Itamar Mann: A new approach to defending the human rights of migrants | TED Fellows

Translator: Lan Nguyen Reviewer: Thu Ha Tran

[SHAPE YOUR FUTURE]

[ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI CỦA BẠN]

A decade ago,

Một thập kỷ trước,

after a peaceful revolution toppled the longtime Tunisian dictator Ben Ali,

sau cuộc cách mạng hòa bình lật đổ nhà độc tài lâu năm ở Tunisian Ben Ali,

I was sitting in an orange grove outside of Athens, Greece.

tôi đang ngồi ở một khu rừng cam bên ngoài Athens, Hy Lạp.

Undocumented migrants were hiding there.

Những người di cư không khai báo ẩn lấp ở đó.

I came to interview them

Tôi đến phỏng vấn họ

about human rights abuses they had suffered while entering Europe.

về các lạm dụng quyền con người mà họ phải chịu khi nhập cư vào châu Âu.

One of them, a Tunisian fellow in a leather jacket, explained.

Một trong số họ, một người Tunisan trong chiếc áo khoác da, đã giải thích

The people who overthrew Ben Ali,

rằng những người lật đổ Ben Ali,

they want democracy and a dignified life.

họ muốn dân chủ và cuộc sống xứng đáng.

“We, who have crossed the Mediterranean, want democracy and a dignified life.”

“Chúng tôi, người đã vượt Địa Trung Hải, muốn nền dân chủ và cuộc sống xứng đáng.”

What is the difference?

Vậy điều khác biệt là gì?

The migrant is a kind of revolutionary.

Di cư cũng là một kiểu cải cách.

This idea stuck with me

Suy nghĩ này cứ ám ảnh tôi

and informed my work as a lawyer and a scholar ever since.

và ấn định công việc với tư cách là một luật sư, một học giả từ đây.

As Middle Eastern revolutions turned into civil wars,

Khi các cuộc cách mạng ở Trung Đông biến thành nội chiến,

the refugee crisis unfolded in the Mediterranean.

khủng hoảng tị nạn diễn ra ở biển Địa Trung Hải.

This exacerbated political pressures against asylum seekers.

Điều này càng gia tăng sức ép chính trị chống lại người tị nạn.

Initially, the European Court of Human Rights

Ban đầu, Tòa Án Nhân Quyền Châu Âu

took a strong stand against border violence.

mạnh mẽ chống đối bạo lực biên giới.

In 2012, the court decided

Vào năm 2012, toán án quyết định

that Italy cannot turn asylum seekers back from the Mediterranean

Ý không thể đưa người tị nạn quay trở lại từ Địa Trung Hải

to dangerous Libyan territory, without first hearing them.

đến vùng lãnh thổ nguy hiểm Libyan, mà không nghe họ trước.

The human rights community cheered.

Cộng đồng nhân quyền đã ủng hộ.

I was not one of those who cheered.

Tôi thì không phải trong số đó.

In my scholarship,

Theo kiến thức của mình,

I predicted that this kind of decision could also generate bad results.

tôi dự đoán quyết định như vậy có thể mang đến những kết quả tồi tệ.

States determined to enforce their own borders

Các quốc gia quyết định tăng cường biên giới của mình

could turn back asylum seekers

có thể đón người tị nạn trở lại

even before they enter the supervision of their own courts.

thậm chí trước khi họ phải nhận sự giám sát từ toàn án nước họ.

I was regretfully correct.

Rất tiếc, tôi đã đúng.

In recent years,

Trong những năm gần đây,

the Italians have relied on Libyan militias to do their dirty work.

người Ý dựa vào lực lượng dân quân Libyan để tiếp tục những điều bẩn thỉu.

So eager are some European governments

Các chính phủ Châu Âu nóng lòng đến nỗi

to ditch their own human rights obligations,

từ bỏ các nghĩa vụ nhân quyền của chính họ,

they've equipped and armed Libyan militia,

họ trang bị vũ trang cho dân quân Libyan,

ignoring their rampant use of torture.

phớt lờ những lạm dụng tra tấn kinh khủng.

This is also why, since January 2014,

Đây cũng là lí do tại sao, từ tháng một năm 2014,

more than 34,000 migrants have died by drowning in the Mediterranean.

hơn 34.000 người di cư đã phải chết đuối ở trên biển Địa Trung Hải.

And since COVID-19 began,

Và từ khi COVID-19 nổ ra,

the militarized border in the Mediterranean

biên giới được quân sự hóa ở Địa Trung Hải

has become in some ways even more extreme.

ở vài phương diện càng trở nên cực đoan.

But how does the militarized border cause deaths by drowning?

Nhưng biên giới quân sự hóa gây ra cái chết đuối như thế nào?

I'd like to illustrate by a reference to a case I'm currently working on.

Tôi muốn minh họa bằng tư liệu về trường hợp tôi đang phụ trách.

On November 6, 2017,

Vào ngày mồng 6 tháng 11 năm 2017,

a group of asylum seekers left the Libyan coast

một nhóm người tị nạn đã rời bờ biển Libyan

and traveled through the Mediterranean, hoping to reach Europe.

và vượt qua biển Địa Trung Hải, với hy vọng đặt chân đến châu Âu.

As the overcrowded boat started to break down,

Khi chiếc thuyền quá tải bắt đầu gặp nạn,

they sent a distress signal,

họ gửi đi tín hiệu cầu cứu,

and under international law,

và dưới điều luật quốc tế,

states are obligated to facilitate the rescue of vessels in distress.

các quốc gia buộc phải hỗ trợ cứu hộ các con tàu gặp nạn.

Now, a strange confrontation followed.

Và giờ, một cuộc đối đầu kỳ lạ xảy ra.

Two vessels, not one,

Có đến hai con tàu, chứ không phải một,

came to pick up the asylum seekers in distress.

đã đến và cứu những người tị nạn.

One of them was sailing under a European flag,

Một trong chúng mang theo quốc kỳ châu Âu,

its crew in civilian clothing.

thủy thủ đoàn trong trang phục quân sự.

The other was a Libyan vessel with its crew armed

Con tàu còn lại là Libyan với thủy thủ đoàn đã được vũ trang

and in the very uniform of the government that these people had fled.

và chính những bộ quân phục chính phủ đó đã khiến họ phải bỏ trốn.

For the asylum seekers, the choice was clear.

Với người tị nạn, lựa chọn dường như rất rõ ràng.

Many jumped into the water,

Nhiều người nhảy xuống nước,

determined at all costs not to let the Libyans pick them up.

bằng bất cứ giá nào cũng không để người Libyans bắt được.

Twenty people drowned,

Hai mươi người đã chết đuối,

victims of a contemporary struggle for liberation across borders.

những nạn nhân trong cuộc đấu tranh giải phóng xuyên biên giới.

What I didn't predict a few years back

Điều tôi không đoán được vài năm trước

was the courageous response of civil society volunteers

đó là sự đáp trả quyết liệt từ những người tình nguyện xã hội

such as members of Sea-Watch,

như là thành viên của Sea-Watch,

who have literally inserted their bodies between the Libyan forces

những người ngăn vào giữa lực lượng Libyan

and the migrants in the water.

và người di cư chìm trong nước.

Crucially, they've also brought back images

Quan trọng là, họ cũng mang về được những hình ảnh

from cameras on board and body cams.

từ máy quay trên tàu và thân máy.

These images allowed my colleagues,

Hình ảnh cho phép đồng nghiệp tôi,

Charles Heller and Lorenzo Pezzani

Charles Heller và Lorenzo Pezzani

to visually reconstruct the events of November 2017.

tái hiện trực quan các sự kiện vào tháng mười một năm 2017.

When they came to my team and me

Khi họ tới đội của tôi,

asking that we go back to the European Court of Human Rights,

yêu cầu chúng tôi quay trở lại Tòa Án Nhân Quyền,

I was hesitant.

tôi đã do dự.

States always have ways to circumvent progressive human rights decisions,

Các nước luôn có cách phá vỡ các quyết định về nhân quyền tiến bộ,

but the evidence spoke for itself.

nhưng bằng chứng đã nói lên tất cả.

With my colleagues Violeta Moreno-Lax and Loredana Leo,

Cùng với đồng đội là Violet Moreno-Lax và Loredana Leo,

we filed the case at the European Court of Human Rights.

chúng tôi đã nộp hồ sơ tại Tòa Án Nhân Quyền Châu Âu.

We argue that Italy, as well as Europe,

Chúng tôi cho rằng Ý, cũng như châu Âu,

cannot rely on Libyan militia to sidestep their own accountability.

không thể tin tưởng vào dân quân Libyan để tránh né trách nhiệm của mình.

On a high level of generality,

Ở mức độ tổng quát cao,

the question is when is a point of contact established

câu hỏi là khi nào một điểm liên lạc mới được thiết lập

between a person in need of protection

giữa người cần sự bảo vệ

and a state that can protect them.

và chính phủ có thể bảo vệ họ.

I've called this moment the human rights encounter.

Tôi gọi khoảnh khắc này là cuộc gặp gỡ nhân quyền.

It is a dramatic moment

Đây là một khoảnh khắc ấn tượng

in which legal commitments are put to an existential test.

khi những cam kết pháp lí được đưa vào thử nghiệm.

It's not about human rights law generally,

Nó không còn về luật nhân quyền nói chung,

but a particular person in a particular time.

mà là về con người cụ thể trong khoảng thời gian xác định.

About simple commitments we have to each other as persons.

Về những cam kết cơ bản giữa người với người.

It is not merely by chance that the sea becomes the environment

Không phải tình cờ mà biển trở thành môi trường

for this large-scale struggle for liberation across borders.

cho cuộc đấu tranh giải phóng xuyên biên giới quy mô lớn này.

As for the court, it has recognized the human rights encounter,

Còn về toàn án, họ nhận thức cuộc gặp gỡ nhân quyền này,

when it's physical and direct.

khi nó thực tế và trực tiếp.

In the case I just told you about,

Trường hợp tôi vừa kể cho bạn,

we go further.

chúng tôi sẽ đi sâu hơn.

Even when mediated by technology or by proxy forces,

Thậm chí ngay cả khi được hỗ trợ bởi công nghệ hay lực lượng ủy quyền,

the underlying commitments to human rights should not change.

những cam kết cơ bản liên quan đến nhân quyền không nên bị thay đổi.

In my organization, the Global Legal Action Network,

Trong tổ chức của tôi, Global Legal Action Network,

we pursue this case I told you about

chúng tôi theo đuổi trường hợp tôi vừa kể

as part of a strategic litigation program.

như là một chương trình tranh chấp mang tính chiến lược.

We consider international law and the laws of many countries.

Chúng tôi cân nhắc luật quốc tế và luật của nhiều quốc gia khác.

We collaborate with researchers

Chúng tôi hợp tác với các nhà nghiên cứu,

and activists who use cutting edge technologies

các nhà hoạt động sử dụng công nghệ chia đường biên

to document violations across many borders.

để ghi lại các vi phạm xuyên biên giới.

As war, persecution and climate change continue,

Vì chiến tranh, khủng bố và biến đổi khí hậu vẫn diễn ra,

we believe this strategy will redefine the future of human rights lawyering.

chúng tôi tin chiến dịch này sẽ định dạng lại tương lại của luật nhân quyền.

The future of human rights lawyering

Tương lai của luật nhân quyền

is not only about a struggle against one corrupt leader or another.

không chỉ về sự đấu tranh chống lại một lãnh đạo tham nhũng hay ai khác.

It's also about questions concerning

Mà còn về các câu hỏi liên quan

how do we all inhabit this planet together?

việc chúng ta sống cùng nhau như thế nào trên hành tinh này?

Thank you.

Xin cảm ơn.