Willard Wigan: Hold your breath for micro-sculpture | TED

Tłumaczenie: Katarzyna Rogalewicz Korekta: Marek Kasiak

There's an old saying, "Just because you can't see something,

Jest takie stare przysłowie: "To, że czegoś nie widzisz,

doesn't mean it's not there."

nie znaczy, że to nie istnieje".

My work is -- it's a reflection of myself.

Moje prace są odbiciem mnie samego.

What I wanted to do is to

To, co chciałem zrobić,

show the world that the little things

to pokazać światu, że małe rzeczy

can be the biggest things.

mogą być największe.

We all seem to think that,

Zawsze wydaje się nam, że

you know, if we look down on the ground, there's nothing there.

jeśli spojrzymy w dół, na ziemię, to nic tam nie ma.

And we use the word "nothing."

Używamy przy tym słowa "nic".

Nothing doesn't exist, because there is always something.

Nic nie istnieje. Ponieważ zawsze jest coś.

My mother told me that, when I was a child,

Moja mama powtarzała mi, kiedy byłem chłopcem,

that I should always respect the little things.

że zawsze powinienem szanować małe rzeczy.

What made me do this work? I shall go into my story.

Co sprawiło, że stworzyłem moje prace? Opowiem wam historię.

This all started when I was age five.

Wszystko zaczęło się, kiedy miałem pięć lat.

What made me do it? At school, I will admit this:

Dlaczego zacząłem? W szkole, przyznam,

academically, I couldn't express myself.

naukowo, nie mogłem wyrazić samego siebie.

So I was, more or less, classed as "nothing."

Tak więc byłem mniej czy bardziej, zaliczany do klasy "nic"

My world was seen as less.

Mój świat wydawał się innym mało istotny.

So I decided I didn't really want to be a part of that world.

Zdecydowałem więc, że naprawdę nie chcę być częścią takiego świata.

I thought, I need to retreat

Odczuwałem potrzebę wycofania się

into something else.

w głąb czegoś innego.

So when my mother used to take me to school,

Tak więc kiedy moja mama zabierała mnie do szkoły

she thought I was at school,

myślała, że tam jestem,

and I used to do a U-turn, when her back was turned,

ale ja zawracałem, kiedy nie widziała,

and run off and hide in the shed at the back of the garden.

i uciekałem, kryjąc się w szopie z tyłu ogrodu.

Now, the one time I was in the shed,

Pewnego razu, kiedy siedziałem w szopie

and my mother suspected something,

moja mama zaczęła coś podejrzewać,

thinking I was at school.

myśląc, że jestem w szkole.

My mother was like the woman in Tom and Jerry.

Moja mama była jak ta kobieta z kreskówki Tom i Jerry.

So you'd just see her feet.

Widać było tylko jej stopy.

(Laughter)

(Śmiech)

So I was hiding in the shed, like that.

Siedziałem tak skulony w szopie...

And all of a sudden ...

i nagle...

And then I saw her legs.

zobaczyłem jej nogi.

And then she said -- grabbed me like that, because my mother was quite big --

I wtedy ona chwyciła mnie w ten sposób, ponieważ była dość (potężna)

and she lifted me up and she says,

podniosła mnie i mówi:

"How come you're not at school?"

"Dlaczego nie jesteś w szkole?"

I told her I couldn't face it because the way

Powiedziałem jej, że nie daję rady, przez sposób

the teacher was treating me, ridiculing me,

w jaki traktuje mnie nauczyciel, ośmieszając mnie

and using me as an example of failure.

i używając mnie jako przykład porażki.

So I told her.

Powiedziałem jej to.

At that age, obviously, I couldn't express it that way,

W takim wieku, oczywiście, nie mogłem tego wyrazić tymi słowami,

but I told her I didn't feel right.

niemniej, powiedziałem jej, że nie czuję się tam dobrze.

And then she just said, "You're going back to school tomorrow."

A wtedy ona odparła: "Wracasz jutro do szkoły".

And walked off. And I didn't expect that,

I poszła sobie. Nie tego się spodziewałem.

because I expected one of these ...

Oczekiwałem jednego z tych...

But I didn't get it.

Ale tego nie dostałem.

So I'm sitting there thinking.

Siedziałem więc i myślałem.

And as I looked down on the ground,

A kiedy spojrzałem na ziemię

I noticed there was some ants running around.

dostrzegłem biegające po niej mrówki.

And I went into this little fantasy world.

Wszedłem do tego małego świata fantazji.

And I thought,

I pomyślałem:

"These ants, are they looking for the queen ant?

"Czy te mrówki szukają królowej?

Or do they need somewhere to live?"

Czy może potrzebują miejsca, gdzie mogą zamieszkać?"

So I thought "Perhaps,

Pomyślałem "Może

if I made these ants some apartments,

jeśli zrobiłbym im mieszkania,

they'll move in."

wprowadziłby się do nich".

(Laughter)

(Śmiech)

So I did.

Tak więc zrobiłem.

And how I set about that, I got some splinters of wood.

Na początku wziąłem trochę drzazg.

And I sliced the little splinters of wood with a broken shard of glass,

I podzieliłem te małe kawałki drewna odłamkiem szkła.

constructed this little apartment.

Tak stworzyłem małe mieszkanko.

Well it looked like a little shanty shed when I'd finished.

Cóż, kiedy skończyłem wyglądało jak malutka rozklekotana szopa.

But I thought, perhaps the ant won't know, it'll probably move in.

Ale miałem nadzieję, że może mrówki tego nie zauważą i wprowadzą się.

And so they did.

Co nastąpiło.

That was a bit crude, at the time. And I made all these little apartments

Było to wówczas dość prymitywne. Zrobiłem te małe mieszkanka.

and little merry-go-rounds, seesaws and swings, little ladders.

i małe karuzele, huśtawki, bujaczki, małe drabinki.

And then I encouraged the ants to come 'round by putting sugar and things like that.

I zachęcałem mrówki, żeby na nie weszły, kładąc np. cukier.

And then I sat down and all the ants came along.

Wtedy usiadłem i mrówki przyszły.

And all I could hear was "Is this for us?"

Słyszałem tylko: "To wszystko dla nas?"

(Laughter)

(Śmiech)

And I say, "Yes, they're all for you."

Odparłem: "Tak, to wszystko dla was".

And they moved in, and decided not to pay me any rent.

Wprowadziły się, i ani myślały płacić czynsz.

(Laughter)

(Śmiech)

And from there I was watching this little world.

Od tego momentu zacząłem obserwować ten mały świat.

It became part of me.

I stał się on częścią mnie.

When I discovered that I had this gift,

Kiedy odkryłem mój dar

I wanted to experiment with this world

zapragnąłem eksperymentować ze światem,

that we can't see.

którego nie możemy zobaczyć.

So I realized that there was more to life

Zrozumiałem, że w życiu jest znacznie więcej

than just everything that we see around us that's huge.

niż te duże rzeczy, które nas otaczają.

So I started to educate myself on this molecular level.

Zacząłem zatem kształcić się na tym cząsteczkowym poziomie.

And as I got older, I continued. I showed my mother.

Dorastałem i uczyłem się. Pokazałem swoje prace mamie.

My mother told me to take it smaller.

Moja mama poradziła mi, żebym pracował na mniejszych rozmiarach.

Now I shall show you something here.

Teraz chciałbym coś wam pokazać.

And I'll explain.

Już wyjaśniam.

As you can see,

Jak widać,

that's a pinhead.

to jest główka od szpilki.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

Now that is called the Huf Haus.

Ta praca nazywa się Huf Haus.

The gentleman who commissioned me to do this

Człowiek, który mi ją zlecił

was a gentleman called Peter Huf.

nazywał się Peter Huf.

And he says to me "Willard, can you put my house on a pinhead?"

Zapytał mnie: "Williard, czy możesz umieścić mój dom na główce od szpilki?"

(Laughter)

(Śmiech)

So I say, "How are you going to fit in there?"

Odparłem: "A jak się pan tam zmieści?"

(Laughter)

(Śmiech)

And then he said to me,

Wtedy on odrzekł:

"I don't believe you can do it. Can you really do it?"

"Nie wierzę, że ci się uda. Naprawdę potrafisz to zrobić?"

And I says, "Well, try me."

Odpowiedziałem: "Mogę to udowodnić".

And then he said, "But I don't believe that you can do this." So I said, "OK."

On wtedy stwierdził: "Ale nie wierzę, że ci się uda". Odparłem tylko "OK".

So, to cut a long story short,

Tak więc, streszczając całą historię,

I went home, went underneath the microscope,

poszedłem do domu, wziąłem mikroskop

and I crushed up a piece of glass,

i skruszyłem kawałek szkła,

crushed it up.

na drobne kawałki.

And underneath the microscope

Pod mikroskopem

there were splinters of glass.

miałem odłamki szkła.

Some of them were quite jagged.

Niektóre były dość postrzępione.

So I was crushing up these pieces of glass,

Rozgniotłem więc je.

which, as you can see,

Które, jak widać,

that's the actual frame of the house.

tworzą właściwy szkielet domu.

And the actual roof is made up of a fiber,

Dach jest zrobiony z włókna...

which I found in my sister's old teddy bear.

które znalazłem w starym misiu przytulance mojej siostry.

(Laughter)

(Śmiech)

So I got the teddy bear and I said,

Tak więc wziąłem misia i spytałem:

"Do you mind if I pull out one of your fibers?"

"Masz coś przeciwko jeśli wyrwę jedno z twoich włókien?"

So I did.

I wyrwałem je.

And I looked at it beneath the microscope. And some of it was flat.

Obejrzałem je dokładnie pod mikroskopem. Niektóre jego części były płaskie.

So I decided to slice these up

Zdecydowałem więc pociąć włókno

with the tool that I make

narzędziem, które zrobiłem

by -- I sharpen the end of a needle into a blade.

poprzez przerobienie końcówki igły w ostrze.

And then I actually

A wtedy...

slow down my whole nervous system.

spowalniam cały mój system nerwowy.

And then I work between my heartbeat,

Pracuję między uderzeniami serca.

I have one-and-a-half seconds

Mam po półtorej sekundy,

to actually move.

aby wykonać ruch.

And at the same time I have to watch I don't inhale

Muszę również uważać, żeby nie wciągnąć z oddechem

my own work, at the same time.

swojej pracy.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

Because that has happened to me.

A zdarzyło mi się to.

(Laughter)

(Śmiech)

So what I did, like I said, come back to the glass.

Wracając więc do szkła -

I found these little bits of glass.

- wybrałem niewielkie odłamki.

And I had to make them square.

Musiałem je teraz przerobić na kwadraty.

So I'm thinking "How can I do this?"

Zastawiałem się: "Jak to zrobić?"

So what I did, I got an oilstone. Broke the edge of an oilstone off.

Wziąłem więc osełkę i odłamałem jej brzeg.

And what I did, I took pieces of glass. And I started to rub them.

Tak więc zacząłem pocierać kawałki szkła.

I used a little tweezer which I made from a hair clip.

Posługiwałem się przy tym małym szczypcami, które zrobiłem ze spinki do włosów.

And I built rubber around the end of the tweezer so it wouldn't crush the glass.

Otuliłem końcówki szczypców gumą, aby nie zmiażdżyć szkła.

And then I started rubbing, very very gently,

I zacząłem pocierać, bardzo, bardzo delikatnie.

till some of the edges were quite square. And then I constructed it.

aż niektóre krawędzie przybrały kształt kwadratu. Wtedy zabrałem się za konstruowanie.

And how I constructed it,

Robiłem to

is by making grooves in the top of the pinhead.

najpierw zrobiłem rowki w główce szpilki.

And then pushing the glass in with its own friction.

I ścisnąłem je ze szkłem, tak, że zachodziło tarcie.

And as I was doing it, what happened?

Cóż się stało, kiedy to robiłem?

The instrument that I used turned into a catapult.

Moje narzędzie zamieniło się w katapultę.

And it went like this ...

I wystrzeliło...

And then that was it.

I to było koniec.

(Laughter)

(Śmiech)

Gone.

Poszło.

So I'm thinking, "Mr. Huf isn't going to be very happy

Myślę więc sobie: "Pan Huf nie będzie zbyt zadowolony,

when I told him his house has gone to another,

kiedy mu powiem, że jego dom zniknął,

into the atmosphere somewhere."

rozpłynął się w powietrzu.

So to cut the story short,

Tak więc, koniec końców,

I decided that I had to go back and do it.

postanowiłem, że nie mam innego wyjścia, tylko zbudować go jeszcze raz.

So I found some more. And I decided to, sort of,

Wziąłem więc znów szkło. Postanowiłem

construct it very, very slowly,

pracować bardzo, bardzo wolno,

holding my breath, working between my heartbeat,

wstrzymując oddech, pracując pomiędzy uderzeniami serca,

and making sure everything is leveled.

upewniając się, że wszystko jest wypoziomowane.

Because it's such a small sculpture,

Ponieważ rzeźba jest tak mała,

nothing can go wrong.

nie można sobie pozwolić na błędy.

And I decided to build it up.

Wtedy mogłem już stawiać budynek.

Then I used fibers out of my jumper,

Użyłem włókien z mojego swetra,

which I held and stretched.

które przytrzymywałem i rozciągałem.

And made the beams going around the house.

Zrobiłem nimi belki wokół domu.

And the actual windows and the balcony

Okna i balkon

had to be sort of constructed.

również wymagały specjalnej konstrukcji.

I used a money spider's web

Zastosowałem więc sieć pajęczą.

to actually attach certain things,

aby połączyć pewne elementy.

which sent me insane.

Co doprowadzało mnie do szaleństwa.

But I managed to do it.

Lecz poradziłem sobie.

And when I finished it, I came back the next day.

Skończyłem i wróciłem następnego dnia,

I noticed that the house was occupied.

i zauważyłem, że dom był zajęty.

Have we ever heard of a dust mite?

Czy kiedykolwiek słyszeliście o roztoczu kurzowym?

Darren dust mite and his family moved in.

Darren roztocze wprowadził się z rodzinką.

(Laughter)

(Śmiech)

So basically I'd completed the house.

Tak więc zasadniczo ukończyłem dom.

And there you are.

Oto on.

(Applause)

(Oklaski)

(Laughter)

(Śmiech)

Right. As you can see,

Tak. Jak widać

Bart Simpson is having a little argument.

Bart Simpson jest w trakcie drobnej sprzeczki.

I think they're arguing about the space on the pin.

myślę, że poszło o przestrzeń na szpilce.

There's not enough room for the two of them.

Jest za mała dla nich dwóch.

So I didn't think he was going to throw Bart off.

Jednak nie wydaje mi się, że zamierzał zrzucić Barta.

I think he was just warning him actually.

Jedynie go ostrzegał.

But this one was made out of a nylon tag

Ta rzeźba jest wykonana z nylonowej etykiety

out of my shirt.

od mojej koszuli.

What I did, I plucked the tag out

Wyrwałem ją

and put it underneath the microscope.

i włożyłem pod mikroskop.

I used the needle which has got a slight blade on the end.

Używałem igły z lekko zaostrzoną końcówką.

Can anybody see the blade on the end of that needle?

Czy ktoś widzi ostrze na czubku tej igły?

Audience: No.

Publiczność: Nie.

WW: So what I did is the same process where I

WW: Znów musiałem więc

just kind of hold my breath

wstrzymać oddech

and just work away very, very slowly,

i pracować bardzo, bardzo wolno,

manipulating the plastic, cutting it, because it behaves different.

przekształcając plastik, ucinając kawałki. Zachowuje się on inaczej -

Whenever you work on that level, things behave different.

- zawsze na tym poziomie przedmioty zachowują się inaczej.

Because it's on this molecular level things change

Zmieniają się na poziomie cząsteczki

and they act different.

i reagują inaczej.

And sometimes they turn into little catapults and things go up in the air.

Czasami zamieniają się w małe katapulty i wyrzucają części w powietrze.

And, you know, all different things happen.

Różne rzeczy mogą się zdarzyć.

But I had to make a little barrier, going around it, out of cellophane,

Musiałem zbudować małą barierę z celofanu wokół,

to stop it moving.

aby utrzymać je w jednym miejscu.

Then static electricity set in.

Wtedy zaczęły się problemy z elektrycznością statyczną.

And it went ...

I poszło...

And I'm trying to remove it. And the static is interfering with everything.

Próbuję to usunąć, ale elektryczność oddziałuje na wszystko.

So there is sweat dripping off my head,

Kapie mi pot z czoła.

because I have to carve Homer Simpson like that, in that position.

Muszę więc strugać Homera Simpson w takiej pozycji.

And after I've cut out the shape,

Po wycięciu kształtu

then I have to make sure that there is room for Bart's neck.

muszę się upewnić, że zostawiłem miejsce na szyję Barta.

So after I've done the same thing,

Więc robię jeszcze raz to wszystko,

then I have to paint it.

i muszę jeszcze to teraz pomalować.?

And after I've actually sculpted them,

Po zakończeniu rzeźbienia

I have to paint them.

zostaje malowanie.

I experimented with a --

Eksperymentowałem ze...

I found a dead fly.

znalazłem martwą muchę.

And I plucked the hair off the fly's head.

Wyrwałem jej włos z głowy.

Decided to make a paintbrush.

Chciałem go użyć jako pędzel.

(Laughter)

(Śmiech)

But I would never do it to a living fly.

Nigdy nie zrobiłbym tego żywej musze.

(Laughter)

(Śmiech)

Because I've heard a fly in pain.

Wiem, jak brzmi mucha, którą boli.

And they go "Meow! Ow!"

Jęczą: "Aauuuu! Au!"

Even though they get on our nerves,

Mimo że działają nam na nerwy -

I would never kill an insect

nigdy nie zabiłbym owada,

because, "All creatures great and small" --

ponieważ: "Wszystkie stworzenia, małe i duże"...

there is a hymn that says that.

- jest o tym nawet piosenka.

So what I decided to do

Tak więc zdecydowałem się

is to pluck fine hair out of my face.

wyrwać drobny włosek z mojej twarzy.

And I looked at it underneath the microscope.

Przyjrzałem mu się pod mikroskopem.

That was the paintbrush.

To był mój pędzel.

And whilst I'm painting I have to be very careful,

Kiedy maluję, muszę bardzo uważać,

because the paint starts to turn into little blobs.

ponieważ farba zamienia się w małe kleksy,

And it starts to dry very quickly.

i bardzo szybko schnie.

So I have to be very quick.

Muszę więc działać szybko.

If I'm not, it will end up looking

Jeśli nie zdążę,

not like what it's supposed to look like.

figurka nie będzie wyglądać tak, jak powinna.

It could end up looking like Humpty Dumpty or somebody else.

Może przypominać Humpty Dumpty'ego albo jeszcze kogoś innego.

So I have to be very very careful.

Muszę więc bardzo uważać.

This one took me approximately,

Ta zajęła mi w przybliżeniu,

I would say, six to seven weeks.

powiedzmy, sześć, siedem tygodni.

My work, rough estimate,

Praca, mniej więcej,

sometimes five, six to seven weeks;

pięć, sześć tygodni.

you can't always anticipate.

Pośpiech czasem nie jest wskazany.

(Applause)

(Oklaski)

As you can see,

Tu mamy do czynienia

that's Charlton Heston brought down to size.

ze skromnym Charltonem Hestonem.

(Laughter)

(Śmiech)

He says to me, "Willard" --

Mówi "Williard" -

You can see him saying, "Why me?"

- można łatwo dostrzec, jak pyta: "Czemu ja?"

I says, "I enjoyed your film. That's why."

Ja na to: "Dlatego, że podobał mi się twój film".

As you can see, there's an aphid fly there.

Jak widać, mamy tu też muchę.

That's just to show the scale

Tak żeby pokazać skalę

and the actual size of the sculpture.

i realny rozmiar rzeźby.

I would say it probably measures ...

Na moje oko ma prawdopodobnie

a quarter of a millimeter.

jedną czwartą milimetra.

In America they say a period stop.

W Stanach nazywają to kropką.

So say if you cut a period stop in half,

Przypuśćmy, że podzieli się ją na pół -

a full stop, that's about the size of the whole thing.

- i się otrzyma mniej więcej jest wielkość rzeźby.

It's made -- the chariot is made of gold.

Powóz jest wykonany ze złota.

And Charlton Heston is made of a floating fiber,

A Charles Heston z latających włókien,

which I took out of the air.

które pobrałem z powietrza.

When the sunlight comes through the window you see these little fibers.

Można je dostrzec, kiedy światło słoneczne świeci przez okno.

And what I normally do is walk 'round a room --

Moja metoda polega więc na przejściu się po pokoju,

(Laughter) --

(Śmiech)

trying to find one. And then I put it underneath the microscope.

aby znaleźć takie włókno. Umieszczam je następnie pod mikroskopem.

I remember one time I was doing it, and the window was open.

Pamiętam, że pewnego razu, kiedy to robiłem, okno było otwarte.

And there was a lady standing by the bus stop.

Pewna pani stała na przystanku

And she saw me walking around like this.

i ujrzała mnie, tak chodzącego.

(Laughter)

(Śmiech)

And then she looked at me.

Spojrzała na mnie,

And then I went ...

a ja na to

And then she went, "Hmm, OK, he's not mad."

A ona: "Hmm. OK, nie jest szaleńcem".

Yeah, to actually do this thing --

Taak, aby wykonać tą rzeźbę -

the actual chariot is made of gold.

- sam powóz jest zrobiony ze złota.

I had a 24-karat gold ring.

Miałem 24-karatowy pierścionek.

And I cut off a little flake of gold.

Odciąłem maleńki płatek złota

And I bent it 'round,

i go pociąłem i powyginałem,

and made it into the chariot.

na kształt powozu.

And the horse is made from nylon.

Koń jest zrobiony z nylonu.

And the spider's web is for the reins on the horse.

Sieć pajęcza tworzy lejce.

To get the symmetrical shape of the horse

Zachowanie symetrii w kształcie konia

was very difficult,

było bardzo trudne...

because I had to get the horse to rear up

ponieważ się wierzgał. Musiałem więc ustawić go na dwóch nogach,

and look as though it was in some kind of action.

tak aby wyglądał dynamicznie.

When I did this one,

Ukończoną rzeźbę

a gentleman seen it and said to me,

zobaczył pewien pan i stwierdził:

"There's no way you can do this, you must have used some kind of machine.

"Niemożliwe, że sam ją wykonałeś, musiałeś użyć jakiejś maszyny.

There's no way a man can do that.

Człowiek nie byłby w stanie tego zrobić.

It must be a machine."

To musi być dzieło maszyny".

So I says, "OK then, if you say it's a machine ..."

Odparłem więc: "OK, jeśli się pan upiera..."

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)

That one took me approximately six weeks.

Ta zajęła mi około sześć tygodni.

(Applause)

(Oklaski)

The most famous statue in the world.

Najsłynniejsza statua na świecie.

This one, I would say,

Było to, muszę powiedzieć,

was a serious challenge.

poważne wyzwanie.

(Laughter)

(Śmiech)

Because I had to put the torch on the top.

Ponieważ musiałem umieścić na szczycie pochodnię.

That one is, more or less, the same type of process.

Proces jest mniej więcej taki sam.

The bottom of it is carved from a grain of sand,

Podest jest wykonany z ziaren piasku.

because I wanted to get a bit of the stone effect.

Chciałem bowiem uzyskać pewne wrażenie skały.

I used a microscopic shard of diamond

Użyłem odłamka diamentu,

to actually carve the actual base.

aby wyrzeźbić podest.

Well, I can look at this one and I can be very proud of this,

Cóż, gdy patrzę na tę rzeźbę przepełnia mnie duma.

because that statue has always sort of

Ponieważ Statua zawsze jakby

kept an image in my head of, you know,

była w mojej głowie obrazem

the beginning of people coming to America.

pierwszych osadników w Ameryce.

So it's sort of Ellis Island, and seeing America for the first time.

Tak więc to jest coś w rodzaju Wyspy Ellisa i ujrzenia Ameryki po raz pierwszy.

And that's the first thing they saw.

To pierwsza rzecz, którą widzieli ludzie.

So I wanted to have that little image.

Tak więc chciałem stworzyć ten mały obraz.

And this is it.

I oto on.

(Laughter)

(Śmiech)

And we all know that is the Hulk.

A to, jak wszyscy wiemy, Hulk.

I wanted to create movement in the eye of a needle.

Chciałem stworzyć ruch wewnątrz oczka igły.

Because we know we see needles,

Ponieważ widzimy igły,

but people aren't familiar with the eye of a needle

ale nie zauważamy jej oczka,

apart from putting a thread through it.

poza momentem przełożenia nici.

So I broke the needle.

Złamałem więc ją

And made a needle look like

tak, aby wydawało się, że

the Hulk's broken it.

to Hulk ją złamał.

It's -- I had to make little holes

To jest - musiałem zrobić małe otwory

in the base of the needle, to shove his feet in.

w podstawie igły, aby umieścić tam jego stopę.

So most of my work, I don't use glue.

Przy większości prac nie używam kleju.

They go in with their own friction.

Trzymają się dzięki swojemu własnemu tarciu.

And that's how I managed to do it.

Tutaj również działałem w ten sposób.

As you can see, he's looking at the moment. He's got a little grimace on his face.

Jak widać, właśnie spogląda z grymasem na twarzy.

And his mouth must be probably about

Jego usta muszą mieć wielkość około

three microns.

trzech mikronów.

So the eyes are probably about one micron or something.

Tak więc oczy to pewnie około mikron.

That ship there,

Ten okręt

that's made from 24-karat gold.

jest zrobiony z 24-karatowego złota.

And I normally rig it with the web of a money spider.

Zwykle powlekam je siecią pajęczą,

But I had to rig it with strands of glue.

ale tu musiałem użyć włókien kleju.

Because the web of the spider, it was sending me insane,

Sieć pająka doprowadzała mnie do furii,

because I couldn't get the web to move off.

Nie mogłem jej przesunąć.

And that's 24-karat gold. And it's constructed. I built it.

To 24-karatowe złoto. To wszystko konstrukcja, ja ją stworzyłem.

Constructed each plank of gold.

Zbudowałem wszystkie deseczki?

And the whole thing is sort of symmetrical.

Cała rzecz jest dość symetryczna.

The flag had to be made out of little strands of gold.

Omasztowanie jest zrobione z włókien złota.

It's almost like doing a surgical operation to get this thing right.

Właściwe wykonanie wymaga prawie chirurgicznej precyzji.

(Applause)

(Oklaski)

As you can see, dressage.

Proszę zwrócić uwagę na ubiór.

(Laughter)

(Śmiech)

It's something I wanted to do just to show how I could get the symmetrical shape.

Zrobiłem to jedynie, aby pokazać, jak mogę uzyskać symetryczny kształt.

The actual rigging on the reins on the horse

Powłoka na lejcach konia

are made from the same sort of thing.

jest wykonana z tego samego materiału.

And that was done with a particle from my shirt.

Materiałem tym była cząsteczka mojej koszuli.

And the pinhead I've made green around there

Użyłem główki od szpilki, którą zabarwiłem na zielono

by scraping the particles off a green shirt

zdrapując cząsteczki z zielonej koszuli

and then pressed onto the needle.

i wgniatając je na szpilkę.

It's very painstaking work,

To niezmiernie żmudna praca,

but the best things come in small packages.

ale najlepsze prezenty są zawsze w małych opakowaniach.

(Laughter)

(Śmiech)

Bruno Giussani: Willard Wigan!

Bruno Giussani: Williard Wigan!

(Applause)

(Oklaski)