Mark Roth: Suspended animation is within our grasp

Tłumaczenie: Łukasz Szańca Korekta: Marcin Kasiak

I'm going to talk to you today about my work on suspended animation.

Mam dziś zamiar mówić o moich pracach nad sztuczną hibernacją.

Now, usually when I mention suspended animation,

Zwykle gdy o tym wspomnę,

people will flash me the Vulcan sign and laugh.

ludzie pokazują mi gesty ze StarTreka i śmieją się.

But now, I'm not talking about gorking people out

Ale: nie mówię tu o zwykłym usypianiu ludzi,

to fly to Mars or even Pandora,

by potem lecieli na Marsa czy choćby Pandorę,

as much fun as that may be.

jakkolwiek pociągająco mogłoby to zabrzmieć.

I'm talking about

Mówię o

the concept of using suspended animation

wykorzystaniu hibernacji,

to help people out in trauma.

by pomóc ludziom przeżyć uraz.

So what do I mean

Co zatem mam na myśli

when I say "suspended animation"?

mówiąc "hibernacja"?

It is the process by which

Jest to proces, przez który

animals de-animate,

zwierzęta zatrzymują swe procesy życiowe,

appear dead

sprawiają wrażenie martwych,

and then can wake up again without being harmed.

a potem budzą się znów nie doświadczając żadnych skutków ubocznych.

OK, so here is the sort of big idea:

Naśladowanie tego procesu może dać nam naprawdę niesłychaną korzyść:

If you look out at nature,

Otóż obserwując naturę,

you find that

łatwo dojść do wniosku,

as you tend to see suspended animation,

że tam, gdzie można zauważyć wstrzymywanie procesów życiowych,

you tend to see immortality.

tam również dostrzec można przejawy nieśmiertelności.

And so, what I'm going to tell you about

To zatem, o czym chcę tu mówić,

is a way to tell a person who's in trauma --

to sposób na to, by osobom, które doznały poważnego urazu,

find a way to de-animate them a bit

zapewnić metodę, która uczyniłaby ich nieco "mniej żywymi",

so they're a little more immortal

by w ten sposób osoby te mogły stać się nieco bardziej nieśmiertelne,

when they have that heart attack.

jak choćby w wypadku ataku serca.

An example of an organism or two

Przykładami organizmów,

that happens to be quite immortal

które są dosyć nieśmiertelne

would be plant seeds

są nasiona roślin

or bacterial spores.

lub przetrwalniki bakterii.

These creatures are

Twory te są

some of the most immortal life forms on our planet,

jednymi z najbardziej nieśmiertelnych form życia na naszej planecie,

and they tend to spend most of their time

gdyż spędzają większość swojego życia

in suspended animation.

"w zawieszeniu".

Bacterial spores are thought now by scientists

Naukowcy uważają, że pojedyncze komórki

to exist as individual cells

pewnych bakterii,

that are alive, but in suspended animation

żywe, lecz w stanie wstrzymywanego metabolizmu,

for as long as 250 million years.

przetrwały 250 milionów lat.

To suggest that this all, sort of, about little, tiny creatures,

Byśmy nie myśleli, że dotyczy to tylko mikroskopijnych żyjątek,

I want to bring it close to home.

proponuję przejść na bliższy nam grunt.

In the immortal germ line

Wśród długowiecznych organizmów są też takie,

of human beings --

które trwają w nas:

that is, the eggs that sit in the ovaries --

są to komórki jajowe.

they actually sit there in a state of suspended animation

Czekają one w jajnikach, w stanie wstrzymanego metabolizmu

for up to 50 years in the life of each woman.

nawet do pięćdziesięciu lat.

So then there's also my favorite example

Pora na mój ulubiony przykład

of suspended animation.

takiego zachowania:

This is Sea-Monkeys.

Krewetki (rodzaj Artemia).

Those of you with children,

Ci z was, którzy mają dzieci,

you know about them.

znają je.

You go to the pet store or the toy store,

Idziecie do sklepu zoologicznego

and you can buy these things.

i tam możecie je kupić.

You just open the bag, and you just dump them

Otwieracie torebkę i - wysypujecie je

into the plastic aquarium,

do plastykowego akwarium,

and in about a week or so, you'll have little shrimps swimming around.

a po mniej więcej tygodniu widzicie mnóstwo malutkich krewetek pływających wkoło.

Well, I wasn't so interested in the swimming.

Prawdę mówiąc, nie byłem zbytnio zainteresowany ich pływaniem.

I was interested in what was going on in the bag,

Bardziej byłem zainteresowany tym, co działo się w torebce.

the bag on the toy store shelf

Torebce wziętej ze sklepowej półki,

where those shrimp sat

w której te krewetki, nie wiadomo jak długo,

in suspended animation indefinitely.

przebywały w stanie hibernacji.

So these ideas of suspended animation

Ale pomysł ten

are not just about cells and weird, little organisms.

nie dotyczy tylko pojedynczych komórek i drobnych organizmów.

Occasionally, human beings

Czasami także i nam, ludziom,

are briefly de-animated,

zdarza się przeżyć stan pewnego nieożywienia,

and the stories of people who are briefly de-animated

a spośród wszystkich takich historii

that interest me the most

te, które interesują mnie najbardziej

are those having to do with the cold.

mają związek z zimnem.

Ten years ago, there was a skier in Norway

Dziesięć lat temu pewna Norweżka podczas jazdy na nartach

that was trapped in an icy waterfall,

została uwięziona pod zamarzniętym wodospadem.

and she was there for two hours before they extracted her.

Nim ją wyłowiono, minęły dwie godziny.

She was extremely cold,

Była ekstremalnie wyziębiona,

and she had no heartbeat --

a jej serce nie pracowało.

for all intents and purposes she was dead, frozen.

Według wszelkich kryteriów była po prostu martwa, zamrożona.

Seven hours later,

Po kolejnych siedmiu godzinach

still without a heartbeat,

spędzonych w stanie śmierci klinicznej,

they brought her back to life, and she went on to be

przywrócono ją do życia i bez przeszkód mogła

the head radiologist

nadal pełnić funkcję radiologa

in the hospital that treated her.

w szpitalu, w którym ją uratowano.

A couple of years later --

Kilka lat później

so I get really excited about these things --

-- mówiąc o tym, sam zaczynam się ekscytować --

about a couple of years later,

Kilka lat później podobna rzecz

there was a 13-month-old, she was from Canada.

zdarzyła się w Kanadzie. Trzynastomiesięczna dziewczynka,

Her father had gone out in the wintertime; he was working night shift,

której ojciec pracował na nocną zmianę,

and she followed him outside in nothing but a diaper.

wyszła za nim zimą, mając na sobie jedynie pieluchę.

And they found her hours later,

Znaleziono ją kilka godzin potem

frozen, lifeless,

kompletnie zamrożoną.

and they brought her back to life.

I ją udało się przywrócić do życia.

There was a 65-year-old woman

65-letnia kobieta

in Duluth, Minnesota last year

z Duluth w Minnesocie, została w ubiegłym roku

that was found frozen and without a pulse

znaleziona zamarznięta, bez pulsu,

in her front yard one morning in the winter,

przed swoim domem pewnego zimowego poranka.

and they brought her back to life.

Przywrócono do życia także i ją.

The next day, she was doing so well, they wanted to run tests on her.

Dzień po tym funkcjonowała już tak dobrze, że próbowano zrobić jej testy.

She got cranky and just went home.

Wkurzyła się i po prostu poszła do domu.

(Laughter)

(Śmiech)

So, these are miracles, right?

To są cuda, to prawda.

These are truly miraculous things that happen.

To są istotnie cudowne wydarzenia.

Doctors have a saying

Lekarze zwykli mówić,

that, in fact, "You're not dead until you're warm and dead."

że tak naprawdę nie jesteś martwy, póki nie jesteś ciepły i martwy.

And it's true. It's true.

I to prawda. Prawda.

In the New England Journal of Medicine,

W "New England Journal of Medicine"

there was a study published that showed

opublikowano wyniki badań ukazujące,

that with appropriate rewarming,

że, dzięki odpowiedniemu rozgrzewaniu,

people who had suffered without a heartbeat for three hours

ludzie, którzy przetrwali bez pulsu trzy godziny,

could be brought back to life without any neurologic problems.

mogli być na powrót ożywieni bez żadnych konsekwencji neurologicznych.

That's over 50 percent.

To ponad pięćdziesiąt procent.

So what I was trying to do is think of a way

Zastanawiałem się zatem czy istnieje jakiś sposób,

that we could study

który umożliwiłby nam badanie

suspended animation

tego stanu.

to think about a way

Zacząłem myśleć,

to reproduce, maybe,

czy nie udałoby się jakoś powtórzyć tego,

what happened to the skier.

co przytrafiło się narciarce.

Well, I have to tell you something very odd,

Muszę teraz powiedzieć coś zastanawiającego, mianowicie:

and that is that being exposed to low oxygen

przebywanie w środowisku ubogim w tlen

does not always kill.

nie zawsze zabija.

So, in this room, there's 20 percent oxygen or so,

W tym pomieszczeniu jest jakieś dwadzieścia procent tlenu.

and if we reduce the oxygen concentration,

Gdybyśmy zredukowali jego stężenie,

we will all be dead.

wszyscy bylibyśmy martwi.

And, in fact, the animals we were working with in the lab --

I, prawdę mówiąc, zwierzęta w naszym laboratorium,

these little garden worms, nematodes --

wszystkie dżdżownice czy nicienie,

they were also dead when we exposed them to low oxygen.

także były martwe, gdy pozbawiliśmy je częściowo tlenu.

And here's the thing that should freak you out.

A teraz coś, co powinno Was zaszokować:

And that is that, when we lower the oxygen concentration further

Gdy obniżyliśmy stężenie tlenu jeszcze bardziej

by 100 times, to 10 parts per million,

tak około stu razy, do dziesięciu cząsteczek na milion,

they were not dead,

zwierzęta te nie były martwe.

they were in suspended animation,

Były w stanie hibernacji.

and we could bring them back to life without any harm.

I mogliśmy je potem ożywić bez jakichkolwiek problemów.

And this precise oxygen concentration,

To precyzyjne stężenie tlenu,

10 parts per million,

dziesięć cząsteczek na milion,

that caused suspended animation,

które wywołało ten stan,

is conserved.

jest zawsze stałe.

We can see it in a variety of different organisms.

Możemy stosować je do wielu organizmów.

One of the creatures we see it in

Jednym ze stworzeń, na przykład,

is a fish.

była ryba.

And we can turn its heartbeat on and off by going in and out

Mogliśmy włączać i wyłączać bicie jej serca

of suspended animation like you would a light switch.

tak, jakby to był wyłącznik światła.

So this was pretty shocking to me,

Było to dla mnie całkiem szokujące,

that we could do this.

że można zrobić coś takiego.

And so I was wondering, when we were trying

Zastanawiając się nad tym jak

to reproduce the work with the skier,

powtórzyć przypadek narciarki,

that we noticed that, of course,

oczywiście wywnioskowaliśmy,

she had no oxygen consumption,

że nie zużywała ona tlenu.

and so maybe she was in a similar state of suspended animation.

Znajdowała się zatem zapewne w stanie podobnym do stanu naszych zwierząt.

But, of course, she was also extremely cold.

Ale, jak wiemy, była także bardzo wychłodzona.

So we wondered what would happen

Pomyśleliśmy więc: co się stanie,

if we took our suspended animals and exposed them to the cold.

gdy wstrzymamy metabolizm, a następnie ochłodzimy zwierzę?

And so, what we found out

W ten sposób dowiedzieliśmy się,

was that, if you take animals

że jeśli zwierzę w stanie "aktywnym"

that are animated like you and I,

poddamy działaniu niskiej temepratury,

and you make them cold -- that is, these were the garden worms --

to - wszystkie dżdżownice i nicienie

now they're dead.

były martwe.

But if you have them in suspended animation,

Jeśli jednak najpierw spowolnimy im procesy życiowe,

and move them into the cold, they're all alive.

a dopiero później przeniesiemy je do niskiej temperatury - pozostaną żywe.

And there's the very important thing there:

Mamy zatem bardzo ważną rzecz:

If you want to survive the cold,

Jeśli chcesz przetrwać mróz,

you ought to be suspended. Right?

powinieneś być "nieżywy", zgadza się?

It's a really good thing.

To naprawdę dobra wiadomość.

And so, we were thinking about that,

Myśleliśmy o...

about this relationship between these things,

o związku między tymi rzeczami,

and thinking about whether or not that's what happened to the skier.

o tym, czy to nie właśnie to przytrafiło się Norweżce.

And so we wondered: Might there be some agent

Zastanawialiśmy się: może jest w nas jakiś czynnik,

that is in us, something that we make ourselves,

związek chemiczny - coś, co mogłoby sprawić,

that we might be able to regulate our own metabolic flexibility

że będziemy w stanie sterować metabolizmem

in such a way as to be able to survive

w taki sposób, by przetrwać

when we got extremely cold, and might otherwise pass away?

ekstremalnie niskie temperatury, które normalnie by nas zabiły.

I thought it might be interesting to sort of hunt for such things.

Pomyślałem, że takie poszukiwania mogą być niesłychanie interesujące.

You know?

Wiecie...

I should mention briefly here

Powinienem tu krótko wspomnieć,

that physiology textbooks that you can read about

że w każdym podręczniku fizjologii można przeczytać,

will tell you that this is a kind of heretical thing to suggest.

że taka sugestia jest czymś w rodzaju herezji.

We have, from the time we are slapped on the butt

Od czasu pierwszego klapsa przy porodzie,

until we take our last dying breath --

po ostatnie tchnienie;

that's when we're newborn to when we're dead --

od czasu narodzin aż do śmierci,

we cannot reduce our metabolic rate

nie możemy zredukować tempa naszego metabolizmu

below what's called a standard,

poniżej czegoś, co nazywamy standardowym

or basal metabolic rate.

lub bazowym tempem metabolizmu.

But I knew that there were examples

Ale wiedziałem przecież, że są przykłady

of creatures, also mammals,

zwierząt, także ssaków,

that do reduce their metabolic rate

które są w stanie redukować swój metabolizm

such as ground squirrels and bears,

- choćby susły czy niedźwiedzie.

they reduce their metabolic rate

Redukują one tempo swojego metabolizmu

in the wintertime when they hibernate.

na czas zimowej hibernacji.

So I wondered: Might we be able to find some agent or trigger

Zastanawiałem się, czy jesteśmy w stanie znaleźć substancję lub proces,

that might induce such a state in us?

który wywołałby w nas taki sam stan?

And so, we went looking for such things.

Tak właśnie rozpoczęliśmy poszukiwania.

And this was a period of time when we failed tremendously.

Zaczęło się od okresu spektakularnych porażek.

Ken Robinson is here. He talked about the glories of failure.

Jest tu Ken Robinson, mówił o sukcesach i porażkach.

Well, we had a lot of them.

Cóż, przeżyliśmy ich naprawdę wiele...

We tried many different chemicals and agents,

Wypróbowaliśmy arsenał związków chemicznych, odczynników

and we failed over and over again.

i przegrywaliśmy raz po raz.

So, one time, I was at home

Ale pewnego dnia, gdy będąc w domu

watching television on the couch

oglądałem telewizję,

while my wife was putting our child to bed,

a moja żona kładła nasze dzieci do łóżka,

and I was watching a television show.

i oglądałem program telewizyjny.

It was a television show --

To był program telewizji NOVA,

it was a NOVA show on PBS --

nadawany na kanale PBS,

about caves in New Mexico.

opowiadający o jaskiniach w Nowym Meksyku.

And this particular cave was Lechuguilla,

Mówiono o jaskini Lechuguilla.

and this cave is incredibly toxic to humans.

Jaskinia ta jest bardzo trująca dla ludzi.

The researchers had to suit up just to enter it.

Badacze, by się tam dostać, musieli nosić kombinezony.

It's filled with this toxic gas,

Jest wypełniona toksycznym gazem,

hydrogen sulfide.

siarkowodorem.

Now, hydrogen sulfide is curiously present in us.

Co ciekawe, siarkowodór jest obecny w naszym ciele.

We make it ourselves.

Sami go produkujemy.

The highest concentration is in our brains.

Największe jego stężenie występuje w naszych mózgach.

Yet, it was used

Bywał on używany

as a chemical warfare agent in World War I.

jako broń chemiczna podczas Pierwszej Wojny Światowej.

It's an extraordinarily toxic thing.

Jest wyjątkowo trujący.

In fact, in chemical accidents,

Jeśli w wypadku chemicznym

hydrogen sulfide is known to --

wydziela się siarkowodór,

if you breathe too much of it, you collapse to the ground,

człowiek, który wchłonie go zbyt dużo upada,

you appear dead,

zdaje się być martwy.

but if you were brought out into room air, you can be reanimated without harm,

Ale gdyby wynieść go ze skażonego obszaru, można go łatwo uratować,

if they do that quickly.

jeśli zrobi się to prędko.

So, I thought, "Wow, I have to get some of this."

No - pomyślałem sobie. - Muszę go zdobyć!

(Laughter)

(Śmiech)

Now, it's post-9/11 America,

Mamy Amerykę po ataku na World Trade Center,

and when you go into the research institute,

wchodzisz do instytutu badawczego

and you say, "Hi.

i mówisz: "Cześć,

I'd like to buy some concentrated,

chciałbym sobie kupić kilka cylindrów

compressed gas cylinders

skondensowanego, skompresowanego,

of a lethal gas

trującego gazu.

because I have these ideas, see,

Bo, wie pan, chodzi mi po głowie pomysł,

about wanting to suspend people.

by wstrzymywać u ludzi funkcje życiowe.

It's really going to be OK."

Ale to naprawdę nic groźnego."

So that's kind of a tough day,

No, może być z tym ciężko,

but I said, "There really is

ale naprawdę są podstawy

some basis for thinking why you might want to do this."

by sądzić, że to się może udać.

As I said, this agent is in us,

Jak już powiedziałem ten związek jest w nas

and, in fact, here's a curious thing,

i, to bardzo ciekawa rzecz,

it binds to the very place inside of your cells

łączy się z tymi samymi miejscami w naszych komórkach,

where oxygen binds, and where you burn it,

z którymi łączy się także tlen gdy go spalamy;

and that you do this burning to live.

a spalamy go po to, aby żyć.

And so we thought, like in a game of musical chairs,

Pomyśleliśmy, że być może, jak w grze w "Gorące krzesła",

might we be able to give a person

moglibyśmy podać osobie

some hydrogen sulfide,

nieco siarkowodoru

and might it be able to occupy that place

i może byłby on w stanie zająć to miejsce

like in a game of musical chairs where oxygen might bind?

(dokładnie jak w grze), w którym znajduje się tlen,

And because you can't bind the oxygen,

a jeśli miejsce tlenu będzie zajęte,

maybe you wouldn't consume it,

to może komórka nie będzie w stanie go przyjmować

and then maybe it would reduce your demand for oxygen.

i może to zredukuje nasze zapotrzebowanie na tlen?

I mean, who knows?

Być może - kto wie?...

So -- (Laughter)

I... (śmiech)

So, there's the bit about the dopamine

poziom dopaminy uległ zmianie,

and being a little bit, what do you call it, delusional,

co zresztą wywołało lekkie urojenia;

and you might suggest that was it.

ale wyglądało na to, że znaleźliśmy.

And so, we wanted to find out

Następnie chcieliśmy zobaczyć

might we be able to use

czy bylibyśmy w stanie użyć

hydrogen sulfide in the presence of cold,

siarkowodoru w niskiej temperaturze

and we wanted to see whether we could

i przekonać się, czy możemy

reproduce this skier in a mammal.

ssaka wprowadzić w stan, w którym znalazła się narciarka.

Now, mammals are warm-blooded creatures,

Ssaki to organizmy ciepłokrwiste:

and when we get cold, we shake and we shiver, right?

gdy robi się zimno, trzęsiemy się, drżymy, prawda?

We try to keep our core temperature at 37 degrees

Próbujemy utrzymać temperaturę ciała na poziomie 37 stopni,

by actually burning more oxygen.

spalając więcej tlenu.

So, it was interesting for us

Było dla nas bardzo interesujące,

when we applied hydrogen sulfide

gdy podaliśmy siarkowodór myszy,

to a mouse when it was also cold

obniżając jednocześnie temperaturę,

because what happened is the core temperature

ponieważ temperatura jej ciała

of the mouse got cold.

także się zmniejszyła.

It stopped moving.

Przestała się poruszać...

It appeared dead.

Zdawała się być martwa.

Its oxygen consumption rate

Jej zużycie tlenu

fell by tenfold.

spadło dziesięciokrotnie.

And here's the really important point.

I - co najważniejsze -

I told you hydrogen sulfide is in us.

Powiedziałem Wam, że siarkowodór jest w naszych organizmach.

It's rapidly metabolized,

Jest łatwo metabolizowany, więc jedyne

and all you have to do after six hours of being

co trzeba zrobić po sześciu godzinach

in this state of de-animation

przebywania w takim stanie,

is simply put the thing out in room air,

to przenieść obiekt do temperatury pokojowej.

and it warms up, and it's none the worse for wear.

Organizm ogrzał się i zaczął funkcjonować jak gdyby nigdy nic.

Now, this was cosmic.

No - to naprawdę było niesamowite.

Really. Because we had found a way

Naprawdę. Ponieważ znaleźliśmy taki sposób

to de-animate a mammal,

spowolnienia metabolizmu ssaka,

and it didn't hurt it.

który mu nie zaszkodził.

Now, we'd found a way to reduce

Odkryliśmy w jaki sposób zmniejszyć

its oxygen consumption

jego zapotrzebowanie na tlen

to rock-bottom levels, and it was fine.

do bardzo niskiego poziomu, a organizm przetrwał bez problemu.

Now, in this state of de-animation,

Oczywiście: w stanie tym

it could not go out dancing,

nie mógł zbytnio szaleć,

but it was not dead,

ale też i nie był martwy.

and it was not harmed.

I nie ucierpiał.

So we started to think: Is this the agent

Zaczęliśmy myśleć: Czy jest możliwe,

that might have been present in the skier,

by siarkowodór był w ciele narciarki

and might have she had more of it than someone else,

i czy mogła ona mieć go więcej, niż zwykle mamy;

and might that have been able to reduce

oraz czy był on w stanie zredukować

her demand for oxygen

jej zapotrzebowanie na tlen,

before she got so cold that

zanim wychłodziła się tak mocno,

she otherwise would have died,

że w normalnym wypadku zamarzłaby,

as we found out with our worm experiments?

co zresztą pokazały nasze eksperymenty na nicieniach.

So, we wondered:

Myśleliśmy nad tym,

Can we do anything useful

jak użytecznie wykorzystać

with this capacity to

tę zdolność do

control metabolic flexibility?

kontrolowania metabolizmu.

And one of the things we wondered --

Interesujące jest i to, że

I'm sure some of you out there are economists,

-- jestem pewien, że niektórzy tutaj są ekonomistami --

and you know all about supply and demand.

jak wiecie, wszystko polega na popycie i podaży.

And when supply is equal to demand,

Jeśli podaż równa się popytowi,

everything's fine,

to wszystko jest w porządku.

but when supply falls,

Lecz jeśli podaż się zmniejszy

in this case of oxygen,

-- w tym wypadku mówimy o tlenie --

and demand stays high, you're dead.

a popyt się nie zmieni -- giniemy.

So, what I just told you

Zatem, skoro powiedziałem,

is we can now reduce demand.

że możemy zredukować popyt,

We ought to be able to lower supply

powinniśmy być w stanie zmniejszyć podaż

to unprecedented low levels without killing the animal.

do bezprecedensowo niskiego poziomu nie zabijając zwierzęcia.

And with money we got from DARPA,

Korzystając z pieniędzy, które otrzymaliśmy od DARPA

we could show just that.

byliśmy w stanie pokazać właśnie to:

If you give mice hydrogen sulfide,

Jeśli poddamy myszy działaniu siarkowodoru,

you can lower their demand for oxygen,

możemy też zmniejszyć ich zapotrzebowanie na tlen

and you can put them into oxygen concentrations

i umieścić je w atmosferze o stężeniu tlenu tak niskim,

that are as low as 5,000 feet above the top of Mt. Everest,

jakie panuje na wysokości półtora kilometra ponad Mount Everestem.

and they can sit there for hours, and there's no problem.

I mogą tam siedzieć godzinami -- nie ma problemu.

Well this was really cool.

I to jest naprawdę ekstra.

We also found out that we could subject animals

Okazało się też, że zwierzęta, które straciły dużo krwi,

to otherwise lethal blood loss, and we could save them

można było uratować od śmierci

if we gave them hydrogen sulfide.

poddając je działaniu siarkowodoru.

So these proof of concept experiments

Ponieważ wyniki eksperymentów okazały się obiecujące,

led me to say "I should found a company,

pomyślałem, że warto byłoby znaleźć jakąś firmę

and we should take this out to a wider playing field."

i wypłynąć z tym na szerokie wody.

I founded a company called Ikaria

Z pomocą innych udało mi się

with others' help.

znaleźć firmę "Ikaria".

And this company, the first thing it did

Pierwszą rzeczą jaką zrobili,

was make a liquid formulation of hydrogen sulfide

było opracowanie płynnej postaci siarkowodoru,

an injectable form that we could put in

którą można podać w postaci zastrzyku.

and send it out to physician scientists all over the world

Rozesłaliśmy ją do lekarzy na całym świecie,

who work on models of critical care medicine,

którzy pracują nad metodami postępowania w nagłych wypadkach.

and the results are incredibly positive.

Rezultaty są wyjątkowo pozytywne.

In one model of heart attack,

W wypadku zawału serca,

animals given hydrogen sulfide

zwierzęta, którym podano siarkowodór,

showed a 70 percent reduction in heart damage

doświadczyły o 70% mniejszych uszkodzeń serca

compared to those who got the standard of care that

w porównaniu z tymi, które leczono standardowo;

you and I would receive if we were to have a heart attack here today.

tak, jak leczono by nas, gdybyśmy dziś doznali ataku serca.

Same is true for organ failure,

To samo dotyczy dysfunkcji innych narządów:

when you have loss of function owing to poor perfusion of kidney, of liver,

nerki czy wątroby, które nie otrzymują dostatecznie dużo krwi,

acute respiratory distress syndrome

zespołu ostrej niewydolności oddechowej

and damage suffered in cardiac-bypass surgery.

czy uszkodzeń spowodowanych operacją wszczepienia bypassów.

So, these are the thought leaders in trauma medicine

Wiodący lekarze zajmujący się nagłymi przypadkami

all over the world saying this is true,

na całym świecie podzielają opinię,

so it seems that exposure to hydrogen sulfide

że poddanie kogoś działaniu siarkowodoru

decreases damage that you receive

zmniejsza skalę uszkodzeń

from being exposed to otherwise lethal-low oxygen.

spowodowanych przebywaniem w środowisku ubogim w tlen.

And I should say that the concentrations of hydrogen sulfide

Powinienem jeszcze powiedzieć, że stężenie siarkowodoru

required to get this benefit

wymagane by osiągnąć taki stan

are low, incredibly low.

jest niskie, niewiarygodnie niskie.

In fact, so low that physicians will not have to lower or dim

W zasadzie tak niskie, że lekarze nie będą musieli spowalniać

the metabolism of people much at all

metabolizmu prawie wcale,

to see the benefit I just mentioned,

by osiągnąć, korzyści o których wspomniałem;

which is a wonderful thing, if you're thinking about adopting this.

co jest wspaniałą rzeczą, jeśli myślimy o zastosowaniu praktycznym.

You don't want to be gorking people out

Nie chcielibyśmy kompletnie zamroczyć ludzi,

just to save them, it's really confusing.

by potem ich ocalić, to trochę pokręcone...

(Laughter)

(Śmiech)

So, I want to say that we're in human trials.

Chciałbym oznajmić, że przeprowadzamy już testy na ludziach

Now, and so --

I, tak więc...

(Applause)

(Oklaski)

Thank you. The Phase 1 safety studies are over,

Dziękuję. Pierwsza faza testów bezpieczeństwa zakończyła się

and we're doing fine, we're now moved on.

i przeszliśmy ją dobrze; teraz ruszamy dalej.

We have to get to Phase 2 and Phase 3. It's going to take us a few years.

Musimy przejść przez fazę drugą i trzecią. Zajmie to pewnie kilka lat.

This has all moved very quickly,

Wszystko wydarzyło się bardzo szybko

and the mouse experiments

eksperymenty z hibernującymi

of hibernating mice happened in 2005;

myszami miały miejsce w 2005 roku.

the first human studies were done in 2008,

Pierwsze badania na ludziach - w 2008.

and we should know in a couple of years

Zatem za kilka lat powinniśmy wiedzieć,

whether it works or not.

czy ta metoda działa, czy nie.

And this all happened really quickly

Wszystko mogło się wydarzyć tak szybko,

because of a lot of help from a lot of people.

bo pomogło nam wielu ludzi.

I want to mention that, first of all,

Chciałbym, przede wszystkim, wspomnieć tu

my wife, without whom this talk and my work would not be possible,

o mojej żonie, bez której to wystąpienie i moja praca nie byłyby możliwe.

so thank you very much.

Tak więc bardzo dziękuję. A także

Also, the brilliant scientists who work at my lab

świetnym naukowcom, którzy pracują w moim laboratorium

and also others on staff,

oraz personelowi z

the Fred Hutchinson Cancer Research Center in Seattle, Washington --

Fred Hutchinson Cancer Research Center w Seattle, Washington

wonderful place to work.

doskonałe miejsce do pracy.

And also the wonderful scientists

Także wspaniałym naukowcom

and businesspeople at Ikaria.

i menadżerom w firmie "Ikaria".

One thing those people did out there

Rzeczą, którą się zajęli,

was take this technology of hydrogen sulfide,

było zainwestowanie kapitału tej młodej firmy

which is this start-up company that's burning venture capital very quickly,

w opracowanie siarkowodorowej technologii,

and they fused it with another company

a potem połączenie się z inną firmą,

that sells another toxic gas

która także sprzedaje toksyczny gaz,

that's more toxic than hydrogen sulfide,

bardziej toksyczny niż siarkowodór,

and they give it to newborn babies who would otherwise die

i podaje go noworodkom, które inaczej by zmarły

from a failure to be able to oxygenate their tissues properly.

z powodu niedotlenienia tkanek.

And this gas that is delivered in over

Gaz ten jest dostarczany do ponad

a thousand critical care hospitals worldwide,

tysiąca oddziałów intensywnej opieki na całym świecie,

now is approved, on label,

zatwierdzony do użytku w tym właśnie celu

and saves thousands of babies a year

i rocznie ratuje tysiące dzieci

from certain death.

przed śmiercią.

(Applause)

(Oklaski)

So it's really incredible

Jest to naprawdę niesamowite,

for me to be a part of this.

że mogę być częścią tego wszystkiego.

And I want to say that I think we're on the path

Chcę powiedzieć, że uważam, iż jesteśmy na drodze

of understanding metabolic flexibility

do zrozumienia elastyczności metabolizmu

in a fundamental way,

w sposób fundamentalny,

and that in the not too distant future,

i zapewne w niedalekiej przyszłości

an EMT might give an injection of hydrogen sulfide,

sanitariusz będzie mógł zrobić zastrzyk siarkowodoru,

or some related compound,

lub pewnego związku pochodnego,

to a person suffering severe injuries,

osobie, która uległa poważnemu urazowi,

and that person might de-animate a bit,

a osoba ta, stając się odrobinę mniej żywa,

they might become a little more immortal.

stanie się także nieco bardziej nieśmiertelna.

Their metabolism will fall

Metabolizm przygaśnie,

as though you were dimming a switch on a lamp at home.

jak byśmy na chwilę przyciemnili światło domowej lampy.

And then, they will have the time, that will buy them the time,

I wtedy będzie wystarczająco dużo czasu,

to be transported to the hospital

by ludzi takich przewieźć do szpitala,

to get the care they need.

gdzie będzie się można nimi zająć.

And then, after they get that care --

Następnie zaś,

like the mouse, like the skier,

podobnie jak mysz, narciarka,

like the 65-year-old woman --

czy 65-letnia kobieta...

they'll wake up.

...zbudzą się.

A miracle?

Cud? Mamy nadzieję, że nie,

We hope not, or maybe we just hope

a przynajmniej mamy nadzieję sprawić,

to make miracles a little more common.

by cuda takie zdarzały się nieco częściej.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)