How we can find ourselves in data | Giorgia Lupi

Tłumaczenie: Joanna Mielnicka Korekta: Rysia Wand

This is what my last week looked like.

Tak wyglądał mój zeszły tydzień.

What I did,

Co robiłam,

who I was with,

z kim byłam,

the main sensations I had for every waking hour ...

główne emocje, jakie odczuwałam w każdej godzinie od obudzenia,

If the feeling came as I thought of my dad

czy uczucie spowodowała myśl o tacie,

who recently passed away,

który niedawno zmarł,

or if I could have just definitely avoided the worries and anxieties.

albo czy dałoby się uniknąć zmartwień.

And if you think I'm a little obsessive,

Jeśli myślicie, że mam obsesję,

you're probably right.

pewnie macie rację.

But clearly, from this visualization,

Ale ewidentnie z tej wizualizacji

you can learn much more about me than from this other one,

możecie się dowiedzieć o mnie o wiele więcej niż z tej,

which are images you're probably more familiar with

której obrazy są wam zapewne bardziej znajome

and which you possibly even have on your phone right now.

i które pewnie macie na własnych telefonach.

Bar charts for the steps you walked,

Wykresy pokazujące kroki, które przeszliście,

pie charts for the quality of your sleep --

pokazujące jakość snu,

the path of your morning runs.

trasę porannego biegania.

In my day job, I work with data.

W pracy mam do czynienia z danymi.

I run a data visualization design company,

Prowadzę firmę projektującą wizualizacje danych.

and we design and develop ways to make information accessible

Projektujemy i rozwijamy sposoby udostępniania informacji

through visual representations.

przez ich wizualną reprezentację.

What my job has taught me over the years

Praca nauczyła mnie przez lata,

is that to really understand data and their true potential,

że aby w pełni zrozumieć dane i ich prawdziwy potencjał,

sometimes we actually have to forget about them

trzeba o nich zapomnieć

and see through them instead.

i zamiast tego przejrzeć je na wylot,

Because data are always just a tool we use to represent reality.

bo dane są narzędziem do reprezentacji rzeczywistości.

They're always used as a placeholder for something else,

Zastępują coś innego,

but they are never the real thing.

ale nigdy nie są tym czymś.

But let me step back for a moment

Cofnijmy się na moment do czasu,

to when I first understood this personally.

gdy pierwszy raz zrozumiałam to osobiście.

In 1994, I was 13 years old.

W 1994 miałam 13 lat.

I was a teenager in Italy.

Byłam nastolatką we Włoszech.

I was too young to be interested in politics,

Byłam za młoda, by interesować się polityką,

but I knew that a businessman, Silvio Berlusconi,

ale wiedziałam, że biznesmen Silvio Berlusconi

was running for president for the moderate right.

startuje w wyborach prezydenckich jako umiarkowany prawicowiec.

We lived in a very liberal town,

Żyliśmy w bardzo liberalnym mieście

and my father was a politician for the Democratic Party.

i mój ojciec był politykiem w Partii Demokratycznej.

And I remember that no one thought that Berlusconi could get elected --

Pamiętam, jak nikt nie przypuszczał, że Berlusconi wygra,

that was totally not an option.

nie było takiej możliwości.

But it happened.

Ale to się wydarzyło.

And I remember the feeling very vividly.

Pamiętam bardzo wyraźnie to uczucie.

It was a complete surprise,

To była kompletna niespodzianka,

as my dad promised that in my town he knew nobody who voted for him.

a tata przysięgał, że w mieście nie zna nikogo, kto na niego głosował.

This was the first time

Wtedy po raz pierwszy

when the data I had gave me a completely distorted image of reality.

dane, które posiadałam, w pełni zniekształciły rzeczywistość.

My data sample was actually pretty limited and skewed,

Moje dane były po prostu dość ograniczone i zniekształcone,

so probably it was because of that, I thought, I lived in a bubble,

więc pewnie dlatego żyłam w bańce

and I didn't have enough chances to see outside of it.

i nie miałam za wiele okazji, aby wyjrzeć poza nią.

Now, fast-forward to November 8, 2016

Przewińmy do 8 listopada 2016 roku

in the United States.

w Stanach Zjednoczonych.

The internet polls,

Ankiety internetowe,

statistical models,

modele statystyczne,

all the pundits agreeing on a possible outcome for the presidential election.

wszyscy eksperci zgodni co do przewidywanych wyników wyborów.

It looked like we had enough information this time,

Tym razem wyglądało na to, że mamy dość informacji

and many more chances to see outside the closed circle we lived in --

i wiele szans na wyjrzenie poza zamknięte koło, w którym żyjemy,

but we clearly didn't.

ale jak widać - nie mieliśmy.

The feeling felt very familiar.

To uczucie było bardzo podobne.

I had been there before.

Odczuwałam to wcześniej.

I think it's fair to say the data failed us this time --

Chyba można śmiało powiedzieć, że dane tym razem nas zawiodły

and pretty spectacularly.

i to dość spektakularnie.

We believed in data,

Wierzyliśmy w dane

but what happened,

W rzeczywistości

even with the most respected newspaper,

nawet szanowane gazety miały obsesję

is that the obsession to reduce everything to two simple percentage numbers

ograniczania wszystkiego do dwóch liczb,

to make a powerful headline

żeby stworzyć mocny nagłówek,

made us focus on these two digits

żeby skupić uwagę na dwóch cyfrach

and them alone.

i tylko na nich.

In an effort to simplify the message

Żeby uprościć wiadomość

and draw a beautiful, inevitable red and blue map,

i narysować piękną i wyraźną czerwono-niebieską mapę,

we lost the point completely.

zupełnie straciliśmy sedno.

We somehow forgot that there were stories --

Jakoś zapomnieliśmy, że to są historie,

stories of human beings behind these numbers.

ludzkie historie ukryte za liczbami.

In a different context,

W innym kontekście,

but to a very similar point,

ale zmierzając do tego samego,

a peculiar challenge was presented to my team by this woman.

pewna kobieta rzuciła nam niespotykane wyzwanie.

She came to us with a lot of data,

Przyszła do nas z dużą ilością danych,

but ultimately she wanted to tell one of the most humane stories possible.

ale docelowo chciała opowiedzieć jedną z najbardziej ludzkich historii.

She's Samantha Cristoforetti.

Jest to Samantha Cristoforetti.

She has been the first Italian woman astronaut,

Jest pierwszą włoską astronautką

and she contacted us before being launched

i skontaktowała się z nami przed lotem

on a six-month-long expedition to the International Space Station.

na 6-miesięczną misję

na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

She told us, "I'm going to space,

Powiedziała: "Lecę w kosmos

and I want to do something meaningful with the data of my mission

i chcę zrobić coś wartościowego z danymi z misji,

to reach out to people."

żeby sięgnąć ludzi".

A mission to the International Space Station

Misja na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

comes with terabytes of data

wiąże się z terabajtami danych

about anything you can possibly imagine --

o wszystkim, co można sobie wyobrazić:

the orbits around Earth,

o okrążaniu Ziemi,

the speed and position of the ISS

o szybkości i pozycji ISS

and all of the other thousands of live streams from its sensors.

i o tysiącach innych informacji z czujników.

We had all of the hard data we could think of --

Mieliśmy wszystkie twarde fakty, jakie tylko przyszły nam do głowy,

just like the pundits before the election --

tak jak eksperci przed wyborami,

but what is the point of all these numbers?

ale jaki jest sens tych wszystkich liczb?

People are not interested in data for the sake of it,

Ludzi nie interesują dane same w sobie,

because numbers are never the point.

bo to nie o liczby chodzi.

They're always the means to an end.

Liczby to środki do celu.

The story we needed to tell

Historia, którą musieliśmy opowiedzieć,

is that there is a human being in a teeny box

mówiła o człowieku w blaszanej puszce

flying in space above your head,

lecącej w kosmosie nad naszymi głowami,

and that you can actually see her with your naked eye on a clear night.

gdzie można ją zobaczyć gołym okiem podczas bezchmurnej nocy.

So we decided to use data to create a connection

Zadecydowaliśmy zrobić z danych więź

between Samantha and all of the people looking at her from below.

między Samanthą i wszystkimi obserwatorami z dołu.

We designed and developed what we called "Friends in Space,"

Zaprojektowaliśmy i stworzyliśmy coś, co nazywamy "Przyjaciele w kosmosie".

a web application that simply lets you say "hello" to Samantha

To aplikacja internetowa, która pozwala powiedzieć "cześć" Samanthcie

from where you are,

z dowolnego miejsca

and "hello" to all the people who are online at the same time

i "cześć" do wszystkich ludzi, którzy są w danym czasie online

from all over the world.

na całym świecie.

And all of these "hellos" left visible marks on the map

Każde "cześć" zostawiało widoczne znaki na mapie,

as Samantha was flying by

podczas gdy Samantha przelatywała nad nami

and as she was actually waving back every day at us

i machała do nas codziennie,

using Twitter from the ISS.

używając Twittera z ISS.

This made people see the mission's data from a very different perspective.

To umożliwiło pokazanie ludziom danych z misji w innej perspektywie.

It all suddenly became much more about our human nature and our curiosity,

Nagle wszystko zaczęło dotyczyć ludzkiej natury i ciekawości

rather than technology.

bardziej niż technologii.

So data powered the experience,

Dane zasilały to doświadczenie,

but stories of human beings were the drive.

ale to ludzie je napędzali.

The very positive response of its thousands of users

Niesamowicie pozytywny odzew tysięcy użytkowników

taught me a very important lesson --

nauczył mnie ważnej lekcji:

that working with data means designing ways

praca z danymi oznacza projektowanie sposobu

to transform the abstract and the uncountable

na transformację czegoś abstrakcyjnego i niepoliczalnego

into something that can be seen, felt and directly reconnected

w coś, co można zobaczyć, poczuć i powiązać

to our lives and to our behaviors,

z naszymi życiem i zachowaniem,

something that is hard to achieve

co jest trudne do osiągnięcia,

if we let the obsession for the numbers and the technology around them

jeśli pozwolimy obsesji liczb i reszty technologii

lead us in the process.

objąć prowadzenie.

But we can do even more to connect data to the stories they represent.

Ale możemy zrobić więcej, aby połączyć dane z historiami, które reprezentują.

We can remove technology completely.

Możemy całkowicie usunąć technologię.

A few years ago, I met this other woman,

Kilka lat temu spotkałam kobietę,

Stefanie Posavec --

Stefanię Posavec,

a London-based designer who shares with me the passion and obsession about data.

projektantkę z Londynu, która wraz ze mną dzieli pasję i obsesję dotyczącą danych.

We didn't know each other,

Nie znałyśmy się,

but we decided to run a very radical experiment,

ale postanowiłyśmy przeprowadzić bardzo radykalny eksperyment,

starting a communication using only data,

rozpoczynając komunikację wyłącznie za pomocą danych,

no other language,

bez innego języka

and we opted for using no technology whatsoever to share our data.

i bez żadnej technologii do ich propagowania.

In fact, our only means of communication

Porozumiewałyśmy się wyłącznie

would be through the old-fashioned post office.

przez staromodną pocztę.

For "Dear Data," every week for one year,

Z tytułem "Drogie Dane", co tydzień przez rok

we used our personal data to get to know each other --

poznawałyśmy się przez osobiste dane

personal data around weekly shared mundane topics,

dotyczące cotygodniowych nudnych tematów,

from our feelings

od naszych uczuć

to the interactions with our partners,

do interakcji z partnerami,

from the compliments we received to the sounds of our surroundings.

od usłyszanych komplementów do dźwięków otoczenia.

Personal information that we would then manually hand draw

Informacje osobiste, które później ręcznie rysowałyśmy

on a postcard-size sheet of paper

na papierze wielkości pocztówki,

that we would every week send from London to New York,

które co tydzień wysyłałyśmy z Londynu do Nowego Jorku,

where I live,

gdzie mieszkam,

and from New York to London, where she lives.

i z Nowego Jorku do Londynu, gdzie ona mieszka.

The front of the postcard is the data drawing,

Front pocztówki to rysunek z danymi,

and the back of the card

a tył

contains the address of the other person, of course,

zawiera dane adresata

and the legend for how to interpret our drawing.

i legendę, jak zinterpretować rysunek.

The very first week into the project,

W pierwszym tygodniu projektu

we actually chose a pretty cold and impersonal topic.

wybrałyśmy zimne i nieosobiste tematy.

How many times do we check the time in a week?

Ile razy na tydzień patrzymy na zegarek?

So here is the front of my card,

Na froncie mojej kartki widać,

and you can see that every little symbol

że każdy mały symbol

represents all of the times that I checked the time,

przedstawia patrzenie na zegarek

positioned for days and different hours chronologically --

zorganizowany chronologicznie według dni i godzin,

nothing really complicated here.

nic skomplikowanego.

But then you see in the legend

Ale potem w legendzie dodałam

how I added anecdotal details about these moments.

dodałam detale sytuacyjne dotyczące tych momentów.

In fact, the different types of symbols indicate why I was checking the time --

Różne typy symboli wskazują, dlaczego sprawdzałam godzinę:

what was I doing?

co robiłam?

Was I bored? Was I hungry?

Nudziło mi się? Byłam głodna?

Was I late?

Byłam spóźniona?

Did I check it on purpose or just casually glance at the clock?

Sprawdziłam specjalnie, czy po prostu przypadkowo spojrzałam na zegarek?

And this is the key part --

To jest kluczowa kwestia:

representing the details of my days and my personality

reprezentowanie szczegółów moich dni i mojej osobowości

through my data collection.

przez zbieranie danych.

Using data as a lens or a filter to discover and reveal, for example,

Używanie danych jako soczewki albo filtra, żeby odkrywać i odsłaniać, na przykład,

my never-ending anxiety for being late,

mój ciągły lęk przed spóźnieniem,

even though I'm absolutely always on time.

choć zawsze jestem na czas.

Stefanie and I spent one year collecting our data manually

Wraz ze Stefanie spędziłyśmy rok ręcznie zbierając dane,

to force us to focus on the nuances that computers cannot gather --

żeby zmusić się do skupienia na niuansach, których komputery nie mogą zebrać,

or at least not yet --

przynajmniej na razie.

using data also to explore our minds and the words we use,

Używałyśmy danych do badania naszych umysłów i używanych słów,

and not only our activities.

a nie tylko działań.

Like at week number three,

Gdzieś w trzecim tygodniu,

where we tracked the "thank yous" we said and were received,

kiedy śledziłyśmy ilość "dziękuję", które mówimy i otrzymujemy,

and when I realized that I thank mostly people that I don't know.

okazało się, że głównie dziękuję ludziom, których nie znam.

Apparently I'm a compulsive thanker to waitresses and waiters,

Najwyraźniej kompulsywnie dziękuję kelnerkom i kelnerom,

but I definitely don't thank enough the people who are close to me.

ale stanowczo za mało dziękuję ludziom, którzy są blisko mnie.

Over one year,

Po roku

the process of actively noticing and counting these types of actions

proces aktywnego zauważania i liczenia tego typu zachowań

became a ritual.

stał się rytuałem.

It actually changed ourselves.

Właściwie to nas zmieniło.

We became much more in tune with ourselves,

Zestroiłyśmy się ze sobą,

much more aware of our behaviors and our surroundings.

z większą świadomością zachowań i otoczenia.

Over one year, Stefanie and I connected at a very deep level

Po roku Stefanie i ja związałyśmy się na głębokim poziomie

through our shared data diary,

przez wspólny pamiętnik danych,

but we could do this only because we put ourselves in these numbers,

ale mogłyśmy to uczynić tylko dlatego, że umieściłyśmy się w tych liczbach,

adding the contexts of our very personal stories to them.

dodając do nich kontekst osobistych historii.

It was the only way to make them truly meaningful

Tylko tak dane zyskiwały znaczenie

and representative of ourselves.

i reprezentatywność.

I am not asking you to start drawing your personal data,

Nie proszę, żebyście zaczęli rysować osobiste dane

or to find a pen pal across the ocean.

albo żebyście znaleźli przyjaciela po drugiej stronie oceanu.

But I'm asking you to consider data --

Proszę o postrzeganie danych

all kind of data --

- wszystkich rodzajów danych -

as the beginning of the conversation

jako początku konwersacji,

and not the end.

a nie jej końca.

Because data alone will never give us a solution.

Same dane nie dadzą nam nigdy rozwiązania.

And this is why data failed us so badly --

To dlatego dane tak bardzo nas zawiodły:

because we failed to include the right amount of context

zapomnieliśmy dodać odpowiednią ilość kontekstu,

to represent reality --

żeby pokazać rzeczywistość

a nuanced, complicated and intricate reality.

pełną niuansów, komplikacji i szczegółów.

We kept looking at these two numbers,

Przyglądaliśmy się tym dwóm liczbom,

obsessing with them

mieliśmy na ich punkcie obsesję

and pretending that our world could be reduced

i udawaliśmy, że świat można zredukować

to a couple digits and a horse race,

do kilku cyfr i wyścigu konnego,

while the real stories,

gdy prawdziwe historie,

the ones that really mattered,

te naprawdę istotne

were somewhere else.

były gdzieś indziej.

What we missed looking at these stories only through models and algorithms

Przy patrzeniu na historie przez same tylko modele i algorytmy

is what I call "data humanism."

zabrakło czegoś, co nazywam "humanizmem danych".

In the Renaissance humanism,

W renesansowym humanizmie

European intellectuals

europejscy intelektualiści

placed the human nature instead of God at the center of their view of the world.

umieszczali w centrum świata ludzkość zamiast Boga.

I believe something similar needs to happen

Wierzę, że coś podobnego musi się stać

with the universe of data.

w świecie danych.

Now data are apparently treated like a God --

Obecnie dane są, jak widać, traktowane jak Bóg:

keeper of infallible truth for our present and our future.

opiekun niezawodnej prawdy dla teraźniejszości i przyszłości.

The experiences that I shared with you today

Doświadczenia, którymi się dziś podzieliłam,

taught me that to make data faithfully representative of our human nature

nauczyły mnie tworzyć dane wiarygodnie reprezentujące ludzką naturę.

and to make sure they will not mislead us anymore,

Żeby zapewnić, że nas więcej nie zawiodą,

we need to start designing ways to include empathy, imperfection

trzeba zacząć celowo włączać empatię, niedoskonałości

and human qualities

i ludzkie cechy do metod,

in how we collect, process, analyze and display them.

w jakie zbieramy, przetwarzamy, analizujemy i przedstawiamy dane.

I do see a place where, ultimately,

Widzę miejsce, w którym dane,

instead of using data only to become more efficient,

zamiast służyć tylko wzrostowi wydajności,

we will all use data to become more humane.

posłużą wzrostowi humanizmu.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)