Al Gore: This Is the Moment to Take On the Climate Crisis | TED

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Al Gore: Çok teşekkür ederim.

Al Gore: Thank you very much.

Whitney Pennington Rodgers: Hi, Al. Thank you so much for being here.

Whitney Pennington Rodgers: Merhaba, Al. Geldiğin için çok sağol.

Az önce belirttiğim gibi, geçen sonbahar Climate Countdown’da

Just as I mentioned,

you gave a rousing talk at Climate Countdown last fall

about all of the things that we need to do

iklim değişikliğini dönüştürmek ve işleri yoluna koymak için

to transform climate change and to turn things around here.

yapmamız gereken her şey hakkında heyecan verici bir konuşma yapmıştın.

What would you say is the state of play with climate action now, six months later?

Altı ay sonra, şimdi iklim hareketinin gidişatı hakkında ne söylersin?

AG: Well, thanks in part to many of the people

AG: TED topluluğunun bir parçası olan birçok kişi sayesinde,

that are part of the TED community,

we've seen tremendous progress in the development of affordable,

düşük maliyetli, ucuz güneş ve rüzgâr enerjisinin,

cheap, solar electricity, wind electricity,

elektrikli araçların, pillerin,

electric vehicles, batteries,

yenileyici tarımın, ilerleme kaydeden yeşil hidrojenin

regenerative agriculture, green hydrogen is coming along,

ve sürdürülebilir ormancılığın gelişiminde

sustainable forestry.

muazzam bir ilerleme gördük.

But unfortunately,

Fakat maalesef,

the crisis is getting much worse,

iklim krizi giderek kötüleşiyor,

much faster than predicted.

hem de tahmin ettiğimizden çok daha hızlı bir şekilde.

And it is getting worse at a rate faster

Bu çözümleri uygulama hızımızdan

than the rate at which we're deploying these solutions.

çok daha hızlı bir şekilde kötüleşiyor.

We have everything we need,

İhtiyacımız olan her şeye sahibiz,

save sufficient political will.

yeterli siyasi irade hariç.

It's been that way for a while.

Bir süredir böyle.

And just since the Glasgow conference,

Sadece Glasgow konferansından beri,

we have seen a lot of backsliding

yanlışa birçok kez düşüldüğünü gördük

and we've seen financial institutions,

ve finansal kurumların,

banks and large investors,

bankaların ve büyük yatırımcıların,

pumping more and more and more money into more and more fossil fuels.

giderek daha fazla fosil yakıtlara para akıttığını gördük.

It is quite literally insane.

Resmen delilik.

Today, we will put another 162 million tonnes

Bugün, gezegeni saran ince atmosfer tabakasına

into the thin shell of atmosphere surrounding the planet.

bir 162 milyon ton daha koyacağız.

And the accumulated amount now traps as much extra heat

Biriken bu miktar ise her 24 saatte bir patlayan

as would be released by 600,000 Hiroshima-class atomic bombs

600.000 Hiroşima atom bombasına denk gelen

exploding every 24 hours.

ekstra ısıyı hapsediyor.

Just, you know, 95 miles northeast of here

Lytton, British Columbia’da,

in Lytton, British Columbia,

buranın sadece 152 kilometre kuzeydoğusunda

it reached 121.3 degrees less than a year ago.

sıcaklıklar bir yıldan daha az bir süre önce 121.3 fahrenhayt dereceye ulaştı.

49.6 Celsius.

Yani 49.6 santigrat dereceye.

More than 80 all-time high temperature records

80′den fazla tüm zamanların en yüksek sıcaklık rekoru

were broken here in British Columbia just in less than a year ago.

sadece bir yıldan daha az bir süre önce burada, British Columbia’da kırıldı.

One day later, by the way, the entire town burned up.

Bir gün sonra, sözü açılmışken, tüm kasaba kasıp kavruldu.

Yesterday, massive death in the Philippines

Dün de Filipinler’de iklim krizinden kaynaklanan

from another superstorm fueled by the climate crisis.

başka bir süper fırtınadan dolayı çok fazla kayıp verildi.

Chile just yesterday declared a drought emergency.

Şili daha dün kuraklık tehlikesi ilan etti.

But we are seeing the development of the solutions.

Ama tabii çözümlerin gelişimini de görüyoruz.

Unfortunately, the financial interest,

Maalesef, mali çıkarlar ve fosil yakıt şirketleri

the fossil fuel companies,

have captured the policy-making process in key countries

kilit ülkelerdeki politika oluşturma süreçlerini ele geçirdi

and have intentionally zombified as many people as they can

ve yanlış olduğunu bildikleri hatalı mesajlaşmalar ile

around the world

with false messaging that they knew was false.

dünya genelinde olabildiğince çok kişiyi zombileştirdiler.

They knew it,

Biliyorlardı,

it's been proven to a fare-thee-well.

tamamen kanıtlandı.

And as a consequence,

Bu nedenle

our political decision-making process in key countries

kilit ülkelerdeki siyasi karar verme sürecimiz

is locked, paralyzed.

kilitlendi ve felç oldu.

So the political will necessary to break through this

Dolayısıyla bunu kırmak için gerekli siyasi irade

has to be expressed in a much more effective way.

çok daha etkili bir şekilde ifade edilmeli.

We are nearing a political event horizon.

Siyasi bir olayın ufkuna yaklaşıyoruz.

And in the United States, JP Morgan Chase, Citi, Wells Fargo ...

Amerika Birleşik Devletleri’nde JP Morgan Chase, Citi, Wells Fargo...

Others, Bank of America, Royal Bank of Canada here ...

Diğerleri de Bank of America, burada ise Royal Bank of Canada...

Several banks in Canada joined the Net-Zero Banking Alliance,

Kanada’daki birçok banka Net-Sıfır Bankacılık Birliği’ne katıldı

and then last year they doubled the amount of money

ve sonra da fosil yakıtların en kirli şekli olan

pumped into the tar sands,

katranlı kuma akıttıkları parayı ikiye katladılar.

which is the dirtiest form of fossil fuels.

You know, when junkies

Uyuşturucu bağımlıları, bilirsiniz işte,

can't use the veins in their arms and legs anymore,

kol ve bacaklarındaki damarları artık kullanamadığında

they shoot between their toes.

ayak baş parmaklarının arasını kullanır.

That's what the tar sands is like.

Katranlı kumlar da böyledir.

So I want to say

Bu yüzden bunun gerekeni yapma zamanı

that this is a moment when we have to rise to this occasion.

olduğunu söylemek istiyorum.

Abraham Lincoln said the occasion is piled with difficulty,

Abraham Lincoln zamanın zorlukla,

piled high with difficulty,

güçlükle dolu olduğunu

and we have to rise with the occasion.

ve gerekeni yapmamız gerektiğini söylemişti.

As our case is new, we must think anew and act anew.

Bizim durumumuz yeni olduğundan yeniden düşünmeli ve davranmalıyız.

We have to find ways to solve the democracy crisis

İklim krizini çözmek için

demokrasi krizini çözmenin yollarını bulmalıyız.

in order to solve the climate crisis.

(Applause)

(Alkış)

WPR: Well, you know, I think with the war in Ukraine,

WPR: Pekâlâ, bence Ukrayna’daki savaş ile de

we're now seeing the question of energy security being brought center-stage.

enerji güvencesi probleminin ilgi odağı olduğunu görüyoruz.

And I'm curious what you think that will do in terms of accelerating

Enerji iletimini hızlandırmak veya yavaşlatmak bakımından

or decelerating the energy transition?

ne olacağını düşündüğünüzü merak ediyorum.

AG: Yeah, well, this should be a moment of global epiphany.

AG: Pekala. Bu, küresel bir aydınlanma anı olmalı.

This is a fossil fuel war, as many have said.

Birçok kişinin de söylediği gibi bu, bir fosil yakıt savaşı.

And the timidity of some European countries, understandably,

Bazı Avrupa ülkelerinin çekingenliğinin

açıkça Rus doğal gazı ve petrolüne bağımlı olmalarından kaynaklanması da

because they are so dependent on Russian gas and oil,

is another consequence of our dependence.

bizim bağımlılığımız başka bir sonucu.

And then we see this horrible scene

Sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin

where the United States goes begging other petrostates,

Suudi Arabistan, Venezuela ve İran gibi diğer petrol ülkelerine

like Saudi Arabia and Venezuela and Iran,

daha fazla fosil yakıt çıkarmaları için yalvardığı

to pump up more and more fossil fuels.

bu korkunç sahneyi görüyoruz.

We should see this as a threat to national security and global security.

Bunu küresel ve ulusal güvenliğe birer tehdit olarak görmeliyiz.

It is a threat to disadvantaged communities.

Bu, dezavantajlı toplumlara karşı birer tehdit.

I mean, the coal pollution from burning fossil fuels

Demek istediğim, fosil yakıt yakmaktan oluşan

kills nine million people every year.

kömür kirliliği her yıl 9 milyar insanı öldürüyor.

A large multiple of the number of people killed by COVID

COVID’den ölen insan sayısının büyük bir bölümü,

are killed annually by the particulate pollution

her yıl fosil yakıtlardan kaynaklanan partikül kirliliğinden ölüyor.

that comes from fossil fuels.

We can save money,

Para biriktirebiliriz,

we can fight inflation, by the way.

bu arada enflasyonla da savaşabiliriz.

The sustainability revolution,

Yenilenebilir enerjiyi de içeren sürdürülebilirlik devrimi

including renewable energy, is massively deflationary.

fazlasıyla deflasyonal.

The cost continues to go down.

Masraflar inmeye devam eder.

There are multiple reasons why we should see this

Büyük bir değişiklik yapmak ve fosil yakıtlardan kurtulmak için

as a moment of decision

bunu neden bir karar anı olarak görmemiz gerektiğinin

to make a big change and get off of fossil fuels.

birçok nedeni var.

We can't keep pumping more and more money in pursuit of short term profit

Kısa dönem kârı arayışıyla insanlığın geleceğini yok eden eylemlere

in activities that are destroying the future of humanity.

daha fazla para akıtmaya devam edemeyiz.

This is not a time for moral cowardice.

Medeni cesaretsizliğin zamanı değil.

This is not a time for surrender

İnsanlığın kaderine teslim olma

and reckless indifference to the fate of humanity.

ve pervasız umursamazlığın sırası değil.

WPR: I think in thinking about this being a time for change,

WPR: Bence bunun bir değişim zamanı olduğunu düşünerek

the IPCC recently put out a report

IPCC, yakın bir zamanda eğer virajı dönmek istiyorsak

where they said that if we do want to come around the bend,

karbondioksit seviyesinin zirve yapmasını görmek için

that we have until 2025 to see CO2 levels peak.

2025′e kadar zamanımız olduğunu söyleyen bir rapor yayımladı.

I mean, that's just three years from now.

Sadece üç sene var.

How realistic do you think that actually?

Bunun ne kadar gerçekçi olduğunu düşünüyorsunuz?

AG: Well, actually, what they said,

AG: Aslında söyledikleri şey

it needs to peak between 2020 and no later than 2025, yes.

2020 ile 2025 arasında zirve yapması gerektiği, evet.

First, let me share some good news from that dire IPCC report.

Önce, o korkunç IPCC raporundan bazı iyi haberler paylaşayım.

They also said if we reach net-zero, true net-zero,

Tam anlamıyla net-sıfıra ulaşırsak

then the temperatures on our planet will stop going up

üç ila beş sene kadar kısa bir süre içinde

with a lag of as little as three to five years.

gezegenimizdeki sıcaklıkların yükselmesinin duracağını da söylüyorlar.

And if we stay at net-zero,

Net-sıfırda kalırsak eğer,

half of the human-caused CO2 in the atmosphere

atmosferdeki insan kaynaklı karbondioksitin yarısı

will fall out of the atmosphere in as little as 25 to 30 years.

25 ile 30 sene kadar kısa bir sürede atmosferden kaybolacak.

We have the technologies, we have the solutions,

Teknolojiye sahibiz, çözüme sahibiz,

we have the ability to stop this progressive destruction

insanlığın geleceğinin bu ilerleyici tahribatını durdurma

of the future of humanity and start the long healing process.

ve uzun iyileşme sürecine başlama kabiliyetine sahibiz.

But we have to break through the capture of our political systems.

Fakat siyasi sistemlerimizin esaretinden kurtulmak zorundayız.

Boykotların işe yaramadığını söylüyorlar.

They say boycotts don't work.

Should we boycott all of these banks and all of these financial institutions?

Tüm bu bankaları ve finansal kurumları boykot mu etmeliyiz?

(Applause)

(Alkış)

You know, scientists, climate scientists,

Bilim insanlarından, iklim bilimcilerinden bazıları

some of them announced last week and started doing this,

geçen hafta bir bildirimde bulundular ve bunu yapmaya başladılar:

gluing themselves to the doors,

kendilerini kapılara,

to the gates of these fossil fuels facilities.

bu fosil yakıt tesislerinin kapılarına yapıştırdılar.

If climate scientists have reached the conclusion

İklim bilimcileri, eğer biz insanlar

that more facts and more data and more research is of absolutely no good

sadece kâra önem veren büyük, muazzam çevre kirleticilerin elinden

unless we, the people, can find the means

hür irademizin esaretini kurtarma yolunu bulamadığımız sürece

to break through the imprisonment of our self-determination

daha fazla gerçeğin, verinin ve araştırmanın

on the part of large, massive polluters who are just looking at profits,

bir önemi olmadığı kanısına vardılar

then the scientists say they have to go into the streets.

bu yüzden bilim insanları sokağa çıkmaları gerektiğini söylüyorlar.

So I'm sorry to get all hot and charged-up about this.

Bu konuda çok hararetli ve coşkulu olduğum için üzgünüm.

WPR: I think everyone appreciates it.

WPR: Bence herkes takdir ediyor.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahürat)

AG: But yes, what the IPCC report --

AG: Ama evet, IPCC raporunun --

I mean, you know, it's an asymptotic curve

demek istediğim, bilirsiniz işte, mutlak paniğe gittikçe yaklaşan

that gets closer and closer to absolute panic, OK?

asimptotik bir eğri olduğu.

And all the reports are very similar.

Bütün raporlar da çok benzer.

This is real.

Gerçek bu.

You know, Voltaire once said, if you can convince people of absurdities,

Voltaire bir keresinde insanlara saçmalıklara inandırabilirseniz

you can convince them to commit atrocities.

onları zulüm yapmaya da ikna edebileceğinizi söylemişti.

We are seeing that in Ukraine today.

Bugün bunu Ukrayna’da görüyoruz.

We are seeing that on a global basis

Bunu, insanlığın geleceğine karşı

with this reckless indifference to the future of humanity.

bu pervasız umursamazlık ile beraber küresel bazda görüyoruz.

What will we say to the next generations

Geriye dönüp baktıklarında bunu yapma fırsatımız olduğunu gördüklerinde

when they look back and see, you had the chance to do this?

gelecek nesillere ne diyeceğiz?

We have the means.

İmkanlara sahibiz.

The International Energy Agency,

Uluslararası Enerji Ajansı,

says that in order to cut emissions by 50 percent in 2030,

2030′a kadar emisyonları %50 azaltmak için

we have all of the technologies we need,

işe yarayacağı kanıtlanan tam gelişmiş dağıtım planları ile birlikte

fully developed, with deployment plans that have been proven to work.

ihtiyacımız olan tüm teknolojilere sahip olduğumuzu söylüyor.

For the next 50 percent between 2030 and 2050,

2030 ile 2050 yılları arasında sonraki %50 için de

all of the technologies are in various stages of development.

tüm teknolojiler çeşitli gelişim aşamalarında.

They can be ready if we decide to develop them quickly enough,

Yeterince hızlı bir şekilde geliştirmeye karar verirsek eğer hazır olabilirler,

they will be ready.

hazır olacaklar da.

We have to stop destroying our future.

Geleceğimizi mahvetmeyi bırakmalıyız.

It sounds so simple,

Kulağa çok basit geliyor

but we have to break through this paralysis.

ama bu felçten kurtulmak zorundayız.

WPR: Well, we have to break through this paralysis.

WPR: Bu felçten kurtulmak zorundayız.

Ladies and gentlemen, Al Gore.

Bayanlar ve baylar, Al Gore.

AG: I have one other thing to say, and I've said this before.

AG: Söyleyecek bir şeyim daha var ve bunu daha önce de söyledim.

Do not give up hope.

Umudunuzu kesmeyin.

And remember always,

Daima şunu hatırlayın:

that political will is itself a renewable resource.

siyasi iradenin kendisi de yenilenebilir bir kaynak.

Thank you.

Teşekkür ederim.

WPR: Thank you so much, Al.

WPR: Çok teşekkürler, Al.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahürat)