How technology has changed what it's like to be deaf | Rebecca Knill

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Krystian Aparta

Çeviri: İrem Telli Gözden geçirme: Sara Ozturk

My name is Rebecca, and I'm a cyborg.

Benim adım Rebecca ve ben yarı robotum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Specifically, I have 32 computer chips inside my head,

Daha açık konuşmak gerekirse kafamın içinde duymamı sağlayan

which rebuild my sense of hearing.

32 adet bilgisayar çipi var.

This is called a cochlear implant.

Buna biyonik kulak da deniyor.

You remember the Borg from Star Trek,

Star Trek’teki Borgları hatırlarsınız,

those aliens who conquered and absorbed everything in sight?

hani şu gördükleri her şeyi fetheden ve sömüren uzaylı robotlar var ya.

Well, that's me.

İşte o benim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

The good news is I come for your technology

Ama hiç merak etmeyin teknolojiniz için geldim,

and not for your human life-forms.

insan ırkını robotlaştırmak için değil.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Actually, I've never seen an episode of Star Trek.

Aslında Star Trek’in tek bir bölümünü bile izlemedim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But there's a reason for that:

Ama bunun bir sebebi var;

television wasn't closed-captioned when I was a kid.

ben küçükken televizyonda altyazı yoktu ki.

I grew up profoundly deaf.

İşitme engelli olarak büyüdüm.

I went to regular schools, and I had to lip-read.

Devlet okuluna gittim ve dudak okumak zorundaydım.

I didn't meet another deaf person until I was 20.

20 yaşıma kadar başka işitme engelli birisiyle karşılaşmadım.

Electronics were mostly audio back then.

O zamanlar elektronik aygıtlar hep ses odaklıydı.

My alarm clock was my sister Barbara,

Çalar saatim kız kardeşim Barbara idi,

who would set her alarm and then throw something at me to wake up.

kendi alarmını kurar

ve beni uyandırmak için bana doğru bir şeyler fırlatırdı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

My hearing aids were industrial-strength, sledgehammer volume,

İşitme cihazlarım aşırı güçlüydü, bangır bangırdı

but they helped me more than they helped most people.

ama çoğu insana olduğundan daha fazla yararları oldu bana.

With them, I could hear music and the sound of my own voice.

Onlar sayesinde hem müzik hem kendi sesimi duyabildim.

I've always liked the idea that technology can help make the world more human.

Teknolojinin dünyayı insanlaştırabileceği fikrini hep sevmişimdir.

I used to watch the stereo flash color when the music shifted,

Eskiden, ses yükseldiğinde müzik setindeki ışıkların

renginin değişmesini izler

and I knew it was just a matter of time before my watch could show me sound, too.

ve kol saatimin bana sesleri de göstermeye başlamasının

sadece an meselesi olduğunu bilirdim.

Did you know that hearing occurs in the brain?

İşitmenin beyinde meydana geldiğini biliyor muydunuz?

In your ear is a small organ called the cochlea,

Kulağınızda kulak salyangozu denilen ufak bir organ var

and the cochlea is lined with thousands of receptors called hair cells.

ve tüylü hücreler denilen almaçlarla kaplı.

When sound enters your ear,

Ses kulağınıza ulaştığında

those hair cells, they send electric signals to your brain,

tüylü hücreler beyninize elektro sinyaller gönderir

and your brain then interprets that as sound.

ve böylece beyniniz bu sinyalleri ses olarak tanımlar.

Hair-cell damage is really common:

Tüylü hücrelerin hasar görmesi çok yaygındır.

noise exposure, ordinary aging, illness.

Akustik travma, yaşlanma ve hastalık sebepleri arasındadır.

My hair cells were damaged before I was even born.

Benim tüylü hücrelerim ise ben daha doğmadan tahrip olmuş.

My mother was exposed to German measles when she was pregnant with me.

Annem bana hamileyken kızamıkçık geçirmiş.

About five percent of the world has significant hearing loss.

Aşağı yukarı dünyanın %5'i ileri düzey işitme kaybından muzdarip.

By 2050, that's expected to double to over 900 million people,

Bunun 2050'ye kadar iki katına çıkıp 900 milyonu aşması

veya her on kişiden birinde görülmesi bekleniyor.

or one in 10.

For seniors, it's already one out of three.

Yaşlılarda ise her üç kişiden birinde zaten var.

With a cochlear implant,

Biyonik kulak sayesinde

computer chips do the job for the damaged hair cells.

bilgisayar çipleri tüylü hücrelerin yerini alıyor.

Imagine a box of 16 crayons,

16'lı bir mum boya seti hayal edin

and those 16 crayons, in combination,

ve o 16 boyayı kullanarak

have to make all of the colors in the universe.

evrendeki tüm renkleri yaratmak zorundasınız.

Same with the cochlear implant.

Biyonik kulak da böyle işte.

I have 16 electrodes in each of my cochleas.

İki kulak salyangozumda da 16'şar tane elektrot var.

Those 16 electrodes, in combination, send signals to my brain,

O 16 elektrot beynime

evrendeki tüm sesleri temsilen sinyaller gönderiyor.

representing all of the sounds in the universe.

I have electronics inside and outside of my head

Kafamın içinde ve dışında

to make that happen,

ufak bir işlemci, elektromıknatıslar

including a small processor, magnets inside my skull

ve şarjlı bir batarya da dahil olmak üzere

bunu mümkün kılan elektronik bir sistem var.

and a rechargeable power source.

Radio waves transmit sound through the magnets.

Radyo dalgaları mıknatıslar aracılığıyla sesi iletiyor.

The number one question that I get about the cochlear implant

İnsanlar mıknatıs lafını duyunca

when people hear about the magnets

biyonik kulakla ilgili sordukları ilk soru

is whether my head sticks to the refrigerator.

kafamın buzdolabına yapışıp yapışmadığı oluyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

No, it does not.

Hayır yok öyle bir şey.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you, thank you.

Sağ olun sağ olun.

(Applause)

(Alkışlar)

I know this, because I tried.

Daha önce denedim de ondan biliyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Hearing people assume that the Deaf

Duyan insanlar işitme engellilerin her zaman

live in a perpetual state of wanting to hear,

duyma arzusuyla yanıp tutuştuğunu sanıyor,

because they can't imagine any other way.

onlara göre aksi mümkün değil.

But I've never once wished to be hearing.

Ama hayatımda hiç duyabiliyor olmayı dilemedim.

I just wanted to be part of a community like me.

Ben sadece kendim gibilerden oluşan bir topluluğun

parçası olmak istedim.

I wanted everyone else to be deaf.

Diğer herkesin işitme engelli olmasını istiyordum.

I think that sense of belonging is what ultimately connects our stories,

Bence yaşantılarımızı birbirine bağlayan bu aidiyet hissidir

and mine felt incomplete.

ve benim yaşamımda bir şeyler eksikti.

When cochlear implants first got going,

Biyonik kulak 80'lerde ilk çıktığında

back in the '80s,

the operation was Frankenstein-monster scary.

ameliyat Frankenstein'ın canavarı korkunçluğundaydı.

By 2001, the procedure had evolved considerably,

2001'e geldiğimizde işlem epey gelişmişti

but it still wiped out any natural hearing that you had.

ama yine de tüm doğal duyma becerinizi yok ediyordu.

The success rate then for speech comprehension was low,

O zamanlar konuşulanı anlama açısından başarı şansı düşüktü,

maybe 50 percent.

en fazla %50'ydi.

So if it didn't work, you couldn't go back.

Yani başarısız olursa geri dönüş yoktu.

At that time, implants were also controversial in the Deaf culture.

O zamanlar biyonik kulak

işitme engelli kültüründe de tartışmalı bir konuydu.

Basically, it was considered the equivalent

Ten rengini değiştirmeye çalışmakla

of changing the color of your skin.

eşdeğer kabul ediliyordu.

I held off for a while,

Bir süre erteledim

but my hearing was going downhill fast,

ama işitme kaybım gittikçe artıyordu

and hearing aids were no longer helping.

ve işitme cihazları da artık işe yaramıyordu.

So in 2003, I made the tough decision to have the cochlear implant.

Bu yüzden 2003'te biyonik kulak taktırmak gibi zor bir karar aldım.

I just needed to stop that soul-sucking cycle of loss,

Tek istediğim canımdan bezdiren bu işitme kaybı döngüsünü kırmaktı,

regardless of whether the operation worked,

ameliyatın başarılı olup olmamasının önemi yoktu

and I really didn't think that it would.

ve zaten olacağını düşünmüyordum.

I saw it as one last box to check off

Tamamen işitme engelli olmadan önce

before I made the transition to being completely deaf,

ki içten içe bunu istiyordum,

which a part of me wanted.

denenecek son şeydi benim için.

Complete silence is very addictive.

Mutlak sessizlik bağımlılık yapan bir şey.

Maybe you've spent time in a sensory deprivation tank,

İzolasyon tankına girmişliğiniz varsa

and you know what I mean.

ne demek istediğimi biliyorsunuzdur.

Silence has mind-expanding capabilities.

Sessizliğin zihin açma gücü var.

In silence, I see sound.

Sessizlikte sesleri görebiliyorum.

When I watch a music video without sound,

Sessiz bir müzik videosu izlediğimde

I can hear music.

müziği duyabiliyorum.

In the absence of sound,

Sesin yokluğunda

my brain fills in the gaps based on the movement I see.

beynim gördüğüm hareketlere göre boşlukları dolduruyor.

My mind is no longer competing with the distraction of sound.

Zihnim seslerin yarattığı dikkat dağınıklığıyla uğraşmıyor.

It's freed up to think more creatively.

Daha yaratıcı düşünmesine imkan sağlıyor.

There are advantages to having bionic body parts as well.

Biyonik vücut parçalarının olmasının güzel yanları da yok değil.

It's undeniably convenient to be able to hear,

Duyabiliyor olmak son derece elverişli

and I can turn it off any time I want.

ve istediğimde kapatma tuşuna basabiliyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I'm hearing when I need to be, and the rest of the time, I'm not.

Duymam gerektiğinde duyuyorum, onun haricinde duymuyorum.

Bionic hearing doesn't age,

Biyonik duyular yaşlanmıyor,

although external parts sometimes need replacement.

gerçi dış kısımları arada bir değiştirmek gerekiyor.

It would be so cool

Gerçekten yarı robot olup

to just automatically regenerate a damaged part like a real cyborg,

hasarlı parçaları otomatikman düzeltivermek süper olurdu

but I get mine FedExed from Advanced Bionics.

ama benim parçalarımı Advanced Bionics kargoyla yolluyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Oh, I get updates

Arada kafamın içine

downloaded into my head.

güncelleme de geliyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It's not quite AirDrop -- but close.

Bir AirDrop sayılmaz ama fena değil yani.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

With the cochlear implant,

Biyonik kulak sayesinde

I can stream music from my iPod into my head without earbuds.

iPod'umdan kafamın içine müzik açıp kulaklıksız dinleyebiliyorum.

Recently, I went to a friend's long, tedious concert ...

Geçenlerde bir arkadaşımın uzun ve sıkıcı konserine gittim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and unknown to anyone else,

Kimseye çaktırmadan konser yerine

I listened to the Beatles for three hours instead.

üç saat boyunca the Beatles dinledim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

Technology has come so far so fast.

Teknoloji kısa zamanda çok yol katetti.

The biggest obstacle I face as a deaf person

Bir işitme engelli olarak yaşadığım en büyük engel

is no longer a physical barrier.

artık fiziki bir engel değil.

It's the way that people respond to my deafness,

İnsanların işitme engelli olmama verdiği tepki,

the outdated way people respond to my deafness --

daha doğrusu verdikleri çağdışı tepki

pity, patronization, even anger --

-acıma, tepeden bakma, hatta kızgınlık-

because that just cancels out the human connection

çünkü bu durum teknolojinin sağladığı insani iletişim şansını

that technology achieves.

silip atıyor.

I once had a travel roommate who had a complete temper tantrum,

Bir keresinde seyahate çıktığımda bir kadınla aynı odada kalıyordum.

Anahtarla kapıyı açamadığı zaman çaldığını duymadığım için

because I didn't hear her knocking on the door

when her key didn't work.

sinir krizi geçirmişti.

If I hadn't been there, no problem, she could get another key,

Eğer odada olmasam sorun olmayacaktı, yedek anahtar bulabilirdi

but when she saw that I was there, her anger boiled over.

ama içeride olduğumu gördüğünde birden küplere bindi.

It was no longer about a key.

Sorun artık anahtarla ilgili değildi.

It was about deafness not being a good enough reason

Sorun işitme engelli olmamın, yaşadığı sıkıntı için

for her inconvenience.

yeterli bir mazeret olmamasıydı.

Or the commercial about the deaf man

Ya da mahalle sakinlerinin

whose neighborhood surprised him with sign language messages

sokakta yürürken işaret dili kullanarak

from people on the street.

sürpriz yaptıkları işitme engelli adamla ilgili reklam.

Everyone who sent me the video told me they cried,

Videoyu bana gönderen herkes ağladığını söyledi.

so I asked them,

Ben de onlara sordum,

"Well, what if he wasn't deaf?

''Ya adam işitme engelli olmasaydı?

What if his first language was Spanish,

Ya anadili İspanyolca olsaydı

and everyone learned Spanish instead?

ve herkes İspanyolca öğrenseydi?

Would you have cried?"

O zaman ağlar mıydın?''

And they all said no.

Hepsi de hayır dedi.

They weren't crying because of the communication barrier,

İletişim engeli yüzünden ağlamıyorlardı,

they were crying because the man was deaf.

adam işitme engelli olduğu için ağlıyorlardı.

But I see it differently.

Ama benim bakış açım daha farklı.

What if the Borg showed up in that video,

Ya o videoda Borglar çıkagelseydi

and the Borg said, "Deafness is irrelevant."

ve ''İşitme engelli olmak önemsizdir.'' deselerdi?

Because that's what they say, right?

Çünkü hep böyle derler değil mi?

Everything's "irrelevant."

Her şey ''önemsizdir.''

And then the Borg assimilated the deaf guy --

Sonra da acıdıklarından veya kızdıklarından değil,

not out of pity, not out of anger,

Borgların sahip olmak istediği,

but because he had a biological distinctiveness

eşsiz dilsel becerileri de dahil olmak üzere

ayırt edici biyolojik özellikleri olduğu için

that the Borg wanted,

including unique language capabilities.

işitme engelli adamı asimile edip kendi ırklarına katsalardı?

I would much rather see that commercial.

Öyle bir reklam görmeyi daha çok isterdim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Why does thinking about ability make people so uncomfortable?

Yetilerimiz hakkında düşünmek insanları neden bu kadar rahatsız ediyor?

You might know a play, later a movie,

Mark Medoff'un sonradan filme çekilen bir tiyatro oyunu vardı.

called "Children of a Lesser God,"

Bilirsiniz belki.

by Mark Medoff.

''Başka Tanrı'nın Çocukları''

That play, that title,

Bu isim aslında

actually comes from a poem by Alfred Tennyson,

Alfred Tennyson'un bir şiirinden geliyor

and I interpret both the play and title

ve benim oyundan ve isimden çıkardığım şey

to say that humans who are perceived as defective

eksik olarak görünen insanlar

were made by a lesser God

başka küçük bir Tanrı tarafından yaratılmış

and live an inferior existence,

ve bayağı bir varoluş sürdürürken

while those made by the real God are a superior class,

gerçek Tanrı tarafından yaratılanların üst sınıf olduğudur.

because God doesn't make mistakes.

Çünkü Tanrı hata yapmaz.

In World War II,

İkinci Dünya Savaşı'nda

an estimated 275,000 people with disabilities

tahmini olarak 275.000 engelli insan

were murdered in special death camps,

Hitler'in üstün ırk hayaline uymadıkları için

because they didn't fit Hitler's vision of a superior race.

toplama kamplarında katledildi.

Hitler said that he was inspired by the United States,

Hitler 1900'lerin başında

which had enacted involuntary sterilization laws for "the unfit"

engellilerin zorunlu olarak kısırlaştırılması kanunu kabul eden

Amerika Birleşik Devletleri'nden etkilendiğini söyledi.

in the early 1900s.

That practice continued in more than 30 states until the '70s,

Bu konuda son kanun 2003'te yürürlükten kaldırılsa da

with the last law finally repealed in 2003.

bu uygulama 30'dan fazla eyalette 70'lere kadar devam etti.

So the world is not that far removed from Tennyson's poem.

Yani dünya Tennyson'un şiirinden o kadar da farklı değil.

That tendency to make assumptions about people based on ability

İnsanlar hakkında yetilerine göre varsayımda bulunma eğilimi

comes out in sentences like

şu gibi cümlelerle açığa çıkıyor:

"You're so special," "I couldn't live like that"

''Sen çok özelsin.'' ''Ben böyle yaşayamazdım.''

or "Thank God that's not me."

veya ''Tanrı'ya şükür ben böyle değilim.''

Changing how people think is like getting them to break a habit.

İnsanların düşünme şeklini değiştirmek bir alışkanlıklarını bozdurmak gibi.

Before the implant, I had stopped using the voice telephone

Biyonik kulak takılmadan önce sesli aramaları bırakmıştım

and switched to email,

ve e-posta kullanmaya başlamıştım

but people kept leaving me voice mail.

ama insanlar sesli mesaj bırakmaya devam ediyordu.

They were upset that I was unreachable by phone

Telefonla bana ulaşamadıkları

ve sesli mesajlarına geri dönmediğim için üzülüyorlardı.

and not returning messages.

I continued to tell them my situation.

Durumumu tekrar tekrar anlattım.

It took them months to adapt.

Adapte olabilmeleri aylar aldı.

Fast-forward 10 years,

On yıl sonrasına gelirsek

and you know who else hated voice mail?

sesli mesajlardan başka kim nefret ediyor biliyor musunuz?

Millennials.

Y kuşağı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And you know what they did?

Ne yaptılar biliyor musunuz?

They normalized texting for communication instead.

İletişim için mesaj çekmeyi normalleştirdiler.

Now, when it comes to ignoring voice mail,

Bugünlerde sesli bir mesajı cevaplamadığınızda

it no longer matters whether you're deaf or just self-absorbed.

işitme engelli misiniz yoksa sadece dalgın mısınız kimse umursamıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

Millennials changed how people think about messaging.

Y Kuşağı insanların mesajlaşmaya olan bakışını değiştirdi.

They reset the default.

Fabrika ayarlarını sıfırladılar.

Can I just tell you how much I love texting?

Mesajlaşmayı ne kadar sevdiğimi söylemiş miydim?

Oh, and group texts.

Tabii grup sohbetlerini de.

I have six siblings --

Altı kardeşim var,

they're all hearing,

hepsi de duyabiliyor

but I don't think any less of them.

ama onları hiç hor görmüyorum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And we all text.

Hepimiz mesajlaşıyoruz.

Do you know how thrilling it is

Herkesin fiilen kullandığı bir görsel iletişim yolu olmasının

to have a visual means of communication that everyone else actually uses?

ne kadar heyecan verici olduğunu biliyor musunuz?

So I am on a mission now.

Teknolojiden faydalanan biri olarak

As a consumer of technology,

benim bir görevim var.

I want visual options whenever there's audio.

Ses bulunan her şey için görsel bir alternatif istiyorum.

İşitme engelli olabilirim

It doesn't matter whether I'm deaf

veya bebeğimin uyanmasını istemiyor olabilirim.

or don't want to wake the baby.

Fark etmez.

Both are equally valid.

İkisi de eşit derecede geçerli sebepler.

Smart designers

Akıllı tasarımcılar

include multiple ways to access technology,

teknolojiye erişim için çeşitli yollar sağlıyor

but segregating that access under "accessibility" --

ama bu erişimi ''erişilebilirlik'' adı altında ayrıştırmak

that's just hiding it from mainstream users.

bu imkanları genel kullanıcı kitlesinden saklamaktır.

In order to change how people think,

İnsanların düşünme şeklini değiştirmek için

we need to be more than accessible,

erişilebilir olmaktan fazlasını yapmamız gerek,

we need to be connected.

birbirimize bağlı olmalıyız.

Apple did this recently.

Apple son zamanlarda bunu yapmaya başladı.

On my iPhone, it automatically displays a visual transcript

iPhone'um otomatikman

sesli mesajların yazılı bir kopyasını gösteriyor.

of my voice mail,

right next to the audio button.

Ses kayıt tuşunun hemen yanında.

I couldn't turn it off even if I wanted to.

İstesem de bu özelliği kapatamam.

You know what else?

Daha neler var biliyor musunuz?

Netflix, Hulu, Amazon Prime no longer say

Netflix'te, Hulu'da, Amazon Prime'da artık

"Closed-captioned for the hearing impaired."

''Duyma engelliler için altyazı seçeneği'' demiyor.

They say "subtitles," "on" or "off,"

Altta İngilizce de dahil olmak üzere birçok dil seçeneğiyle

with a list of languages underneath, including English.

''altyazı'' ''aç'' veya ''kapat'' diyor.

Technology has come so far.

Teknoloji çok yol katetti.

Our mindset just needs to catch up.

Zihniyetimizin de ona yetişmesi gerekiyor.

"Resistance is futile."

''Direnmek faydasız.''

(Laughter)

(Gülüşmeler)

You have been assimilated.

Asimile edildiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)