Rory Bremner's one-man world summit

Translator: Trang Nguyễn Reviewer: Phuong Quach

Chris has been so nice.

Chris đã cư xử rất tốt.

I don't know how you keep it up, Chris, I really don't.

Tôi không biết anh làm bằng cách nào, Chris, tôi thực sự không biết.

So nice, all week. He's the kind of man you could say to,

Rất tốt, nguyên cả tuần. Bạn có thể nói về anh ta như thế này:

"Chris, I'm really sorry, I've crashed your car.

"Chris, tôi xin lỗi, tôi mới đâm phải xe anh rồi.

And it gets worse, I crashed it into your house.

Và tệ hơn nữa là, tôi đã đâm phải nhà anh.

Your house has caught fire.

Nhà anh đã bị cháy rồi.

And what's more, your wife has just run off with your best friend."

Hơn nữa, vợ anh đã bỏ anh để theo người bạn thân nhất của anh."

And you know that Chris would say, "Thank you."

Và bạn biết rằng Chris sẽ nói là "Cảm ơn."

(Laughter)

(Cười)

"Thank you for sharing, that's really interesting."

"Cảm ơn vì đã chia sẻ, điều đó thực sự thú vị đấy!"

(Laughter)

(Cười)

"Thank you for taking me to a place that I didn't know existed. Thank you."

"Cảm ơn vì đã đưa tôi đến 1 nơi mà tôi còn không biết đến nó. Cảm ơn!"

(Laughter)

(Cười)

One of the -- (Applause) Thank you for inviting us.

Một trong số... (Vỗ tay) Cảm ơn các bạn mời chúng tôi đến đây!

One of the things about appearing later on in the TED week is that,

Một trong những điều đã xuất hiện trong tuần lễ TED này là,

gradually, as the days go by,

thường thường, ngày qua ngày,

all the other speakers cover most of what you were going to say.

tất cả những diễn giả khác sẽ giấu nhẹm đi điều mà họ muốn nói.

(Laughter)

(Cười)

Nuclear fusion, I had about 10 minutes on that.

Phản ứng hạt nhân, tôi có 10 phút để nói về điều này.

Spectroscopy, that was another one.

Quang phổ học, đây là một vấn đề khác.

Parallel universes.

Vũ trụ song song.

And so this morning I thought, "Oh well, I'll just do a card trick."

Và sáng nay tôi lại nghĩ: "Chà, mình sẽ chỉ dùng mánh để đánh bài thôi."

(Laughter)

(Cười)

That one's gone as well.

Điều đó cũng biến đi luôn rồi.

And today is Emmanuel's day, I think we've agreed that, already, haven't we?

Hôm nay là ngày Emmanuel, chúng ta đều nhất trí, đúng không?

Emmanuel? Absolutely. (Applause)

Emmanuel? Đương nhiên rồi! (Vỗ tay)

I was planning on finishing on a dance ...

Tôi định kết thúc bài nói bằng một điệu nhảy...

(Laughter)

(Cười)

So, that's going to look pretty shabby now.

Và điều đó sẽ khá là kinh.

So, what I thought I'd do is -- in honor of Emmanuel --

Điều tôi nghĩ mình nên làm là - bày tỏ lòng tôn kính của mình với Emmanuel -

is, what I can do is to launch today the first

là, điều tôi có thể làm hôm nay là tổ chức

TED Global auction.

phiên đấu giá đầu tiên của TED Global.

If I could start, this is the Enigma decoding machine.

Nếu tôi có thể bắt đầu, đây là một máy giải những dòng mật mà khó hiểu.

(Laughter)

(Cười)

Who will start me with $1,000? Anyone?

Ai sẽ bắt đầu với 1000 đô nào? Có ai không?

Thank you. Bruno's face, just then,

Cảm ơn. Gương mặt của Bruno, sau đó,

he said, "No, don't go through this. Don't, please don't.

anh nói: "Không, đừng chấp nhận, đừng, làm ơn đừng làm vậy!

Don't go through this. Don't do it."

Đừng đồng ý nó. Đừng làm điều này!"

(Laughter)

(Cười)

I'm worried. When I first got the invitation,

Tôi rất lo lắng. Khi mà tôi mới nhận được thư mời,

they said somewhere in the thing, they said, "15 minutes to change the world,

trong thư mời đó họ có đề cập một việc rằng: "15 phút để thay đổi thế giới,

your moment onstage." 15 minutes to change the world.

khoảnh khắc trên sân khấu." 15 phút để thay đổi thế giới.

I don't know about you, it takes me 15 minutes to change a plug.

Tôi không biết bạn thế nào, nhưng tôi cần 15 phút để thay cái phích cắm."

(Laughter)

(Cười)

So, the idea of changing the world is really quite an extraordinary one.

Cái ý tưởng thay đổi thế giới này khá là to lớn đấy!

Well, of course now we know we don't have to change a plug,

Dĩ nhiên bây giờ chúng ta biết chúng ta không phải thay phích nào cả!

now we've seen that wonderful demonstration

Bây giờ chúng ta được thấy

of the wireless electric -- fantastic. You know, it inspires us.

thiết bị điện tử không dây - tuyệt vời. Nó truyền cảm hứng cho chúng ta.

300 years ago he'd have been burnt at the stake for that.

Nếu là 300 năm trước thì chúng ta đã bị thiêu vì điều đó rồi.

(Laughter)

(Cười)

And now it's an idea.

Và bây giờ nó là một ý tưởng.

(Laughter)

(Cười)

It's great. It's fantastic.

Nó thật tuyệt vời. Đúng là không tưởng.

But you do meet some fantastic people,

Nhưng bạn có gặp vài người tuyệt vời.

people who look at the world in a totally different way.

Những người nhìn vào thế giới này bằng con mắt hoàn toàn khác.

Yesterday, David Deutsch, another one

Ngày hôm qua, David Deutsch một người khác

who covered most of what I was going to say.

đã theo dõi gần như tất cả những thứ tôi định nói.

(Laughter)

(Cười)

But when you think of the world in that way,

Nhưng khi bạn nghĩ thế giới theo cách đó,

it does make going to Starbucks a whole new experience, don't you think?

làm cho việc đi tới Starbuck trở thành trải nghiệm hoàn toàn mới, phải không?

I mean, he must walk in and they will say,

Ý tôi là, anh phải bước vào rồi họ nói.

"Would you like a macchiato,

"Anh muốn Macchiato

or a latte, or an Americano,

Latte, hay là 1 ly Americano,

or a cappuccino?"

hay Capuccino?"

And he'll say,

Và anh ta sẽ nói rằng,

"You're offering me things that are infinitely variable."

"Anh đang mời tôi những thứ mà biến đổi vô hạn."

(Laughter)

(Cười)

"How can your coffee be true?"

"Làm sao cà phê của anh lại là thật được nhỉ?"

(Laughter)

(Cười)

And they will say,

Và họ sẽ nói rằng,

"Would you mind if I serve the next customer?"

"Anh có phiền không nếu tôi phục vụ người tiếp theo?"

(Laughter)

(Cười)

And Elaine Morgan yesterday, wasn't she wonderful?

Elaine Morgan hôm qua tuyệt quá phải không?

Fantastic. Really good.

Tuyệt vời. Rất tốt.

Her talk about the aquatic ape, and the link, of course,

Bài nói về khỉ nước, của bà và sự liên hệ,

the link between Darwinism

liên hệ với học thuyết Darwin.

and the fact that we are all naked beneath this --

và sự thật là chúng ta đều không mặc gì -

we're not hirsute and we can swim rather well.

chúng ta không lông lá và còn có thể bơi khá tốt.

And she said, you know, she's 90. She's running out of time, she said.

Và bà nói, bà được 90, cũng gần đất xa trời.

And she's desperate to find more evidence for the link.

Bà ấy tuyệt vọng khi tìm chứng cứ của mối liên hệ đó.

And I think, "I'm sitting next to Lewis Pugh."

Và tôi nghĩ: "Tôi đang ngồi cạnh Lewis Pugh."

(Laughter)

(Cười)

This man has swum around the North Pole, what more evidence do you want?

Người đàn ông này đã bơi quanh Bắc cực bà còn cần bằng chứng gì nữa không?

(Laughter)

(Cười)

And there he is.

Anh ấy đây này.

(Applause)

(Vỗ tay)

That's how TED brings these connections together.

Đó là cách TED đưa những mối quan hệ lại gần nhau hơn.

I wasn't here on Tuesday. I didn't actually see Gordon Brown's

Tôi không ở đây hôm thứ ba. Tôi không thực sự thấy

job application -- um, sorry.

Gordon Brown nộp đơn xin tuyển dụng - um... Xin lỗi.

(Laughter)

(Cười)

I'm so sorry. (Applause)

Tôi rất xin lỗi. (Vỗ tay)

I'm so sorry. No, no. (Applause)

Tôi rất xin lỗi. Ôi không, không. (vỗ tay)

No, no, ahh ... (Applause)

Không, không, thiệt tình... (Vỗ tay)

(As Brown): "Global problems require Scottish solutions."

Theo Brown nói "Vấn đề toàn cầu cần có giải pháp của Scotland"

(Laughter)

(Cười)

The problem I have is because Gordon Brown, he comes onstage

Vấn đề của tôi là khi Gordon Brown bước ra sân khấu

and he looks for all the world like a man

và anh ấy trông đợi cả thế giới như một người đàn ông

who's just taken the head off a bear suit.

vừa mới cởi cái đầu hình con gấu ra.

(As Brown): "Hello, can I tell you what happened in the woods back there?

"Chào, tôi nói cho anh biết cái gì mới xảy ra trong khu rừng đó nha!

Uh, no." (Laughter)

Ồ, không" (Cười)

"I'm sorry. I've only got 18 minutes, 18 minutes to talk about saving the world,

"Tôi xin lỗi. Tôi có 18 phút, 18 phút để nói về việc cứu nguy thế giới,

saving the planet, global institutions.

cứu hành tinh này, cứu thể chế toàn cầu.

Our work on climate change,

Công việc nghiên cứu sự biến đổi khí hậu,

I've only got 18 minutes, unfortunately I'm not able to tell you about

Tôi chỉ có 18 phút thôi, rất tiếc vì tôi không thể kể cho các bạn

all the wonderful things we're doing to promote the climate change agenda

về những thứ tuyệt vời chúng tôi đang làm để thúc đẩy lịch trình biến đổi khí hậu.

in Great Britain,

ở Vương Quốc Anh,

like the third runway we're planning at Heathrow Airport ..."

như là đường băng thứ 3 chúng tôi đang tính làm ở Heathrow Airport..."

(Laughter)

(Cười)

"The large coal-fired power station we're building

"Trạm điện bằng than đốt chúng tôi đang xây

at King's North,

ở King's North,

and of course the exciting news that only today,

và đương nhiên có cả những tin vô cùng hay ho mà chỉ có hôm nay,

only this week, Britain's only manufacturer

chỉ trong tuần này, nhà sản xuất tua bin gió

of wind turbines has been forced to close.

duy nhất của Anh đã bị bắt đóng cửa.

No time, unfortunately,

Rất tiếc, không có thời gian,

to mention those."

để nói về chúng."

(Applause)

(Vỗ tay)

"British jobs for Scottish people ...

"Những công việc của người Anh dành cho những người Scotland...

No." (Laughter)

Không." (Cười)

"Christian principles, Christian values.

"Những nguyên tắc, giá trị của Cơ Đốc giáo.

Thou shalt not kill, thou shalt not steal,

Anh không được giết, anh không được ăn cắp,

thou shalt not covet thy neighbor's wife."

Anh không được để ý cô vợ hàng xóm."

(Laughter)

(Cười)

"Although to be honest, when I was at Number 11 that was never going to be a problem."

"Dù vậy, thực ra, lúc tôi ở Number 11, nó chưa bao giờ là vấn đề hết."

(Laughter)

(Cười)

(As Tony Blair): "Yeah, alright, come on, eh.

(Giả Tony Blair): "Yeah, được rồi, vào đi, eh.

Alright Gordon, come on, eh.

Được rồi Gordon, vào đây, eh.

I just, can I just say a few things about,

Tôi có thể nói vài điều về,

first about Cherie, because she's a wonderful lady,

Đầu tiên là Cherie, cổ là một người phụ nữ tuyệt vời,

my wife, with a wonderful smile.

vợ tôi, với một nụ cười xinh đẹp.

That reminds me, I must post that letter."

Nó nhắc tôi rằng mình phải gửi bức thư đó đi mới được."

(Laughter)

(Cười)

"I just think, you know, what people forget,

"Tôi chỉ nghĩ là, điều người ta quên,

Gordon and I, we always got on perfectly well.

Gordon và tôi, chúng tôi đều hòa hợp nhau mà.

Alright, it was never exactly 'Brokeback Mountain.'"

Được rồi, không phải "Chuyện tình sau núi" đâu."

(Laughter)

(Cười)

"You know, I wrote to him, just before I left office. I said,

"Tôi đã viết cho anh ấy, ngay trước khi tôi rời văn phòng. Tôi nói,

'Can I rely on your support for the next month?'

'Tôi có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của anh trong tháng tới không?'

And he wrote back. He said, 'No, you can't.'

Và ảnh trả lời. 'Không, không đâu.'

Which kind of surprised me, because I'd never seen 'can't' spelled that way before."

Điều này làm tôi khá ngạc nhiên, tôi chưa từng thấy chữ 'can't' phát âm như vậy."

(Laughter)

(Cười)

Another thing Gordon could have mentioned in his speech

Điều khác mà Gordon có thể nhắc tới trong bài nói của ông

to the Mansion House in 2002 --

ở Mansion House năm 2002 -

that was to the building; the people weren't listening.

là về tòa nhà, những người không lắng nghe.

But the people, when talking about the finance industry, he said,

Nhưng người dân, khi nói về nền công nghiệp tài chính, ông nói,

"What you as the city of London have done for financial services,

"Cái gì mà Luân Đôn đã làm cho dịch vụ tài chính,

we, as a government, hope to do for the economy as a whole."

chúng tôi, vai trò là chính phủ, hi vọng làm điều gì đó cho toàn thể nền kinh tế."

(Laughter)

(Cười)

When you think what's happened to financial services,

Khi anh nghĩ tới điều đã xảy đến cho những dịch vụ tài chính,

and you see what's happened to the economy, you think,

và anh thấy cái gì xảy ra với nền kinh tế, anh nghĩ,

"Well, there is a man who delivers on his promises."

"Chà, có một người lúc nào cũng giữ lời hứa của mình."

(Laughter)

(Cười)

But we're in a new world now. We're in a completely new world.

Nhưng giờ ta đang ở một thế giới mới. Ta đang ở một thế giới hoàn toàn mới.

This is the first time that I can remember, where if you get a letter

Đây là lần đầu tiên tôi có thể nhớ, khi bạn nhận được một bức thư

from the bank manager about a loan, you don't know if you're borrowing

từ quản lý ngân hàng về một khoản nợ, bạn không biết bạn đang mượn

money from him, or if he's borrowing money from you.

tiền từ họ hay họ mượn từ bạn.

Am I right?

Tôi nói đúng không?

These extraordinary things, Icelandic Internet accounts.

Những thứ phi thường như là tài khoản Internet của Iceland.

Did anyone here have an Icelandic Internet account?

Có ai ở đây sở hữu kiểu tài khoản đó không?

Why would you do that? Why would -- It's like one step up

Tại sao bạn làm như vậy? Sao? Giống như một người đứng lên

from replying to one of those emails from Nigeria, isn't it?

để trả lời cho những email từ Nigeria, phải không?

(Laughter)

(Cười)

Asking for your bank details.

Hỏi về tài khoản ngân hàng của bạn.

And, you know, Iceland, it was never going to cut it.

Và Iceland sẽ không bao giờ cắt giảm nó.

It didn't have that kind of collateral.

Không hề có những kiểu như thế chấp.

What does it have? It has fish, that's all.

Họ có cái gì? Cá, vậy thôi.

That's why the Prime Minister went on television. He said,

Nên khi thủ tướng lên TV, ông ấy đã nói,

"This has left us all

"Điều này đã để lại cho chúng ta

with a very big haddock."

với một con cá tuyết rất lớn."

(Laughter)

(Cười)

A lot of what I do -- I have to try and make sense

Nhiều thứ tôi làm. Tôi phải cố gắng hiểu

of things before I can make nonsense of them.

trước khi tôi có thể làm chúng vô lý đi.

And making sense of the financial crisis is very, very difficult.

Và hiểu về cơn khủng hoảng kinh tế thì thất là rất khó.

Luckily, somebody like George Bush was really helpful.

May thay, những người như George Bush rất được việc.

He summed it up, really, at a dinner.

Ông ấy tóm tắt tại bàn ăn tối.

He was speaking at a dinner, he said,

Tại đó, ông ấy nói,

"Wall Street got drunk."

"Wall Street xỉn rồi."

(Laughter)

(Cười)

"And now it's got a hangover."

"Và bây giờ nó lầy lắm rồi."

And that's, you know, that's something --

Và nó là cái gì đó -

(Applause)

(Vỗ tay)

And that's something we can relate to.

Và nó là cái gì đó chúng ta có thể liên hệ.

It's certainly something he can relate to.

Chắc chắn nó là thứ ông có thể liên hệ.

(Laughter)

(Cười)

And the other one, of course, is Donald Rumsfeld, who said,

Và một người nữa là Donald Rumsfeld:

"There are the known knowns, the things we know we know.

"Có những thứ đã biết được biết, những thứ chúng ta biết là biết.

And then you got the known unknowns,

Và sau đó bạn không hiểu những điều bạn đã hiểu,

the things we know we don't know.

những thứ bạn biết là bạn không biết.

And then you got the unknown unknowns, those are the things

Và rồi bạn lại không hiểu những điều bạn không hiểu, chúng là những thứ

we don't know we don't know."

chúng ta không biết điều ta không biết."

And being English, when I first heard that I thought, "What a load of cock."

Là người Anh, lần đầu tôi nghe rồi tôi thầm nghĩ: "Vớ vẩn thật."

And then, you're now, well, actually, that's what this is about.

Và rồi, bây giờ, thực ra, chuyện chỉ có vậy thôi.

This whole, what Ben Bernanke has said,

Tất cả những thứ Ben Bernanke đã nói,

the chaotic unwinding of the world's financial system,

một mớ hổ lốn của nền kinh tế thế giới,

it's about -- they don't know, they didn't know what they were doing.

chuyện là -- họ không biết những điều họ đã từng làm.

In 2006, the head of the American Mortgage Bankers Association said, quote,

Vào năm 2006, người đứng đầu hiệp hội Cho vay thế chấp Mỹ cho rằng:

"As we can clearly see,

"Như ta dễ dàng thấy thì

no seismic occurrence

không một sự cố lớn nào

is about to overwhelm the U.S. economy."

có thể vùi lấp nền kinh tế Mỹ được."

Now, there is a man on top of his job.

Bây giờ, có một người đang ở đỉnh cao công việc.

(Laughter)

(Cười)

And when the crisis was happening, the head of quantitative equities

và khi sự cố xảy đến, người đứng đầu sở Công bằng định lượng

at Lehman Brothers said,

ở Lehman Brother cho biết:

"Events which models predicted would happen

"Những sự kiện mà người ta nói sẽ

once every 10,000 years

xảy ra 10000 năm một lần

happened every day for three days."

thì sẽ xảy ra mỗi ngày, trong vòng 3 ngày."

So, it's extraordinary. It's a new world that's very, very difficult to make sense of.

Nó thật kì lạ. Đây là một thế giới mới rất rất khó để có thể hiểu được.

But we have a new hope. We have a new man.

Nhưng chúng ta có một hi vọng mới. Chúng ta có một anh chàng mới.

America has now elected its first openly black President.

Nước Mỹ vừa mới có một tổng thống người da đen đầu tiên.

(Laughter)

(Cười)

Wonderful news.

Tin tốt đấy!

Not only that, he's left-handed. Have you noticed this?

Không chỉ vậy, ông ấy thuận tay trái. Bạn có để ý điều này không?

How many people here are left-handed?

Có bao nhiêu người thuận tay trái đâu?

You see, a lot of the people that I most admire,

Thấy không? Có nhiều người tôi rất ngưỡng mộ,

they're great artists, great designers, great thinkers,

họ là những nghệ sĩ, nhà thiết kế, nhà tư duy vĩ đại,

they're left-handed.

họ thuận tay trái.

And somebody said to me last night, you know, being left-handed,

Có người đã nói tôi hồi tối hôm qua, trở thành người thuận tay trái,

you have to learn to write without smudging the ink.

bạn phải tập cách viết mà không làm cho lem mực.

And somebody was talking about metaphors on Monday.

Có người đã nói về phép ẩn dụ hôm thứ hai.

And I thought, what a wonderful metaphor, isn't it? An American President who

Tôi nghĩ, điều ẩn dụ này hay quá. Một tổng thống Mỹ

has to write without smudging the ink.

người phải viết bài mà không để bị lem mực.

You like that one? As opposed to you could see

Bạn có thích không? Trái với những gì bạn có thể thấy

George Bush, well, what's the metaphor there?

George Bush, điều ẩn dụ ở đây là gì?

I think it would be something out of the aquatic ape thing, wouldn't it?

Tôi nghĩ nó là thứ gì đó không phải là đám tinh tinh nước phải không?

"Well, you know I'm sorry about that.

"Tôi rất tiếc vì điều đó.

I'm right-handed but I seem to have smudged that ink as well."

Tôi thuận tay phải nhưng hình như tôi làm mực lem rất giỏi."

(Laughter)

(Cười)

But, you know, he's gone. Now he's gone.

Nhưng ông ta đi rồi. Giờ ông ta đi rồi.

That's eight years of American History, eight minutes of my act,

Đó là 8 năm lịch sử của Mỹ, tám phút hành động của tôi,

just gone like that.

biến mất như thế.

"You know, it's the end of an error [sic].

"Điều này chấm dứt một sai lầm. [đúng như trong nguyên văn]

I happen to believe it was a great error.

Tôi tự nhiên tin rằng đây là một sai lầm rất lớn.

I know folks said to me they believe it was one of the greatest errors

Họ hàng tôi nói rằng họ tin đó là một trong những sai lầm lớn nhất

in the history of the United States.

trong lịch sử Mỹ.

But we proved them wrong in Iraq.

Nhưng ở Iraq ta đã chứng minh họ sai.

They said there was no link between Iraq and Al Qaeda.

Họ nói không hề có mối liên quan gì giữa Iraq với Al Qaeda.

There is now."

Có đấy!"

(Laughter)

(Cười)

"But I have a message for the suicide bombers,

"Nhưng tôi có một thông điệp đến với những người đánh bom liều chết,

for those people who've blown themselves up."

những người thổi phồng chính bản thân họ."

(Laughter)

(Cười)

"We're going to find you."

"Chúng tôi chuẩn bị tìm mấy người đó."

(Laughter)

(Cười)

"We're going to make sure you don't do it again."

"Chúng tôi đảm bảo mấy người sẽ không làm trò đó nữa."

(Laughter)

(Cười)

But now he's gone, and it's great to see one of the --

Nhưng giờ ông ấy đi rồi, và thật tuyệt vời khi thấy một trong những -

arguably one of the worst speech makers

người mà ta có thể cho rằng là một trong những kẻ làm diễn văn dở nhất

in American history,

trong lịch sử nước Mỹ,

now given way to one of the greatest, in Obama.

giờ thì nhường chỗ cho một trong những người giỏi nhất, tại Obama.

You were there, maybe, on the night of his victory.

Bạn có thể đã ở đó, trong cái đêm chiến thắng đến với ông ấy.

And he spoke to the crowd in Chicago, he said,

Và ông nói với đám đông ở Chicago rằng:

"If there is anyone out there

"Nếu có ai đó ngoài kia

who still doubts

vẫn còn nghi ngờ

that America is a place

rằng nước Mỹ là một nơi

where all things are possible ..."

mọi thứ đều có thể..."

I can't do the whole thing because it would take too long, it really would.

Tôi không thể nói hết vì mất thời gian.

(Laughter)

(Cười)

But you get the picture. And then it goes to the inauguration.

Nhưng bạn hiểu đó. Sau đó sẽ là lễ nhậm chức.

And he and the Chief Justice, they trip over each other,

Ông ấy và Thẩm phán trưởng, họ vấp phải nhau,

they get their words wrong and they screw the thing up.

họ hiểu sai ý nhau và họ làm mọi thứ rối tung.

And there is George Bush sitting there going, "Heh heh heh heh ..."

Và George Bush ngồi đằng kia bắt đầu, "Heh heh heh..."

(Laughter)

(Cười)

"Not so easy is it? Heh heh heh."

"Không dễ, phải không? Heh heh heh."

(Laughter)

(Cười)

But the interesting thing is, Gordon Brown was talking about Cicero,

Nhưng điều thú vị là, Gordon Brown nói về Cicero,

who said, people would listen to a speech, they said, "Great speech."

những người sẽ đến nghe bài diễn thuyết, họ nói: "Nói hay lắm."

And then they'd listen to Demosthenes,

Và rồi, họ nghe Demosthenes,

and they'd say, "Let's march."

rồi họ nói: "Diễu hành thôi!"

And we all want to believe in President Obama.

Và chúng ta đều muốn tin tưởng tổng thống Obama.

It's rather like that line in the film "As Good As it Gets."

Rất giống với lời thoại trong phim "As good as it gets."

Do you remember that film with Helen Hunt and Jack Nicholson,

Bạn có nhớ bộ phim có Helen Hunt và Jack Nicholson,

and Helen Hunt says to Jack Nicholson, "What do you see in me?"

và Helen nói với Jack, "Anh thấy gì trong em?"

And Jack Nicholson just says,

Jack chỉ nói rằng:

"You make me want to be a better man."

"Em khiến anh thành một con người tốt hơn."

And you want a leader who inspires and challenges

Và bạn muốn một người lãnh đạo truyền cảm hứng và thử thách

and makes you want to be a better citizen. Right?

rồi bạn muốn thành một công dân tốt hơn. Phải không?

But at the moment, it's a Cicero thing.

Nhưng rồi, lại là một điều của Cicero.

We like what Barack Obama says, but we don't do anything about it.

Ta thích điều Obama nói, nhưng ta không bao giờ làm.

So he comes over to this country, and he says,

Nên ông ấy đi tới đất nước này và nói:

"We need

"Chúng ta cần

a big fiscal stimulus."

một sự kích tài chính thật lớn."

And everyone goes, "Great!" He leaves the country

Và mọi người nói rằng: "Tuyệt!" rồi ông rời đất nước này

and the French and the Germans go, "No, no, forget about that,

và người Pháp, người Đức la lên: "Không, quên nó đi,

absolutely not." Nothing happens. He goes to Strasburg.

không bao giờ." Không có gì xảy ra. Ông đi tới Strasburg.

He says, "We need more boots on the ground in Afghanistan."

Ông nói: "Chúng ta cần đặt chân lên Afghanistan nhiều hơn nữa."

And everyone goes, "Great idea."

Và mọi người lại nói: "Hay đấy!"

He leaves, people go, "No no no, we're not going to do that.

Ông ta rời đi, họ lại bắt đầu: "Không không, chúng ta sẽ không làm thế.

5,000 maximum, and no rockets. No, no, not going to do it."

5000 là tối đa, và không tên lửa. Không được làm như thế!"

He goes to Prague, he says, "We believe in a nuclear-free world."

Ông tới Prague: "Chúng tôi tin một thế giới không vũ khí hạt nhân."

And it's great to have an American president who can say the word "nuclear,"

Và thật tuyệt vời khi được nghe một tổng thống Mỹ nói lên chữ "hạt nhân",

let's just point that out first.

hãy chỉ ra điều đó trước đã.

Do you remember that? George Bush, "A nu-ca-ler."

Bạn nhớ không? George Bush: "A Nu-ca-lơ".

Sorry, what? "A nu-ca-ler."

Xin lỗi, cái gì cơ? "A nu-ca-lơ."

(Laughter)

(Cười)

Could you say "avuncular"? "Avunclear."

Anh nói "avuncular" à? "Avunculear."

(Laughter)

(Cười)

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

But he says, "We want a nuclear-free world."

Nhưng ông ấy nói: "Chúng tôi muốn một thế giới không vũ khí hạt nhân."

And that day, North Korea, that very day,

Và ngày đó, chính xác là ngày đó, Bắc Triều Tiên

North Korea is just seeing if it can

Bắc Triều Tiên chỉ xem xét liệu họ có thể

just get one over Japan --

vượt qua Nhật Bản hay không --

(Laughter) --

(Cười) --

and land it before ...

và hạ cánh trước khi..

So, where do we look for inspiration? We've still got Bill Clinton.

Nào, chúng ta tìm cảm hứng ở đâu? Chúng ta vẫn còn Bill Clinton.

"Travels the world." (Laughs)

"Du lịch vòng quanh thế giới." (Cười)

"I believe, I believe it was President Dwight D. Eisenhower who said ..."

"Tôi tin, tôi tin tổng thống Dwight D. Eisenhower đã nói..."

(Laughter)

(Cười)

"Tell a lie; it was Diana Ross ..."

"Xạo quá, đó là Diana Ross..."

(Laughter)

(Cười)

"... who said, reach out and touch ..."

"...người từng nói, vươn ra và chạm tới..."

(Laughter)

(Cười)

"... somebody's gla -- hand."

"... cánh tay của ai đó."

(Laughter)

(Cười)

"Make this world a better place, if you can.

"Làm thế giới này trở nên tố hơn, nếu có thể.

I just think that's important. I really do.

Tôi nghĩ nó quan trọng. Thực sự vậy.

And I was hoping Hillary would get to the White House,

Tôi đang mong Hillary có thể bước chân vào nhà trắng,

because she'd have been out of our home for four years.

vì bà ấy đã bỏ nhà đi 4 năm nay rồi.

And I, you know." (Laughter)

Và tôi nữa, bạn biết đấy." (Cười)

"So, when that didn't work out I had to make a few arrangements, let me tell you."

"Và khi mọi chuyện không hiệu quả, tôi phải sắp xếp vài thứ, để tôi nói bạn nghe."

(Laughter)

(Cười)

So, there's him. In Britain we have Prince Charles:

Đó là ông ấy. Ở Vương Quốc Anh chúng ta có Hoàng tử Charles:

"And the environment is so important, all we can do.

"Và môi trường rất quan trọng, điều mà chúng ta có thể làm."

My wife gets fed up with me constantly trying to

Vợ tôi chán cái việc mà tôi hay cố

push emissions up her agenda."

đẩy mấy vấn đề khó xử cho cô ấy."

(Laughter)

(Cười)

Or, any South Africans, we have Mandela to inspire.

Ở Nam Phi thì chúng ta có Mandela để truyền cảm hứng.

Mandela, the great man Mandela.

Mandela, con người tuyệt vời.

He's been honored with a statue now.

Giờ đây ông đã được vinh danh bởi một bức tượng.

The previous highest honor he had in Britain

Sự vinh danh lớn nhất gần đây nhất của ông ở Anh

was a visit from the team from Ground Force, a gardening program.

là một chuyến ghé thăm từ một nhóm ở Ground Force, một chương trình làm vườn.

"So, Nelson, how would you like a nice water feature?"

"Này, Nelson, ông thích hệ thống thủy văn thế nào?"

"Ahh, listen to me Mr. Titchmarsh."

"Ahh, nghe tôi này, ngài Titchmarsh."

(Laughter)

(Cười)

"I was held in prison

"Tôi đã từng bị cầm tù

for nearly 30 years

gần 30 năm

on an island

trên một hòn đảo

in the middle of the ocean.

ở giữa đại dương.

Why would I need a bloody water feature?"

Tại sao tôi lại muốn một hệ thống thủy văn quái quỷ?"

(Laughter)

(Cười)

Very quickly: I wasn't quite sure how to end this talk

Ngắn gọn: Tôi không chắc lắm về việc kết thúc bài nói này thế nào

and then yesterday that man came up with a wonderful quote

và rồi hôm qua có người đến với tôi và nói một câu rất hay

from the "Japanese Essays on Idleness"

từ "Japanese Essays on Idleness"

which said it's nice to have something which is unfinished

nói rằng rất tốt khi có một thứ gì đó chưa hoàn thành.

because it implies there is still room for growth.

vì nó ở đó để còn dành chỗ phát triển nữa.

Thank you very much indeed.

Cảm ơn mọi người rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)