The Case for Radically Human Buildings | Thomas Heatherwick | TED

Çeviri: Berra Metin Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

When was the last time you walked down the street

En son ne zaman yeni binaları olan bir şehirde sokakta yürüdünüz?

in a city with new buildings?

I want to talk to you about the problem

Kasabalarımızda ve şehirlerimizde

that we all know exists in our towns and cities.

var olduğunu hepimizin bildiği sorun hakkında sizinle konuşmak istiyorum.

We're increasingly surrounded by characterless buildings.

Artan bir şekilde daha karaktersiz binalarla çevriliyiz.

I believe we're living through an epidemic of boringness.

Bir sıkıcılık salgını yaşadığımıza inanıyorum.

(Laughter)

(Kahkaha)

(Applause)

(Alkış)

With a few exceptions,

Birkaç istisna dışında,

we all know that new buildings will be dead and monotonous.

hepimiz yeni binaların ölü ve monoton olacağını biliyoruz.

Everywhere is the same.

Her yer aynı.

Dull, flat, straight, shiny.

Donuk, düz, parlak.

Inhuman.

İnsanlık dışı.

They're what my daughter calls "meh" buildings.

Bunlar kızımın adlandırmasıyla “meh” binaları.

These buildings justify themselves as being functional.

Bu binalar kendilerini işlevsel olarak gerekçelendiriyorlar.

I’m a designer of buildings, and I’ve been told so many times

Ben bir bina tasarımcısıyım ve bana defalarca

that form should follow function.

formun işlevi takip etmesi gerektiği söylendi.

Meaning if I work out mechanically how a building goes together well,

Yani bir binanın nasıl bir araya geldiğini mekanik olarak çözersem

the outcome will somehow inevitably look good.

sonuç da bir şekilde kaçınılmaz olarak iyi görünecek.

This mantra, form follows function, is a century old.

Bu form işlevi takip eder mantrası yüz yıllık.

And it sounds good, doesn't it?

Ve kulağa iyi geliyor, değil mi?

Who can argue with that?

Kim buna karşı çıkabilir ki?

Surely any extra detail is just silly, unnecessary decoration.

Elbette herhangi bir ekstra detay sadece aptalca, gereksiz bir dekorasyon.

I want to talk about the function

Eksik olduğuna inandığım çok önemli olan işlev hakkında konuşmak istiyorum.

that's crucial

that I believe is missing.

The function of emotion.

Duygu işlevi.

And when I say emotion,

Ve duygu dediğimde,

I mean the ability of buildings to mean something to us.

binaların bizim için bir anlam ifade etme yeteneğini kastediyorum.

To lift our spirits, to connect us.

Bizi neşelendirmek, birbirimize bağlamak için.

Buildings affect us.

Binalar bizi etkilerler.

We walk around them, we look up at them.

Onların etrafında yürür, onlara bakarız.

And for most of us, for the vast majority of the time,

Ve çoğumuzu, çoğu zaman, kayıtsız bırakıyorlar.

they just leave us feeling indifferent.

So if I took all of us to a city and said,

Hepimizi bir şehre götürsem

"Which bit would you like to go to?

ve “Hangi kısma gitmek istersiniz?

Would you like to go to the old bit

Eski kısıma mı

or the new bit?"

yoksa yeni kısıma mı ?” desem.

(Laughter)

(Kahkaha)

You've given me my answer already.

Cevabımı çoktan verdiniz.

We all know instinctively,

Hepimiz içgüdüsel olarak biliyoruz ki

the majority are going to pick the old bit.

çoğunluk eski kısmı seçecek.

Why?

Neden?

Because we all know the new bit will be characterless and boring.

Çünkü hepimiz yeni kısmın karaktersiz ve sıkıcı olacağını biliyoruz.

So where did all the lumps and bumps on buildings go?

Peki binalardaki tüm çıkıntı ve tümsekler nereye gittiler?

The shadows, the textures, the three-dimensionality,

Gölgeler, dokular, üç boyutluluk,

the high points of light.

yüksek ışık noktaları.

How did it all become so two dimensional,

Her şey nasıl bu kadar iki boyutlu,

so simplistic and devoid of character?

basit ve karakterden yoksun hale geldi?

Well, it turns out,

Anlaşılıyor ki,

I'm not the only one who's alarmed

şehirlerimizde ve kasabalarımızda olana bakılınca endişelenen tek ben değilim.

by what's happening in our towns and cities.

There's research showing

Bu binaların sadece basit ve monoton olmadığını gösteren araştırmalar var.

that these buildings aren't just simplistic and monotonous.

They're harming us.

Bize zarar veriyorlar.

They're bad for our mental health,

Mental sağlığımız için kötüler.

causing stress in our brains as we walk around them.

etraflarında yürüdükçe beynimizi strese sokuyorlar.

They're bad for our physical health,

Fiziksel sağlığımız için kötüler,

making us take longer to recover from illness inside them.

içlerindeki hastalıktan kurtulmamızı daha uzun hale getiriyorlar.

And they're also bad for societal health,

Ayrıca toplum sağlığı için de kötüler,

increasing the likelihood of crime and anti-social behavior.

suç ve antisosyal davranış olasılığını arttırıyorlar.

But this gets most sinister when we step back

Ama geri adım atıp

and think about the climate crisis unfolding around us.

çevremizde ortaya çıkan iklim krizini düşündüğümüzde daha kötü bir hal alıyor.

Immense emphasis has been placed on the impact of cars and aviation.

Otomobillerin ve havacılığın etkisine büyük önem verilmiştir.

And in this 2019 study,

2019 yılında yapılan çalışmada,

aviation was responsible for 2.1 percent of greenhouse gas emissions.

havacılık, sera gazı emisyonlarının yüzde 2.1′inden sorumluydu.

But the crazy elephant in the room

Ama daha büyük problem ise

is that the construction industry as a whole

bir bütün olarak inşaat sektörünün yüzde 38′lik bir artıştan sorumlu olması.

is responsible for a whopping 38 percent.

And in America every year,

Ve Amerika’da her yıl,

a billion square foot of buildings are destroyed and rebuilt.

bir milyar metrekarelik binalar yıkılıyor ve yeniden inşa ediliyor.

That’s the equivalent of half of Washington, DC being deconstructed

Bu, Washington DC’nin yarısının

yeniden yapılandırılmak için yapısızlaştırılmasına eşdeğerdir.

just to be reconstructed.

And this isn't just in the US.

Ve bu sadece Amerika ile sınırlı değil.

This is global.

Bu küresel.

In the UK, we demolish 50,000 buildings a year.

İngiltere’de yılda 50.000 bina yıkıyoruz.

The average age of a commercial building in the UK is 40 years.

Birleşik Krallık’taki bir ticari binanın ortalama yaşı 40 yıl.

So that means if I had been born as a commercial building,

Bu demek oluyor ki eğer ticari bir bina olarak doğmuş olsaydım,

I would have been killed 12 years ago.

12 yıl önce öldürülürdüm.

(Laughter)

(Kahkaha)

It's quite straightforward.

Oldukça basit ve anlaşılır.

When people don't love --

İnsanlar --

and I'm using the word love --

sevmek kelimesini kullanıyorum --

love buildings,

binaları sevmediğinde,

they're more likely to demolish them.

onları yıkmaları daha olasıdır.

I feel those two dots haven't been connected together.

O iki noktanın birbirine bağlı olmadığını hissediyorum.

But when you make a building,

Ama bir bina inşa ettiğinizde,

one of the most expensive things you can possibly do,

yapabileceğiniz en pahalı şeylerden biri

there are understandably huge pressures of cost of time,

zaman maliyeti, politika,

of politics and egos and regulations and the status quo.

egolar, düzenlemeler ve statükonun anlaşılır derecede büyük baskıları var.

These forces of soullessness are immense.

Bu ruhsuzluk güçleri çok büyük.

And change is scary for everybody,

Ve değişim ben dahil herkes için korkutucu.

myself included.

But I'm convinced that emotion is the crucial function

Ama duyguların

unutulan en önemli işlev olduğuna inanıyorum.

that's been forgotten.

There are, however, a tiny handful of people

Bununla birlikte, bunu anlayan

who do understand and are trying to address this.

ve ele almaya çalışan küçük bir avuç insan var.

Here's a few of them.

İşte onlardan birkaçı.

In France,

Fransa’da

Sou Fujimoto has designed this amazingly textured apartment building.

Sou Fujimoto bu inanılmaz dokulu apartmanı tasarladı.

In Burkina Faso,

Burkina Faso’da,

Francis Kéré has made this soulful health center.

Francis Kéré bu duygulu sağlık merkezini yaptı.

In Lebanon,

Lübnan’da

Lina Ghotmeh Architecture has been using splendidly thick walls

Lina Ghotmeh Mimarisi karakteristik konutlar yapmak için

to make characterful housing.

muhteşem kalın duvarlar kullanıyor.

And in the UK,

Ve Birleşik Krallık’da

ACME Studio have been bringing personality and detail

ACME Stüdyosu, şehir merkezindeki binalara kişilik ve detay kazandırıyor.

to city center buildings.

I thought I'd now show you a few examples

Şimdi size

of ways my own studio has been trying to address this too.

kendi stüdyomun da bunu çözmeye çalıştığı birkaç örnek göstereyim dedim.

In Cape Town,

Cape Town’da

there was a huge century-old disused grain silo

Güney Afrika’nın dört bir yanından

that was once used for storing maize from throughout South Africa

mısır depolamak için kullanılan

that was at significant risk of being demolished.

ve yıkılma riski altında olan büyük bir asırlık kullanılmayan tahıl silosu vardı.

We proposed to not knock it down,

Onu yıkmamayı önerdik

but instead turned it into Africa's first major institution

bunun yerine Afrika’nın çağdaş Afrikalı sanatçıları için

for contemporary African artists.

ilk büyük kurumuna dönüştürdük.

(Applause)

(Alkış)

You haven't seen it yet.

Henüz görmediniz.

(Laughter)

(Kahkaha)

We took one of the original grain --

Orijinal tahıllardan birini aldık --

Şimdi hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz.

You might get disappointed now.

(Laughter)

(Kahkaha)

We took one of the original grains of corn

Orijinal binada saklanan orijinal mısır tahıllarından birini aldık.

that had been stored in the original building.

And we cut it out of the heart of that building.

Ve onu o binanın kalbinden çıkardık.

And around that put 80 galleries.

Ve etrafına 80 galeri koyduk.

And most of our work was about restoring and reinvigorating a historical structure.

Ve çalışmalarımızın çoğu tarihi bir yapıyı restore etmek

ve yeniden canlandırmakla ilgiliydi.

But central part of our vision was using our limited budget

Ancak vizyonumuzun merkezi kısmı,

to create the most compelling heart possible

bu devasa tüplerle mümkün olan en zorlayıcı kalbi yaratmak için

with those gigantic tubes.

sınırlı bütçemizi kullanmaktı.

(Applause)

(Alkış)

And the key thing was

Ve önemli olansa

how we could make people not just stand at the outside

İnsanları sadece dışarıda durup

and admire a structure,

bir yapıya hayran bırakmakla kalmayıp,

but how we could pull them into the inside

onları merakın işin geri kalanını yapacağı

where curiosity would then do the rest of the work.

iç mekana nasıl çekebileceğimizdi.

And you enter under the grain hoppers

Ve tahıl haznelerinin altına,

tahılın konveyör bantlarına düştüğü yere girersiniz.

where the grain used to drop onto the conveyor belts.

And we loved that by cutting through the original, historic,

Özgün, tarihi, sıra dışı yapıyı keserek,

extraordinary structure,

we could expose and share the building's idiosyncrasies.

binanın yapısal özelliklerini paylaşmayı çok sevdik.

And like these nooks and crannies,

Ve bu köşeler , projeye ruhsallığını kazandırmaya yardımcı oluyorlar.

they help to give the project its soulfulness.

And on the top is a sculpture garden with a glass floor.

Ve üstte cam zeminli bir heykel bahçesi var.

And if you see those babies on the glass just there,

Ve eğer o bebekleri camın üzerinde görüyorsanız, bu onların manzarası.

this is their view.

The finished museum is raw,

Bitmiş müze ham, sert ama doğru.

it's rough, but it's true.

And it was an honor to bring this historic structure back into life.

Ve bu tarihi yapıyı hayata döndürmek bir onurdu.

In Singapore,

Singapur’da,

we searched for solutions

insanların neden artık

for why would people be excited to learn in universities anymore?

üniversitelerde öğrenmekten heyecan duyacaklarına dair çözümler aradık.

In this new digital era

Neredeyse her şeyi çevrimiçi yapabileceğiniz bu yeni dijital çağda,

where you can do virtually everything online,

and you can even get a PhD lying in bed, I've heard,

duyduğuma göre yatakta uzanırken doktora bile yapabiliyormuşsunuz,

why do we need university buildings anymore?

neden artık üniversite binalarına ihtiyacımız olsun ki?

Well, we believe they're where you come together to have ideas,

Birlikte fikir sahibi olmak için bir araya geldiğiniz,

gelecek iş ortağınızla

to meet your future business partner

veya kar amacı gütmeyen bir şirket kuracağınız kişiyle tanıştığınız yerin

or the person you're going to set up a not-for-profit with.

üniversiteler olduğuna inanıyoruz.

Yet this has been the typical experience.

Yine de tipik bir deneyim bu oldu.

Polystyrene ceiling tiles, no natural daylight,

Polistiren tavan karoları, doğal gün ışığı yok

the least inspiring place to meet people.

insanlarla tanışmak için en az ilham verici yer.

So to counter that,

Buna karşı koymak için,

we made a corridor-less university building

öğrencilerin birbirini görebileceği koridorsuz bir üniversite binası yaptık.

where the students can all see each other.

A building which has no front and has no back.

Önü ve arkası olmayan bir bina.

And it's not one building, it's actually 12 buildings.

Ve bu bir bina değil, aslında 12 bina.

Our goal was to invent a new kind of tropical architecture

Amacımız,

that used the minimum possible energy,

mümkün olan en az enerjiyi kullanan,

where you learn in corner-less classrooms.

köşesiz sınıflarda öğrendiğiniz yeni bir tür tropikal mimari icat etmekti.

Where those professors and teachers work with you

Profesörlerin ve öğretmenlerin size dikte etmek yerine

rather than dictating to you.

sizinle birlikte çalıştığı yer.

Where people can be inspired by learning

insanlar öğrenmekten ilham alabileceği ancak

but encouraged to linger.

oyalanmaya da teşvik edilebileceği bir yer.

And it's open 24 hours.

24 saat açık.

And when I was last in Singapore,

Ve en son Singapur’dayken, Jet Lag geçirdim ve saat sabahın ikisiydi.

I had jet lag and it was two o'clock in the morning.

And so I went along

Ben de gittim ve orada sessizce çalışan ve bağlantı kuran öğrenciler vardı.

and there were students there just quietly working and connecting.

In Yorkshire, in the UK,

Yorkshire’da, Birleşik Krallık’ta,

we had the chance to humanize a treatment building

ingiltere’nin en büyük kanser hastanelerinden birinde

at one of the UK's largest cancer hospitals.

bir tedavi binasını insanlaştırma şansımız oldu.

So when you think of the worst building environments you've ever been to,

Şimdiye kadar bulunduğunuz en kötü bina ortamlarını düşündüğünüzde,

surely hospitals are at the top of that list.

elbette hastaneler bu listenin başında.

They're some of the most stress and fear-inducing places

Onlar içinde olabileceğiniz en stres ve korku uyandıran yerlerden bazıları.

you can possibly be in.

So we set ourselves the mission

Bu yüzden kendinizi savunmasız hissedebileceğiniz

to make a non-clinical building where you could feel vulnerable.

klinik olmayan bir bina yapma misyonunu belirledik.

And cry and feel protected

Ve ağladığınız, korunduğunuzu hissettiğiniz

and come together as a community.

ve bir topluluk olarak bir araya geldiğiniz bir bina.

But our site was on the last bit of greenery at the hospital.

Ama bizim sitemiz hastanedeki son yeşilliğin üzerindeydi.

And we didn't want to be the ones who dropped a big box

Ve biz de büyük bir kutu atıp

and wiped out all that greenery.

bütün yeşilliği yok edenler olmak istemedik.

Bunun yerine iyileşmeye yardımcı olabileceğini bildiğimiz yeşillikleri

So we wondered instead,

could we amplify the greenery that we knew could help with healing?

güçlendirebilir miyiz merak ettik.

So just like those dinosaur models made from plywood that slot together,

Tıpkı kontrplaktan yapılmış dinozor modelleri gibi,

we slotted together giant plywood

üç büyük bahçeyi tutturmak ve bir bahçe binası yapmak için

to make three structures

to hold up three major gardens and make a garden building.

dev kontrplakları bir araya getirdik.

This building has 17,000 plants,

Bu binada 17.000 bitki, 23.000 ampul bulunuyor

23,000 bulbs,

and actually a 436 percent biodiversity increase on that site.

Bu bina aslında o bölgedeki

biyoçeşitlilikte yüzde 436′lık bir artışa sahip.

(Applause)

(Alkış)

Our goal was to really make somewhere where people could come together

Amacımız, insanların bir araya gelebileceği

and where by focusing on the emotion of the users

ve kullanıcıların duygularına odaklanarak

to really try to make an architecture of hope.

gerçekten bir umut mimarisi oluşturmaya çalışacakları bir yer yapmaktı.

Finally, in Shanghai,

Sonunda, Şangay’da

we had the chance that's typical of our time.

zamanımız için tipik olan bir şansımız vardı.

The challenge of bigness.

Büyüklüğün meydan okuması.

To make a three and a half million square-foot site,

Üç buçuk milyon metrekarelik bir alan yapmak için,

a building project on a site that was 480 meters long.

480 metre uzunluğunda bir sitede bir bina projesi.

Where typically this is what would be built.

Tipik olarak bunun inşa edileceği yer.

The site was so big

Site o kadar büyüktü ki Empire State Binası yan bir şekilde içine sığabilirdi.

that the Empire State Building could fit on it lying sideways.

So to make this cost efficient,

Bunu uygun maliyetli,

structurally effective,

yapısal olarak etkili bir hale getirmek için

we needed 1,000 columns on a grid,

bir ızgarada 1.000 sütuna ihtiyacımız vardı,

so we decided to not just decorate boxes,

bu yüzden sadece kutuları süslemekle kalmayıp,

but to let the columns be our heroes

sütunların kahramanlarımız olmasına izin vermeye ve bir taraftaki parka

and to connect with the park to one side

and the art district on the other side

ve diğer taraftaki sanat bölgesine bağlanmaya

and try to bring them together into one.

ve onları bir araya getirmeye çalışmaya karar verdik.

The finished project is called “A Thousand Trees.”

Bitmiş projenın adı “Bin Ağaç.”

(Applause)

(Alkış)

Every one of those columns has a Chinese mountain tree,

Bu sütunların her birinin üstünde bir Çin dağ ağacı,

semi-mature mountain tree on top.

yarı olgun bir dağ ağacı var.

And nourishment and drainage and lighting and moisture,

Beslenme ve drenaj aydınlatma ve nem

and because every column is the best place to put a heavy load.

ve her sütun ağır bir yük koymak için en iyi yer.

And it has hundreds of outdoor terraces

Ve yüzlerce açık hava terası ve gölgelendirmesi var

and it has shading

and it has, we hope, the necessary complexity

ve umarız böyle bir ölçekte bir projeye

to create the human engagement in a project at such a scale.

insan katılımını yaratmak için gerekli karmaşıklığa sahip.

We also worked with local artists

Ayrıca, çalışmalarını vizyonumuza dahil etmek,

to embed their work into our vision,

to really make a collaborative project together.

gerçekten birlikte ortak bir proje yapmak için yerel sanatçılarla birlikte çalıştık.

And that carries through all the way to the inside.

Ve bu içeriye kadar devam ediyor.

And this project opened at the end of last year,

Ve bu proje geçen yıl sonunun ilk yarısında açıldı.

the first half of it.

And we have 100,000 people going to it every day.

Ve her gün 100.000 kişi oraya gidiyor.

And it wasn't just about trees and plants,

Ve bu sadece ağaçlar ve bitkilerle ilgili değildi,

but even structural columns were our friends

ancak yapısal sütunlar bile

to humanize the project at such a scale.

projeyi bu ölçekte insanlaştırmak için arkadaşlarımızdı.

So I'm not saying

Bu yüzden bu sıkıcı salgınla başa çıkmak için

that there's any one language or approach

to deal with this epidemic of boring.

tek bir dil veya yaklaşım olduğunu söylemiyorum.

Just like in nature,

Tıpkı doğada olduğu gibi,

we've learned the vast importance of biodiversity,

biyoçeşitliliğin büyük önemini öğrendik,

we now desperately need architectural diversity.

şimdi umutsuzca mimari çeşitliliğe ihtiyacımız var.

(Applause)

(Alkış)

My goal is to try to help trigger

Amacım, artık ruhsuz, insanlık dışı yerlere tahammül etmeyen

a global humanizing movement

that no longer tolerates soulless, inhuman places.

küresel bir insancıllaştırma hareketinin tetiklenmesine yardım etmeye çalışmak.

What if our buildings inspired us

Ya binalarımız onları adapte etmek,

to want to adapt and adjust and repair them?

ayarlamak ve onarmak istememiz için bize ilham verirse?

We can't keep knocking down the buildings around us all the time.

Etrafımızdaki binaları sürekli yıkmaya devam edemeyiz.

Let’s stop building 40-year buildings,

40 yıllık binalar yapmayı bırakalım

and let's build a 1,000-year buildings.

ve 1000 yıllık binalar yapalım.

Please join me.

Lütfen bana katılın.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahürat)