt,

we can actually evolve a program

chúng ta có thể thực sự phát triển một chương trình

by starting out with random sequences of instructions.

bằng cách bắt đầu với những dãy câu lệnh.

Say, "Computer, would you please make

Hay nói cách khác, "Máy tính, liệu bạn có thể đưa ra

a hundred million random sequences of instructions.

hàng trăm triệu dãy câu lệnh ngẫu nhiên.

Now would you please run all of those random sequences of instructions,

Giờ liệu bạn có thể thực hiện tất cả các dãy câu lệnh ngẫu nhiên đó,

run all of those programs,

chạy tất cả các chương trình đó,

and pick out the ones that came closest to doing what I wanted."

và chọn ra những chương trình gần gũi nhất với việc mà tôi đang muốn thực hiện."

So in other words, I define what I wanted.

Nói cách khác, tôi xác định thứ tôi muốn.

Let's say I want to sort numbers,

Khi tôi muốn sắp xếp các số,

as a simple example I've done it with.

một ví dụ đơn giản mà tôi thực hiện được.

So find the programs that come closest to sorting numbers.

Và tìm chương trình gần gũi nhất với công việc sắp xếp con số.

So of course, random sequences of instructions

Và đương nhiên, dãy câu lệnh ngẫu nhiên

are very unlikely to sort numbers,

sẽ không có xu hướng sắp xếp các con số,

so none of them will really do it.

vì vậy, không một câu lệnh nào sẽ thực sự thực hiện nhiệm vụ ấy.

But one of them, by luck,

Nhưng một trong số đó, nếu may mắn,

may put two numbers in the right order.

sẽ đặt hai số vào đúng vị trí.

And I say, "Computer,

Và tôi nói, "Máy tính,

would you please now take the 10 percent

liệu bạn có thể chọn ra 10%

of those random sequences that did the best job.

trong số dãy ngẫu nhiên đó mà thực hiện công việc tốt nhất.

Save those. Kill off the rest.

Giữ chúng lại. Loại đi dãy còn lại.

And now let's reproduce

Và tiếp theo hãy sao chép lại

the ones that sorted numbers the best.

những dãy câu lệnh sắp xếp các con số tốt nhất.

And let's reproduce them by a process of recombination

Và hãy sao chép chúng bằng quá trình tái tổ hợp

analogous to sex."

tương tự như sinh sản."

Take two programs and they produce children

Lấy ra hai chương trình và chúng sẽ tạo ra sản phẩm

by exchanging their subroutines,

bằng cách trao đổi quy tắc ngầm của chúng,

and the children inherit the traits of the subroutines of the two programs.

và sản phẩm được thừa hưởng tính chất của các quy tắc của hai chương trình.

So I've got now a new generation of programs

Tôi có hiện nay một thế hệ chương trình mới

that are produced by combinations

được sản xuất bởi sự kết hợp

of the programs that did a little bit better job.

của các chương trình mà thực hiện công việc tốt hơn một chút.

Say, "Please repeat that process."

Tôi nói với máy tính, "Hãy lặp lại quá trình."

Score them again.

Đánh giá lại chúng một lần nữa.

Introduce some mutations perhaps.

Có thể đưa ra vài sự hoán đổi.

And try that again and do that for another generation.

Và thử lại lần nữa, thực hiện nó cho một thế hệ khác.

Well every one of those generations just takes a few milliseconds.

Tất cả mọi cá nhân trong thế hệ mới đều chỉ mất vài mili-giây.

So I can do the equivalent

Và vì vậy, tôi có thể thực hiện

of millions of years of evolution on that

sự tiến hóa tương tự của vài triệu năm

within the computer in a few minutes,

trong một máy tính chỉ trong vài phút,

or in the complicated cases, in a few hours.

hay nếu trong trường hợp phức tạp, một vài tiếng.

At the end of that, I end up with programs

Kết thúc quá trình, tôi sẽ có chương trình

that are absolutely perfect at sorting numbers.

chắc chắn hoàn hảo với việc sắp xếp con số.

In fact, they are programs that are much more efficient

Trên thực tế, chúng là chương trình hiệu quả hơn nhiều

than programs I could have ever written by hand.

chương trình tôi có thể viết tay.

Now if I look at those programs,

Giờ nếu tôi nhìn vào những chương trình ấy,

I can't tell you how they work.

Tôi không thể cho mọi người biết chúng họat động như thế nào.

I've tried looking at them and telling you how they work.

Tôi luôn cố gắng thăm dò chúng và chỉ cho bạn cách nó họat động.

They're obscure, weird programs.

Chúng là những chương trình rất mơ hồ và kì quặc.

But they do the job.

Nhưng chúng thực hiện được công việc.

And in fact, I know, I'm very confident that they do the job

Và trên thực tế, tôi biết, tôi rất tự tin rằng chúng thực hiện được công việc

because they come from a line

bởi vì chúng đến từ một loạt

of hundreds of thousands of programs that did the job.

hàng trăm nghìn chương trình đã thực hiện được công việc đó.

In fact, their life depended on doing the job.

Trên thực tế, sự tồn tại của những chương trình ấy phụ thuộc vào cái công việc ấy.

(Laughter)

(Khán giả cười)

I was riding in a 747

Tôi từng một lần ngồi trong một chiếc 747

with Marvin Minsky once,

với Marvin Minsky,

and he pulls out this card and says, "Oh look. Look at this.

và anh ta lấy ra tấm thẻ và nói, "Ôi nhìn kìa. Nhìn vào đây.

It says, 'This plane has hundreds of thousands of tiny parts

Nó nói rằng, 'Chiếc máy bay này có trăm nghìn chi tiết

working together to make you a safe flight.'

cùng hoạt động để cho bạn có một chuyến bay an toàn.'

Doesn't that make you feel confident?"

Nó không khiến bạn cảm thấy tự tin sao?"

(Laughter)

(Khán giả cười)

In fact, we know that the engineering process doesn't work very well

Trên thực tế, chúng ta đều biết rằng quá trình thiết kế xây dựng không được thuận lợi

when it gets complicated.

khi nó quá phức tạp.

So we're beginning to depend on computers

Vì vậy, chúng ta bắt đầu phụ thuộc vào máy tính

to do a process that's very different than engineering.

để thực hiện một quá trình khác biệt hơn hẳn với thiết kế xây dựng.

And it lets us produce things of much more complexity

Và nó cho phép chúng ta sản xuất ra những sản phẩm phức tạp hơn nhiều

than normal engineering lets us produce.

so với thiết kế xây dựng bình thường cho phép.

And yet, we don't quite understand the options of it.

Vậy mà chúng ta vẫn không thực sự hiểu sự lựa chọn của nó.

So in a sense, it's getting ahead of us.

Và vì vậy, trong một góc nhìn, nó đang tiến trước chúng ta.

We're now using those programs

Chúng ta đang sử dụng những chương trình ấy

to make much faster computers

để tạo ra máy tính nhanh hơn

so that we'll be able to run this process much faster.

để từ đó chúng ta có thể thực hiện quá trình nhanh hơn.

So it's feeding back on itself.

Và vì vậy, nó đang thúc đẩy chính bản thân nó.

The thing is becoming faster

Điều này đang diễn ra ngày càng nhanh

and that's why I think it seems so confusing.

và đó là lí do tại sao tôi thấy nó khá mơ hồ.

Because all of these technologies are feeding back on themselves.

Bởi tất cả công nghệ này đều tự thúc đẩy bản thân nó phát triển.

We're taking off.

Chúng ta đang cất cánh.

And what we are is we're at a point in time

Và chúng ta đang ở thời điểm trong quá trình

which is analogous to when single-celled organisms

mà tương tự như khi những cơ thể sống đơn bào

were turning into multi-celled organisms.

chuyển sang cơ thể sống đa bào.

So we're the amoebas

Chúng ta là những trùng Amip

and we can't quite figure out what the hell this thing is we're creating.

và chúng ta gần như không thể hiểu nổi thứ mà chúng ta đang chế tạo ra.

We're right at that point of transition.

Chúng ta đang ở thời điểm của sự chuyển giao.

But I think that there really is something coming along after us.

Nhưng tôi nghĩ rằng có một cái gì đó đang bám đuổi chúng ta.

I think it's very haughty of us

Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ quá là tự cao

to think that we're the end product of evolution.

nếu cho rằng chúng ta là sản phẩm cuối cùng của quá trình tiến hóa.

And I think all of us here

Và tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta ở đây

are a part of producing

là một phần của sự sản sinh

whatever that next thing is.

thế hệ tiếp theo - bất kể đó là cái gì.

So lunch is coming along,

Bữa trưa đang tới gần,

and I think I will stop at that point,

và tôi nghĩ tôi sẽ dừng lại tại đây,

before I get selected out.

trước khi tôi bị loại ra bởi tạo hóa.

(Applause)

(Vỗ tay)