The joyful, perplexing world of puzzle hunts | Alex Rosenthal

Translator: Thi Le Reviewer: Emily Nguyen

It's 4am, you've been awake for forty hours,

Bốn giờ sáng, bạn đã thức suốt 40 tiếng,

when you unlock a puzzle containing this video

bạn giải một câu đố chứa đoạn video này

of some kind of dance-off between a chicken and a roller-skating beaver.

màn thi nhảy giữa một con gà và một con hải ly đang trượt ván.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Sự bối rối và phấn khích bạn đang trải nghiệm

The confusion and delight you're experiencing

is a typical moment at the MIT Mystery Hunt,

là cảm giác thường thấy tại Cuộc thi Săn lùng Kho báu của MIT,

về cơ bản, là sự kết hợp giữa Thế vận hội và lễ hội Burning Man

which is basically the Olympics meets Burning Man

for a specific type of nerd.

dành riêng cho mọt sách.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Today, I'm going to take you inside this strange,

Hôm nay, tôi sẽ đưa bạn đến

một thế giới kì lạ, hại não, và tràn ngập niềm vui.

intellectually masochistic and incredibly joyful world.

But first, I have to explain what I mean when I say "puzzle."

Nhưng trước tiên, tôi cần giải thích ý nghĩa của từ "câu đố".

A puzzle-hunt-style puzzle is a data set.

Câu đố dưới dạng săn tìm kho báu là một bộ dữ liệu.

It can be a grid of letters, a sudoku, a video, an audio --

Nó có thể là ô chữ, sudoku, video, âm thanh,

it can be anything that contains hidden information

nó có thể là bất cứ thứ gì có chứa thông tin ẩn,

that can eventually resolve into an answer that is a word or a phrase.

có đáp án là một từ hay một cụm từ.

So, to give you an example,

Ví dụ, câu đố này có tên là "Những kiệt tác".

this is a puzzle called "Master Pieces."

It consists of 10 images of LEGO people looking at piles of LEGOs.

Nó gồm 10 hình ảnh của mô hình người nhìn vào các đống LEGO.

And to save us some time, I'm going to explain what's going on here.

Và để tiết kiệm thời gian, tôi sẽ giải thích mọi thứ cho bạn.

Each of the piles of LEGOs is a deconstructed work of art

Mỗi đống LEGO là sự xáo trộn những mảnh ghép của một bức tranh

in the style of a famous artist.

của một danh họa nổi tiếng.

So, does anybody recognize the artist on the left?

Có ai nhận ra họa sĩ bên trái không?

They used a lot of red.

Vị này sử dụng rất nhiều màu đỏ.

I heard "Rothko," yeah.

Tôi nghe: "Rothko".

The second one?

Hình thứ hai thì sao?

(Audience) Mondrian.

(Khán giả) Mondrian.

Alex Rosenthal: Yeah, well done.

Alex Rosenthal: Đúng, rất tốt.

And the third one? This is the hardest one --

Còn hình thứ ba? Hình khó nhất.

Yeah, Klimt, I heard it.

Vâng, Klimt, tôi nghe rồi.

Well done, the color is the biggest clue there.

Tốt lắm, ở đây, màu sắc là đầu mối lớn nhất.

So the puzzle has various clues

Câu đố có nhiều đầu mối khác nhau cho bạn biết điều gì quan trọng,

that tell you what matters here are the artists,

ở đây, ta quan tâm đến các họa sĩ chứ không phải các tác phẩm.

not the specific works of art.

And what you need to do is then look at what you haven't used yet,

Và sau đó, điều bạn phải làm là nhìn vào các đầu mối chưa sử dụng,

which is the number of LEGO people in each painting.

số người trong mỗi hình.

And you can count them

Và bạn đếm số người

and then count into the artists' last names by the same number of letters.

rồi lấy ra chữ cái trong họ của họa sĩ đó có vị trí trùng với số người bạn vừa đếm.

So there's three people in front of the Rothko on the left,

Hình bên trái, tranh của Rothko có ba người đứng trước,

so you take the third letter, which is a T.

nên bạn lấy chữ cái thứ ba, chữ T.

There's only one in front of the Mondrian, so you take the first letter, M.

Chỉ có một người phía trước tranh của Mondrian

nên bạn lấy chữ đầu tiên, M.

And there's three again in front of Klimt, so you take the third letter, I.

Và cũng có 3 người phía trước tranh của Klimt,

nên bạn lấy chữ cái thứ ba, I.

You do that for all 10 of the original artists

Bạn làm như vậy với cả 10 họa sĩ

and put them in the order,

và xếp chúng theo thứ tự,

and you get the answer, which is "illuminate."

và bạn có câu trả lời, đó là "illuminate".

(Laughter)

(Tiếng cười)

Puzzles like this are about communicating an idea.

Những câu đố như thế này là sự truyền đạt ý tưởng.

But where I'm trying to be as clear as possible for you now,

Nhưng điều tôi muốn làm rõ ở đây

puzzles have to navigate the line between abstraction and clarity.

là câu đố phải có sự cân bằng giữa sự trừu tượng và tính rõ ràng.

They have to be obtuse enough to make you work for it,

Chúng phải đủ khó để bạn cố tìm ra đáp án,

but elegant enough so you can get to the aha moment,

nhưng cũng phải đủ tinh tế để bạn có thể tìm ra đáp án,

where everything clicks into place.

lúc mà mọi thứ về đúng chỗ của nó.

Puzzle solvers are junkies for this aha moment --

Người giải câu đố nghiện khoảnh khắc tìm ra đáp án.

it feels like a brief high and an instant of pristine clarity.

Một khoảnh khắc lâng lâng ngắn ngủi, giây phút rõ ràng và nguyên sơ.

And there's also a deeper fulfillment at play here,

Ngoài ra, cũng có một sự thõa mãn sâu sắc,

which is that humans are innate problem-solvers.

bản chất tự nhiên của con người là thích giải quyết vấn đề.

That's why we love crosswords and escape rooms

Đó là lý do chúng ta thích giải ô chữ và trò escape room

and figuring out how to explore the bottom of the ocean.

và tìm cách khám phá đáy biển.

Solving deviously difficult puzzles expands our minds in new directions,

Giải những câu đố hóc búa mở rộng tư duy của ta theo hướng mới

and it also helps us come at problems from diverse perspectives.

và nó còn giúp chúng ta nhìn vấn đề dưới nhiều góc độ khác nhau.

These puzzles come in various puzzle hunts,

Trong các cuộc săn tìm kho báu, có rất nhiều câu đố

which come in various shapes and sizes.

với đủ loại hình dạng và kích cỡ.

There's one-hour ones designed for novices,

Câu đố một giờ thiết kế cho những người mới

24-hour road rallies,

câu đố 24 giờ dành cho nhóm,

and the puzzle hunt of puzzle hunts, the MIT Mystery Hunt.

và câu đố trong câu đố, cuộc thi Săn lùng Kho báu của MIT.

This is an event that takes place once a year

Đây là một sự kiện thường niên

and has around 2,000 people descending on MIT's campus

và có khoảng 2.000 người tập trung tại khuôn viên MIT

and solving puzzles in teams that range from a single person to over 100.

và giải câu đố theo đội từ một người đến hơn 100 người.

My team has 60 people on it --

Đội của tôi có 60 người

that includes a national crossword puzzle tournament champion,

gồm một nhà vô địch giải ô chữ quốc gia,

a particle physicist, a composer,

một nhà vật lý hạt, một nhà soạn nhạc,

an actual deep-sea explorer,

một nhà thám hiểm đại dương,

and me, feeling like "Mr. Bean goes to Bletchley Park."

và tôi, cảm giác như "Mr. Bean lạc vào công viên Bletchley."

(Laughter)

(Tiếng cười)

That's actually an apt comparison, because one year involved a puzzle

Đó thực chất là một so sánh thích hợp,

vì một năm có một câu đố

where you had to construct a working Enigma machine

bạn phải xây dựng một máy Enigma từ những miếng các tông.

out of pieces of cardboard.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Each Mystery Hunt has a theme.

Mỗi cuộc Săn lùng Kho báu có một chủ đề.

Past ones have included "The Matrix" and "Alice in Wonderland."

Những chủ đề từng có như Ma trận và Alice ở xứ sở thần tiên.

It's often pop culture- and literary-based themes.

Thường là những chủ đề về văn hóa và văn học đại chúng.

And the goal is to find the coin

Và mục tiêu là tìm ra đồng xu được giấu trong khuôn viên MIT.

that's been hidden somewhere on MIT's campus.

And in order to get there, you have to solve around 150 puzzles

Và để tìm ra nó, bạn phải giải khoảng 150 câu đố

and do various events and challenges.

đối mặt với nhiều trò chơi và thử thách.

I had done this for about 10 years without ever dreaming of winning,

Tôi đã tham gia khoảng mười năm, chưa bao giờ mơ tới việc chiến thắng,

until January of 2016,

cho tới tháng Một năm 2016,

where 53 hours into a hunt whose theme is the movie "Inception,"

trong một cuộc săn lùng kéo dài 53 tiếng có chủ đề là bộ phim Đánh cắp giấc mơ,

we haven't slept in days, so everything is hilarious ...

chúng tôi đã thức trắng trong nhiều ngày, nên mọi thứ đều buồn cười..

(Laughter)

(Tiếng cười)

The tables are covered in piles of papers, of our notes and completed puzzles.

Bàn đầy ắp giấy, ghi chú và những câu đố đã giải xong.

The whiteboards are an unintelligible mess of three days' worth of insights.

Bảng đầy chữ viết và kí tự lộn xộn, công trình của ba ngày vắt óc suy nghĩ.

And we're stuck on two puzzles.

Và chúng tôi kẹt ở hai câu đố.

If we could crack them, we would get into the endgame,

Nếu có thể giải chúng, trò chơi sẽ đi đến hồi kết,

and after hours of work, in a magical moment,

và sau nhiều giờ làm việc,

vào một khoảnh khắc diệu kì,

they both fall within 10 seconds of each other,

hai câu đó này được giải cách nhau 10 giây,

and soon, we're on the final runaround,

chẳng mấy chốc, chúng tôi thấy mình ở vòng đua cuối,

a series of clues that will lead us to the coin,

một loạt các đầu mối sẽ dẫn chúng tôi tới đồng xu,

and we're racing through the halls of MIT,

chúng tôi chạy nhanh qua sảnh của MIT,

trying not to knock over or terrify tour groups,

cố gắng không va chạm hay làm du khách hoảng sợ,

when we realize we're not alone,

khi nhận ra mình không phải là đội duy nhất,

there's another team on the runaround as well,

một đội khác cũng đang ở vòng đua cuối,

and we don't know who's ahead.

chúng tôi không biết ai đang dẫn trước.

So, we're a mess of anxiety,

Chúng tôi là một đống hỗn độn của sự lo lắng, trông đợi,

anticipation, exhilaration and sleep deprivation,

hăng hái, và thiếu ngủ,

when we arrive at the Alchemist,

khi chúng tôi đến tượng đài Nhà giả kim,

a sculpture in which we find ...

tại đó, chúng tôi tìm được..

this coin.

đồng xu này.

(Cheers)

(Tiếng reo)

Yeah.

Vâng.

(Applause)

(Vỗ tay)

And in claiming it, we win the MIT Mystery Hunt

Viêc giành được nó giúp chúng tôi chiến thắng

by a tiny margin of five minutes.

với thời gian sát sao: 5 phút.

What I didn't mention before

Điều tôi lúc nãy quên chưa nhắc đến

is that the prize for winning

đó là phần thưởng của cuộc thi

is that you get to construct the whole hunt for the following year.

là bạn phải thiết kế toàn bộ cuộc săn lùng kho báu cho năm tới.

(Laughter)

(Tiếng cười)

The punishment for winning

Hình phạt cho sự chiến thắng

is that you have to construct the whole hunt for the following year.

là bạn phải thiết kế toàn bộ cuộc săn lùng kho báu cho năm tới.

At the beginning of 2016, I had never constructed a puzzle before --

Đến đầu năm 2016, tôi chưa bao giờ thiết kế câu đố.

I had solved plenty of puzzles,

Tôi đã giải rất nhiều câu đố,

but constructing and solving are entirely different beasts.

nhưng thiết kế và giải chúng là điều hoàn toàn khác nhau.

But once again,

Nhưng một lần nữa, tôi may mắn khi ở chung đội

I was lucky to be on a team full of brilliant mentors and collaborators.

với những người hướng dẫn và cộng tác tài năng.

So, from a constructor's point of view,

Ở góc nhìn của một nhà thiết kế,

a puzzle is where I have an idea,

một câu đố là khi tôi có một ý tưởng,

and instead of telling you what it is,

và thay vì nói cho bạn biết đó là gì,

I'm going to leave a trail of breadcrumbs so you can figure it out for yourself,

tôi sẽ để lại các mẩu bánh mì để bạn có thể tự lần ra

and have the joy and experience of the aha moment.

và tận hưởng niềm vui khi tìm ra đáp án.

This is another way of looking at the aha moment.

Đây là một cách khác nhìn vào khoảnh khắc ấy.

And what's incredible to me is that this experience,

Và điều khó tin với tôi là trải nghiệm này,

which is very emotional and kind of almost physical,

thứ thuộc về cảm xúc và gần như là thuộc về thể chất,

is something that can be carefully designed.

lại có thể được cẩn thận thiết kế.

So, to show you what I mean,

Để tôi giải thích rõ hơn cho bạn,

this is a puzzle I co-constructed with my friend Matt Gruskin.

đây là một câu đố tôi đã tạo ra cùng với bạn tôi, Matt Gruskin.

It's a text adventure,

Nó là một trò chơi phiêu lưu,

which is the old-school adventure game format,

đây là một loại trò chơi phiêu lưu cổ điển,

where you're exploring, going north, east, south and west,

bạn đi khám phá đông, tây, nam, bắc,

picking up items and using them.

nhặt đồ và sử dụng chúng.

And you could get to the end of the game part,

Và bạn có thể đến cuối trò chơi,

but you won't have solved the puzzle.

mà vẫn chưa giải được câu đố.

In order to do so, you have to recognize a hidden layer of information,

Để giải được câu đố, bạn phải tìm ra thông tin ẩn,

and the easiest way of seeing it is by mapping the game out.

cách dễ nhất để tìm ra chúng là tạo một bản đồ trò chơi.

That looks something like this.

Nó trông như thế này.

Does anybody recognize what this is?

Có ai nhận ra đây là gì không?

Yeah, exactly.

Vâng, chính xác.

This text adventure takes place within "Settlers of Catan."

Trò chơi phiêu lưu diễn ra trong Settlers of Catan.

Who here knows what "Settlers" is?

Có ai ở đây biết Settlers là gì không?

Nerds.

Mọt sách.

(Laughter)

(Tiếng cười)

If you don't know, "Settlers" is a board game

Nếu bạn không biết, Settlers là một board game,

where you're competing against other people

nơi bạn thi đấu với những người khác

to collect resources and use them to build structures.

thu thập tài nguyên và sử dụng chúng để xây dựng.

And within the text adventure, we hid information in various ways,

Và trong văn bản phiêu lưu, thông tin được giấu bằng nhiều cách,

with which you could reconstruct an entire game.

để bạn có thể dựng lại toàn bộ trò chơi.

You could figure out the roads, the cities, the towns,

Bạn có thể tìm ra những con đường, thành phố, thị trấn,

the resources, the numbers on the tiles, even the dice rolls.

tài nguyên, con số trên gạch, ngay cả trên xúc xắc.

You put all that information together and you could extract an answer

Kết hợp các thông tin đó với nhau, bạn có thể tìm ra câu trả lời

in a way that's too complicated to explain right now.

và nó quá phức tạp để giải thích tại đây.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But find me afterwards if you really want to know.

Nếu bạn thật sự muốn biết, hãy tìm tôi sau buổi nói chuyện.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But what this puzzle emphasized for me

Câu đố này khiến tôi nhận ra

is the value of perspective shifts in inspiring an aha.

giá trị của việc thay đổi góc nhìn trong việc tạo ra khoảnh khắc tỏ ngộ.

So, in this puzzle,

Vì thế trong câu đố này

you go from experiencing the world on the ground, as a character,

bạn đi từ sự trải nghiệm của nhân vật trong thế giới trò chơi,

to looking down on it from above as if you're playing a board game,

đến cảm giác nhìn từ trên cao xuống như khi bạn đang chơi một board game,

and in that shift,

và trong sự thay đổi đó,

you completely reframe all the information you've been given.

bạn dựng lại toàn bộ những thông tin bạn có.

The hardest part of construction for me is coming up with a great idea for an aha.

Với tôi, phần khó nhất trong thiết kế

là làm thế nào để tạo ra niềm vui khi tìm ra đáp án.

Fortunately, the world is a torrent of ideas and information.

May mắn thay, thế giới đầy những ý tưởng và thông tin.

I've seen fantastic puzzles constructed out of the waggle dances of bees,

Tôi từng thấy những câu đố tuyệt vời được tạo thành từ điệu lắc lư của ong,

and the remarkable coincidence that the 88 keys of a piano

và sự trùng hợp ngạc nhiên

khi 88 phím đàn piano khớp với 88 chòm sao trên bầu trời.

can be perfectly mapped to the 88 constellations in the sky.

Once you find that out, you can't not construct the puzzle,

Một khi bạn nhận ra điều đó, bạn không thể thiết kế câu đố,

and it's going to be about having the solvers

nó là việc khiến những người giải câu đố

make that connection in their own minds.

tạo ra sự kết nối đó trong đầu họ.

Whether you give them stars on a keyboard

Cho dù bạn cho họ ngôi sao trên phím đàn

or play the celestial music of the cosmos,

hay chơi bản nhạc thiên thể của vụ trụ,

you're getting them there, one way or another.

bạn dẫn họ tới đó, bằng cách này hay cách khác.

Before long, you find yourself staring at a turtle,

Chẳng mấy chốc, bạn nhìn một con rùa,

and asking yourself, "Is this a puzzle?"

bạn tự hỏi: "Liệu đây có phải là một câu đố?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

And also, staring at a turtle and saying,

Bạn nhìn nó và nói:

"I never appreciated what multitudes this contains in its shell alone."

"Mình chưa bao giờ nhận ra giá trị của chiếc mai nó."

This might be a familiar experience to you,

Trải nghiệm này có thể quen thuộc với bạn,

if you've ever been watching a TED Talk and asked yourself, "Is this a puzzle?"

nếu bạn từng xem TED Talk và tự hỏi: "Đây có phải là một câu đố?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

I'm not telling.

Tôi không nói đâu.

But what I will say

Nhưng tôi sẽ cho bạn biết

is that puzzles can be found in the most unexpected of places.

câu đố có thể được tìm thấy ở những không ai ngờ đến.

That brings us back to one of my favorite puzzles of all time,

Nó đưa ta trở lại với câu đố yêu thích nhất của tôi,

which was constructed by Trip Payne.

Trip Payne được thiết kế.

And this time, I'm going to play it for you with the sound on,

Lần này, tôi sẽ bật cho bạn nghe cả âm thanh,

so get ready to name that tune.

hãy chuẩn bị đoán tên bài hát nào.

(Slowed-down mock clucking)

(Tiếng cục tác)

(Slowed-down mock clucking)

(Tiếng cục tác)

(Slowed-down mock clucking)

(Tiếng cục tác)

(Laughter)

(Tiếng cười)

Who knows what that is?

Có ai biết đó là gì không?

Yeah, "You Make Me Feel Like a Natural Woman."

Vâng, "You Make Me Feel Like a Natural Woman."

(Laughter)

(Tiếng cười)

So you can identify that and seven other songs and clips,

Bạn có thể nhận ra nó và bảy bài hát khác và clip,

and then look at the videos themselves for clues,

rồi xem video để tìm ra manh mối,

where the way that they are filmed and edited together

cách mà chúng được quay và ghép lại với nhau

plus things like the cutaways to the panel of five people

với những cảnh lướt qua nhóm năm người

sitting at a table,

cùng ngồi một bàn,

which is reminiscent of a panel of judges,

gợi nhớ đến những giám khảo,

all of this can suggest "reality competition show."

những điều này chỉ ra "một cuộc thi tìm kiếm tài năng".

And either through internet research,

Và bạn tìm ra nó qua mạng,

or from just recognizing this, you can get to the aha,

hay đơn giản là bạn biết, bạn có thể tới được khoảnh khắc tỏ ngộ,

which is that these clips are shot-for-shot recreations

những clip này là bản sao

of lip-synch battles from "RuPaul's Drag Race."

của một cuộc thi hát nhép từ "RuPaul's Drag Race."

(Laughter)

(Tiếng cười)

So, why do we do this?

Tại sao ta làm vậy?

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

You tell me, I don't know.

Bạn nói xem, tôi không biết.

So, first of all, it's really fun.

Trước tiên, nó rất vui.

But I think it also improves our lives in various ways.

Nhưng tôi nghĩ nó còn cải thiện cuộc sống của chúng ta theo nhiều cách.

Being able to solve puzzles, when I'm confronted with a challenge,

Để có thể giải được câu đố, khi đối đầu với thử thách,

has allowed me to explore it from multiple perspectives

đã cho tôi khám phá vấn đề từ nhiều khía cạnh

before I lock in an approach.

trước khi chọn một phương thức nhất định.

Also, the process of solving is great training for working with a team,

Đồng thời, quá trình giải đố là sự tập luyện để làm việc nhóm,

knowing when to listen, when to share,

biết lúc nào nên lắng nghe, lúc nào chia sẻ,

and how to recognize and celebrate insight

và làm sao để biết và tán dương một ý tưởng hay.

and being able to construct ahas is a very powerful tool.

và thiết kế được những khoảnh khắc như vậy

là một dụng cụ quyền lực.

Think of how powerful and exciting and convincing an idea is

Hãy nghĩ đến ý tưởng thật mạnh mẽ, thú vị và thuyết phục,

that comes from your own mind,

đến từ chính bộ não của bạn,

where you make all the connections yourself.

nơi bạn tự tạo ra mọi kết nối.

So in January of 2017,

Tháng Một năm 2017,

after tens of thousands of hours of work,

sau hàng chục nghìn giờ làm việc,

we finally run our Mystery Hunt.

cuối cùng, chúng tôi tổ chức cuộc Săn lùng Kho báu.

And it's a different sort of satisfaction than the quick high of an aha moment.

Cảm giác thỏa mãn khác hẳn

với sự phấn khích trong giây phút tìm ra đáp án.

Instead, it's the slow burn of saying something through perplexing abstraction,

Thay vào đó, môt ngọn lửa âm ỉ, phức tạp, khó tả,

yet being understood.

cảm giác được người khác hiểu mình.

And when it was all over,

Và khi tất cả trôi qua,

in our exhaustion, we turned to each other and the world, and we said,

trong sự mệt mỏi, chúng tôi nhìn nhau và thế giới

và nói: "Ta sẽ không bao giờ làm điều này nữa.

"We're never doing this again. It's too much work.

Quá nhiều việc phải làm.

It's really fun, but no more winning."

Nó rất vui, nhưng, thôi, không thắng nữa đâu."

One year later, in January of 2018,

Một năm sau, tháng Một năm 2018,

we won the MIT Mystery Hunt again.

chúng tôi lại thắng một lần nữa.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Hiện giờ, tôi không biết chúng tôi

So, we're currently I don't know how many tens of thousands of hours of work in,

phải làm việc khoảng bao nhiêu chục ngàn giờ nữa,

and we're two months out from the 2019 Hunt.

và chỉ còn hai tháng nữa là đến cuộc thi năm 2019.

So, thank you for listening, I have to go write a puzzle.

Cảm ơn bạn đã lắng nghe, tôi phải đi thiết kế câu đố đây.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)