Tod Machover & Dan Ellsey: Releasing the music in your head

Tłumaczenie: Mateusz Pazdur Korekta: Martyna Bajek

The first idea I'd like to suggest is that we all

Pierwszą ideą, jaką chciałbym zasugerować jest to, że wszyscy

love music a great deal. It means a lot to us.

bardzo kochamy muzykę. Ona wiele dla nas znaczy.

But music is even more powerful if you don't just listen to it, but you make it yourself.

Ale muzyka ma jeszcze większą moc, jeśli się jej nie tylko słucha, ale też tworzy się ją samemu.

So, that's my first idea. And we all know about the Mozart effect --

Taka jest moja pierwsza myśl. Wszystkim nam znany jest efekt Mozarta,

the idea that's been around for the last five to 10 years --

pomysł, który krążył wśród ludzi przez ostatnie pięć do dziesięciu lat,

that just by listening to music or by playing music to your baby [in utero],

według którego przez samo słuchanie muzyki lub granie muzyki dziecku w łonie matki

that it'll raise our IQ points 10, 20, 30 percent.

można zwiększyć punkty ilorazu inteligencji o 10, 20, 30 procent.

Great idea, but it doesn't work at all.

Świetny pomysł, ale w ogóle się nie sprawdza.

So, you can't just listen to music, you have to make it somehow.

Nie można jedynie słuchać muzyki, trzeba ją też jakoś tworzyć.

And I'd add to that, that it's not just making it,

Dodam, że nie chodzi tylko o tworzenie,

but everybody, each of us, everybody in the world

ale też o to, że każdy z nas, wszyscy ludzie na świecie

has the power to create and be part of music in a very dynamic way,

są zdolni do tworzenia i uczestniczenia w muzyce w bardzo dynamiczny sposób

and that's one of the main parts of my work.

i to jest jedno z głównych założeń mojej pracy.

So, with the MIT Media Lab, for quite a while now,

Pracując z MIT Media Lab już jakiś czas,

we've been engaged in a field called active music.

zaangażowaliśmy się w dziedzinę określaną jako aktywna muzyka.

What are all the possible ways that we can think of

Jakie jesteśmy w stanie wymyślić możliwości

to get everybody in the middle of a musical experience,

wciągnięcia wszystkich w sam środek muzycznego doświadczenia,

not just listening, but making music?

nie tylko przez słuchanie, ale też przez tworzenie muzyki?

And we started by making instruments for some of the world's greatest performers --

Zaczęliśmy od tworzenia instrumentów dla wielkich artystów

we call these hyperinstruments -- for Yo-Yo Ma, Peter Gabriel, Prince,

(nazywamy je "Hiper Instrumentami"), dla Yo-Yo Ma, Petera Gabriela, Prince'a,

orchestras, rock bands. Instruments where they're all kinds of sensors

dla orkiestr, zespołów rockowych. To instrumenty z wszystkimi rodzajami czujników

built right into the instrument, so the instrument knows how it's being played.

wbudowanych w sam instrument, tak aby instrument wiedział jak się na nim gra.

And just by changing the interpretation and the feeling,

I wystarczy zmienić interpretację i wyczucie,

I can turn my cello into a voice, or into a whole orchestra,

żebym mógł zmienić swoją wiolonczelę w głos, albo w całą orkiestrę,

or into something that nobody has ever heard before.

albo w coś, czego nikt wcześniej nie słyszał.

When we started making these, I started thinking, why can't we make

Gdy zaczęliśmy to produkować, zacząłem się zastanawiać, dlaczego nie możemy

wonderful instruments like that for everybody,

tworzyć takich wspaniałych instrumentów dla wszystkich,

people who aren't fantastic Yo-Yo Mas or Princes?

dla ludzi, którzy nie są fantastycznymi Yo-Yo Ma'mi czy Prince'ami?

So, we've made a whole series of instruments.

Stworzyliśmy więc całą serię instrumentów.

One of the largest collections is called the Brain Opera.

Jedna z największych kolekcji nazywa się Brain Opera (Opera Mózgowa).

It's a whole orchestra of about 100 instruments,

To cała orkiestra, złożona z ok. 100 instrumentów,

all designed for anybody to play using natural skill.

zaprojektowanych tak, żeby każdy mógł na nich grać dzięki naturalnym umiejętnościom.

So, you can play a video game, drive through a piece of music,

Można więc grać w grę wideo, przechodzić przez utwór muzyczny,

use your body gesture to control huge masses of sound,

używać gestów do kontrolowania wielkich zasobów dźwięku,

touch a special surface to make melodies, use your voice to make a whole aura.

dotykać specjalnej powierzchni, aby tworzyć melodie, używać głosu, aby tworzyć całe aury.

And when we make the Brain Opera, we invite the public to come in,

I kiedy tworzymy Brain Opera, zapraszamy wszystkich

to try these instruments and then collaborate with us

do wypróbowania tych instrumentów, a potem do współpracy

to help make each performance of the Brain Opera.

i do pomocy w tworzeniu każdego występu Brain Opera.

We toured that for a long time. It is now permanently in Vienna,

Po długim okresie tras koncertowych projekt osiadł w Wiedniu,

where we built a museum around it.

gdzie wybudowaliśmy poświęcone mu muzeum.

And that led to something which you probably do know.

Doprowadziło to do czegoś, co pewnie znacie.

Guitar Hero came out of our lab,

Guitar Hero powstało w naszym laboratorium,

and my two teenage daughters and most of the students at the MIT Media Lab

a moje dwie nastoletnie córki i większość studentów MIT Media Lab

are proof that if you make the right kind of interface,

dowiedli, że jeśli stworzy się odpowiedni interfejs,

people are really interested in being in the middle of a piece of music,

ludzie naprawdę zechcą być wewnątrz utworu muzycznego

and playing it over and over and over again.

i grać go raz po raz.

So, the model works, but it's only the tip of the iceberg,

Tak więc ten model działa, ale to tylko wierzchołek góry lodowej,

because my second idea is that it's not enough just to want

ponieważ według mojej drugiej idei nie wystarczy jedynie chcieć

to make music in something like Guitar Hero.

tworzyć muzykę w czymś takim jak Guitar Hero.

And music is very fun, but it's also transformative.

Muzyka daje radość, ale ma też moc zmieniania świata.

It's very, very important.

To naprawdę ważne.

Music can change your life, more than almost anything.

Muzyka może zmienić wasze życie bardziej niż prawie wszystko inne.

It can change the way you communicate with others,

Może zmienić sposób, w jaki porozumiewacie się z innymi,

it can change your body, it can change your mind. So, we're trying

może zmienić wasze ciało i wasz umysł. Więc próbujemy

to go to the next step of how you build on top of something like Guitar Hero.

przejść do następnego etapu budowania na podstawie czegoś takiego jak Guitar Hero.

We are very involved in education. We have a long-term project

Jesteśmy bardzo zaangażowani w edukację. Mamy długoterminowy projekt

called Toy Symphony, where we make all kinds of instruments that are also addictive,

zatytułowany Toy Symphony (Symfonia Zabawek), gdzie tworzymy wiele wciągających instrumentów,

but for little kids, so the kids will fall in love with making music,

tyle że dla dzieci, aby mogły pokochać tworzenie muzyki,

want to spend their time doing it, and then will demand to know how it works,

chcieć spędzać w ten sposób czas, poczuć potrzebę poznania jej struktury,

how to make more, how to create. So, we make squeezy instruments,

by móc tworzyć jeszcze wiecej. Więc produkujemy instrumenty do ściskania,

like these Music Shapers that measure the electricity in your fingers,

jak te Music Shapers, które mierzą elektryczność w waszych palcach,

Beatbugs that let you tap in rhythms -- they gather your rhythm,

Beat Bugs, pozwalające na wystukiwanie rytmu - pobierają wasz rytm

and like hot potato, you send your rhythm to your friends,

i możecie posłać wasz rytm do przyjaciół, jak piłkę,

who then have to imitate or respond to what your doing --

a oni muszą wtedy powtórzyć lub odpowiedzieć na to, co robicie -

and a software package called Hyperscore, which lets anybody use lines and color

czy pakiet programów o nazwie Hyperscore, który pozwala każdemu na użycie linii i barw

to make quite sophisticated music. Extremely easy to use, but once you use it,

w tworzeniu dość złożonej muzyki. Bardzo łatwy w obsłudze, ale gdy się go użyje,

you can go quite deep -- music in any style. And then, by pressing a button,

można zajść daleko - muzyka w dowolnym stylu. A potem, po naciśnięciu guzika,

it turns into music notation so that live musicians can play your pieces.

przekształca się to w partyturę, dzięki czemu prawdziwi muzycy mogą grać wasze utwory.

We've had good enough, really, very powerful effects with kids

Osiągnęliśmy dobre, znaczące efekty w pracy z dziećmi

around the world, and now people of all ages, using Hyperscore.

na całym świecie, a teraz także z ludźmi w każdym wieku używającymi Hyperscore.

So, we've gotten more and more interested in using these kinds of creative activities

Zaczęliśmy się więc interesować jeszcze bardziej użyciem tego typu twórczych zajęć

in a much broader context, for all kinds of people

w dużo szerszym kontekście, dla wszystkich ludzi,

who don't usually have the opportunity to make music.

którzy zwykle nie mają możliwości tworzenia muzyki.

So, one of the growing fields that we're working on

Jedną z rozwijających się dziedzin, nad którymi pracujemy

at the Media Lab right now is music, mind and health.

obecnie w Media Lab jest muzyka, umysł i zdrowie.

A lot of you have probably seen Oliver Sacks' wonderful new book called

Wielu z was zna pewnie doskonałą książkę Oliviera Sacksa pod tytułem

"Musicophilia". It's on sale in the bookstore. It's a great book.

"Musicophilia" ("Muzykofilia"), dostępną w księgarniach. To świetna książka.

If you haven't seen it, it's worth reading. He's a pianist himself,

Jeśli jeszcze jej nie czytaliście, to naprawdę warto. Autor sam jest pianistą

and he details his whole career of looking at and observing

i zdradza szczegóły całej swojej kariery, związane z patrzeniem i z obserwacją

incredibly powerful effects that music has had on peoples' lives in unusual situations.

niesamowicie silnego wpływu muzyki na życie ludzi w niezwyczajnych okolicznościach.

So we know, for instance, that music is almost always the last thing

Wiemy więc, przykładowo, że muzyka jest prawie zawsze ostatnią rzeczą,

that people with advanced Alzheimer's can still respond to.

na jaką ludzie z postępującą chorobą Alzheimera mogą wciąż reagować.

Maybe many of you have noticed this with loved ones,

Być może wielu z was zauważyło to u swoich bliskich,

you can find somebody who can't recognize their face in the mirror,

możecie znaleźć kogoś, kto nie potrafi rozpoznać własnego odbicia w lustrze,

or can't tell anyone in their family, but you can still find a shard of music

ani skojarzyć kogokolwiek ze swojej rodziny, ale i tak można znaleźć fragment muzyki,

that that person will jump out of the chair and start singing. And with that

przy którym taka osoba wstanie z krzesła i zacznie śpiewać. I w ten sposób

you can bring back parts of people's memories and personalities.

można przywrócić ludziom część wspomnień i osobowości.

Music is the best way to restore speech to people who have lost it through strokes,

Muzyka najlepiej przywraca mowę ludziom, którzy stracili ją przez wylew,

movement to people with Parkinson's disease.

a ludziom z chorobą Parkinsona - ruch.

It's very powerful for depression, schizophrenia, many, many things.

Działa bardzo silnie na depresję, schizofrenię i wiele innych schorzeń.

So, we're working on understanding those underlying principles

Pracujemy więc nad zrozumieniem tych ukrytych zasad,

and then building activities which will let music really improve people's health.

a następnie nad zajęciami, które pozwolą na faktyczne poprawienie zdrowia ludzi przez muzykę.

And we do this in many ways. We work with many different hospitals.

Robimy to na wiele sposobów. Współpracujemy z różnymi szpitalami.

One of them is right near Boston, called Tewksbury Hospital.

Jeden z nich jest tuż obok Bostonu, nazywa się Tewksbury Hospital.

It's a long-term state hospital, where several years ago

To państwowy szpital długoterminowy, w którym parę lat temu

we started working with Hyperscore and patients with physical and mental disabilities.

zaczęliśmy używać Hyperscore w pracy z pacjentami niepełnosprawnymi fizycznie i umysłowo.

This has become a central part of the treatment at Tewksbury hospital,

Stało się to centralnym elementem leczenia w szpitalu w Tewskbury,

so everybody there clamors to work on musical activities.

więc każdy tam domaga się zajęć muzycznych.

It's the activity that seems to accelerate people's treatment the most

To właśnie aktywne zajęcia wydają się najlepiej przyspieszać leczenie.

and it also brings the entire hospital together as a kind of musical community.

To również łączy wszystkich w szpitalu w coś w rodzaju muzycznej wspólnoty.

I wanted to show you a quick video of some of this work before I go on.

Chciałem pokazać wam krótki film o części tej pracy, zanim przejdę dalej.

Video: They're manipulating each other's rhythms.

Film: Oni manipulują nawzajem swoimi rytmami.

It's a real experience, not only to learn how to play and listen to rhythms,

To prawdziwe doświadczenie, nie tylko uczyć się grania i słuchania rytmów,

but to train your musical memory and playing music in a group.

ale też trenować pamięć muzyczną i grać muzykę w grupie.

To get their hands on music, to shape it themselves, change it,

Brać muzykę w swoje ręce, kształtować ją samodzielnie, zmieniać ją,

to experiment with it, to make their own music.

eksperymentować z nią, tworzyć własną muzykę.

So Hyperscore lets you start from scratch very quickly.

Tak więc Hyperscore pozwala wam zacząć od zera bardzo szybko.

Everybody can experience music in a profound way,

Każdy może dogłębnie doświadczyć muzyki,

we just have to make different tools.

musimy tylko opracować różne narzędzia.

The third idea I want to share with you is that music, paradoxically,

Trzecia idea, którą chcę się z wami podzielić głosi, że muzyka paradoksalnie

I think even more than words, is one of the very best ways we have

chyba jeszcze bardziej niż słowa, służy nam jako najlepszy sposób

of showing who we really are. I love giving talks, although

pokazywania, kim naprawdę jesteśmy. Uwielbiam dawać wykłady, chociaż,

strangely I feel more nervous giving talks than playing music.

co dziwne, jestem bardziej podenerwowany kiedy to robię niż kiedy gram muzykę.

If I were here playing cello, or playing on a synth, or sharing my music with you,

Gdybym grał tutaj na wiolonczeli lub na syntezatorze, albo gdybym dzielił się z wami moją muzyką,

I'd be able to show things about myself that I can't tell you in words,

byłbym w stanie pokazać wam to, co jest we mnie, a czego nie mogę wyrazić słowami,

more personal things, perhaps deeper things.

rzeczy bardziej osobiste, być może głębsze.

I think that's true for many of us, and I want to give you two examples

Myślę, że to odnosi się do wielu z nas i chcę wam podać dwa przykłady

of how music is one of the most powerful interfaces we have,

na to, że muzyka jest jednym z najpotężniejszych posiadanych przez nas łączników

from ourselves to the outside world.

między nami a światem zewnętrznym.

The first is a really crazy project that we're building right now, called

Pierwszy przykład to naprawdę szalony projekt, nad którym teraz pracujemy, zatytułowany

Death and the Powers. And it's a big opera,

"Death and the Powers" (Śmierć i Siły). To wielka opera,

one of the larger opera projects going on in the world right now.

jeden z większych projektów operowych obecnie na świecie.

And it's about a man, rich, successful, powerful, who wants to live forever.

Opowiada o człowieku bogatym, odnoszącym sukcesy, potężnym, który chce żyć wiecznie.

So, he figures out a way to download himself into his environment,

Odkrywa więc sposób na zapisanie siebie samego w swoim otoczeniu,

actually into a series of books.

dokładniej w serii książek.

So this guy wants to live forever, he downloads himself into his environment.

Czyli ten facet chce żyć wiecznie, zapisuje siebie samego w swoim otoczeniu.

The main singer disappears at the beginning of the opera

Śpiewak grający główną rolę znika na początku opery,

and the entire stage becomes the main character. It becomes his legacy.

a cała scena staje się głównym bohaterem. Staje się jego spuścizną.

And the opera is about what we can share, what we can pass on to others,

Opera opowiada o tym, czym możemy się dzielić, co możemy przekazać innym,

to the people we love, and what we can't.

ludziom, których kochamy, a czego nie możemy.

Every object in the opera comes alive and is a gigantic music instrument,

Każdy element opery ożywa i jest gigantycznym instrumentem muzycznym,

like this chandelier. It takes up the whole stage. It looks like a chandelier,

na przykład ten żyrandol. Zajmuje całą scenę. Wygląda jak żyrandol,

but it's actually a robotic music instrument.

ale tak naprawdę to zautomatyzowany instrument muzyczny.

So, as you can see in this prototype, gigantic piano strings,

Jak więc widzicie w tym prototypie, są też gigantyczne struny fortepianu,

each string is controlled with a little robotic element --

z których każdą kontroluje mały zautomatyzowany element -

either little bows that stroke the strings, propellers that tickle the strings,

albo małe smyczki przesuwające się po strunach, albo śmigła, które muskają struny,

acoustic signals that vibrate the strings. We also have an army of robots on stage.

czy sygnały akustyczne, które wprawiają struny w wibracje. Mamy też na scenie armię robotów.

These robots are the kind of the intermediary between the main character, Simon Powers,

Roboty te są kimś w rodzaju pośredników między głównym bohaterem, Simonem Powersem,

and his family. There are a whole series of them, kind of like a Greek chorus.

a jego rodziną. Występują całą serią, trochę jak grecki chór.

They observe the action. We've designed these square robots that we're testing right now

Obserwują akcję. Zaprojektowaliśmy te kwadratowe roboty, które teraz testujemy

at MIT called OperaBots. These OperaBots follow my music.

w MIT, nazwane OperaBots. Podążają za moją muzyką.

They follow the characters. They're smart enough, we hope,

Podążają za postaciami. Są, miejmy nadzieję, dość mądre,

not to bump into each other. They go off on their own.

żeby nie wpadać na siebie. Wyłączają się same.

And then they can also, when you snap, line up exactly the way you'd like to.

A potem mogą też, kiedy się pstryknie, ustawić się dokładnie tak jak chcecie.

Even though they're cubes, they actually have a lot of personality.

Chociaż to tylko sześciany, mają niezłą osobowość.

The largest set piece in the opera is called The System. It's a series of books.

Największy element scenografii w operze nazywa się "System". To seria książek.

Every single book is robotic, so they all move, they all make sound,

Każda książka jest zautomatyzowana, więc wszystkie się ruszają, wszystkie wydają dźwięki,

and when you put them all together, they turn into these walls,

a kiedy zbierze się je razem, zmieniają się w te ściany,

which have the gesture and the personality of Simon Powers. So he's disappeared,

które posiadają gesty i osobowość Simona Powersa. Więc on zniknął,

but the whole physical environment becomes this person.

ale całe jego fizyczne otoczenie staje się jego osobą.

This is how he's chosen to represent himself.

Taką postać postanowił przyjąć.

The books also have high-packed LEDs on the spines. So it's all display.

Książki posiadają też mocno naładowane diody na grzbietach. Chodzi o pokaz.

And here's the great baritone James Maddalena as he enters The System.

A to wielki baryton, James Maddalena, wstępujący do systemu.

This is a sneak preview.

To krótka zapowiedź.

This premieres in Monaco -- it's in September 2009. If by any chance you can't make it,

Premiera będzie w Monako, we wrześniu 2009 roku. Jeśli nie uda się wam tam być,

another idea with this project -- here's this guy building his legacy

oto kolejny pomysł związany z tym projektem. Mamy tego gościa budującego swoją spuściznę

through this very unusual form, through music and through the environment.

w tej bardzo nietypowej formie, w muzyce i w otoczeniu.

But we're also making this available both online and in public spaces,

Ale udostępniamy to także zarówno w sieci, jak i w przestrzeni publicznej,

as a way of each of us to use music and images from our lives

jako sposób, w jaki każdy z nas może używać muzyki i obrazów z naszego życia,

to make our own legacy or to make a legacy of someone we love.

aby tworzyć własną spuściznę, lub aby tworzyć spuściznę ukochanej osoby.

So instead of being grand opera, this opera will turn into what we're

Więc zamiast stać się Wielką Operą, ta opera stanie się czymś,

thinking of as personal opera.

co uważamy za taką właśnie osobistą operę.

And, if you're going to make a personal opera, what about a personal instrument?

A jeśli zamierzacie stworzyć osobistą operę, co powiecie na osobisty instrument?

Everything I've shown you so far -- whether it's a hyper-cello for Yo-Yo Ma

Wszystko, co wam do tej pory pokazałem - czy to hiper wiolonczela dla Yo-Yo Ma,

or squeezy toy for a child -- the instruments stayed the same and are valuable

czy ściskana zabawka dla dziecka - te instrumenty są niezmienne i wartościowe

for a certain class of person: a virtuoso, a child.

dla danej kategorii - człowieka, wirtuoza, dziecka.

But what if I could make an instrument that could be adapted

A jeśli mógłbym stworzyć instrument, który można dostosować

to the way I personally behave, to the way my hands work,

do mojego osobistego zachowania, do pracy moich rąk,

to what I do very skillfully, perhaps, to what I don't do so skillfully?

do tego, w czym jestem dobry i może do tego, w czym radzę sobie gorzej?

I think that this is the future of interface, it's the future of music, the future of instruments.

Taka jest chyba przyszłość interfejsu, przyszłość muzyki, przyszłość instrumentów.

And I'd like now to invite two very special people on the stage,

A teraz chciałbym zaprosić na scenę dwóch wyjątkowych ludzi,

so that I can give you an example of what personal instruments might be like.

aby podać wam przykład tego, jak mogą wyglądać instrumenty osobiste.

So, can you give a hand to Adam Boulanger, Ph.D. student from

Powitajcie więc Adama Boulangera, doktoranta

the MIT Media Lab, and Dan Ellsey. Dan,

z MIT Media Lab i Dana Ellseya. Dan,

thanks to TED and to Bombardier Flexjet, Dan is here with us today

dzięki TED i dzięki Bombardier Flexjet, przyjechał dziś do nas

all the way from Tewksbury. He's a resident at Tewksbury Hospital.

aż z Tewksbury. Jest pacjentem Tewksbury Hospital.

This is by far the farthest he's strayed from Tewksbury Hospital, I can tell you that,

To zdecydowanie jego najdalsza podróż od Tewksbury Hospital, tego możecie być pewni,

because he's motivated to meet with you today and show you his own music.

ponieważ jest on zmotywowany do spotkania dzisiaj z wami i do zaprezentowania wam własnej muzyki.

So, first of all, Dan, do you want to say hi to everyone and tell everyone who you are?

Dan, na początek, może przywitasz się ze wszystkimi i przedstawisz się wszystkim?

Dan Ellsey: Hello. My name is Dan Ellsey. I am 34 years old and I have cerebral palsy.

Dan Ellsey: Cześć. Nazywam się Dan Ellsey. Mam 34 lata i cierpię na porażenie mózgowe.

I have always loved music and I am excited to be able to conduct

Zawsze uwielbiałem muzykę i jestem podekscytowany tym, że mogę dyrygować

my own music with this new software.

własną muzyką dzięki temu nowemu programowi.

Tod Machover: And we're really excited to have you here, really Dan. (Applause)

Tod Machover: A my jesteśmy naprawdę podekscytowani tym, że tu jesteś, naprawdę, Dan. (Aplauz)

So we met Dan about three years ago, three and a half years ago,

Poznaliśmy Dana jakieś trzy, trzy i pół roku temu,

when we started working at Tewksbury. Everybody we met there was fantastic,

kiedy zaczęliśmy pracę w Tewksbury. Wszyscy, których tam spotkaliśmy byli wspaniali,

did fantastic music. Dan had never made music before, and it turned out

tworzyli wspaniałą muzykę. Dan nigdy wcześniej nie tworzył muzyki, ale okazało się,

he was really fantastic at it. He's a born composer.

że jest w tym naprawdę świetny. To urodzony kompozytor.

He's very shy, too.

Jest też bardzo nieśmiały.

So, turned out he's a fantastic composer, and over the last few years has been

Więc okazało się, że to świetny kompozytor i od kilku ostatnich lat

a constant collaborator of ours. He has made many, many pieces.

stale z nami współpracuje. Skomponował bardzo wiele utworów.

He makes his own CDs. Actually, he is quite well known in the Boston area --

Nagrywa swoją płytę. Tak się składa, że w okolicach Bostonu jest dość znany,

mentors people at the hospital and children, locally, in how to make their own music.

uczy pacjentów szpitala i miejscowe dzieci jak tworzyć własną muzykę.

And I'll let Adam tell you. So, Adam is a Ph.D. student at MIT, an expert in music

Adam powie wam więcej. Adam jest doktorantem w MIT, ekspertem od muzyki,

technology and medicine. And Adam and Dan have become close collaborators.

technologii i medycyny. Adam i Dan blisko ze sobą współpracują.

What Adam's been working on for this last period is not only how to have Dan

Przez ostatni okres czasu Adam pracował nie tylko nad tym, żeby Dan

be able easily to make his own pieces,

był w stanie łatwo komponować swoje utwory,

but how he can perform his piece using this kind of personal instrument.

ale też nad tym, żeby mógł wykonać swój utwór przy pomocy tego osobistego instrumentu.

So, you want to say a little bit about how you guys work?

W takim razie może opowiesz trochę o tym jak wygląda wasza praca?

Adam Boulanger: Yes. So, Tod and I entered into a discussion

Adam Boulanger: Tak. Więc Tod i ja zaczęliśmy dyskutować

following the Tewksbury work and it was really about how Dan is an expressive

w związku z pracą w Tewksbury i skupiliśmy się na tym, że Dan jest osobą

person, and he's an intelligent and creative person. And it's in his face,

ekspresywną, osobą inteligentną i kreatywną. Można to zauważyć na jego twarzy,

it's in his breathing, it's in his eyes. How come he can't perform

w jego oddechu, w jego oczach. Dlaczego nie może wykonać

one of his pieces of music? That's our responsibility, and it doesn't make sense.

któregoś ze swoich utworów muzycznych? Musimy robić to za niego, a to bez sensu.

So we started developing a technology that will allow him with nuance,

Zaczęliśmy więc opracowywać technologię, która pozwoliłaby mu ze szczegółami,

with precision, with control, and despite his physical disability, to be able to do that,

z precyzją, z kontrolą i pomimo niepełnosprawności, móc to robić,

to be able to perform his piece of music.

móc wykonać swój utwór muzyczny.

So, the process and the technology --

Jeśli chodzi o proces i o technologię,

basically, first we needed an engineering solution. So, you know,

przede wszystkim na początek potrzebujemy rozwiązania technicznego.

we have a FireWire camera, it looked at an infrared pointer.

Mamy więc kamerę FireWire, skierowaną na wskaźnik podczerwieni.

We went with the type of gesture metaphor that Dan was already used to

Pracowaliśmy z rodzajem metafory gestów, do której już się przyzwyczaił

with his speaking controller.

przez swój kontroler mowy.

And this was actually the least interesting part of the work, you know,

To była właściwie najmniej interesująca część pracy, wiecie,

the design process. We needed an input; we needed continuous tracking;

proces projektowania. Potrzebowaliśmy danych wejściowych, potrzebowaliśmy ciągłego śledzenia.

in the software, we look at the types of shapes he's making.

Program obserwowałby tworzone przez niego kształty.

But, then was the really interesting aspect of the work, following the engineering part,

Ale po części technicznej przyszedł czas na naprawdę interesujący aspekt pracy,

where, basically, we're coding over Dan's shoulder at the hospital

w którym, upraszczając, kodujemy ruchy Dana,

extensively to figure out, you know, how does Dan move?

żeby dokładnie określić, wiecie, jak się porusza.

What's useful to him as an expressive motion?

Co jest dla niego użyteczne jako ruch ekspresyjny?

You know, what's his metaphor for performance?

Jaka jest jego metafora wykonania utworu?

What types of things does he find

Jakie rzeczy uważa za

important to control and convey in a piece of music?

istotne do kontrolowania i przekazania w utworze?

So all the parameter fitting, and really the technology

Tak więc dopasowanie parametrów i cała technologia

was stretched at that point to fit just Dan.

były w tym momencie ukształtowane tak, żeby pasować do Dana

And, you know, I think this is a perspective shift. It's not that our technologies --

I, wiecie, sądzę, że to taka zmiana perspektywy. Nie chodzi tylko o technologie,

they provide access, they allow us to create pieces of creative work.

o to, że zapewniają dostęp, że pozwalają nam na tworzenie dzieł.

But what about expression? What about that moment when an artist delivers

A co z ekspresją? Co z tą chwilą, gdy artysta przekazuje

that piece of work? You know, do our technologies allow us to express?

to dzieło? Czy nasze technologie dają nam możliwość ekspresji?

Do they provide structure for us to do that? And, you know, that's a personal relationship

Czy mamy potrzebne do tego struktury? I to jest osobisty stosunek

to expression that is lacking in the technological sphere. So, you know,

do ekspresji, którego brakuje w sferach technologicznych.

with Dan, we needed a new design process, a new engineering process

W przypadku Dana potrzebowaliśmy nowego procesu projektowego i technicznego,

to sort of discover his movement and his path to expression that allow him to perform.

aby jakoś poznać jego ruch i jego drogę do ekspresji, która pozwala mu wykonywać utwory.

And so that's what we'll do today.

I to właśnie dziś zrobimy.

TM: So let's do it. So Dan do you want to tell everyone

TM: A więc zaczynajmy. Dan, może powiesz wszystkim

about what you're going to play now?

co teraz zagrasz?

DE: This is "My Eagle Song."

DE: To utwór "My Eagle Song" ("Moja Orla Piosenka")

TM: So Dan is going to play a piece of his, called "My Eagle Song".

TM: A więc Dan wykona własny utwór pod tytułem "My Eagle Song".

In fact, this is the score for Dan's piece,

A to jest zapis utworu Dana,

completely composed by Dan in Hyperscore.

skomponowanego w całości przez Dana w Hyperscore.

So he can use his infrared tracker to go directly into Hyperscore.

Dan może używać czujnika podczerwieni, żeby dotrzeć prosto do Hyperscore.

He's incredibly fast at it, too, faster than I am, in fact.

Jest w tym niesamowicie szybki, właściwie to szybszy ode mnie.

(Laughter)

(śmiech)

TM: He's really modest, too.

TM: I jest do tego naprawdę skromny.

So he can go in Hyperscore. You start out by making melodies and rhythms.

Czyli może włączyć Hyperscore. Zaczyna się od tworzenia melodii i rytmów.

He can place those exactly where he wants.

Może je porozmieszczać dokładnie tam gdzie chce.

Each one gets a color. He goes back into the composition window,

Każdy element dostaje kolor, wraca do okna kompozycji,

draws the lines, places everything the way he wants to. Looking at the Hyperscore,

rozrysowuje linie, rozmieszcza wszystko tak jak chce. Patrząc na Hyperscore,

you can see it also, you can see where the sections are,

wy też możecie to zobaczyć, możecie zobaczyć gdzie są sekcje,

something might continue for a while, change, get really crazy and then end

coś może trwać przez chwilę, zmieniać się, nabrać szaleńczego tempa i skończyć się

up with a big bang at the end.

wielkim wybuchem.

So that's the way he made his piece, and as Adam says,

W taki właśnie sposób stworzył ten utwór i, jak mówi Adam,

we then figured out the best way to have him perform his piece.

znaleźliśmy wtedy najlepszy sposób, żeby mógł wykonać swój utwór.

It's going to be looked at by this camera, analyze his movements,

Utwór będzie obserwowany przez tą kamerę, będzie analizował jego ruchy,

it's going to let Dan bring out all the different aspects of his music that he wants to.

pozwoli Danowi ukazać wszystkie różnorodne aspekty muzyki, którą chce pokazać.

And you're also going to notice a visual on the screen.

Zobaczycie także wizualizację na ekranie.

We asked one of our students to look at what the camera is measuring.

Poprosiliśmy naszego studenta, aby patrzył na to, co mierzy kamera.

But instead of making it very literal, showing you exactly

Ale zamiast dosłowności i pokazywania wam dokładnie

the camera tracing, we turned it into a graphic that shows you the basic

ścieżki kamery, zmieniliśmy to w grafikę, która pokaże wam podstawowy

movement, and shows the way it's being analyzed.

ruch i sposób jego analizowania.

I think it gives an understanding of how we're picking out movement from what

Myślę, że to daje pojęcie o tym jak wybieramy ruchy w tym,

Dan's doing, but I think it will also show you, if you look at that movement,

co robi Dan, ale sądzę, że to także pokaże wam,

that when Dan makes music, his motions are very purposeful, very precise,

że kiedy Dan tworzy muzykę, jego ruchy są bardzo celowe, bardzo precyzyjne,

very disciplined and they're also very beautiful.

bardzo zdyscyplinowane, a także bardzo piękne.

So, in hearing this piece, as I mentioned before, the most important thing is

W słuchaniu tego utworu, jak już wspomniałem, najważniejsze jest to,

the music's great, and it'll show you who Dan is.

że muzyka jest wspaniała i że pokaże wam kim jest Dan.

So, are we ready Adam?

A więc, możemy zaczynać, Adam?

AB: Yeah.

AB: Tak.

TM: OK, now Dan will play his piece "My Eagle Song" for you.

TM: OK, teraz Dan wykona dla was swój utwór "My Eagle Song"

(Applause)

(Aplauz)

TM: Bravo.

TM: Brawo

(Applause)

(Aplauz)