An illustrated kingdom of real, fantastical plants | Nirupa Rao

45,054 views ・ 2020-10-27

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Korekta: Paulina Kaniewska
Mam dla was wyzwanie.
Gdy następnym razem utkniecie w korku,
popatrzcie przez chwilę na auta wokół.
Ile marek samochodów byście rozpoznali?
00:13
I have a challenge for you.
0
13707
1883
00:15
The next time you're stuck in traffic,
1
15614
1826
Nie interesuję się samochodami,
00:17
take a minute to take a look at the sea of cars around you.
2
17464
2804
ale nawet ja poradziłabym sobie z tym nieźle.
Potem spójrzcie ponad autami
00:20
How many car companies do you think you could recognize?
3
20292
2661
na drzewa posadzone przy drodze.
00:23
I'm not even really into cars,
4
23706
1920
Ile z nich umielibyście nazwać?
00:25
but I think I'd do fairly well.
5
25650
1717
Pewnie już nie tak wiele, prawda?
00:28
But then look beyond the cars
6
28028
1440
00:29
to the trees that line the side of the road.
7
29492
2199
Z roku na rok
coraz bardziej oddalamy się od przyrody,
00:32
How many of those could you identify?
8
32092
2010
aż do momentu, kiedy musimy zadać sobie pytanie,
00:34
Probably not as many, right?
9
34788
2202
jaki kontakt z naturą będą mieć kolejne pokolenia?
00:37
Year upon year,
10
37892
1870
00:39
we grow further and further away from nature
11
39786
2668
I czy jeśli ich emocjonalna więź z otoczeniem zostanie zerwana,
00:42
to the point where we have to question:
12
42478
2159
00:44
What experience of nature will the next generation have?
13
44661
3650
będą walczyć o jego ocalenie,
kiedy zajdzie taka potrzeba?
00:48
And if that generation lacks a sort of emotional connection
14
48335
3159
Nazywam się Nirupa Rao i jestem artystką botaniczną.
00:51
with their surroundings,
15
51518
1390
00:52
then will they bother to fight and save it
16
52932
2412
W skrócie oznacza to, że maluję rośliny,
00:55
when we need it most?
17
55368
1470
zazwyczaj akwarelami,
tak żeby nie tylko wyglądały ładnie,
00:58
My name is Nirupa Rao, and I'm a botanical artist.
18
58140
3420
ale też były wiernie odwzorowane.
01:01
In short, that means I paint plants,
19
61584
2332
01:03
usually with watercolor,
20
63940
1610
Doskonale zdaję sobie sprawę, że to nietypowy zawód w XXI wieku
01:05
in a way that aims to be not only aesthetically appealing
21
65574
3942
dla Hinduski z miasta.
01:09
but also scientifically accurate.
22
69540
1949
Niektórzy powiedzą, że w dobie aparatów przestarzały.
01:11
And I'm well aware that this is quite an odd profession
23
71947
3081
Oto jak zaczęła się moja przygoda.
Parę lat temu
01:15
for a 21st-century urban Indian --
24
75052
2495
poznałam naukowców z indyjskiej Fundacji Ochrony Przyrody,
01:17
some might say outdated in the age of the camera --
25
77571
3014
01:20
but here's how my journey began.
26
80609
2064
Divyę Mudappę i T.R. Shankara Ramana.
01:23
A few years ago,
27
83276
1412
Co ciekawe,
01:24
I met two naturalists who work with the Nature Conservation Foundation:
28
84712
4066
na początku kariery zajmowali się zwierzętami,
ale szybko zrozumieli,
01:28
Divya Mudappa and T.R. Shankar Raman.
29
88802
2679
że aby je ochronić,
trzeba też zachować ich siedliska,
01:31
And now interestingly,
30
91922
1163
czyli drzewa, których potrzebują do życia.
01:33
they actually began their careers working with animals,
31
93109
2598
01:35
but they soon came to realize
32
95731
1423
Stworzyli więc program odbudowy lasów deszczowych,
01:37
that if they were to protect those animals,
33
97178
2072
który polegał na sadzeniu drzew będących podstawą życia tamtejszych zwierząt.
01:39
they'd also have to protect their habitats --
34
99274
2230
01:41
that is, the trees they live off.
35
101528
1768
Chcieli te drzewa jakoś udokumentować,
01:43
And so they started a rainforest restoration program
36
103640
2829
ale fotografowie, których poprosili o pomoc, wrócili z niczym.
01:46
aimed at growing local trees that local birds and animals rely on.
37
106493
3807
Te drzewa miały do 43 metrów wysokości.
01:50
And they were looking to visually document them in some way,
38
110698
3001
To 26 razy tyle, co mój wzrost.
01:53
but the photographers they approached came up empty-handed.
39
113723
3964
Spróbujcie uchwycić te giganty w jednym kadrze.
01:57
These trees were up to 140 feet tall.
40
117711
3845
Poza tym roślinność wokół była zbyt gęsta,
02:01
That's 26 times my height.
41
121580
2754
żeby móc uchwycić pojedyncze drzewo.
02:04
Try capturing giants like that in a single camera frame.
42
124768
3268
Dlatego postanowiliśmy wykorzystać stary dobry sposób - malowanie.
02:08
Besides, the surrounding greenery was just too dense
43
128386
2836
Prawdę mówiąc,
02:11
to clearly isolate a single tree.
44
131246
2179
nawet stojąc naprzeciw drzewa,
miałam problem, żeby objąć je całe wzrokiem.
02:14
And so together, we decided to give good old painting a shot.
45
134095
3649
Przyjrzałam się za to pniowi z bliska,
02:18
And to tell you the truth,
46
138370
1254
02:19
even when I was standing there right in front of them,
47
139648
2546
a potem weszłam na wzgórze, żeby obejrzeć koronę drzewa.
02:22
it was difficult to see the entire tree.
48
142218
2510
02:24
So instead I'd study the buttress up close
49
144752
3246
Potem z pomocą Divyi
udało mi się połączyć te fragmenty
02:28
and then climb up the hill to see its crown rising above the canopy.
50
148022
4278
w jeden obraz.
Dla ludzi, którzy nie znają dżungli
02:32
And then with Divya, and she there as aide,
51
152681
2038
tak dobrze, jak ci przyrodnicy,
02:34
we could piece these pieces of the puzzle together
52
154743
2360
obrazy to jedyny sposób, żeby zobaczyć te drzewa w całości.
02:37
into the final painting.
53
157127
1444
02:39
For a lot of people who don't know the jungles
54
159572
2252
Zilustrowaliśmy 30 gatunków drzew typowych dla tego regionu
02:41
as well as these naturalists,
55
161848
2225
02:44
these paintings are the only way that they'll get to see these trees
56
164097
3352
wraz z owocami, kwiatostanami, nasionami i liśćmi.
02:47
in their entirety.
57
167473
1553
(Brawa)
02:49
We were able to document 30 of the region's most iconic species
58
169050
4600
Dzięki temu
02:53
along with their fruit, flowers, seeds and leaves.
59
173674
2907
zaczęłam widzieć w dżungli żywą istotę.
02:56
(Applause)
60
176963
2988
Już nie była dla mnie jednolitą całością, morzem zieleni,
ale zbiorem różnych gatunków drzew, z których każde ma indywidualny charakter.
03:01
Through this process,
61
181026
1151
03:02
the jungles really came alive to me.
62
182201
2676
Myślę, że dla większości z nas rośliny są tłem.
03:04
They morphed from this undifferentiated sea of green
63
184901
3447
Nie przemieszczają się, więc są uważane za nieciekawe.
03:08
into individual species with individual characters.
64
188372
3382
Ale właśnie to, że zapuszczają korzenie, sprawia, że są fascynujące.
03:12
And I think a lot of people just tend to see plants as background scenery,
65
192289
4057
Rośliny genialnie się adaptują i reagują
03:16
assuming that their immobility makes them uninteresting.
66
196370
3292
03:19
But I began to see that it is that very rootedness that makes them fascinating,
67
199686
4797
na szanse i zagrożenia.
I robią to w niesłychanie krótkim czasie.
03:24
the ingenious ways in which they adapt and respond
68
204507
3544
Zaczęłam się zastanawiać.
“A gdybym o nich opowiedziała i pokazała ich złożoność?
03:28
to threats and opportunities
69
208075
1367
03:29
on timescales that make our heads hurt to imagine.
70
209466
3562
Może wtedy wszyscy zaczęlibyśmy myśleć o roślinach inaczej”.
03:33
And I couldn't help but wonder:
71
213052
1777
W mojej rodzinie rośliny zawsze były źródłem fascynacji.
03:34
What if I could tell their stories,
72
214853
1879
03:36
showcase their complexity?
73
216756
1735
Mój wujeczny dziadek Cecil Saldanha,
03:38
Perhaps we'd all start to think of plants a little differently.
74
218515
3033
jako pierwszy udokumentował florę naszego rodzinnego stanu Karnataka
03:42
And in fact, in my family, plants have always been a source of fascination.
75
222369
3638
w latach 60. XX wieku.
Moja mama ma wiele wspomnień
03:46
My grand-uncle, Father Cecil Saldanha,
76
226031
2038
z dzieciństwa, kiedy przyglądała się początkom tego przedsięwzięcia.
03:48
was the first to document the flora of our home state of Karnataka
77
228093
3556
Mnie też rośliny kojarzą się z przygodą, odkryciami i ekscytacją.
03:51
back in the '60s.
78
231673
1508
03:53
And my mother has all of these memories
79
233205
1909
03:55
of being a little girl watching this entire enterprise unfold.
80
235138
3497
Nie chciałam malować róż i słoneczników,
03:59
And consequently,
81
239248
1299
04:00
I've come to associate plants with adventure and discovery
82
240571
3429
tylko rośliny, które badali botanicy tacy jak dziadek Cecil.
04:04
and excitement.
83
244024
1240
04:05
And so I knew I didn't just want to paint roses and sunflowers.
84
245288
3696
Przy wsparciu National Geographic Society przystąpiłam do stworzenia książki
04:09
I wanted to paint the kinds of plants that botanists like my uncle work with.
85
249008
4385
o najdziwniejszych roślinach, jakie można spotkać
04:14
And so I set out to create a book,
86
254021
2028
w jednym z najbardziej bioróżnorodnych regionów na świecie,
04:16
supported by the National Geographic Society,
87
256073
2537
04:18
on the weirdest, wackiest plants we could find
88
258634
4123
w Ghatach Zachodnich w Indiach.
(Brawa)
04:22
in one of the most biodiverse regions in the world:
89
262781
4067
Spójrzcie na te niesamowite rosiczki.
04:26
India's very own Western Ghats.
90
266872
2410
Rosną na glebach ubogich w składniki pokarmowe,
04:30
(Applause)
91
270134
3034
dlatego uzupełniają dietę, jak mogą.
04:33
Take a look at these fantastic jewel-like sundews.
92
273526
3600
Wabią, łapią i trawią owady dzięki specjalnym gruczołom na liściach.
04:37
They grow in regions where nutrient content in the soil is poor,
93
277150
4017
04:41
and so they have a little way of supplementing their diets.
94
281191
3531
Słodka wydzielina przyciąga drobne owady,
04:44
They lure, trap and ingest insects using mucilaginous glands on their leaves.
95
284746
5400
które gdy tylko dotkną rośliny,
zostają schwytane i zabawa się kończy.
Jak widzicie,
kwiaty rosiczki znajdują się na wysokich i cienkich łodygach,
04:50
The little insects are attracted to the sweet secretions,
96
290170
2870
04:53
but once they come in contact,
97
293064
1699
04:54
they are ensnared and the game is up.
98
294787
1976
wysoko ponad zabójczymi liśćmi,
dzięki czemu potencjalni zapylacze są bezpieczni.
04:57
And you might notice
99
297101
1150
04:58
that the sundews very cleverly hold their flowers on tall, thin stems
100
298275
4560
W głębi dżungli
możecie spotkać fikusa dusiciela.
05:02
high above their murderous leaves
101
302859
2023
05:04
to avoid trapping potential pollinators.
102
304906
2507
Rośnie w miejscach, gdzie światła słonecznego jest niewiele,
05:08
Further inside the jungle,
103
308444
2119
a drzew dużo.
05:10
you might meet the strangler fig.
104
310587
3274
Wypracował więc strategię “wepchnąć się i przeć do przodu”.
05:14
It grows in areas where sunlight is scant
105
314234
3337
Jego nasiona roznoszą ptaki,
05:17
and competition is intense.
106
317595
2182
rzucając je na gałęzie innych drzew.
05:19
And so it has a strategy to sort of cut in line and get ahead.
107
319801
3504
Nasionko zaczyna tam kiełkować
05:23
You see, its seeds are dispersed by birds
108
323329
2313
i wypuszczać pędy w górę,
05:25
that drop them atop the branches of existing trees.
109
325666
3458
a korzenie do ziemi.
Fikus często doprowadza drzewo gospodarza do śmierci, mocno oplatając jego pień.
05:29
And that little seed will start to germinate from there,
110
329148
2767
05:31
sending its shoots upward to the sky
111
331939
2480
Nawet jeśli gospodarz umrze i zgnije,
05:34
and its roots all the way down to the ground,
112
334443
2646
drzewo dusiciel przetrwa
05:37
all the while strangling the host tree, often to death.
113
337113
3984
jako pusta w środku kolumna składająca się z korzeni i gałęzi.
05:41
And even if that host tree dies and rots away,
114
341574
2909
Jeśli to was nie zachwyca,
pokażę wam jedną z moich ulubionych roślin,
05:44
the strangler will persist
115
344507
1489
krzew Neelakurinji.
05:46
as a hollowed-out column of roots and branches.
116
346020
3170
Wszystkie jego pączki rozwijają się jednocześnie,
05:49
And if that didn't impress you,
117
349929
1536
pokrywając całe zbocza wzgórz fioletowo-niebieskim dywanem kwiatów.
05:51
let me show you one of my personal favorites:
118
351489
2338
05:53
the Neelakurinji.
119
353851
1464
Ta strategia zapylania jest znana jako “kwitnienie stadne”,
05:55
When it blossoms,
120
355845
1359
05:57
it does so in unison,
121
357228
1719
05:58
covering entire hillsides in carpets of blue.
122
358971
3596
podczas którego roślina poświęca wszystkie zasoby
na jedno efektowne wydarzenie,
06:03
This is its pollination strategy known as "gregarious flowering,"
123
363281
4257
które ma zwabić owady zapylające.
Neelakurinji osiąga ten cel łatwo, bo krzew widać z daleka.
06:07
in which it invests all of its resources into a single, spectacular event
124
367562
4872
Ale jest i haczyk.
06:12
aimed at attracting pollinators to the feast --
125
372458
2504
Roślina kwitnie raz na 12 lat.
06:14
which is easily done,
126
374986
1189
06:16
considering the Neelakurinji is all that can be seen for miles around.
127
376199
3555
Wkrótce po wydaniu nasion
kwiaty obumierają,
06:19
But here's the catch:
128
379778
1615
a następne pojawiają się dopiero za 12 lat.
06:21
it happens only once every 12 years.
129
381417
2970
Właśnie tak opowiadamy o Ghatach Zachodnich.
06:24
(Applause)
130
384411
1023
06:25
And soon after seeding,
131
385458
1515
06:26
these flowers will die,
132
386997
1862
06:28
not to be seen again for the next 12 years.
133
388883
3145
Opowiadając o roślinach, ich ekosystemach
i różnych sposobach interakcji z innymi gatunkami.
06:32
This is our way of telling a story of the Western Ghats:
134
392537
4667
Czy to nie wspaniałe?
Jednak w obecnej sytuacji
06:37
through plants and through their ecosystems
135
397228
2054
nie możemy być pewni, że za 12 lat Neelakurinji znów zakwitnie.
06:39
and the various ways in which they interact
136
399306
2032
06:41
with players in their habitats.
137
401362
1945
06:43
It's glorious, isn't it?
138
403331
2116
Im bardziej oddalamy się od przyrody,
06:45
But the way things are going,
139
405471
1865
06:47
we can't be sure that the Neelakurinji will come out to play again
140
407360
3097
tym rzadziej ją dostrzegamy.
06:50
in the next 12 years.
141
410481
1606
Ignorujemy wpływ naszych działań na nią.
06:53
The further and further we grow from nature,
142
413293
2682
To tak zwana “ślepota na rośliny”,
06:55
the more we are almost literally blind to it
143
415999
3285
czyli rosnąca niezdolność do postrzegania roślin wokół nas
06:59
and the effects that our activities have on it.
144
419308
2684
jako istot żywych.
07:02
And that's what it's called -- "plant blindness":
145
422016
3182
Naukowcy, którzy wymyślili ten termin,
07:05
the increasing inability to really register the plants around us
146
425222
4354
Elisabeth Schussler i James Wandersee,
twierdzą, że rośliny nie dostarczają nam pewnych wskazówek wzrokowych.
07:09
as living beings.
147
429600
1464
07:11
The two scientists that coined this term,
148
431462
2881
Nie mają twarzy,
nie poruszają się,
07:14
Elisabeth Schussler and James Wandersee,
149
434367
2059
nie postrzegamy ich jako zagrożenie.
07:16
contend that plants lack certain visual cues.
150
436450
3811
Ogrom informacji docierających do naszych oczu sprawia,
07:20
They don't have faces,
151
440285
1428
07:21
they don't move,
152
441737
1154
07:22
and we don't perceive them as threats.
153
442915
2422
że nadajemy roślinom mniejszą wagę,
07:25
And so with the increasing onslaught of information that our eyes receive,
154
445361
5311
odfiltrowując informacje, które uważamy za nieistotne.
07:30
we just deprioritize registering plants,
155
450696
3075
Ale zatrzymajmy się na chwilę i pomyślmy.
Czy rośliny naprawdę są dodatkiem?
07:33
simply filtering out information that we view as extraneous.
156
453795
3940
Czy są tylko zielonym tłem?
07:39
But stop to think about that.
157
459256
1815
A może są fundamentem,
07:41
Are plants really extra?
158
461532
2418
na którym zbudowany jest świat,
07:44
Are they just nature's backdrop?
159
464713
2587
ważnym elementem naszych ekosystemów
07:47
Or are they the fundamental building blocks
160
467992
3940
i powodem, dla którego po dziś dzień życie na Ziemi jest możliwe?
07:51
upon which all life is based,
161
471956
2477
Zostawiam was z tymi zdjęciami z programu “Wild Shaale”,
07:54
the starting points of our ecosystems
162
474457
2744
co w języku kannada znaczy "dzika szkoła".
07:57
and the reason why earth is sustainable for life to this day?
163
477225
4052
Kieruje nim ekolog Krithi Karanth.
08:02
I leave you with these images from a program called "Wild Shaale,"
164
482444
3120
Jej zespół użył moich ilustracji
08:05
which in Kannada means "wild school."
165
485588
2599
do stworzenia gier edukacyjnych dla dzieci z wioski.
08:08
It's run by a conservationist, Krithi Karanth.
166
488211
2716
Były one bardzo podekscytowane, kiedy zobaczyły rośliny, które znają.
08:11
And her team turned some of my illustrations
167
491795
2186
08:14
into games that village children could play with and learn from.
168
494005
3000
Drzewa, na których bawią się małpy.
Kwiaty używane podczas święta plonów.
08:17
And I can tell you they were so excited to see plants that they recognized --
169
497514
5841
Owoce stosowane do mycia włosów.
To taki rodzaj bliskości, który pielęgnowany zmienia się w miłość,
08:23
the trees that the monkeys play on,
170
503379
1959
08:25
the flowers they use at their harvest festival,
171
505362
2449
08:27
the fruit they use to wash their hair.
172
507835
2441
a ta z kolei w pragnienie ochrony.
08:30
And it's that sort of familiarity which, when celebrated,
173
510300
3856
Nadszedł czas, żebyśmy otworzyli oczy na świat wokół nas,
08:34
turns to love,
174
514180
1311
na królestwo roślin ukrywające się w zasięgu naszego wzroku.
08:35
which then turns into an urge to protect.
175
515515
2755
Kiedy następnym razem utkniecie w korku,
08:39
It's really time we open our eyes to the world around us,
176
519303
3480
wiecie, co macie robić.
08:42
to this entire kingdom that's hidden in plain sight.
177
522807
3507
(Brawa)
08:47
And so the next time you're stuck in traffic,
178
527242
2505
08:49
you know what to do.
179
529771
1582
08:51
(Applause)
180
531377
1575
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7