The Beautiful Paradoxes of a Multicultural Identity | Farhad Mohit | TED

Translator: Minh Hieu Reviewer: Chi Phạm

I am so honored to be onstage

Tôi rất vinh dự được đứng trên sân khấu đại diện cho sự công nhận

representing TED's growing recognition

of the importance of its immigrant diaspora community.

ngày càng lớn của TED đối với tầm quan trọng của cộng đồng người nhập cư.

I am an Iranian-American,

Tôi là một người Mỹ gốc Iran,

a kind of free-range Iranian,

một kiểu người Iran tự do,

lucky to be here with all of you

may mắn được ở đây với các bạn

and free to embrace all my native culture’s positive elements:

và tự do đón nhận tất cả những yếu tố tích cực của văn hóa quê hương mình:

the poetry, the music, philosophy and hospitality,

thơ ca, âm nhạc, triết học và lòng hiếu khách,

mỗi ngày, theo những cách mà nhiều người Iran ở trong nước không thể làm được.

every day, in ways that many Iranians inside Iran cannot.

But I also love having the bow of my identity stretched

Nhưng tôi cũng thích việc bản sắc của mình được kéo dài

between two seemingly opposed poles of "Iranian" and "American,"

giữa hai cực tưởng chừng đối lập là “Iran” và “Mỹ“,

because that gives the arrow of my life a unique perspective on things.

bởi vì điều đó mang đến cho cuộc đời tôi một góc nhìn độc đáo về mọi thứ.

I want to share a couple of American ideals

Tôi muốn chia sẻ một vài lý tưởng người Mỹ

that explicate this multicultural dichotomy in me.

mà đã giải thích rõ hơn sự đối lập đa văn hóa ở con người tôi.

The first is independence.

Đầu tiên là sự độc lập.

In America, independence is foundational,

Ở Mỹ, độc lập là nền tảng cơ bản,

the bedrock of our freedom

là nền móng của tự do,

that makes us all, all us Americans, feel exceptional.

điều khiến tất cả chúng ta, những người Mỹ, cảm thấy đặc biệt.

Unlike my Iranian side, where everyone is in everyone's business,

Khác khía cạnh người Iran ở tôi, mọi người can thiệp chuyện của nhau,

I'm free, maybe even driven, to pursue my own happiness,

tôi tự do, thậm chí là được khích lệ, để theo đuổi hạnh phúc cá nhân,

và điều đó đem lại cảm giác vô cùng tự do.

and that feels so liberating.

The other is continuous improvement,

Điều còn lại là sự cải thiện không ngừng,

the idea that you can always do better.

ý tưởng rằng bạn luôn có thể làm tốt hơn.

America is a do-ocracy that is always inventing, reinventing herself.

Mỹ là một xã hội hành động, luôn luôn sáng tạo và tái tạo chính mình.

We make mistakes, and keep on growing and growing.

Ta mắc sai lầm, nhưng vẫn tiếp tục phát triển, không ngừng vươn lên.

That's why it's so exciting to be an entrepreneur in America --

Đó là lý do tại sao trở thành doanh nhân ở Mỹ lại đầy hứng khởi

we're free to try to build anything our hearts desire.

Ta tự do thử xây dựng bất cứ điều gì mà trái tim mình khao khát.

For me, these days, it's taking on our corrupt political duopoly

Đối với tôi, hiện tại, điều đó chống lại sự tham nhũng của hệ thống lưỡng đảng

and working to democratize democracy itself.

và làm việc để cải cách chính nền dân chủ.

Isn't it amazing that as an American,

Thật tuyệt vời khi là một người Mỹ,

I just get to do that, without fear or permission?

tôi có thể làm điều đó mà không cần sợ hãi hay xin phép?

But I'm Iranian too,

Nhưng cũng là người Iran,

and I have the ancient wisdom of Iranian mystics,

và tôi mang trí tuệ cổ xưa của các nhà huyền bí Iran,

Ferdowsi, Hafez and Rumi,

Ferdowsi, Hafez và Rumi,

running through my veins.

chạy trong mạch tôi.

So each of these American traits

Vì vậy, mỗi đặc điểm của người Mỹ

give my Iranian psyche cause for pause and reflection.

đều khiến tâm lý người Iran của tôi phải dừng lại và suy ngẫm.

For instance, independence is great,

Chẳng hạn, sự độc lập là tuyệt vời,

but if I'm truly independent,

nhưng nếu tôi thực sự độc lập,

then I don't need anything or anyone.

thì tôi sẽ không cần bất cứ điều gì.

That's kind of lonely.

Điều đó có vẻ hơi cô đơn.

Iranians are congenitally hospitable and tribal.

Người Iran vốn dĩ hiếu khách và có tính cộng đồng.

In fact, the word Iran itself is a portmanteau

Thực tế, từ Iran chính là sự kết hợp

of the word “Ir” and “An,”

của từ ‘Ir’ và ‘An’,

where “Ir” comes from the word “yar,” literally “friendship” or “love,”

trong đó ‘Ir’ xuất phát từ ‘yar’, có nghĩa là ‘tình bạn’ hoặc ‘tình yêu’,

and “an” comes from “ostan,” or “land of.”

còn ‘an’ xuất phát từ ‘ostan’, có nghĩa là ‘vùng đất của’.

Shout-out to our cultural cousins from Ireland, another land of love.

Gửi lời chào thân ái tới các anh chị em văn hóa từ Ireland, vùng đất của tình yêu.

Anyway, where does this love and friendship

Vậy thì, tình yêu và tình bạn này

fit into my Statue-of-Liberty-esque,

hòa hợp với tâm lý yêu tự do

freedom-loving American psyche?

kiểu Tượng Nữ Thần Tự Do như thế nào?

Love requires connection and interdependence,

Tình yêu đòi hỏi sự kết nối và phụ thuộc lẫn nhau,

as we found out earlier.

như chúng ta đã nhận ra trước đó.

And interdependence is, well, kind of un-American.

Và sự phụ thuộc lẫn nhau thì, hơi không theo phong cách Mỹ.

After all, Americans never had a Declaration of Interdependence.

Dù sao thì, người Mỹ chưa bao giờ có một Tuyên ngôn về Sự Phụ Thuộc Lẫn Nhau.

(Laughter)

(Cười)

So my Iranian side begs for me to differ here.

Vì vậy, phe Iran của tôi cầu xin tôi khác nhau ở đây.

As my beloved Sufi uncle Behzad used to say,

Như người chú Sufi yêu quý của tôi, Behzad, thường nói:

"Love is the ether the universe swims in."

Tình yêu là môi trường mà vũ trụ bơi ở đó.

So without love, we literally have nothing.

Vậy, nếu thiếu tình yêu, chúng ta thực sự chẳng có gì.

So to be independent, or to be in love?

Chọn độc lập hay chọn tình yêu?

That is the cross-cultural question for me.

Đó là câu hỏi về sự giao thoa văn hóa đối với tôi.

And what about the American ideal of continuous improvement?

Vậy còn lý tưởng cải tiến không ngừng của người Mỹ thì sao?

That seems downright productive, if you ask my American side.

Nếu hỏi khía cạnh người Mỹ trong tôi, điều đó có vẻ rất hiệu quả.

But again, my Iranian side disagrees.

Nhưng khía cạnh người Iran không đồng ý.

I remember a magnet on my mom's fridge:

Tôi nhớ tới nam châm trên tủ lạnh mẹ tôi:

“If you’re ever going to be happy, you must be happy now.”

’Nếu bạn muốn hạnh phúc, hãy hạnh phúc ngay bây giờ.′

Hinting at a tiny existential problem:

Điều này gợi ý về một vấn đề tồn tại nhỏ:

it's always "now."

lúc nào cũng là ‘bây giờ.’

And of course, we have the Iranian mystic poet Rumi imploring us in ode after ode

Ta có nhà thơ huyền bí Iran Rumi kêu gọi ta trong bài thơ này đến bài thơ khác.

to get drunk and out of our minds

hãy say sưa và thoát khỏi lý trí của mình.

so we can become blissfully present in the wow of now.

để ta hạnh phúc và hiện diện trọn vẹn sự kỳ diệu khoảnh khắc hiện tại

So should I work to create a better future,

Vậy tôi nên làm việc để tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn,

or be drunk and happy now?

hay là say sưa và hạnh phúc ngay bây giờ?

Another multicultural paradox.

Đó là một nghịch lý đa văn hóa khác.

(Laughter)

(Cười)

Or is it? Maybe I've been setting up a false dichotomy all along.

Hay là vậy? Có lẽ tôi đã thiết lập một sự phân chia sai lầm suốt thời gian qua.

There’s no real Iranian or American on this stage, here in me.

Không có ai hoàn toàn là người Iran hay Mỹ trên sân khấu này, ngay trong chính tôi.

After all, I'm not some LLM

Dù sao, tôi không phải là một LLM

trained in a lab on a discrete set of cultural memes.

được đào tạo trong phòng thí nghiệm với tập các meme văn hóa tách biệt.

I am that still magical, mystical, fractal of universal consciousness

Tôi là mảnh ghép vẫn còn kỳ diệu, huyền bí, của ý thức vũ trụ

known as human being.

được gọi là con người.

I am a point -- thank you --

Tôi là một điểm — cảm ơn bạn.

a point at the center and circumference of the infinite sphere,

một điểm ở cả trung tâm và chu vi của hình cầu vô hạn,

as my favorite author, the Argentinian Jorge Luis Borges once wrote.

như tác giả yêu thích của tôi, Jorge Luis Borges, người Argentina, đã từng viết.

And as a magical, mystical life -- an MML --

Và như một sự sống kỳ diệu, huyền bí — một MML

we humans are uniquely free to embody whatever useful paradoxes we find,

chúng ta, con người, tự do thể hiện mọi nghịch lý hữu ích khi nào chúng ta muốn.

whenever it suits us.

bất cứ khi nào phù hợp với ta.

We can choose to be culturally American or Iranian or both,

Chúng ta có thể chọn trở thành người Mỹ, người Iran, hay cả hai,

no matter where we are from,

bất kể chúng ta từ đâu,

and can even have a favorite author who is neither.

và có thể có tác giả yêu thích không thuộc cả hai.

And as an MML, we can simultaneously be both independent and free,

Và như một MML, chúng ta có thể đồng thời vừa độc lập và tự do,

while deeply connected by love to everyone and everything,

vừa kết nối sâu sắc bằng tình yêu với mọi người và mọi thứ,

always striving for a better future, while also happy together,

luôn nỗ lực hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn, trong khi cũng hạnh phúc bên nhau

here, now, wow.

ngay tại đây và bây giờ.

(Cheers and applause)

(Reo hò và vỗ tay)