Al Gore: This Is the Moment to Take On the Climate Crisis | TED

Translator: Nguyễn Huệ Anh Reviewer: My Den

Al Gore: Thank you very much.

Al Gore: Cảm ơn rất nhiều.

Whitney Pennington Rodgers: Hi, Al. Thank you so much for being here.

Whitney Pennington Rodgers: Xin chào Al. Cảm ơn vì đã tới đây.

Just as I mentioned,

Như tôi đã đề cập,

you gave a rousing talk at Climate Countdown last fall

bạn đã có buổi nói chuyện ấn tượng vào năm ngoái

about all of the things that we need to do

về những thứ ta cần làm

to transform climate change and to turn things around here.

để chuyển đổi biến đổi khí hậu và thay đổi mọi thứ xung quanh.

What would you say is the state of play with climate action now, six months later?

Bạn sẽ nói gì về tình trạng hành động cho khí hậu bây giờ, sáu tháng sau?

AG: Well, thanks in part to many of the people

AG: Vâng, một phần cảm ơn tới rất nhiều người

that are part of the TED community,

là một phần của cộng đồng TED,

we've seen tremendous progress in the development of affordable,

chúng ta đã thấy nỗ lực to lớn trong sự phát triển về

cheap, solar electricity, wind electricity,

năng lượng mặt trời, năng lượng gió giá rẻ,

electric vehicles, batteries,

xe điện, pin,

regenerative agriculture, green hydrogen is coming along,

nền nông nghiệp tái sinh, hydrogen xanh và sắp tới đây,

sustainable forestry.

nền lâm nghiệp bền vững.

But unfortunately,

Tuy nhiên,

the crisis is getting much worse,

cuộc khủng hoảng đang trở nên tệ hơn,

much faster than predicted.

nhanh hơn dự kiến.

And it is getting worse at a rate faster

và nó đang tệ hơn ở mức độ nhanh hơn

than the rate at which we're deploying these solutions.

mức độ triển khai những giải pháp của chúng ta.

We have everything we need,

Ta có tất cả mọi thứ ta cần,

save sufficient political will.

tiết kiệm đủ ý chí chính trị.

It's been that way for a while.

Nó đã như vậy một thời gian.

And just since the Glasgow conference,

Và chỉ từ khi hội nghị Glasgow,

we have seen a lot of backsliding

ta đã thấy rất nhiều sự tái phạm

and we've seen financial institutions,

và ta đã thấy nhiều tổ chức kinh tế,

banks and large investors,

ngân hàng và các nhà đầu tư lớn,

pumping more and more and more money into more and more fossil fuels.

bơm thêm thật nhiều, thật nhiều tiền vào nguyên liệu hoá thạch.

It is quite literally insane.

Điều đó thực sự hơi điên rồ.

Today, we will put another 162 million tonnes

Hôm nay, chúng ta sẽ đưa 162 tấn khác

into the thin shell of atmosphere surrounding the planet.

vào lớp vỏ không khí mỏng bao quanh trái đất.

And the accumulated amount now traps as much extra heat

Và lượng đã tích luỹ giờ tích thêm hơi nóng

as would be released by 600,000 Hiroshima-class atomic bombs

tương đương 600.000 bom nguyên tử ở Hiroshima

exploding every 24 hours.

nổ tung mỗi 24 giờ.

Just, you know, 95 miles northeast of here

Chỉ từ 95 dặm về phía đông bắc từ nơi đây

in Lytton, British Columbia,

ở Lytton, British Columbia,

it reached 121.3 degrees less than a year ago.

đã đạt mức 121,3 độ ít hơn 1 năm trước.

49.6 Celsius.

49,6 độ C.

More than 80 all-time high temperature records

Hơn 80 kỉ lục luôn ở mức nhiệt độ cao

were broken here in British Columbia just in less than a year ago.

bị phá vỡ ở đây tại British Columbia chỉ trong ít hơn 1 năm.

One day later, by the way, the entire town burned up.

Một ngày sau, nhân tiện, nguyên một thị trấn bị thiêu rụi.

Yesterday, massive death in the Philippines

Hôm qua, lượng lớn cái chết ở Philippines

from another superstorm fueled by the climate crisis.

từ một siêu bão khác được tạo nên từ khủng hoảng khí hậu.

Chile just yesterday declared a drought emergency.

Chỉ mới ngày hôm qua Chile tuyên bố khẩn cấp về một đợt hạn hán.

But we are seeing the development of the solutions.

Nhưng chúng ta đang chứng kiến những tiến triển về mặt giải pháp.

Unfortunately, the financial interest,

Tiếc thay, lợi nhuận kinh tế,

the fossil fuel companies,

các công ty hoá thạch,

have captured the policy-making process in key countries

đã chiếm lấy quá trình hoạch định chính sách ở những quốc gia chủ chốt

and have intentionally zombified as many people as they can

và cố tình huỷ hoại nhiều người nhất có thể

around the world

quanh thế giới này

with false messaging that they knew was false.

với thông điệp giả tạo mà họ biết là không đúng sự thật.

They knew it,

Họ biết điều đó,

it's been proven to a fare-thee-well.

Nó đã được chứng minh một cách hoàn hảo.

And as a consequence,

Và kết quả là,

our political decision-making process in key countries

quyết định chính trị của chúng ta-quá trình xây dựng ở những đất nước trọng điểm

is locked, paralyzed.

bị khoá chặt, làm tê liệt.

So the political will necessary to break through this

Vì vậy ý chí chính trị cần phải phá vỡ điều này

has to be expressed in a much more effective way.

cần phải thể hiện theo hướng có hiệu quả hơn.

We are nearing a political event horizon.

Chúng ta đang tiến gần một chân trời sự kiện chính trị.

And in the United States, JP Morgan Chase, Citi, Wells Fargo ...

Và ở Hoa Kỳ, JP Morgan Chase, Citi, Wells Fargo ...

Others, Bank of America, Royal Bank of Canada here ...

Các ngân hàng khác như Ngân hàng Hoa Kỳ, Ngân hàng Hoàng gia Canada...

Several banks in Canada joined the Net-Zero Banking Alliance,

Một vài ngân hàng ở Canada tham gia Liên minh Dịch vụ ngân hàng Net-Zero,

and then last year they doubled the amount of money

và rồi vào năm ngoái họ nhân đôi lượng tiền

pumped into the tar sands,

bơm thêm cát dầu,

which is the dirtiest form of fossil fuels.

một trong những loại bẩn nhất của hoá thạch.

You know, when junkies

Bạn biết rằng khi những kẻ nghiện rượu

can't use the veins in their arms and legs anymore,

không thể sử dụng tĩnh mạch ở tay và chân nữa,

they shoot between their toes.

họ tự bắn vào chân của mình,

That's what the tar sands is like.

Cát dầu cũng như vậy.

So I want to say

Vậy nên tôi muốn nói rằng

that this is a moment when we have to rise to this occasion.

đây là lúc chúng ta cần nỗ lực khắc phục vấn đề.

Abraham Lincoln said the occasion is piled with difficulty,

Abraham Lincoln đã nói rằng thời cơ đi cùng với khó khăn,

piled high with difficulty,

khó khăn chồng chất,

and we have to rise with the occasion.

và chúng ta phải cố gắng.

As our case is new, we must think anew and act anew.

Nếu trường hợp của chúng ta là mới, ta cần nghĩ mới và hành động mới lạ.

We have to find ways to solve the democracy crisis

Ta cần tìm cách giải quyết khủng hoàng dân chủ

in order to solve the climate crisis.

để giải quyết khủng hoảng môi trường.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

WPR: Well, you know, I think with the war in Ukraine,

WPR: Vâng, tôi đang nghĩ về chiến tranh ở Ukraine,

we're now seeing the question of energy security being brought center-stage.

ta đang thấy những thắc mắc về an ninh năng lượng được đưa lên hàng đầu.

And I'm curious what you think that will do in terms of accelerating

Và tôi tò mò bạn nghĩ điều đó ảnh hưởng gì tới việc gia tăng

or decelerating the energy transition?

hay làm giảm việc chuyển đổi năng lượng?

AG: Yeah, well, this should be a moment of global epiphany.

AG: Vâng, đây nên là một khoảnh khắc thức tỉnh toàn cầu.

This is a fossil fuel war, as many have said.

Đây là một chiến tranh nhiên liệu, như nhiều người đã nói.

And the timidity of some European countries, understandably,

Và sự rụt rè của một số nước Châu Âu, có thể hiểu được,

because they are so dependent on Russian gas and oil,

vì họ quá phụ thuộc vào khí gas và dầu từ Nga,

is another consequence of our dependence.

là một hệ quả khác từ sự phụ thuộc của chúng ta.

And then we see this horrible scene

Và rồi ta chúng kiến cảnh tượng kinh hoàng này

where the United States goes begging other petrostates,

nơi Hoa Kỳ đi van xin các nước dầu khí,

like Saudi Arabia and Venezuela and Iran,

như Ả Rập Xê Út, Venezuela và Iran,

to pump up more and more fossil fuels.

để bơm thêm nhiên liệu hoá thạch.

We should see this as a threat to national security and global security.

Ta nên coi nó như một mối đe doạ đối với an ninh quốc gia và an ninh toàn cầu.

It is a threat to disadvantaged communities.

Nó là một mối đe doạ tới những cộng đồng không có lợi thế.

I mean, the coal pollution from burning fossil fuels

Ý tôi là, ô nhiễm than đá từ việc đốt nhiên liệu hoá thạch

kills nine million people every year.

giết chết chín ngàn người mỗi năm.

A large multiple of the number of people killed by COVID

Một bội số lớn của số người thiệt mạng do COVID

are killed annually by the particulate pollution

bị giết hàng năm bởi sự ô nhiễm từ hạt bụi

that comes from fossil fuels.

đến từ nguyên liệu hoá thạch.

We can save money,

Ta có thể tiết kiệm tiền,

we can fight inflation, by the way.

ta cũng có thể đánh bại lạm phát.

The sustainability revolution,

Cuộc cách mạng bền vững,

including renewable energy, is massively deflationary.

bao gồm năng lượng mới, là một sự giảm phát lớn.

The cost continues to go down.

Giá thành tiếp tục giảm xuống.

There are multiple reasons why we should see this

Có rất nhiều lí do tại sao ta nên xem xét việc này

as a moment of decision

như khoảnh khắc ra quyết định

to make a big change and get off of fossil fuels.

cho một thay đổi lớn và loại bỏ nhiên liệu hoá thạch.

We can't keep pumping more and more money in pursuit of short term profit

Ta không thể cứ tiếo tục bơm thêm thật nhiều tiền để đổi lấy lợi nhuận ngắn hạn

in activities that are destroying the future of humanity.

của những hoạt động đang tiêu diệt tương lai loài người.

This is not a time for moral cowardice.

Đây không phải lúc cho đạo đức hèn nhát.

This is not a time for surrender

Đây không phải lúc cho sự đầu hàng

and reckless indifference to the fate of humanity.

và sự thờ ơ liều lĩnh với số phận của nhân loại.

WPR: I think in thinking about this being a time for change,

WPR: Tôi nghĩ đến việc coi đây như thời điểm để thay đổi,

the IPCC recently put out a report

IPCC mới đây đã có một báo cáo

where they said that if we do want to come around the bend,

nơi họ nói rằng nếu ta thực sự muốn đến gần với điều đó,

that we have until 2025 to see CO2 levels peak.

rằng ta còn tới năm 2025 để nhìn thấy mực độ CO2 chạm đỉnh.

I mean, that's just three years from now.

Ý tôi là, chỉ 3 năm nữa kể từ bây giờ.

How realistic do you think that actually?

Bạn nghĩ thực tế thực sự là như thế nào?

AG: Well, actually, what they said,

AG: Vâng, thật sự, những gì họ nói,

it needs to peak between 2020 and no later than 2025, yes.

nó cần đạt đỉnh trong khoảng 2020 và không quá sau 2025, vâng.

First, let me share some good news from that dire IPCC report.

Đầu tiên, để tôi chia sẻ một vài tin tốt từ báo cáo của IPCC tai hại đó.

They also said if we reach net-zero, true net-zero,

Họ cũng nói rằng nếu ta đạt được net-zero, net-zero thực sự,

then the temperatures on our planet will stop going up

khi đó nhiệt độ ở hành tinh chúng ta sẽ ngừng tăng lên

with a lag of as little as three to five years.

Với mực giảm nhẹ của 3-5 năm.

And if we stay at net-zero,

Và nếu ta giữ vững net-zero,

half of the human-caused CO2 in the atmosphere

một nửa lượng CO2 trong không khí thải ra bởi con người

will fall out of the atmosphere in as little as 25 to 30 years.

sẽ biến mất một ít khỏi không khí tương đương 25-30 năm.

We have the technologies, we have the solutions,

Chúng ta có công nghệ, chúng ta có giải pháp,

we have the ability to stop this progressive destruction

chúng ta có khả năng để ngăn sự phá huỷ dần dần

of the future of humanity and start the long healing process.

tương lai nhân loại và bắt đầu quá trình chữa lành lâu dài.

But we have to break through the capture of our political systems.

Nhưng chúng ta cần phải phá vỡ sự điều khiển của hệ thống chính trị của chúng ta.

They say boycotts don't work.

Họ nói tẩy chay không hiệu quả.

Should we boycott all of these banks and all of these financial institutions?

Ta có nên tẩy chay tất cả các ngân hàng và tất cả các tổ chức tài chính?

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

You know, scientists, climate scientists,

Bạn biết đó, các nhà khoa học, nhà khoa học về khí hậu,

some of them announced last week and started doing this,

một vài trong số họ thông báo vào tuần trước và bắt đầu làm việc này,

gluing themselves to the doors,

dính chặt chính họ vào cánh cửa,

to the gates of these fossil fuels facilities.

vào cánh cổng tới các cơ sở sử dụng hoá thạch.

If climate scientists have reached the conclusion

Nếu các nhà khoa học khí hậu đã đưa đến kết luận

that more facts and more data and more research is of absolutely no good

rằng thêm thông tin, thêm số liệu và thêm nghiên cứu thực sự không tốt

unless we, the people, can find the means

nếu chúng ta, con người, không tìm được cách

to break through the imprisonment of our self-determination

phá vỡ sự giam cầm quyền tự quyết của chúng ta

on the part of large, massive polluters who are just looking at profits,

về phía những người gây ô nhiễm lớn, những người chỉ nhìn vào lợi nhuận,

then the scientists say they have to go into the streets.

rồi những nhà khoa học nói họ phải đi xuống đường.

So I'm sorry to get all hot and charged-up about this.

Vì vậy tôi xin lỗi vì đã nóng nảy và bị kích thích bởi điều này.

WPR: I think everyone appreciates it.

WPR: Tôi nghĩ tất cả đều trân trọng nó. (Tiếng vỗ tay và cổ vũ)

(Applause and cheers)

AG: But yes, what the IPCC report --

AG: Nhưng vâng, về báo cáo của IPCC--

I mean, you know, it's an asymptotic curve

Bạn biết đó, nó là một đường cong tiệm cận

that gets closer and closer to absolute panic, OK?

trở nên hẹp dần và hẹp dần tới sự hoảng sự tuyệt đối, đúng không?

And all the reports are very similar.

Và tất cả những báo cáo rất giống nhau.

This is real.

Đây là sự thật.

You know, Voltaire once said, if you can convince people of absurdities,

Voltaire từng nói, nếu bạn có thể thuyết phục mọi người về những điều phi lý,

you can convince them to commit atrocities.

bạn có thể thuyết phục họ phạm phải tội ác.

We are seeing that in Ukraine today.

Ta đang nhìn thấy điều đó ở Ukraine hôm nay.

We are seeing that on a global basis

Ta đang nhìn thấy ở góc độ toàn cầu

with this reckless indifference to the future of humanity.

với sự thờ ơ liều lĩnh này đối với tương lai của nhân loại.

What will we say to the next generations

Ta sẽ nói gì với các thế hệ sau này

when they look back and see, you had the chance to do this?

khi chúng nhìn lại và thấy ta đã có cơ hội để làm điều đó?

We have the means.

Chúng ta có khả năng.

The International Energy Agency,

Cơ quan Năng lượng Quốc tế,

says that in order to cut emissions by 50 percent in 2030,

nói rằng để giảm lượng khí thải xuống 50% vào năm 2030,

we have all of the technologies we need,

ta có tất cả những công nghệ mà ta cần,

fully developed, with deployment plans that have been proven to work.

được phát triển toàn diện, các kế hoạch triển khai được chứng minh có hiệu quả.

For the next 50 percent between 2030 and 2050,

Đối với 50% tiếp theo từ 2030 đến 2050,

all of the technologies are in various stages of development.

tất cả các công nghệ đang ở những giai đoạn phát triển.

They can be ready if we decide to develop them quickly enough,

Chúng có thể sẵn sàng nếu ta quyết định phát triển chúng kịp thời,

they will be ready.

chúng sẽ sẵn sàng.

We have to stop destroying our future.

Chúng ta cần ngừng phá hoại tương lai của chúng ta.

It sounds so simple,

Nó nghe rất đơn giản,

but we have to break through this paralysis.

nhưng chúng ta cần phải phá vỡ sự tê liệt này.

WPR: Well, we have to break through this paralysis.

WPR: Vâng, chúng ta cần phải phá vỡ sự tê liệt này.

Ladies and gentlemen, Al Gore.

Thưa quý vị, Al Gore.

AG: I have one other thing to say, and I've said this before.

AG: Tôi muốn nói thêm điều này, tôi đã từng nói trước đây.

Do not give up hope.

Đừng từ bỏ hi vọng.

And remember always,

Và luôn nhớ rằng,

that political will is itself a renewable resource.

chính trị sẽ tự nó là một tài nguyên tái tạo.

Thank you.

Cảm ơn.

WPR: Thank you so much, Al.

WPR: Cảm ơn rất nhiều, Al.

(Applause and cheers)

(Tiếng vỗ tay và cổ vũ)