The role of human emotions in science and research | Ilona Stengel

135,019 views ・ 2018-03-19

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Ngoc Truong Reviewer: Uyên Võ
00:12
I'm a scientist,
0
12752
2176
Tôi là một nhà khoa học,
00:14
and I'm a big fan of Star Trek,
1
14952
3088
và là người hâm mộ của Star Trek,
00:18
especially of Mr. Spock.
2
18064
2476
đặc biệt là của Spock.
00:21
Mr. Spock is a scientist as well,
3
21781
2026
Spock cũng là một nhà khoa học,
00:23
and at the same time, he's the first [officer]
4
23831
2157
và cùng lúc là sĩ quan đầu tiên
00:26
of the starship Enterprise,
5
26012
2968
của tàu Enterprise,
00:29
and during the adventures of the Enterprise crew,
6
29004
3120
và trong những chuyến phiêu lưu của đội Enterprise,
00:32
he and his colleagues are dealing a lot
7
32148
2126
anh và đồng đội xử lí rất nhiều
00:34
with the presence or absence of Mr. Spock's emotions.
8
34298
4642
với sự hiện diện hay thiếu vắng cảm xúc của Spock.
00:39
Mr. Spock is half-human and half-Vulcan,
9
39924
3707
Spock là nửa người nửa Vulcan.
00:43
and Vulcans are an alien race
10
43655
2658
Vulcan là một loài ngoài hành tinh
00:46
who learn to control and suppress their feelings
11
46337
2715
biết kiểm soát, kiềm chế cảm xúc
00:49
and to act purely out of logic.
12
49076
2014
và chỉ hoạt động dựa vào lý luận.
00:51
As Mr. Spock is only half-Vulcan,
13
51995
2715
Vì Spock chỉ là nửa Vulcan,
00:54
he sees himself constantly in conflict in between logic and emotions,
14
54734
5557
anh thường bị mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm,
01:00
and as he's part of a team,
15
60315
2024
và vì anh là thành viên một đội,
01:02
the whole crew is struggling with,
16
62363
2880
đang đấu tranh
01:05
is analyzing,
17
65267
1771
với việc phân tích,
01:07
and is making fun of this conflict.
18
67062
1825
và đùa giỡn với mâu thuẫn này.
01:09
And also the fans of Star Trek watch with amusement
19
69566
2907
Và người hâm mộ Du hành các vì sao nhìn một cách thú vị
01:12
this seemingly contradictory behavior.
20
72497
2231
hành vi đối lập này.
01:15
They find it quite fascinating.
21
75155
3113
Họ thấy nó khá thú vị.
01:19
And the matter is a golden thread
22
79362
1666
Và vấn đề này là một "sợi chỉ vàng"
01:21
through the whole Star Trek series and movies from the '60s until today.
23
81052
3663
trong suốt bộ phim và các phim khác từ năm 50 đến nay.
01:25
And that's actually what I want to talk about today:
24
85091
2825
Và đó thực ra là điều tôi muốn nói hôm nay:
01:27
the role of emotions in science.
25
87940
2326
vai trò của cảm xúc trong khoa học.
01:31
We tend to think that science is all about facts and logic
26
91353
4343
Ta thường nghĩ rằng khoa học là về thực tế và lập luận
01:35
and human feelings are often neglected or considered an obstacle to get rid of.
27
95720
4309
và cảm xúc con người thường bị bỏ qua và được coi là một chướng ngại cần loại bỏ.
01:40
I would like to suggest that emotions are as important in science
28
100989
4311
Tôi muốn đề nghị rằng cảm xúc cũng quan trọng trong khoa học
01:45
as they are in any other part of our lives.
29
105324
2261
cũng như những phần khác trong cuộc sống của ta.
01:48
Science is made by humans,
30
108195
2183
Khoa học được tạo ra bởi con người,
01:50
and as human beings,
31
110402
1705
và, là con người,
01:52
even if we try hard, we cannot get rid of our emotions.
32
112131
3814
dù ta cố nhiều, ta không thể loại bỏ cảm xúc của mình.
01:56
So instead of fighting them,
33
116704
2179
Nên thay vì chống lại chúng,
01:58
I believe that even in science, we should make use of our feelings,
34
118907
3548
tôi tin là ngay cả trong khoa học, ta nên học cách dùng cảm xúc của ta,
02:02
because for breakthroughs and innovation,
35
122479
2206
vì cho những đổi mới và khám phá,
02:04
they are equally important as facts and logic.
36
124709
2611
chúng cũng quan trọng như thực tế và lý luận.
02:09
I will come back to Mr. Spock,
37
129256
1960
Tôi sẽ trở lại với Spock,
02:11
but first let me share my experience on the role of emotions in science,
38
131240
5152
nhưng đầu tiên tôi sẽ chia sẻ kinh nghiệm về vai trò của cảm xúc trong khoa học,
02:16
and one story in particular kept me thinking about it
39
136416
2889
và đặc biệt, một câu chuyện làm tôi nghĩ về nó
02:19
for the last couple of years.
40
139329
1697
trong vài năm gần đây.
02:21
I'm working in research on organic light-emitting diodes,
41
141940
4255
Tôi đang nghiên cứu về những diot phát quang hữu cơ,
02:26
so-called OLEDs.
42
146219
1523
hay còn gọi là OLED.
02:28
This is how you might know them,
43
148233
2005
Bạn có thể biết nó
02:30
as new generation of displays.
44
150262
2254
như là một thế hệ mới của những màn hình.
02:33
OLEDs are more and more used in smartphone displays and TV screens.
45
153262
4325
OLED đang được dùng càng nhiều hơn cho màn hình TV và điện thoại.
02:37
They make them appear bright, truly colorful and bendable.
46
157611
4707
Chúng làm màn hình sáng, màu sắc thật hơn và dẻo hơn.
02:43
This is how they look like
47
163963
1251
Chúng nhìn như thể này
02:45
in the research lab of my physicist colleagues.
48
165238
2608
trong phòng nghiên cứu của đồng nghiệp tôi.
02:48
And this is what I, as a chemist,
49
168979
2191
Đây là điều mà tôi, như một nhà hóa học,
02:51
have in mind when I think about them.
50
171194
2444
nghĩ đến về chúng.
02:53
I've loved it ever since I started to work on it.
51
173662
2865
Tôi đã yêu chúng từ khi tôi bắt đầu làm việc về chúng.
02:57
So I didn't really like the news
52
177415
2196
Nên tôi không thích
02:59
when the company I had been working for --
53
179635
2318
khi công ty tôi đang làm việc
03:01
that was my previous employer --
54
181977
2202
và người thuê tôi,
03:04
announced that they wanted to stop OLED research.
55
184203
2801
tuyên bố họ muốn dừng nghiên cứu OLED.
03:08
At the time, the management had reasons for this decision,
56
188159
2931
Lúc đó, bộ phận quản lí có lý do cho quyết định này,
03:11
and the company handled it very well, actually.
57
191114
2418
và thực ra thì công ty xử lý nó khá tốt.
03:13
Nobody lost their jobs,
58
193556
1780
Không ai mất việc,
03:15
and everybody was rewarded for their performed work.
59
195360
2746
và mọi người đều được thưởng cho phần làm việc của họ.
03:19
What I want to show you today
60
199043
1414
Điều tôi muốn cho bạn xem hôm nay
03:20
is what happened with my scientist colleagues and me
61
200481
2922
là điều xảy ra với đồng nghiệp của tôi và tôi
03:23
during the time in between the announcement
62
203427
2737
trong thời điểm giữa thông báo này
03:26
and the last working day on our project.
63
206188
2278
và ngày làm việc cuối của dự án chúng tôi.
03:29
Consider it a small case study on emotions in science.
64
209067
3849
Hãy coi nó là một bài học nhỏ về cảm xúc trong khoa học.
03:34
In 2015, our research team had grown to more than 80 people,
65
214454
4777
Vào 2015, đội nghiên cứu đã lên hơn 80 người,
03:39
and even after the announcement that our project was discontinued,
66
219255
3469
và cả sau thông báo rằng dự án chúng tôi sẽ bị kết thúc,
03:42
we could not stop working from one day to another.
67
222748
2488
chúng tôi không thể ngừng làm việc.
03:45
It took several months to bring all activities to a sound end
68
225759
3931
Tốn vài tháng để tất cả hoạt động kết thúc êm đẹp
03:49
and to find new jobs within the company for everyone.
69
229714
2888
và tìm công việc mới trong công ty cho tất cả mọi người.
03:53
Here's what happened.
70
233088
1333
Đây là điều đã xảy ra.
03:54
Even though we knew that we were working on a project
71
234445
2647
Dù ta biết ta đang làm một dự án
03:57
that was to be stopped,
72
237116
1996
sẽ phải kết thúc,
03:59
during those months our output hit the roof.
73
239136
3082
trong những tháng đó năng suất của ta tăng đột ngột.
04:03
We were actually working on two different OLED projects:
74
243377
3380
Chúng tôi thực ra đang làm hai dự án OLED khác nhau.
04:06
first, the development of materials for blue-shining OLEDs,
75
246781
3993
Đầu tiên là phát triển vật liệu cho những OLED màu xanh,
04:10
which had started in 2001;
76
250798
2636
đã bắt đầu từ năm 2001,
04:13
and second, materials for green OLEDs, which had started in 2014.
77
253458
5673
và thứ hai là vật liệu cho OLED xanh, bắt đầu từ năm 2014.
04:19
And the results I show you here concern the green OLED project.
78
259155
3317
Và kết quả tôi cho bạn thấy ở đây liên quan đến dự án OLED xanh.
04:23
In the graph, you can see how the lifetime,
79
263297
2732
Trong biểu đồ, bạn có thể thấy cách tuổi thọ,
04:26
which is a crucial measure for the durability of our devices,
80
266053
3787
một thước đo quan trọng cho độ bền thiết bị của ta,
04:29
developed over time.
81
269864
1657
phát triển theo thời gian.
04:32
In 2015, just half a year into the project,
82
272677
4071
Năm 2015, nửa năm sau dự án,
04:36
we were told to scale down,
83
276772
2406
chúng tôi được nói phải thuyên giảm lại,
04:39
to stop working on the project as soon as possible
84
279202
3175
dừng dự án càng sớm càng tốt
04:42
and to start over in other jobs.
85
282401
1793
và bắt đầu lại trong những công việc khác.
04:44
Nevertheless, from this time on,
86
284987
2541
Dù vậy, từ thời điểm này trở đi,
04:47
our results continued to improve rapidly.
87
287552
3003
kết quả của chúng tôi tiếp tục phát triển nhanh chóng.
04:52
How did that happen?
88
292097
1150
Làm sao điều đó xảy ra?
04:55
After the announcement, pretty quickly, colleagues started leaving the team,
89
295070
4263
Sau thông báo, nhanh chóng, đồng nghiệp bắt đầu rời đội,
04:59
and soon, we were left in a small group,
90
299357
2436
và rất nhanh, chúng tôi chỉ còn một nhóm nhỏ,
05:01
all pretty much sharing the same attitude of,
91
301817
3044
chia sẻ thái độ
05:04
"I'm going to be the last person leaving the ship."
92
304885
2563
"Tôi sẽ là người cuối cùng rời nhóm."
05:08
What I mean is,
93
308410
1472
Ý tôi là,
05:09
while the number of scientists working on the project was decreasing,
94
309906
4029
dù số nhà khoa học tham gia dự án giảm đi,
05:13
the dedication of people remaining grew dramatically.
95
313959
3683
tâm huyết của những người còn lại tăng đáng kể.
05:19
And also, a new and more intense team spirit formed.
96
319054
3580
Và một tinh thần đồng đội mới và mạnh mẽ được hình thành.
05:23
We all shared the same passion for our work,
97
323543
3227
Chúng tôi đều có đam mê cho công việc,
05:26
we all were sad that it was about to end,
98
326794
3277
tất cả đều buồn vì nó sắp kết thúc,
05:30
and we all wanted to show that we could turn our ideas into reality.
99
330095
3770
và chúng tôi đều muốn chứng minh ý tưởng có thể được biến thành hiện thực.
05:34
We felt that we belonged to something bigger.
100
334647
2841
Chúng tôi cảm thấy mình thuộc về một thứ to lớn hơn.
05:38
And furthermore,
101
338790
1579
Và hơn nữa,
05:40
our project was less and less in the focus of the management,
102
340393
3692
dự án chúng tôi càng ngày càng ít nằm trong sự tập trung của công ty,
05:44
because they started to think about new projects,
103
344109
2707
vì họ bắt đầu nghĩ về những dự án mới,
05:46
restructuring and so on.
104
346840
1697
tổ chức lại và như vậy.
05:49
This resulted in additional freedom
105
349434
2723
Điều này dẫn đến nhiều tự do hơn
05:52
and the possibility to take a few things into our own hands.
106
352181
4022
và khả năng tự quản lí mọi việc hơn.
05:57
Of course, more freedom also means more responsibility,
107
357001
4746
Tất nhiên, tự do hơn nghĩa là nhiều trách nhiệm hơn,
06:01
which we were happy to take, because we believed in our work.
108
361771
3866
và chúng tôi sẵn sàng nhận nó, vì chúng tôi tin vào công việc của mình.
06:05
We felt empowered.
109
365989
1672
Chúng tôi cảm thấy được tiếp sức.
06:08
And these three pillars --
110
368589
1796
Và ba trụ cột,
06:10
dedication, belonging and empowerment --
111
370409
4828
tâm huyết, tình đồng đội, và động viên,
06:15
worked together in a kind of self-reinforcing cycle,
112
375261
3445
kết hợp với nhau trong một vòng tròn tự bổ sung,
06:18
and the closer we got to shutdown,
113
378730
2149
và chúng tôi càng gần sự ngừng hoạt động,
06:20
the better our output became.
114
380903
1659
hiệu suất chúng tôi càng tốt.
06:23
So we were working with such personal engagement
115
383241
2556
Nên chúng tôi đang làm việc rất tâm huyết
06:25
on a project already sentenced to death
116
385821
2286
trong một dự án sắp bị kết thúc
06:28
because we felt connected to something meaningful.
117
388131
3400
vì chúng tôi cảm thấy mình thuộc về một thứ gì đó ý nghĩa.
06:33
Of course, it was also a hard and sometimes frustrating time,
118
393440
4961
Tất nhiên, đôi khi cũng có thời gian khó khăn và nản chí,
06:38
but we were sitting together in the lab,
119
398425
2016
nhưng chúng tôi cũng thường ngồi trong phòng thí nghiệm,
06:40
or occasionally in the café,
120
400465
2080
hay trong quán cafe,
06:42
sharing our sadness about the end of our project
121
402569
3357
chia sẻ nỗi buồn về việc kết thúc dự án
06:45
as well as the joy in our work.
122
405950
2531
cũng như niềm vui trong công việc.
06:48
So overall, we had a very intense and mesmerizingly exciting time.
123
408505
5449
Nên nhìn chung, chúng tôi có thời gian rất khắc nghiệt và thú vị.
06:54
And the lifetime we finally obtained for our materials
124
414466
3904
Tuổi thọ cho vật liệu chúng tôi cuối cùng cũng có được
06:58
was on one level with already commercialized materials
125
418394
3539
cùng một mức độ với những vật liệu đang được bày bán
07:01
for green OLEDs at the time,
126
421957
2117
cho đèn OLED xanh lúc đó,
07:04
and we achieved this within just one year.
127
424098
2539
và chúng tôi đạt được điều này chỉ trong một năm.
07:07
And those results helped our employer
128
427431
3048
Và những kết quả đó giúp ông chủ chúng tôi
07:10
to sell the patents for real value.
129
430503
2293
bán giấy sáng chế lấy tiền.
07:14
Now, let me tell you the same story
130
434923
3186
Để tôi nói cho bạn câu chuyện tương tự
07:18
with different characters and a slightly different operation.
131
438133
3723
với những nhân vật khác và hoạt động khác.
07:22
The story is part of Star Trek.
132
442341
1710
Câu chuyện là một phần của Star Trek.
07:24
And sorry for those of you who haven't seen the movies,
133
444602
2613
Và xin lỗi với những người chưa xem phim này,
07:27
but I need to introduce a spoiler here.
134
447239
1966
nhưng tôi cần nói trước về nó.
07:30
After Mr. Spock sacrificed himself to save the starship Enterprise
135
450643
4688
Sau khi Spock hi sinh mình để cứu tàu Enterprise
07:35
at the end of Star Trek II,
136
455355
2300
cuối Star Trek II,
07:37
Captain Kirk and his core team
137
457679
1567
phi trưởng Kirk và đội của anh
07:39
were determined to hunt through the universe to search for Spock,
138
459270
4203
quyết tâm "săn lùng" vũ trụ để tìm Spock,
07:43
even though they could see only very little chance
139
463497
2584
dù họ biết có rất ít cơ hội
07:46
in finding him alive.
140
466105
1399
tìm được anh còn sống.
07:48
And Starfleet Command did not give them permission
141
468393
2801
Và đội chỉ huy tàu không cho họ
07:51
nor a starship to do so,
142
471218
2109
hay một tàu nào làm vậy,
07:53
so they took it very passionately into their own hands
143
473351
3421
nên họ tự làm nó rất hăng hái
07:56
to travel out to find Spock.
144
476796
1888
để đi ra và tìm Spock.
07:59
And after dealing with great challenges, they eventually found Spock,
145
479657
3918
Sau khi trải qua rất nhiều thử thách, họ cuối cùng cũng tìm thấy Spock,
08:03
and he happily and gratefully joined the team again.
146
483599
3334
và anh gia nhập lại vào đội một cách rất vui vẻ và biết ơn.
08:08
He could feel the dedication and the connection of his team
147
488235
3548
Anh có thể cảm thấy tâm huyết và sự gắn kết của đội anh
08:11
towards their project, which was to save him
148
491807
3444
với dự án của họ (đó là cứu anh)
08:15
and to hold the crew together.
149
495275
1532
và gắn bó đội lại với nhau.
08:18
And over the years, over the episodes of the saga,
150
498172
3916
Sau nhiều năm, qua nhiều tập,
08:22
Mr. Spock came to realize
151
502112
1588
Spock dần nhận ra
08:23
that the combination of both logic and emotions
152
503724
5019
sự cộng hưởng của cả lý trí và cảm xúc
08:28
is crucial for facing challenges and exploring new worlds,
153
508767
4801
rất quan trọng với việc đối mặt thử thách và khám phá thế giới mới,
08:33
and there was no contradiction anymore.
154
513592
2055
và không còn mâu thuẫn nữa.
08:37
So the storyline here for both our OLED story and Star Trek
155
517151
5063
Nên cái chính ở đây cho cả câu chuyện OLED và Star Trek
08:42
is actually the basic setting for a lot of breakthrough stories,
156
522238
3199
thực ra là dàn cảnh cho rất nhiều những câu chuyện nổi tiếng,
08:45
in and out of science.
157
525461
1721
trong và ngoài khoa học.
08:48
The main characters are all part of a great team.
158
528279
3603
Những nhân vật chính đều là phần của một đội tuyệt vời.
08:52
All team members show a huge dedication towards reaching their goal.
159
532915
4437
Tất cả thành viên có sự cống hiến rất lớn với việc tiến đến mục tiêu.
08:58
They strive to seize all the freedom they can get,
160
538710
3437
Họ cố nắm lấy tất cả tự do có thể,
09:02
and they take the responsibility they need to take.
161
542171
3165
và trách nhiệm họ cần phải lấy.
09:07
During the time our OLED project was nearing the end,
162
547299
3318
Lúc dự án OLED chúng tôi đang gần kết thúc,
09:10
I received one piece of advice several times.
163
550641
3388
tôi nhận một mẩu lời khuyên rất nhiều lần.
09:15
"Don't take it to your heart.
164
555218
1651
"Đừng để bụng.
09:17
You can work on something else."
165
557591
1770
Bạn có thể làm việc khác mà."
09:20
If I had followed it,
166
560456
1493
Nếu tôi đã làm theo nó,
09:21
it would have saved me several depressed evenings
167
561973
3690
nó có thể đã cứu tôi khỏi nhiều ngày nản lòng
09:25
and many tears,
168
565687
1165
và muốn khóc,
09:28
but at the same time,
169
568095
1413
nhưng cùng lúc,
09:29
I would have failed to gain a great deal in personal development and happiness.
170
569532
5476
tôi cũng đã thất bại trong việc phát triển bản thân và tìm hạnh phúc.
09:36
And as the same is true for my colleagues and our whole project,
171
576375
3335
Điều tương tự cũng đúng cho đồng nghiệp và dự án chúng tôi,
09:39
we would have achieved far less.
172
579734
1729
chúng tôi cũng đã đạt được ít hơn.
09:42
So of course, science should be based on facts and logic.
173
582614
4158
Tất nhiên, khoa học nên được dựa vào lý trí và thực tế.
09:47
When I say we should use our emotions in science,
174
587720
3452
Khi tôi nói ta nên dùng cảm xúc trong khoa học,
09:51
I do not suggest we should use feelings instead of facts.
175
591196
3358
tôi không nói ta nên dùng cảm xúc thay vì thực tế.
09:55
But I say we should not be afraid of using our feelings
176
595321
3338
Nhưng tôi nói ta không nên sợ dùng cảm xúc của mình
09:58
to implement and to catalyze fact-based science and innovation.
177
598683
3764
để áp dụng và xúc tác khoa học và đổi mới thực tế.
10:03
Emotions and logic do not oppose each other.
178
603229
3253
Cảm xúc và lý trí không chống lại nhau.
10:06
They complement each other,
179
606967
2109
Chúng bổ sung cho nhau,
10:09
and they reinforce each other.
180
609100
1849
và hỗ trợ nhau.
10:12
The feeling of being dedicated to something meaningful,
181
612317
4260
Cảm giác được cống hiến cho một thứ ý nghĩa,
10:16
of belonging to something bigger
182
616601
3165
một thứ lớn hơn
10:19
and of being empowered
183
619790
1970
và được tiếp sức
10:21
is crucial for creativity and innovation.
184
621784
2761
rất cần cho sáng tạo và đổi mới.
10:26
Whatever you are working on,
185
626063
1500
Bất cứ điều gì bạn đang làm,
10:28
make sure that it matters,
186
628643
1468
hãy chắc là nó quan trọng,
10:31
and take it to your heart as much as you like.
187
631254
2261
và gắn bó với nó càng nhiều càng tốt.
10:34
Thank you.
188
634642
1151
Cảm ơn.
10:35
(Applause)
189
635817
4746
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7