How technology has changed what it's like to be deaf | Rebecca Knill

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu Ha Tran

Tôi là Rebecca, và tôi là một dạng người lai máy.

(Cười)

Cụ thể hơn, tôi có 32 con chip trong đầu,

My name is Rebecca, and I'm a cyborg.

chúng trở thành bộ phận thính giác của tôi.

(Laughter)

Và bộ phận đó được gọi là ốc tai điện tử.

Specifically, I have 32 computer chips inside my head,

Bạn có nhớ nhân vật Borg trong phim Star Trek,

which rebuild my sense of hearing.

những sinh vật ngoài hành tinh mà đánh bại được tất cả mọi thứ trong tầm mắt?

This is called a cochlear implant.

You remember the Borg from Star Trek,

Đó chính là tôi.

(Cười)

those aliens who conquered and absorbed everything in sight?

Tin vui là tôi đến đây vì công nghệ của các bạn

chứ không vì con người bạn.

Well, that's me.

(Cười)

(Laughter)

Thực ra, tôi chưa bao giờ xem phim Star Trek.

The good news is I come for your technology

(Cười)

and not for your human life-forms.

Nhưng có một lý do:

(Laughter)

chương trình truyền hình không có phụ đề khi tôi còn nhỏ.

Actually, I've never seen an episode of Star Trek.

Tôi bị khiếm thính từ nhỏ.

(Laughter)

Khi tôi đi học, tôi phải “đọc môi” của mọi người.

But there's a reason for that:

television wasn't closed-captioned when I was a kid.

Tôi không gặp một ai khiếm thính như mình cho đến năm 20 tuổi.

I grew up profoundly deaf.

Ngày xưa, đa số đồ điện tử chỉ có âm thanh.

I went to regular schools, and I had to lip-read.

Đồng hồ báo thức của tôi là chị của tôi, Barbara,

I didn't meet another deaf person until I was 20.

người mà đặt báo thức cho chính chị ấy, và ném cái gì đó vào tôi để đánh thức tôi.

Electronics were mostly audio back then.

(Cười)

My alarm clock was my sister Barbara,

Máy trợ thính của tôi vốn rất bền, nhưng nó rất nặng,

who would set her alarm and then throw something at me to wake up.

(Laughter)

nhưng nó giúp tôi nhiều hơn những người khác.

Có nó, tôi có thể nghe nhạc và nghe được giọng của mình.

My hearing aids were industrial-strength, sledgehammer volume,

Tôi luôn luôn thích cái ý tưởng công nghệ giúp thế giới nhân văn hơn.

but they helped me more than they helped most people.

With them, I could hear music and the sound of my own voice.

Tôi từng nhìn vào những đèn flash đổi màu, mỗi khi đổi bài hát,

I've always liked the idea that technology can help make the world more human.

và tôi biết đấy chỉ là khoảng thời gian trước khi tôi nghe thấy tiếng của đồng hồ.

I used to watch the stereo flash color when the music shifted,

Bạn có biết rằng thính giác xảy ra trong bộ não?

and I knew it was just a matter of time before my watch could show me sound, too.

Trong tai bạn có một bộ phận nhỏ được gọi là ốc tai,

và ốc tai có hàng ngàn thụ thể được gọi là tế bào lông rung.

Did you know that hearing occurs in the brain?

In your ear is a small organ called the cochlea,

Khi âm thanh vào tai của bạn,

những tế bào lông rung này gửi tín hiệu đến não,

and the cochlea is lined with thousands of receptors called hair cells.

và não của bạn giải nghĩa âm thanh đấy.

When sound enters your ear,

those hair cells, they send electric signals to your brain,

Tổn thương tế bào lông rung rất phổ biến:

do tiếp xúc tiếng ồn, lão hóa, bệnh tật.

and your brain then interprets that as sound.

Tế bào lông rung của tôi bị tổn thương trước khi tôi sinh ra.

Hair-cell damage is really common:

Mẹ tôi bị mắc bệnh sởi Rubella khi mang thai tôi.

noise exposure, ordinary aging, illness.

My hair cells were damaged before I was even born.

Khoảng chừng 5% số người trên thế giới có dấu hiệu mất thính giác.

My mother was exposed to German measles when she was pregnant with me.

Đến 2050, con số đấy được dự đoán sẽ lên tới hơn 900 triệu người,

About five percent of the world has significant hearing loss.

hay một trong 10 người.

Với người lớn tuổi, con số đó đã là một trong ba người.

By 2050, that's expected to double to over 900 million people,

Với ốc tai điện tử,

or one in 10.

những con chip sẽ đảm nhận nhiệm vụ của tế bào lông rung.

For seniors, it's already one out of three.

Hãy tưởng tượng một hộp với 16 cây bút màu,

With a cochlear implant,

và 16 cây bút đó

computer chips do the job for the damaged hair cells.

cùng nhau tạo ra tất cả các màu sắc trong vũ trụ.

Imagine a box of 16 crayons,

Các ốc tai điện tử cũng tương tự.

and those 16 crayons, in combination,

Tôi có 16 điện cực trong mỗi ốc tai.

have to make all of the colors in the universe.

Và 16 điện cực đấy, phối hợp nhau gửi tín hiệu đến não của tôi,

Same with the cochlear implant.

I have 16 electrodes in each of my cochleas.

để tạo được tất cả âm thanh trong vũ trụ này.

Those 16 electrodes, in combination, send signals to my brain,

Và tôi có bộ phận điện tử ở bên trong và bên ngoài đầu của mình

representing all of the sounds in the universe.

để làm điều đó xảy ra,

bao gồm một thiết bị xử lý nhỏ, những nam châm trong đầu của tôi

I have electronics inside and outside of my head

và một nguồn năng lượng có thể sạc đi sạc lại.

to make that happen,

Sóng vô tuyến truyền âm thanh qua các nam châm này.

including a small processor, magnets inside my skull

Câu hỏi số một mà tôi hay gặp về chiếc ốc tai điện tử này

and a rechargeable power source.

Radio waves transmit sound through the magnets.

khi mọi người nghe về nam châm trong đầu của tôi

là đầu tôi có bị dính vào tủ lạnh không.

The number one question that I get about the cochlear implant

(Cười)

when people hear about the magnets

is whether my head sticks to the refrigerator.

Không, nó không dính.

(Laughter)

(Cười)

(Vỗ tay)

Cảm ơn.

(Vỗ tay)

No, it does not.

Tôi biết, vì tôi đã thử.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

Những người nghe được giả định rằng những người bị điếc

Thank you, thank you.

sống trong trạng thái “mong muốn có thính giác” cả đời

(Applause)

I know this, because I tried.

(Laughter)

vì họ không thể tưởng tượng thêm bất kỳ cách nào khác.

Hearing people assume that the Deaf

Nhưng, tôi chưa bao giờ mong muốn có thính giác.

live in a perpetual state of wanting to hear,

Tôi chỉ muốn là một phần của cộng đồng giống tôi thôi.

because they can't imagine any other way.

Tôi muốn những người khác khiếm thính như tôi.

But I've never once wished to be hearing.

Tôi nghĩ cảm giác lệ thuộc đó là thứ xâu chuỗi câu chuyện của chúng ta,

I just wanted to be part of a community like me.

I wanted everyone else to be deaf.

và câu chuyện của tôi cảm giác như chưa hoàn thiện.

I think that sense of belonging is what ultimately connects our stories,

Khi ốc tai điện tử lần đầu tiên được sử dụng,

vào thập niên 80,

ca phẫu thuật thực sự đáng sợ như quái vật Frankenstein.

and mine felt incomplete.

When cochlear implants first got going,

Đến năm 2001, cách phẫu thuật đã cải tiến đáng kể,

back in the '80s,

the operation was Frankenstein-monster scary.

nhưng nó vẫn làm mất hết khả năng nghe bẩm sinh còn sót lại.

By 2001, the procedure had evolved considerably,

Tỉ lệ thành công để người điếc có thể nghe hiểu được còn thấp,

khoảng chừng 50 phần trăm.

but it still wiped out any natural hearing that you had.

Vậy nếu nó không hiệu quả, thì cũng không thể quay đầu lại.

The success rate then for speech comprehension was low,

Lúc đó, việc cấy ghép gây rất nhiều tranh cãi trong cộng đồng khiếm thính.

maybe 50 percent.

So if it didn't work, you couldn't go back.

Dễ hiểu hơn, nó được cho rằng chẳng khác gì

At that time, implants were also controversial in the Deaf culture.

việc thay đổi màu da.

Tôi không làm ca cấy ghép lúc đó,

nhưng thính giác của tôi đang ngày càng tệ hơn,

Basically, it was considered the equivalent

và thiết bị trợ thính của tôi chẳng làm được gì nữa.

of changing the color of your skin.

I held off for a while,

Và đến năm 2003, tôi có một quyết định khó khăn

but my hearing was going downhill fast,

rằng tôi sẽ làm ca cấy ghép.

Tôi chỉ cần hết sợ về việc nó sẽ thất bại,

and hearing aids were no longer helping.

So in 2003, I made the tough decision to have the cochlear implant.

không quan tâm rằng nó có thành công hay không,

I just needed to stop that soul-sucking cycle of loss,

và tôi không nghĩ rằng nó lại thành công.

Tôi xem nó như một chọn lựa cuối,

regardless of whether the operation worked,

trước khi tôi sẽ hoàn toàn mất đi thính giác,

and I really didn't think that it would.

dù một phần trong tôi muốn vậy.

I saw it as one last box to check off

Sự im lặng rất "gây nghiện".

before I made the transition to being completely deaf,

which a part of me wanted.

Có thể bạn đã từng trải qua cảm giác trống rỗng,

Complete silence is very addictive.

và bạn hiểu ý tôi rồi đó.

Sự im lặng có khả năng mở rộng tâm trí.

Maybe you've spent time in a sensory deprivation tank,

Trong sự im lặng đó, tôi nhìn thấy âm thanh.

and you know what I mean.

Khi tôi xem một video nhạc mà không có tiếng,

Silence has mind-expanding capabilities.

tôi có thể nghe được âm nhạc.

Trong sự thiếu vắng của âm thanh,

In silence, I see sound.

não của tôi lắp đầy những chỗ trống dựa vào những cử động tôi thấy.

When I watch a music video without sound,

I can hear music.

Tâm trí của tôi không còn cạnh tranh với sự phân tâm do âm thanh.

In the absence of sound,

my brain fills in the gaps based on the movement I see.

Tôi “giải thoát”, và bắt đầu suy nghĩ sáng tạo hơn.

My mind is no longer competing with the distraction of sound.

Cấy ghép các thiết bị y sinh trong cơ thể cũng có ích lợi.

It's freed up to think more creatively.

Không thể phủ nhận được sự tiện lợi của việc nghe được,

và tôi có thể tắt nó đi bất cứ khi nào tôi muốn.

There are advantages to having bionic body parts as well.

(Cười)

Tôi nghe khi tôi cần, còn những lúc khác, thì không.

It's undeniably convenient to be able to hear,

and I can turn it off any time I want.

Thính giác nhân tạo không bị lão hoá đi,

(Laughter)

mặc dù có những bộ phận mà đôi khi cần phải được thay thế.

I'm hearing when I need to be, and the rest of the time, I'm not.

Sẽ thật là tốt biết mấy,

Bionic hearing doesn't age,

khi có thể tái tạo lại những bộ phận bị hỏng như người máy,

although external parts sometimes need replacement.

nhưng của tôi thì được giao qua FedEx từ Advanced Bionics.

It would be so cool

to just automatically regenerate a damaged part like a real cyborg,

(Cười)

À, tôi cũng có những cập nhật

but I get mine FedExed from Advanced Bionics.

được tải vào đầu của mình.

(Laughter)

(Cười)

Nó gần giống như AirDrop.

Oh, I get updates

(Cười)

downloaded into my head.

Với ốc tai điện tử,

tôi có thể nghe nhạc từ iPod bằng đầu mà không cần tai nghe.

(Laughter)

It's not quite AirDrop -- but close.

(Laughter)

Vừa rồi, tôi đến buổi biểu diễn dài và nhàm chán của bạn tôi...

With the cochlear implant,

I can stream music from my iPod into my head without earbuds.

(Cười)

và không ai phát hiện

Recently, I went to a friend's long, tedious concert ...

tôi nghe The Beatles ba tiếng lận.

(Cười)

(Laughter)

(Vỗ tay)

and unknown to anyone else,

I listened to the Beatles for three hours instead.

Công nghệ đã phát triển rất nhanh.

(Laughter)

(Applause)

Trở ngại lớn nhất với người khiếm thính như tôi

không còn về mặt vật lý.

Technology has come so far so fast.

Mà là cách mọi người phản ứng lại sự điếc của tôi,

The biggest obstacle I face as a deaf person

kiểu phản ứng lỗi thời mà mọi người phản ứng lại --

is no longer a physical barrier.

It's the way that people respond to my deafness,

thương tiếc, giúp đỡ, hay thậm chí nổi giận --

bởi vì nó phá vỡ sự kết nối giữa con người

the outdated way people respond to my deafness --

mà công nghệ đã làm được.

pity, patronization, even anger --

Tôi từng có một người bạn cùng phòng đã rất tức giận

because that just cancels out the human connection

chỉ vì tôi không nghe thấy tiếng gõ cửa của cô ấy.

that technology achieves.

khi chìa khoá của cô ấy bị hỏng.

I once had a travel roommate who had a complete temper tantrum,

Nếu tôi không có ở đó, thì cô ấy có thể đi lấy chìa khoá khác,

because I didn't hear her knocking on the door

nhưng cô ấy nhìn thấy tôi đang ở đó, cơn giận của cô ấy “sôi” lên.

when her key didn't work.

If I hadn't been there, no problem, she could get another key,

Nó không còn vì cái chìa khoá.

Mà là vì sự khiếm thính của tôi chưa phải là lý do đủ tốt

but when she saw that I was there, her anger boiled over.

cho sự bất tiện của cô ấy.

It was no longer about a key.

Hoặc một quảng cáo về một người đàn ông khiếm thính

It was about deafness not being a good enough reason

mà hàng xóm của ông ấy rất ngạc nhiên với những tin nhắn bằng cử chỉ

for her inconvenience.

từ những người trên con phố.

Or the commercial about the deaf man

Tất cả mọi người gửi cho tôi video đấy đều bảo rằng họ đã khóc,

whose neighborhood surprised him with sign language messages

nên tôi đã hỏi:

"Nếu ông ấy không điếc thì sao?

from people on the street.

Nếu ông ấy nói tiếng Tây Ban Nha

Everyone who sent me the video told me they cried,

và tất cả mọi người cũng học tiếng đó?

Thì bạn có khóc không?"

so I asked them,

"Well, what if he wasn't deaf?

Và họ nói không.

What if his first language was Spanish,

Họ khóc không phải vì trở ngại giao tiếp,

and everyone learned Spanish instead?

mà vì người đàn ông đó khiếm thính.

Would you have cried?"

Nhưng tôi lại nghĩ khác.

And they all said no.

They weren't crying because of the communication barrier,

Nếu Borg xuất hiện trong video,

they were crying because the man was deaf.

và nói: “Điếc chẳng liên quan.”

But I see it differently.

What if the Borg showed up in that video,

Bởi vì đó là những gì họ nói, đúng không?

Mọi thứ chẳng liên quan đến nhau.

Và rồi Borg "đồng hoá" ông điếc ấy --

and the Borg said, "Deafness is irrelevant."

không nhờ vào sự thương tiếc hay tức giận,

Because that's what they say, right?

mà vì ông ấy có sự khác biệt

Everything's "irrelevant."

And then the Borg assimilated the deaf guy --

mà Borg cần,

với khả năng nói những ngôn ngữ độc đáo.

not out of pity, not out of anger,

but because he had a biological distinctiveness

Tôi muốn xem quảng cáo đấy hơn.

(Cười)

that the Borg wanted,

including unique language capabilities.

Tại sao nghĩ về khả năng lại làm cho mọi người không thấy thoải mái?

I would much rather see that commercial.

Bạn có thể biết một vở kịch, sau đó là phim,

(Laughter)

tên là “Những đứa trẻ yếu thế,”

Why does thinking about ability make people so uncomfortable?

bởi Mark Medoff.

Vở kịch ấy, tiêu đề đó,

You might know a play, later a movie,

thực chất đến từ một bài thơ của Alfred Tennyson,

called "Children of a Lesser God,"

và tôi diễn giải lại vở kịch và tiêu đề đó

by Mark Medoff.

That play, that title,

để nói rằng những người bị coi là khiếm khuyết

actually comes from a poem by Alfred Tennyson,

and I interpret both the play and title

được tạo bởi một vị thần nhỏ

và sống một cuộc sống thấp kém,

to say that humans who are perceived as defective

trong khi những người khác được tạo bởi những vị thần thật

sống cuộc sống "cao cấp" hơn,

were made by a lesser God

vì những vị thần đó không mắc lỗi lầm nào.

and live an inferior existence,

while those made by the real God are a superior class,

Trong Chiến tranh thế giới thứ hai,

khoảng chừng 275,000 người khuyết tật

because God doesn't make mistakes.

bị giết trong một trại tử thần đặc biệt,

In World War II,

an estimated 275,000 people with disabilities

vì họ không hợp với tầm nhìn của những người “cao cấp” như Hitler.

Hitler nói rằng ông được lấy cảm hứng từ nước Mỹ,

were murdered in special death camps,

because they didn't fit Hitler's vision of a superior race.

đã ban hành luật không tự nguyện “khử những người không hợp”

Hitler said that he was inspired by the United States,

trong đầu thập niên 1900.

which had enacted involuntary sterilization laws for "the unfit"

Luật đó tiếp tục trong hơn 30 bang đến thập niên 70,

in the early 1900s.

đến khi nó bị bãi bỏ vào năm 2003.

That practice continued in more than 30 states until the '70s,

Vậy thế giời này không còn quá xa lạ với bài thơ của Tennyson.

with the last law finally repealed in 2003.

Đó là xu hướng để đưa ra giả định về mọi người dựa trên khả năng của họ

So the world is not that far removed from Tennyson's poem.

xuất hiện trong các câu như:

“Bạn thật là đặc biệt,” “Tôi không thể sống như thế”

That tendency to make assumptions about people based on ability

hay "Cảm ơn chúa, không phải là mình."

comes out in sentences like

"You're so special," "I couldn't live like that"

Thay đổi cách mọi người suy nghĩ như làm cho họ bỏ một thói quen.

or "Thank God that's not me."

Trước khi tôi làm ca cấy ghép, tôi dừng việc dùng điện thoại

Changing how people think is like getting them to break a habit.

và đổi sang dùng thư điện tử,

nhưng mọi người vẫn gửi cho tôi thư thoại.

Before the implant, I had stopped using the voice telephone

Họ rất buồn vì tôi không dùng điện thoại

và không đáp lại tất cả thư mà mọi người gửi.

and switched to email,

but people kept leaving me voice mail.

Tôi cứ tiếp tục nói với mọi người tình hình của tôi.

They were upset that I was unreachable by phone

Nó mất mấy tháng để thích nghi được.

and not returning messages.

10 năm sau,

I continued to tell them my situation.

và các bạn có biết ai ghét thư thoại không?

It took them months to adapt.

Những người thế hệ Y.

(Cười)

Fast-forward 10 years,

Và bạn biết họ đã làm gì không?

and you know who else hated voice mail?

Họ bình thường hoá việc nhắn tin để liên lạc.

Millennials.

(Laughter)

Bây giờ, khi nghĩ đến việc từ chối thư thoại,

And you know what they did?

nó không còn quan trọng rằng bạn điếc hay chỉ tự nhận là mình điếc.

They normalized texting for communication instead.

(Cười)

Now, when it comes to ignoring voice mail,

(Vỗ tay)

it no longer matters whether you're deaf or just self-absorbed.

(Laughter)

Thế hệ Y thay đổi cách mọi người suy nghĩ về việc nhắn tin.

(Applause)

Họ đặt lại mặc định của nhắn tin.

Tôi có thể nói với các bạn tôi thích nhắn tin đến mức nào không?

Millennials changed how people think about messaging.

Ồ, và những cuộc trò chuyện nhóm.

Tôi có sáu anh chị em --

They reset the default.

Can I just tell you how much I love texting?

và tất cả họ đều nghe được,

nhưng tôi không nghĩ họ thua kém mình.

Oh, and group texts.

(Cười)

I have six siblings --

Và chúng tôi đều nhắn tin.

Bạn có biết nó "kịch tích" như thế nào

they're all hearing,

but I don't think any less of them.

khi có phương tiện giao tiếp trực quan mà mọi người đang dùng?

(Laughter)

And we all text.

Vậy là tôi đang làm nhiệm vụ của mình.

Do you know how thrilling it is

Với tư cách là người tiêu dùng công nghệ,

to have a visual means of communication that everyone else actually uses?

tôi muốn có tuỳ chọn hình ảnh cho mọi âm thanh.

So I am on a mission now.

Không quan trọng là vì tôi điếc

As a consumer of technology,

hay vì không muốn đánh thức một em bé.

Cả hai đều ý nghĩa như nhau.

I want visual options whenever there's audio.

Những nhà thiết kế thông minh

It doesn't matter whether I'm deaf

có nhiều cách để sử dụng công nghệ,

or don't want to wake the baby.

nhưng tách biệt quyền sử dụng đó trong “khả năng sử dụng” --

Both are equally valid.

Smart designers

include multiple ways to access technology,

điều đó chỉ đang giấu nó khỏi những người dùng chính.

but segregating that access under "accessibility" --

Để thay đổi được cách suy nghĩ của mọi người,

chúng ta cần phải dễ tiếp cận hơn,

chúng ta phải được kết nối với nhau.

that's just hiding it from mainstream users.

Apple đã làm được điều đó.

In order to change how people think,

Trên iPhone của tôi, nó tự động xuất hiện phụ đề

we need to be more than accessible,

we need to be connected.

của thư thoại,

Apple did this recently.

ngay cạnh nút âm lượng.

Tôi có thể tắt nó đi khi tôi muốn.

On my iPhone, it automatically displays a visual transcript

Bạn biết gì không?

Netflix, Hulu, Amazon Prime không còn dòng chữ:

of my voice mail,

right next to the audio button.

I couldn't turn it off even if I wanted to.

"Phụ đề dành cho người khiếm thính."

You know what else?

Mà chỉ có "phụ đề", "bật" hoặc "tắt,"

Netflix, Hulu, Amazon Prime no longer say

với một danh sách ngôn ngữ bên dưới, trong đó có Tiếng Anh.

"Closed-captioned for the hearing impaired."

They say "subtitles," "on" or "off,"

Công nghệ đã phát triển rất nhiều.

Tư duy của chúng ta phải bắt kịp được.

with a list of languages underneath, including English.

"Kháng cự chỉ vô ích"

Technology has come so far.

(Cười)

Các bạn đã được "đồng bộ hoá".

Our mindset just needs to catch up.

(Cười)

Xin cảm ơn.

"Resistance is futile."

(Vỗ tay)

(Laughter)

You have been assimilated.

(Laughter)

Thank you.

(Applause)