Swizz Beatz: How to support and celebrate living artists | TED

Çeviri: Murat Mutlu Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

Swizz Beatz: I got it.

Swizz Beatz: Anladım.

So are you guys going to mute when I talk

Yani ben konuştuğumda susacak mısınız,

so nothing interrupts it?

hiçbir şey sözümü kesmesin diye?

Voice: Uhh, yes.

Ses: Ah evet.

SB: Because once I'm in the flow, I like to stay in the flow.

SB: Çünkü bir kez akışa girince akışta kalmayı seviyorum.

Having some type of support

Bir çeşit desteğe sahip olmak

is very necessary when you are creative.

yaratıcı olduğunuzda çok gerekli.

You know, there has to be something that's fueling that creativity,

Bu yaratıcılığı körükleyen bir şey olmalı,

that's fueling that fire that you have inside.

içinde sahip olduğun ateşi körükleyen bir şey.

My love for music and creativity starts way back, way back.

Müziğe ve yaratıcılığa olan sevgim çok önceden başlar.

Back in the South Bronx where I grew up,

Büyüdüğüm Güney Bronx,

building 700, apartment 2E.

bina 700, daire 2E.

I would go outside and all I would hear is music.

Dışarı çıkardım ve tek duyduğum müzikti.

You go around to the back park, the DJs are playing,

Parkın arka tarafına girersiniz, Dj'ler çalıyorlar,

there's a basketball game going on,

devam eden bir basketbol maçı var

but then you would look at the handball court,

ama sonra hentbol sahasına bakarsınız,

and that handball court would have an amazing graffiti mural,

ve hentbol sahası muhteşem bir grafiti resmine sahip,

I don't know if it's from Keith Haring or Fab 5 Freddy.

Keith Haring mi yoksa Fab 5 Freddy mi bilmiyorum.

I was instantly attracted to the creative.

Anında yaratıcılığa ilgi duydum.

Music has been my therapy since day one.

Müzik ilk günden beri benim terapim oldu.

Anytime I get stressed out,

Ne zaman strese girsem

I go to the arts, I go to creativity, I go to music.

sanata gidiyorum yaratıcılığa, müziğe gidiyorum.

Music makes people feel hugged, people feel loved.

Müzik insanları kucaklıyor, onları seviliyor hissettiriyor.

And then I remember one of my uncles saying,

Ve amcamın bir sözünü hatırlıyorum,

"You should get into producing," I'm like, "What's producing?"

"Prodüksiyon yapmalısın," Benim gibi, "Prodüksiyon nedir?"

You know, it started as a family-owned business,

Bir aile işi olarak başladı,

because Ruff Ryders was created by my family.

çünkü Ruff Ryders ailem tarafından yaratıldı.

It gave you DMX, it gave you Eve,

Size DMX'i, EVE'yi verdi.

it gave you Drag-On, it gave you The LOX.

size Drag-On'u, LOX'u verdi.

I've gotten every accolade in music that one can get.

Müzikte birinin alabileceği tüm övgüleri aldım.

It just came to the point where it's like, "You know what?

Hatta artık şu noktaya geldim: "Karar verdim,

I'm no longer going to have fun with this unless I'm able to give back."

geri veremediğim sürece artık bununla eğlenmeyeceğim. "

You know, The Dean Collection started for me to create a museum for my family

Dean Koleksiyonu aileme bir müze yaratmam için başladı

and our name.

ve ismimiz.

Something that my kids would have to be responsible

Çocuklarımın nesiller boyu aktarması için

to pass through generations.

sorumlu olması gerekecek bir şey.

I said, "Wait a minute,

"Bir dakika bekle,

Dean Koleksiyonu sadece Dean Koleksiyonu için değil,

The Dean Collection is not just for The Dean Collection,

The Dean Collection is for everyone."

Dean Koleksiyonu herkes için.

There are some galleries now and places you walk in,

Şu anda girdiğiniz bazı galeriler ve mekanlar var,

if you don't have 50,000, there's nothing to talk about.

50.000'iniz yoksa, konuşacak bir şey de yok.

And I felt that a lot of people were using that as an excuse

Ve birçok insanın bunu bir bahane olarak kullandığını hissettim,

to exit art.

sanattan ayrılmak için.

They feel that art is only for rich people.

Sanatın sadece zenginler için olduğunu düşünüyorlar.

Whoa.

Vay canına.

We've got to stop this, we've got to fix this.

Bunu durdurmalıyız, bunu düzeltmeliyiz.

And that's what made me and my wife say,

benim yaptığım ve karımın söylediği buydu.

you know, we have to create an entry point to the younger generation

genç nesillere bir giriş noktası yaratmalıyız;

that didn't understand the art world,

sanat dünyasından anlamayan,

didn't have their seat at the table,

masada yeri olmayan gençlere,

and then we started "No Commissions."

ve sonra "Komisyon Yok"a başladık.

It's a big event,

Büyük bir etkinlikti,

you got 30-something-thousand RSVPs a night.

bir gecede 30 bini aşkın LCV vardı.

The drinks are free, the food is free,

İçecekler, yemekler ücretsiz,

the concert's free.

konserler ücretsiz.

The education is free,

Eğitim ücretsiz,

and I feel that education should be free.

ve eğitimin ücretsiz olması gerektiğini hissediyorum.

We went to Shanghai, we went to London,

Şanghay'a gittik, Londra'ya gittik,

we went to Berlin,

Berlin'e gittik,

we did it right in my backyard in the South Bronx.

Güney Bronx'taki arka bahçemde yaptık.

You can come in to "No Commissions"

"Komisyon Yok"a katılabilir

and get something for a couple of bucks,

ve birkaç kuruş karşılığında bir şeyler alabilirsiniz

or a couple hundred thousand.

veya birkaç yüz bin.

There's a tier for every person that has love for art.

Sanat sevgisi olan her insan için bir aşama vardır.

And what we're doing is something totally different from a gallery.

Yaptığımız şey galeriden tamamen farklı bir şey.

The artists keep 100 percent of the sales.

Sanatçılar satışların yüzde 100'ünü elinde tutuyor.

But what about after "No Commissions,"

Peki ya "Komisyon Yok"tan sonra

how can you sustain, how can you move forward

nasıl devam edebilirsiniz, nasıl ilerleyebilirsiniz,

without having to be trapped to sell your soul?

ruhunuzu satmak için hapsolmanıza gerek kalmadan?

I was a part of the sale with my brother Sean "Diddy" Combs,

Kardeşim Sean "Diddy" Combs ile satışın bir parçasıydım,

the 21-million-dollar purchase,

21 milyon dolarlık satın alımın,

which made Kerry James Marshall

Kerry Jame Marshall'ı

the highest-selling African American living artist to today.

bugüne kadar en çok satan yaşayan Afro-Amerikan sanatçısı yapan satışın.

I'm like, "Man, you just broke the record,"

Ben "Adamım, rekoru kırdın" diyordum

and the artist was like,

ve sanatçı şöyleydi,

"Yeah, I don't know whether to be happy or to be sad."

"Evet, mutlu mu yoksa üzgün mü olmalıyım bilmiyorum."

He first sold that work, it was under 100,000.

İlk önce o eseri sattı, 100.000'in altındaydı.

So imagine a work that you made for under 100,000

100.000'in altında yaptığınız bir eseri hayal edin,

is now being sold for 21 million,

şu anda 21 milyona satılıyor,

and you had to sit home and watch this.

ve evde oturup bunu izlemek zorundaydınız.

And you couldn't even participate five percent.

Ve yüzde beş'in bile parçası olamadınız.

When you look at it,

Ona baktığınızda

I'm a producer, I'm a songwriter,

ben yapımcıyım, şarkı sözü yazarıyım.

every time it's played on the radio,

Şarkım radyoda her çaldığında

I get paid.

bana para ödenir.

Every time it's played in a movie,

Bir filmde her çaldığında

I get paid.

bana para ödenir.

Every time it plays, period,

Kısaca her çalışında

I get paid.

bana para ödenir.

Visual artists, they only get paid once.

Görsel sanatçılar, sadece bir kez ödeme alırlar.

How, when paintings are sold and traded multiple times?

Nasıl tablolar birden fazla kez satılıp takas edilir?

And that's that artist's lifetime work,

İşte bu sanatçının yaşam boyu çalışması,

that other people are making 10, 15,

diğer insanlar onu yaratan sanatçıdan

sometimes 100 times more than the artist that created it.

10, 15, bazen 100 kat daha fazla kazanır.

So I created something called the Dean's Choice,

Dean'ın Seçimi diye bir şey yarattım,

where if you're a seller,

eğer bir satıcıysanız

or a collector,

veya bir koleksiyoncu

and you bring in your work into, let's say, Sotheby's,

ve para kazanmaya zorlarsanız, mesela Sotheby's'te,

there's a paper that's there that says, "Hey, guys, you know,

orada bir kağıt var diyor ki, "Hey, çocuklar, biliyorsunuz,

this artist is still living.

bu sanatçı hâlâ yaşıyor.

You've made 300 percent on your investment

Bu sanatçı ile çalışarak

by working with this artist.

yatırımınıza yüzde 300 kazandınız.

You can choose to give the artist whatever you want of the sale."

Satıştan ne kadar pay isterseniz sanatçıya o kadar vermeyi seçebilirsiniz."

I think that even if five people did it,

Bence, beş kişi yapsa bile,

it'll start to change everything in the arts.

sanattaki her şeyi değiştirmeye başlayacaktır.

And this is happening in Europe already.

Ve bu zaten Avrupa'da oluyor.

It happens in the music industry,

Müzik endüstrisinde oluyor,

it's called publishing.

buna yayıncılık denir.

And artists are able to survive,

Ve sanatçılar hayatta kalabilirler,

musicians are able to survive,

müzisyenler hayatta kalabilir,

years after years,

yıllar sonra,

off of the residual income of their publishing.

yayınlarının kalan gelirinden kurtulabilirler.

So how can we take something that brings creatives together,

Peki, yaratıcıları bir araya getiren şeyi nasıl elde ederiz?

and celebrate each other?

ve birbirimizi nasıl kutlarız?

Myself and Timbaland have been working on this idea

Ben ve Timbaland yaklaşık üç yıldır

called Verzuz for about three years now.

Verzuz adlı bu fikir üzerinde çalışıyoruz.

Then this trying time came,

Sonra deneme zamanı geldi

and everybody started going to social media

ve herkes sosyal medyaya katılmaya başladı,

to express themselves.

kendilerini ifade etmek için.

So what we did was I played my top songs,

Yaptığımız şey, en iyi şarkılarımı çalmaktı,

he played his top songs,

o en iyi şarkılarını çaldı,

and we went on Instagram Live.

ve Instagram Live'a geçtik.

(Video) (Laughter)

(Video) (Kahkaha)

Timbaland: You having fun?

Timbaland: Eğleniyor musunuz?

This is so good for the culture.

Bu kültür için çok iyi.

SB: A lot of people like to say "battle,"

SB: Birçok insan "savaş" demeyi sever,

we pulled back off of that word "battle,"

"savaş" kelimesini geri çektik,

because we're battling enough in the world today.

çünkü bugün dünyada yeterince savaş var.

Buna eğitim kutlaması diyoruz.

We call it educational celebration.

I think we're on our ninth or tenth one.

Sanırım dokuzuncu ya da onuncu sıradayız.

Me and Timbaland started out with 20,000 people.

Ben ve Timbaland 20.000 kişiyle başladık.

As of yesterday, 750,000 people in one room.

Dün itibariyle tek salonda 750.000 kişi vardı.

So, we have this thing called the "Verzuz Effect."

Yani "Verzuz Etkisi" diye adlandırılan bu şeye sahibiz

And the "Verzuz Effect" is what happens to the artist

Ve "Verzuz Etkisi," Verzuz'a katkıda bulunduktan sonra

after they contribute to Verzuz.

sanatçıya olan şey.

We can go to the Babyface and Teddy Riley.

Babyface ve Teddy Riley'ye gidebiliriz.

They both went up millions of views.

İkisi de milyonlarca görüntülemeye çıktı.

Both of their songs reentered the charts.

Her iki şarkı da listelere tekrar girdi.

And then we look at the first ladies Verzuz,

Sonra Verzuz'un first leydilerine bakıyoruz

and both Erykah Badu and Jill Scott

ve hem Erykah Badu hem de Jill Scott

have seven positions in the top 20 charts.

top 20 listesinde yedi pozisyona sahipler.

This is the Verzuz Effect.

Bu Verzuz Etkisi.

You know, billions and billions and billions of impressions.

Milyarlarca, milyarlarca ve milyarlarca etkiler.

This is something I've never seen before.

Bu daha önce hiç görmediğim bir şey.

And I felt that these artists are getting their flowers today,

Bu sanatçıların bugün çiçeklerini aldıklarını hissettim,

which is a great thing, while they can smell them.

onlar çiçekleri kokluyorken bu harika bir şey.

This was personal for me,

Bu benim için kişiseldi

because many a times I've been counted out,

çünkü birçok kez dikkate alınmadım,

I've been hot and cold 100 times.

100 kez sıcak ve soğuktum.

You still have to understand the business as an artist,

Hâlâ bir sanatçı olarak olmayı hak ettiğiniz seviyeye yükseltmek için

to elevate to your level that you deserve to be.

işten anlamak zorundasınız.

Because most creatives, we're very emotional,

Çünkü biz yaratıcıların çoğu çok duygusalız.

we're very "let somebody else handle that, I want to stick to this."

"Başkasının idare etmesine izin ver, buna ısrar ediyorum" diyenlerdeniz.

But not only creativity is key, education is key,

Ancak sadece yaratıcılık değil, eğitim de çok önemli,

which is the reason why I went back to school

okula geri gitmemin sebebi de

to sharpen my pencil in my mid-30s.

30'ların ortalarında kalemimi keskinleştirmek için.

We have to know our business.

İşimizi bilmek zorundayız.

But it's going to take us digging in a little deeper

Ama bu bizi biraz daha derine kazmaya götürecek

ve kendimizi hazırlamak için ihtiyacımız olan bilgiyi ortaya çıkaracak,

and pulling out the knowledge that we need to prepare ourselves

for this world that's waiting to take advantage of the creatives.

yaratıcılardan faydalanmayı bekleyen bu dünya için.

Sonra daha iyi seçimler yapabiliriz,

Then we can make better choices,

then we can end that conversation of artists dying poor.

o zaman yoksul ölen sanatçıların muhabbetine son verebiliriz.

If we're not protecting the arts,

Eğer sanatları korumazsak

we're not protecting our future,

geleceğimizi koruyamayız,

we're not protecting this world.

bu dünyayı koruyamayız.

Creativity heals us.

Yaratıcılık bizi iyileştirir.

What's these shades closing for?

Bu perdeler ne için kapanıyor?

Time out.

Zaman doldu.

(Scoffs)

(Puff)

Voice: I kind of like that. That was cool.

Ses: Ben beğendim. Çok iyiydi.

SB: (Laughs)

SB: (Gülüyor)