The joyful, perplexing world of puzzle hunts | Alex Rosenthal

Çeviri: Samil Yalcin Gözden geçirme: Can Boysan

It's 4am, you've been awake for forty hours,

Saat sabahın 4'ü, kırk saattir uyanıksınız

when you unlock a puzzle containing this video

çünkü bir tavuk ile patenli bir kunduzun

of some kind of dance-off between a chicken and a roller-skating beaver.

danslarını kapıştırdığı bu videoyu içeren bir bulmacayı çözmeye çalışıyorsunuz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The confusion and delight you're experiencing

Deneyimlediğiniz kafa karışıklığı ve memnuniyet,

is a typical moment at the MIT Mystery Hunt,

belli tipteki bilgisayar kurtları için düzenlenen

which is basically the Olympics meets Burning Man

Olimpiyatlar'ın ve Burning Man Festivali'nin karışımı olan

for a specific type of nerd.

MIT Mystery Hunt'ta sıradan bir an.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Today, I'm going to take you inside this strange,

Bugün sizleri bu garip, entelektüel olarak mazoşist

intellectually masochistic and incredibly joyful world.

ve inanılmaz derecede neşe dolu dünyaya götüreceğim.

But first, I have to explain what I mean when I say "puzzle."

Öncelikle, "bulmaca" dediğim zaman neyi ima ettiğimi açıklayayım.

A puzzle-hunt-style puzzle is a data set.

Bulmaca-avı tarzı bir bulmaca aslında bir veri setidir.

It can be a grid of letters, a sudoku, a video, an audio --

Harflerden oluşan bir tablo, bir sudoku, bir video veya ses kaydı olabilir.

it can be anything that contains hidden information

Bir kelime veya ibare olan cevabı, er ya da geç bulmaya yarayan

that can eventually resolve into an answer that is a word or a phrase.

gizli bilgiyi içeren her şey olabilir.

So, to give you an example,

Size bir örnek vereyim.

this is a puzzle called "Master Pieces."

Bu bulmacanın adı "Baş Yapıtlar".

It consists of 10 images of LEGO people looking at piles of LEGOs.

LEGO yığınlarına bakan LEGO insanlarını içeren 10 tane resimden oluşur.

And to save us some time, I'm going to explain what's going on here.

Biraz zaman kazanmak için size burada ne olduğunu açıklayacağım.

Each of the piles of LEGOs is a deconstructed work of art

Her bir LEGO yığını ünlü bir sanatçının tarzındaki

in the style of a famous artist.

yapısı bozulmuş sanat eserleridir.

So, does anybody recognize the artist on the left?

En soldaki sanatçıyı tanıyan oldu mu?

They used a lot of red.

Çok fazla kırmızı kullanmışlar.

I heard "Rothko," yeah.

"Rothko" adını duydum, doğrudur.

The second one?

Peki ikincisi?

(Audience) Mondrian.

(İzleyici) Mondrian.

Alex Rosenthal: Yeah, well done.

Alex Rosenthal: Evet, tebrikler.

And the third one? This is the hardest one --

Peki ya üçüncüsü? Bu en zor olanı --

Yeah, Klimt, I heard it.

Evet Klimt, duydum.

Well done, the color is the biggest clue there.

Tebrikler, buradaki en büyük ipucu renk.

So the puzzle has various clues

Bu bulmacada, önemli olan şeyin

that tell you what matters here are the artists,

eserlerden ziyade sanatçılar olduğunu belirten

not the specific works of art.

pek çok ipucu var.

And what you need to do is then look at what you haven't used yet,

Sonrasında henüz kullanmadığınız bilginin ne olduğuna bakmanız gerekir.

which is the number of LEGO people in each painting.

Yani her resimde kaç tane LEGO insan olduğuna.

And you can count them

Resimde kaç insan varsa

and then count into the artists' last names by the same number of letters.

sanatçının soyadının o sıradaki harfini almanız gerekir.

So there's three people in front of the Rothko on the left,

Soldaki Rothko'nun önünde üç kişi var.

so you take the third letter, which is a T.

O zaman üçüncü harfi, yani T'yi almalısınız.

There's only one in front of the Mondrian, so you take the first letter, M.

Mondrian'ın önünde sadece bir kişi olduğundan ilk harfi, M'yi almalısınız.

And there's three again in front of Klimt, so you take the third letter, I.

Klimt'in önünde yine üç kişi var, ve üçüncü harf olan I'yı almalısınız.

You do that for all 10 of the original artists

Bu işlemi 10 sanatçının tamamı için yapıp

and put them in the order,

doğru sıraya koyduğunuzda

and you get the answer, which is "illuminate."

cevap olan "illuminate" kelimesine ulaşacaksınız.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Puzzles like this are about communicating an idea.

Bu bulmacaların amacı bir fikri aktarmak.

But where I'm trying to be as clear as possible for you now,

Size olabildiğince anlaşılır şekilde açıklamaya çalışayım,

puzzles have to navigate the line between abstraction and clarity.

bulmacaların soyutluk ve anlaşılırlık arasındaki orta yolu bulması gerekir.

They have to be obtuse enough to make you work for it,

Üzerinde uğraşmanızı sağlayacak kadar kaba olup

but elegant enough so you can get to the aha moment,

aynı zamanda her şey yerli yerine oturduğunda

where everything clicks into place.

size aydınlanma yaşatacak kadar ince olmalıdır.

Puzzle solvers are junkies for this aha moment --

Bulmaca çözenler bu aydınlanma anlarının bağımlısıdırlar.

it feels like a brief high and an instant of pristine clarity.

Kısa bir uçma hissi ve bir anlık berraklık hissi yaşatır.

And there's also a deeper fulfillment at play here,

Burada aslında başarmanın verdiği mutluluk da vardır.

which is that humans are innate problem-solvers.

Çünkü insan doğuştan problem çözücüdür.

That's why we love crosswords and escape rooms

Bu yüzden çengel bulmacaları ve evden kaçış oyunlarını severiz

and figuring out how to explore the bottom of the ocean.

ve okyanusun dibini keşfetmenin yollarını ararız.

Solving deviously difficult puzzles expands our minds in new directions,

Aldatıcı zorluktaki bulmacaları çözmek zihnimizi yeni yönlerde genişletir

and it also helps us come at problems from diverse perspectives.

ve sorunlara farklı bakış açılarıyla yaklaşmamıza yardımcı olur.

These puzzles come in various puzzle hunts,

Bu bulmacalar çeşitli bulmaca avlarında bulunabilir.

which come in various shapes and sizes.

Bu avlar da farklı şekil ve boyuttadırlar.

There's one-hour ones designed for novices,

Yeni başlayanlar için bir saatlik olanlar,

24-hour road rallies,

yarışçılar için 24 saatlikler

and the puzzle hunt of puzzle hunts, the MIT Mystery Hunt.

ve bulmaca avlarının en büyüğü olan MIT Mystery Hunt.

This is an event that takes place once a year

Bu etkinlik yılda bir kez yapılır,

and has around 2,000 people descending on MIT's campus

MIT kampüsüne 2 bin civarı kişi üşüşür

and solving puzzles in teams that range from a single person to over 100.

ve bir ile yüz kişi arası değişen takımlar halinde bulmacaları çözerler.

My team has 60 people on it --

Benim takımımda 60 kişi var.

that includes a national crossword puzzle tournament champion,

İçlerinde bir ulusal çengel bulmaca turnuvası şampiyonu,

a particle physicist, a composer,

bir tanecik fizikçisi, bir besteci,

an actual deep-sea explorer,

bir derin deniz kaşifi

and me, feeling like "Mr. Bean goes to Bletchley Park."

ve Bletchley Park'a giden Mr. Bean gibi hisseden ben varım.

(Laughter)

(Kahkahalar)

That's actually an apt comparison, because one year involved a puzzle

Aslında bu yerinde bir benzetme oldu çünkü geçen yıllarda bulmacalardan birinde

where you had to construct a working Enigma machine

karton parçaları kullanarak çalışan bir Enigma makinesi

out of pieces of cardboard.

düzenlemek gerekiyordu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Each Mystery Hunt has a theme.

Mystery Hunt'lardan her birinin bir teması vardır.

Past ones have included "The Matrix" and "Alice in Wonderland."

Önceki temalardan bazıları "Matrix" ve "Alice Harikalar Diyarında" idi.

It's often pop culture- and literary-based themes.

Genellikle popüler kültür veya edebiyat tabanlı temalar olur.

And the goal is to find the coin

Amaç, MIT kampüsünün bir yerine gizlenmiş olan

that's been hidden somewhere on MIT's campus.

madeni parayı bulmak.

And in order to get there, you have to solve around 150 puzzles

Bu aşamaya gelmek için yaklaşık 150 bulmaca çözmeniz

and do various events and challenges.

ve farklı etkinlik ile yarışmalara katılmanız gerekir.

I had done this for about 10 years without ever dreaming of winning,

Yaklaşık 10 sene boyunca kazanmayı hiç düşlemeden katıldım.

until January of 2016,

2016'nın Ocak ayına kadar.

where 53 hours into a hunt whose theme is the movie "Inception,"

Teması "Başlangıç" filmi olan 53 saatlik bir avdı.

we haven't slept in days, so everything is hilarious ...

Birkaç gündür uyumamıştık, yani her şey çok eğlenceliydi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The tables are covered in piles of papers, of our notes and completed puzzles.

Masalar, notların ve çözülmüş bulmacaların olduğu kağıt yığınlarıyla kaplıydı.

The whiteboards are an unintelligible mess of three days' worth of insights.

Beyaz tahtalar üç günün sezgisel değerini içeren anlaşılmaz bir karmaşayla doluydu.

And we're stuck on two puzzles.

İki bulmacada takılmıştık.

If we could crack them, we would get into the endgame,

Eğer onları çözebilseydik son oyuna geçebilecektik.

and after hours of work, in a magical moment,

Saatlerce çalıştıktan sonra büyülü bir anda

they both fall within 10 seconds of each other,

birbirinden 10 saniye farkla ikisini de çözdük.

and soon, we're on the final runaround,

Ardından son aşamaya geçmiştik.

a series of clues that will lead us to the coin,

Bizi madeni paraya ulaştıracak bir dizi ipucu.

and we're racing through the halls of MIT,

Tur gruplarını devirmekten

trying not to knock over or terrify tour groups,

ve korkutmaktan kaçınarak MIT koridorlarında yarışıyorduk.

when we realize we're not alone,

O an yalnız olmadığımızı fark ettik.

there's another team on the runaround as well,

Son aşamaya katılan bir takım daha vardı.

and we don't know who's ahead.

Kimin önde olduğunu bilmiyorduk.

So, we're a mess of anxiety,

Endişe, beklenti, neşe

anticipation, exhilaration and sleep deprivation,

ve uyku yoksunluğunu aynı anda yaşarken

when we arrive at the Alchemist,

Simyacı'ya vardık.

a sculpture in which we find ...

Yani, bu madeni parayı

this coin.

bulduğumuz heykele.

(Cheers)

(Tezahürat)

Yeah.

Evet öyle.

(Applause)

(Alkışlar)

And in claiming it, we win the MIT Mystery Hunt

Bunu alarak, MIT Mystery Hunt'ı

by a tiny margin of five minutes.

beş dakikalık ufak bir farkla kazandık.

What I didn't mention before

Size daha önce bahsetmediğim şey ise

is that the prize for winning

kazananın ödülünün ne olduğu.

is that you get to construct the whole hunt for the following year.

Ödül, gelecek sene için tüm avı inşa etme şansı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The punishment for winning

Kazanmanın cezası,

is that you have to construct the whole hunt for the following year.

gelecek sene için tüm avı inşa etme zorunluluğu.

At the beginning of 2016, I had never constructed a puzzle before --

2016'nın başlarında, hayatımda hiç bulmaca inşa etmemiştim.

I had solved plenty of puzzles,

Çok sayıda bulmaca çözdüm

but constructing and solving are entirely different beasts.

fakat inşa etmek ve çözmek tamamen ayrı şeyler.

But once again,

Tamamı muhteşem olan

I was lucky to be on a team full of brilliant mentors and collaborators.

ve hocalar ile yardımcılardan oluşan bir takımda olduğum için şanslıydım.

So, from a constructor's point of view,

İnşa edenin gözünden baktığımda

a puzzle is where I have an idea,

bulmaca aslında bir fikrimin olması

and instead of telling you what it is,

ve size bunu direkt söylemek yerine ipuçları bırakmam demek.

I'm going to leave a trail of breadcrumbs so you can figure it out for yourself,

Böylece kendiniz bulabilirsiniz

and have the joy and experience of the aha moment.

ve aydınlanma anını deneyimleyip mutlu olabilirsiniz.

This is another way of looking at the aha moment.

Aydınlanma anına bu açıdan da bakılabilir.

And what's incredible to me is that this experience,

Benim için inanılmaz olan şey

which is very emotional and kind of almost physical,

oldukça duygusal ve neredeyse fiziksel olan

is something that can be carefully designed.

bu deneyimin dikkatli bir şekilde tasarlanması gerektiği.

So, to show you what I mean,

Ne demek istediğimi açıklayayım.

this is a puzzle I co-constructed with my friend Matt Gruskin.

Bu bulmacayı, arkadaşım Matt Gruskin ile birlikte inşa ettik.

It's a text adventure,

Eski tarz macera oyunlarına benzeyen

which is the old-school adventure game format,

bir yazı macerası.

where you're exploring, going north, east, south and west,

Kuzey, güney, doğu ve batıya giderek keşfedebilir,

picking up items and using them.

nesneleri toplayıp kullanabilirsiniz.

And you could get to the end of the game part,

Bulmacayı çözmeden bile

but you won't have solved the puzzle.

oyunun sonuna gelebilirsiniz.

In order to do so, you have to recognize a hidden layer of information,

Çözmek için, gizlenmiş bir bilgi tabakasını fark etmeniz gerekiyor.

and the easiest way of seeing it is by mapping the game out.

Bunu görmenin en kolay yolu oyunun haritasını çıkarmak.

That looks something like this.

Böyle bir şeye benziyor.

Does anybody recognize what this is?

Bunun ne olduğunu anlayabilen var mı?

Yeah, exactly.

Evet, kesinlikle.

This text adventure takes place within "Settlers of Catan."

Bu yazı oyunu "Settlers of Catan" kutu oyununun içinde geçiyor.

Who here knows what "Settlers" is?

"Settlers" nedir, bilen var mı?

Nerds.

İnek öğrenciler sizi!

(Laughter)

(Kahkahalar)

If you don't know, "Settlers" is a board game

Bilmeyenler için "Settlers" bir kutu oyunudur.

where you're competing against other people

Ev ve yol kurmak için kaynak toplarsınız

to collect resources and use them to build structures.

ve bu kaynaklar için diğer oyuncularla yarışırsınız.

And within the text adventure, we hid information in various ways,

Yazı maceramızda bilgileri farklı yollarla sakladık.

with which you could reconstruct an entire game.

Bunlarla tüm oyunu baştan inşa edebilirsiniz.

You could figure out the roads, the cities, the towns,

Yolları, köyleri ve şehirleri

the resources, the numbers on the tiles, even the dice rolls.

kaynakları, karolardaki sayıları, hatta zar sonuçlarını belirleyebilirsiniz.

You put all that information together and you could extract an answer

Tüm bu bilgileri bir araya getirip

şu anda açıklaması çok zor bir şekilde cevabı ortaya çıkarabilirsiniz.

in a way that's too complicated to explain right now.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But find me afterwards if you really want to know.

Cidden öğrenmek istiyorsanız çıkışta beni bulabilirsiniz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But what this puzzle emphasized for me

Bu bulmacanın bana vurguladığı şey

is the value of perspective shifts in inspiring an aha.

bakış açısı kaymalarının aydınlanma anını oluşturmadaki önemi.

So, in this puzzle,

Bu bulmacada

you go from experiencing the world on the ground, as a character,

dünyayı bir karakter olarak olduğunuz yerden deneyimlerken

to looking down on it from above as if you're playing a board game,

kutu oyunu oynarmış gibi tepeden kuş bakışı bakmaya başlarsınız,

and in that shift,

işte tam bu kaymada

you completely reframe all the information you've been given.

size verilen bilgilere tamamen farklı bir açıdan bakarsınız.

The hardest part of construction for me is coming up with a great idea for an aha.

İnşa ederken en zorlandığım yer aydınlanma için güzel bir fikir bulmaktı.

Fortunately, the world is a torrent of ideas and information.

Şanslıyım ki dünya bir bilgi ve fikir havuzu.

I've seen fantastic puzzles constructed out of the waggle dances of bees,

Arıların sallanma dansından uyarlanarak inşa edilen

and the remarkable coincidence that the 88 keys of a piano

ya da piyanonun 88 tuşunun gökteki 88 takımyıldızla eşleştirilebilen

can be perfectly mapped to the 88 constellations in the sky.

inanılmaz bulmacalar gördüm.

Once you find that out, you can't not construct the puzzle,

Fikri bulduğunuzda bulmaca inşa edememe ihtimaliniz yoktur.

and it's going to be about having the solvers

Asıl olay, çözecek kişilerin bu bağlantıyı

kendi zihinlerinde kurmalarını, sağlamanızın gerekmesi.

make that connection in their own minds.

Whether you give them stars on a keyboard

Piyano tuşlarına yıldızlar koymanız

or play the celestial music of the cosmos,

ya da evrenin göksel müziğini çalmanız fark etmez.

you're getting them there, one way or another.

Bir şekilde onları o noktaya getiriyorsunuz.

Before long, you find yourself staring at a turtle,

Çok geçmeden kendinizi bir kaplumbağaya bakarken buluyorsunuz.

and asking yourself, "Is this a puzzle?"

Kendinize şunu soruyorsunuz: "Bu bir bulmaca mı?"

(Laughter)

(Kahkahalar)

And also, staring at a turtle and saying,

Ayrıca kaplumbağaya bakıp şunu söyleyebilirsiniz:

"I never appreciated what multitudes this contains in its shell alone."

"Sadece kabuğunda bile ne çok katman olduğunu daha önce hiç düşünmemiştim."

This might be a familiar experience to you,

Daha önce bir TED konuşması izlerken "Bu bir bulmaca mı?" diye sorduysanız

if you've ever been watching a TED Talk and asked yourself, "Is this a puzzle?"

bu deneyim size tanıdık gelebilir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I'm not telling.

Ben söylemiyorum.

But what I will say

Söyleyeceğim şey şu ki,

is that puzzles can be found in the most unexpected of places.

bulmacalar en olmadık yerlerde bile bulunabilir.

That brings us back to one of my favorite puzzles of all time,

Bu bizi hayatım boyunca bulmacalarımdan biri olan

which was constructed by Trip Payne.

Trip Payne'in yaptığı bulmacaya götürüyor.

And this time, I'm going to play it for you with the sound on,

Bu sefer nağmeyi adlandırmanız için

so get ready to name that tune.

sesi açık oynatacağım.

(Slowed-down mock clucking)

(Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)

(Slowed-down mock clucking)

(Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)

(Slowed-down mock clucking)

(Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)

(Laughter)

(Kahkahalar)

Who knows what that is?

Bunun ne olduğunu kim biliyor?

Yeah, "You Make Me Feel Like a Natural Woman."

Evet, "You Make Me Feel Like a Natural Woman."

(Laughter)

(Kahkahalar)

So you can identify that and seven other songs and clips,

Bunu ve diğer yedi şarkı ile klibi tespit ettiğinizde

and then look at the videos themselves for clues,

sonrasında ipuçlarını bu videolarda aradığınızda

where the way that they are filmed and edited together

çekim ve düzenleme tarzlarına ve diğer şeylere bakıldığında

plus things like the cutaways to the panel of five people

bir jüri panelini andıran masada oturan

sitting at a table,

which is reminiscent of a panel of judges,

beş kişinin olduğu kesit gibi

all of this can suggest "reality competition show."

"bu bir televizyon yarışmasına benziyor" diye düşünebilirsiniz.

And either through internet research,

İnternette araştırarak

or from just recognizing this, you can get to the aha,

ya da sadece şunu fark ederek aydınlanma yaşayabilirsiniz:

which is that these clips are shot-for-shot recreations

Bu klipler, "RuPaul'un Drag Yarışı"'ndaki dudak uydurma yarışlarının

of lip-synch battles from "RuPaul's Drag Race."

sahne sahne yeniden yaratılması.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So, why do we do this?

Peki bunu neden yapıyoruz?

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)

You tell me, I don't know.

Siz söyleyin, ben bilmiyorum.

So, first of all, it's really fun.

Öncelikle, gerçekten eğlenceli.

But I think it also improves our lives in various ways.

Ayrıca hayatımızı farklı yönlerde geliştirdiğini düşünüyorum.

Being able to solve puzzles, when I'm confronted with a challenge,

Bulmaca çözebilmek, bir zorlukla karşılaştığımda

has allowed me to explore it from multiple perspectives

bir yaklaşıma kilitlenmeden önce

o zorluğu farklı bakış açılarıyla keşfetmemi sağladı.

before I lock in an approach.

Also, the process of solving is great training for working with a team,

Ayrıca problem çözme süreci muhteşem bir takım çalışması idmanı.

knowing when to listen, when to share,

Ne zaman dinlemek veya paylaşmak gerektiğini bilmek,

and how to recognize and celebrate insight

bir öngörüyü fark etmek ve kutlamak

and being able to construct ahas is a very powerful tool.

ve aydınlanmalar inşa edebilmek için çok güçlü bir araçtır.

Think of how powerful and exciting and convincing an idea is

Tüm bağlantıları kendiniz kurduğunuzda

that comes from your own mind,

sizin zihninizden çıkan bir fikrin

where you make all the connections yourself.

ne kadar güçlü ve heyecan verici ve ikna edici olduğunu düşünün.

So in January of 2017,

Sonuçta, Ocak 2017'de

after tens of thousands of hours of work,

on binlerce saatlik çalışmanın sonunda

we finally run our Mystery Hunt.

Mystery Hunt gerçekleştirdik.

And it's a different sort of satisfaction than the quick high of an aha moment.

Bunun verdiği haz aydınlanmanın verdiği hızlı bir uçma hissinden daha farklı.

Instead, it's the slow burn of saying something through perplexing abstraction,

Kafa karıştırıcı soyutlukta bir şey söyleyip anlaşıldığınızda

yet being understood.

yaşadığınız şey yavaş bir yanma.

And when it was all over,

Tüm bunlar bittiğinde

in our exhaustion, we turned to each other and the world, and we said,

yorgunlukla, birbirimize ve dünyaya döndük ve şöyle dedik:

"We're never doing this again. It's too much work.

"Bir daha bunu asla yapmayacağız, çok fazla iş yükü var.

It's really fun, but no more winning."

Çok eğlenceliydi ama kazanmaya son."

One year later, in January of 2018,

Bir sene sonra, Ocak 2018'de

we won the MIT Mystery Hunt again.

MIT Mystery Hunt'ı tekrar kazandık.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So, we're currently I don't know how many tens of thousands of hours of work in,

Şu anda çalışmamızda kaçıncı on bin saatin içindeyiz bilmiyorum

and we're two months out from the 2019 Hunt.

ve 2019 Hunt'a sadece iki ay kaldı.

Dinlediğiniz için teşekkürler, gidip bir bulmaca yazmam gerekiyor.

So, thank you for listening, I have to go write a puzzle.

(Laughter)

(Kahkahalar)

(Applause)

(Alkışlar)