6 space technologies we can use to improve life on Earth | Danielle Wood

Translator: Oanh Ta Reviewer: Thu Ha Tran

Khi 17 tuổi, tôi bắt đầu lựa chọn nghề nghiệp của mình.

Tôi đứng ngoài trời

vào một đêm mùa hè nóng nực ở Florida

I was 17 when I chose my career.

và chỉ cách biển vài dặm.

I was standing outside

Tôi đợi một phép màu xảy ra.

on a hot summer night in Florida

and just a few miles from the ocean.

Mùa hè đó, tôi có cơ hội trở thành thực tập sinh

I was waiting for a miracle to happen.

tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA

và phép màu tôi đang chờ đợi

That summer, I was privileged to work as an intern

là việc tàu con thoi Columbia được phóng đi

at NASA's Kennedy Space Center,

mang theo Đài quan sát tia X Chandra,

and the miracle I was waiting for

một kính viễn vọng cho phép nhà khoa học quan sát kỹ rìa của hố đen.

was the launch of the Columbia Space Shuttle

carrying the Chandra X-Ray Observatory,

Cả bầu trời tràn ngập ánh sáng.

a telescope that would allow scientists to peer into the edge of black holes.

Và nó sáng như thể ban ngày vào giữa đêm vậy.

The entire sky filled with light.

Ngay sau đó, chúng tôi cảm nhận được tiếng rung ầm ầm của động cơ từ lồng ngực.

And it was as if it was daytime in the middle of the night.

Và nó không phải là một phép màu;

nó là sự nỗ lực của một tập thể gồm hàng ngàn người

Soon, we could feel the rumble of the engines vibrating in our chests.

làm việc cùng nhau

để biến điều tưởng chừng như không thể thành sự thật.

And it wasn't a miracle;

it was the combined effort of a team of thousands of people

Và tôi muốn là một phần trong đó.

who worked together

to make was seemed impossible a reality.

Vậy nên tôi quyết định nộp đơn vào một trường đại học dạy về kỹ thuật hàng không.

And I wanted to join that team.

Và trong năm tiếp theo,

tôi bắt đầu được đào tạo kỹ thuật tại MIT

So I decided to apply to a university where I could study aerospace engineering.

và tham gia một dự án sinh viên xây dựng robot không gian.

Và mọi thứ theo đúng kế hoạch của tôi,

And the following year,

I started at MIT in my engineering training

ngoại trừ việc tôi bị rối về một thứ quan trọng.

and joined a student project building space robots.

And everything was going as I planned,

Giờ đây, sự hoang mang phát sinh khi tôi đang nghỉ hè.

except I was confused about something important.

Tôi đến một trường học ở Kenya,

và ở đó tôi làm tình nguyện với các bé gái từ năm đến 17 tuổi,

Now, my confusion arose in my summer breaks.

I traveled to a school in Kenya,

tôi dạy các bé toán và khoa học bằng tiếng Anh.

and there I volunteered with girls ages five to 17,

Và bọn trẻ dạy tôi các bài hát bằng tiếng Swahili.

giving them lessons in English and math and science.

Và hầu như, tôi chỉ dành thời gian để hiểu các bé,

nhìn ngắm chúng.

And they taught me songs in Swahili.

Và tôi thấy rằng những cô bé này và người lãnh đạo trong cộng đồng của chúng,

And mostly, I just spent time getting to know the girls,

họ đang vượt qua những rào cản quan trọng

enjoying their presence.

để những cô bé này có những cơ hội tốt nhất có thể trong đời.

And I saw that these girls and the leaders in their community,

they were overcoming important barriers

Và tôi muốn là một phần trong số họ.

to allow these girls to have the best possible chances in life.

Tôi muốn góp phần giúp phá vỡ những rào cản

và cải thiện cuộc sống của các bé gái toàn cầu.

And I wanted to join that team.

Nhưng tôi lo rằng việc học về kỹ thuật hàng không

I wanted to be part of a team that would help break down barriers

không phải hữu ích nhất.

Tôi lo rằng những người ở Kenya không thể sử dụng công nghệ

and improve the lives of girls around the world.

về vũ trụ mà tôi đang học.

But I was worried that studying aerospace engineering

Nhưng may thay, tôi vẫn biết rằng mình đã sai.

wasn't the most useful.

I was worried this team in Kenya couldn't use the technology

Tôi quay lại và thực tập tại NASA lần nữa,

I was learning about space.

và lần này,

một người cố vấn bảo tôi

But thankfully, I still learned that I was wrong.

rằng những nước như Kenya đã sử dụng công nghệ vũ trụ hàng thập kỷ

I came back and interned at NASA again,

and this time,

để cải thiện cuộc sống ở đất nước họ rồi.

a mentor taught me

that countries like Kenya had been using space technology for decades

Và rồi tôi biết rằng tôi có thể có một công việc vừa về vũ trụ

và vừa về sự phát triển.

to improve the lives in their own countries.

Ý tưởng này không mới.

And then I knew that I could have a career in space

Thực ra, vào năm 1967, các quốc gia trên thế giới cùng nhau

and in development.

viết Hiệp ước Không gian Vũ trụ.

This idea is not new.

In fact, in 1967, the nations of the world came together

Hiệp ước này nhấn mạnh,

rằng: “Việc khám phá và sử dụng không gian vũ trụ

to write the Outer Space Treaty.

nên được tiến hành vì lợi ích của mọi người,

This treaty made a bold statement,

saying, "The exploration and use of outer space

không phân biệt tầng lớp kinh tế hay sự phát triển khoa học.”

should be carried on for the benefit of all peoples,

Chúng ta vẫn chưa thực sự đạt đến lý tưởng này,

irrespective of their level of economic or scientific development."

mặc dù mọi người đã làm việc cả thập kỷ để biến nó thành sự thật.

Những sức ép như sự xâm lược và phân biệt chủng tộc

We have not truly lived up to this ideal,

although people have worked for decades to make this a reality.

và bất bình đẳng giới

thực sự khiến nhiều người không được hưởng lợi ích từ vũ trụ

Forces such as colonialism and racism

và làm chúng ta tin rằng vũ trụ chỉ dành cho số ít

and gender inequality

người giàu và tầng lớp tinh hoa.

have actually excluded many people from the benefits of space

Nhưng ta không thể thoả hiệp với quan điểm này,

and caused us to believe that space is for the few

vì sứ mệnh quan trọng của thế giới

or the rich or elite.

là để cải thiện cuộc sống của mọi người.

But we cannot afford this attitude,

Chiến lược cho nhiệm vụ này xuất phát từ 17 mục tiêu phát triển bền vững

because the world is engaged in a vital mission

to improve life for everyone.

của Liên Hợp Quốc.

Tất cả các thành viên của Liên Hợp Quốc đã thống nhất

Our road map for this mission comes from the 17 Sustainable Development Goals

rằng đây là những ưu tiên hàng đầu từ giờ đến năm 2030.

of the United Nations.

Những mục tiêu này cho chúng ta những thời cơ và cơ hội --

All the member states of the United Nations have agreed

that these are priorities between now and 2030.

cơ hội để chấm dứt sự nghèo khổ,

These goals give us our key moments and opportunities of our time --

để đảm bảo mọi người có thức ăn và nước sạch.

opportunities to end extreme poverty,

Chúng ta phải theo đuổi những mục tiêu này trên quy mô toàn cầu.

to insure that everyone has access to food and clean water.

Và công nghệ vũ trụ hỗ trợ cho sự phát triển bền vững.

We must pursue these goals as a global community.

Thực tế, có sáu dịch vụ vũ trụ

And technology from space supports sustainable development.

có thể giúp ta theo đuổi những mục tiêu phát triển bền vững.

In fact, there are six space services

Trong vài phút tiếp theo, hãy cùng khám phá sáu dịch vụ này,

that can help us pursue the Sustainable Development Goals.

và xem các ví dụ về một số ít mục tiêu chúng có thể hỗ trợ.

Bạn sẵn sàng chưa?

Over the next few minutes, let's explore these six services,

OK.

Vệ tinh thông tin cung cấp sự truy cập điện thoại và dịch vụ internet

and see examples of just a few of the goals they help support.

đến hầu hết mọi nơi trên trái đất.

You ready?

Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh phục hồi sau thảm hoạ.

OK.

Communication satellites provide access to phone and internet service

Khi bão Haiyan đổ bộ vào Philippines,

to almost any location on Earth.

mạng lưới liên lạc địa phương cần được sửa chữa,

This is particularly important during times of disaster recovery.

và các đội sửa chữa đã mang đến những ăng-ten liên lạc bơm hơi

When Typhoon Haiyan struck the Philippines,

có thể liên kết với các vệ tinh.

Điều này hữu ích trong thời gian sửa chữa và phục hồi.

the local communication networks needed to be repaired,

and teams brought in inflatable communication antennas

Những vệ tinh định vị cho ta biết ta ở đâu

that could link to satellites.

bằng cách cho ta biết chúng ở đâu.

This was useful during the time of repair and recovery.

Các nhà khoa học có thể dùng công nghệ này để theo dõi những loài nguy cấp.

Positioning satellites tell us where we are

by telling us where they are.

Con rùa này được gắn một hệ thống

cho phép nó nhận được thông tin vị trí từ những vệ tinh định vị,

Scientists can use this technology to track endangered wildlife.

và chúng gửi thông tin vị trí cho các nhà khoa học

This turtle has been fitted with a system

qua các vệ tinh thông tin.

that allows it to receive location information from positioning satellites,

Nhà khoa học dùng thông tin này để làm ra những chính sách tốt hơn

and they send the location information to scientists

và tìm cách bảo vệ sự sống cho những loài vật này.

via communication satellites.

Vệ tinh quan sát trái đất.

Scientists can use this knowledge to then make better policies

Chúng cho ta biết điều gì đang xảy ra ở môi trường.

and help determine how to keep these animals alive.

Hiện nay, có khoảng 150 vệ tinh

Earth observation satellites.

vận hành bởi trên 60 cơ quan chính phủ,

They tell us what's going on in our environment.

và đây chỉ là những vệ tinh quan sát trái đất.

Right now, there are about 150 satellites

Trong khi đó, các công ty đang nối dài danh sách này.

Hầu hết các chính phủ cung cấp dữ liệu vệ tinh một cách miễn phí trên mạng.

operated by over 60 government agencies,

and these are just those observing the Earth.

Vài vệ tinh trong số này cung cấp các hình ảnh như thế này,

And meanwhile, companies are adding to this list.

cho thấy những gì ta sẽ thấy từ một chiếc máy ảnh.

Most of the governments provide the data from the satellites for free online.

Đây là một bức ảnh đồng ruộng ở Kansas.

Some of these satellites provide images like this,

Tuy nhiên, phần lớn các vệ tinh quan sát trái đất

that show what you would see from a camera.

không hề chụp ảnh.

This is an image showing agricultural land in Kansas.

Chúng làm các đo lường.

Và kết hợp các đo lường này với các mô hình máy tính phức tạp

However, the majority of the Earth observation satellites

và tạo ra các hình ảnh trực quan hoá trái đất đẹp đẽ như ảnh này,

don't take pictures at all.

They take measurements.

cho thấy các dòng hải lưu

And they combine these measurements with complex computer models

và nhiệt độ của đại dương, trên toàn cầu.

and make beautiful, global visualizations such as this one,

Hay ta có thể thấy lượng muối, khói và bụi trong không khí,

showing the ocean currents

and the temperature of the ocean, globally.

Or we can look at the salt and smoke and dust in the atmosphere,

hay lượng mưa và lượng tuyết, trên toàn cầu,

cũng như chu kỳ hàng năm của cây cối trên mặt đất và dưới biển.

or the rainfall and snowfall, globally,

Hiện nay, các nhà khoa học có thể lấy thông tin về lượng mưa và cây cối

as well as the annual cycle of vegetation on land and in the ocean.

và dùng thông tin đó để biết

khu vực nào trên thế giới đang có nguy cơ gặp nạn đói hoặc hạn hán

Now, scientists can take this information about the rainfall and the vegetation

và cung cấp thông tin đó cho các tổ chức cứu trợ

để họ có thể chuẩn bị thức ăn hỗ trợ trước khi nạn đói trở nên trầm trọng.

and use it to understand

what areas on Earth are in danger of a famine or a drought

Ngoài vũ trụ, chúng ta có một phòng thí nghiệm quỹ đạo trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.

and provide that information to aid organizations

so they can be prepared with food aid before the hunger becomes severe.

Phương tiện và mọi thứ bên trong đều ở trạng thái rơi tự do

In space, we have an orbiting laboratory on the International Space Station.

quanh trái đất,

và chúng không chịu ảnh hưởng của trọng lực.

Và vì thế, chúng ta gọi nó là “vi trọng lực”.

The vehicle and everything inside are in a form of free fall

Khi nhà du hành ở trong môi trường vi trọng lực,

around the Earth,

and they don't experience the effect of gravity.

cơ thể của họ phản ứng như thể họ già đi nhanh hơn.

And because of this, we call it "microgravity."

Xương và cơ của họ yếu đi,

When astronauts are in the microgravity environment,

và hệ tim mạch và hệ miễn dịch của họ thay đổi.

their bodies react as if they're aging rapidly.

Khi các nhà khoa học tìm cách giúp các nhà du hành khoẻ mạnh trong không gian,

Their bones and muscles weaken,

chúng ta có thể dùng những bài tập và kĩ thuật cho các nhà du hành

and their cardiovascular system and their immune system change.

áp dụng cho mọi người trên trái đất

As scientists study how to keep astronauts healthy in space,

để cải thiện sức khoẻ của chúng ta.

Thông thường, khi chúng ta phát triển công nghệ cho nhà du hành và sự khám phá

we can take the exercises and techniques we use for astronauts

hoặc cho tàu vũ trụ,

and transfer them to people on Earth

ta có thể áp dụng những phát minh đó để cải thiện cuộc sống trên trái đất.

to improve our health here.

Often, as we develop technology for astronauts and exploration

Đây là một trong số đó mà tôi thích.

Đó là một hệ thống lọc nước,

or for spacecraft,

và thành phần cốt lõi của nó dựa trên công nghệ

we can also transfer those inventions to improve life on Earth.

lọc nước thải trong trạm vũ trụ.

Here's one of my favorites.

Nó đang được sử dụng trên toàn thế giới.

It's a water filtration system,

and a key component of it is based on the technology

Vũ trụ cũng là một nguồn cảm hứng bất tận,

qua giáo dục,

to filter wastewater on the space station.

qua nghiên cứu và thiên văn học

It's now being used around the world.

và kinh nghiệm lâu đời về nghiên cứu thiên văn.

Space is also an infinite source of inspiration,

Hiện nay, các quốc gia trên thế giới đang tham gia vào việc thúc đẩy

through education,

through research and astronomy

sự phát triển của họ

bằng cách nâng cao kiến thức về kĩ thuật, khoa học và vũ trụ.

and that age-old experience of stargazing.

Now, countries around the world are engaging in advancing

Hãy gặp một số kĩ sư vệ tinh mới nhất của thế giới.

their own development

by increasing their local knowledge of engineering and science and space.

Đây là Elyka Abello, đến từ Venezuela.

Let's meet some of the world's newest satellite engineers.

Elyka đang đào tạo với vai trò kĩ sư vệ tinh,

là một phần của chương trình vệ tinh quốc gia ở Venezuela.

This is Elyka Abello, from Venezuela.

Cô thiết kế một phần mềm

Elyka is training as a satellite engineer

cho phép nhóm của cô thiết kế hệ thống điện tốt hơn cho kĩ thuật.

as part of her national satellite program in Venezuela.

Đây là Adel Castillo-Duran,

She has designed a software tool

that allows her team to better design the power systems for engineering.

đến từ Philippines

Adel vừa là một nhà khí tượng học vừa là một kĩ sư vệ tinh,

và cô dùng dữ liệu từ vệ tinh cho việc dự báo thời tiết.

This is Adel Castillo-Duran,

from the Philippines.

Adel is both a meteorologist and a satellite engineer,

Và cuối cùng là Hala.

Hala đến từ Sudan,

and she uses data from satellites in her weather forecasting.

và khi cô đang học đại học về kĩ thuật điện

ở Khartoum,

And finally, meet Hala.

cô và vài sinh viên khác quyết định tự làm một vệ tinh.

Hala is from the Sudan,

Và sau đó, Hala nhận được học bổng sau đại học

and as she was studying electrical engineering as an undergraduate

in Khartoum,

ngành kĩ thuật vệ tinh.

she and several students decided to build their own satellite.

Tất cả những câu chuyện mà tôi vừa chia sẻ

And later, Hala earned a scholarship to study satellite engineering

đều minh hoạ cho việc vũ trụ thực sự hữu ích cho sự phát triển bền vững

at the graduate level.

cho lợi ích của mọi người.

These stories that I've shared with you

Nhưng chúng ta cần làm nhiều hơn thế,

all illustrate that space truly is useful for sustainable development

vì vẫn có những rào cản ngăn giữa con người và vũ trụ

for the benefit of all peoples.

và giới hạn ảnh hưởng của công nghệ này.

But we have more work to do,

Với nhiều người, dữ liệu quan sát trái đất rất phức tạp.

because there are still barriers that exclude people from space

Và dịch vụ vệ tinh thông tin quá đắt đỏ.

and limit the impact of this technology.

Và nghiên cứu về vi trọng lực có vẻ xa vời.

For many people, Earth observation data is complex.

And satellite communication services are too expensive.

Đây là những động lực để tôi trở thành một giáo sư tại MIT Media Lab.

And microgravity research just appears to be inaccessible.

Gần đây tôi mới thành lập một nhóm nghiên cứu mới tên là Space Enabled.

This is what motivates my work as a professor at MIT's Media Lab.

Chúng tôi đang làm việc để phá bỏ rào cản giới hạn lợi ích của vũ trụ.

I've recently founded a new research group called Space Enabled.

Và chúng tôi cũng phát triển những ứng dụng tương lai

để tiếp tục đóng góp cho sự phát triển bền vững.

We are working to tear down these barriers that limit the benefits of space.

Chúng tôi sẽ tiếp tục

And we're also going to develop the future applications

cho đến khi ta có thể thực sự nói rằng vũ trụ mang lại lợi ích cho mọi người

that will continue to contribute to sustainable development.

và chúng ta đều tiếp cận được với vũ trụ.

We'll keep on this work

until we can truly say that space is for the benefit of all peoples,

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)

and we are all space enabled.

Thank you.

(Applause)