Paul Moller: Take a ride in the Skycar

79,081 views ・ 2009-01-12

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Karol Rembacz Korekta: Monika Sulima
00:13
Many of you could ask the question, you know,
0
13160
2000
Wielu z was może zadać pytanie,
00:15
why is a flying car, or maybe more accurately,
1
15160
3000
dlaczego stworzenie latającego auta, albo dokładniej,
00:18
a roadable aircraft, possible at this time?
2
18160
4000
wielofunkcyjnego samolotu, jest obecnie możliwe?
00:22
A number of years ago,
3
22160
2000
Parę lat temu,
00:24
Mr. Ford predicted that flying cars
4
24160
2000
Henry Ford przewidywał, że latające samochody
00:26
of some form would be available.
5
26160
2000
w jakiejś formie będą istniały.
00:28
Now, 60 years later,
6
28160
2000
Teraz, 60 lat później,
00:30
I'm here to tell you why it's possible.
7
30160
2000
powiem wam dlaczego jest to możliwe.
00:32
When I was about five years old,
8
32160
2000
Kiedy miałem około pięciu lat,
00:34
not very much -- about a year after
9
34160
2000
czyli jakiś rok po tym
00:36
Mr. Ford made his predictions,
10
36160
2000
jak Ford przewidywał przyszłość,
00:38
I was living in a rural part of Canada,
11
38160
3000
mieszkałem we wsi w Kanadzie,
00:41
on the side of a mountain in a very isolated area.
12
41160
4000
u podnóża góry w bardzo odizolowanej okolicy.
00:46
Getting to school, for a kid that was actually pretty short for his age,
13
46160
4000
Dojście do szkoły, dla chłopca niskiego jak na swój wiek,
00:50
through the Canadian winter, was not a pleasant experience.
14
50160
3000
w czasie Kanadyjskiej zimy, nie było przyjemnym doświadczeniem.
00:53
It was a trying and scary thing
15
53160
4000
Przejście czegoś takiego dla małego dziecka
00:57
for a young kid to be going through.
16
57160
3000
było dosyć trudne i straszne.
01:00
At the end of my first year in school, in the summer of that year,
17
60160
3000
Pod koniec pierwszego roku szkoły, latem tego roku,
01:05
I discovered a couple hummingbirds
18
65160
3000
odkryłem parę kolibrów
01:08
that were caught in a shed near my home.
19
68160
2000
uwięzionych w szopie blisko domu.
01:10
They'd worn themselves out,
20
70160
2000
Były wycieńczone,
01:12
beating themselves against the window,
21
72160
2000
próbowały wydostać się przez zamknięte okno,
01:14
and, well, they were easy to capture.
22
74160
2000
więc łatwo je było złapać.
01:16
I took them outside and as I let them go, that split second, even though they were very tired,
23
76160
4000
Zabrałem je na zewnątrz i kiedy je wypuściłem, pomimo że były bardzo zmęczone,
01:20
that second I let them go they hovered for a second,
24
80160
2000
przez sekundę unosiły się w miejscu,
01:22
then zipped off into the distance.
25
82160
2000
i w ułamku sekundy gwałtownie odfrunęły w dal.
01:24
I thought, what a great way to get to school.
26
84160
2000
Pomyślałem wtedy, niezły sposób podróżowania do szkoły.
01:26
(Laughter)
27
86160
2000
(Śmiech)
01:29
For a kid at that age, this was like infinite speed, disappearing,
28
89160
3000
Dla małego dziecka, coś takiego było niesamowitą prędkością, nagłe zniknięcie,
01:33
and I was very inspired by that.
29
93160
2000
i bardzo mnie to zainspirowało.
01:35
And so the next -- over the next
30
95160
2000
Tak więc przez następne
01:37
six decades, believe it or not,
31
97160
2000
sześć dekad, wierzcie lub nie,
01:39
I've built a number of aircraft,
32
99160
3000
zbudowałem kilka samolotów,
01:42
with the goal of creating something that could do for you, or me,
33
102160
4000
dążąc do stworzenia czegoś co umożliwiłoby wam, czy mnie,
01:46
what the hummingbird does,
34
106160
2000
tego co potrafiły te kolibry,
01:48
and give you that flexibility.
35
108160
3000
i dałoby wam tą elastyczność.
01:51
I've called this vehicle, generically, a volantor,
36
111160
4000
Nazwałem ten pojazd, ogólnie, helikop -- volantorem,
01:55
after the Latin word "volant," meaning,
37
115160
2000
z Łacińskiego słowa "volant" oznaczającego,
01:57
to fly in a light, nimble manner.
38
117160
3000
zwinny, lekki i szybki lot.
02:00
Volantor-like helicopter, perhaps.
39
120160
2000
Więc w sumie, volantorowy helikopter.
02:02
The FAA, the controlling body above all,
40
122160
3000
Federalna Administracja Lotnictwa,
02:05
calls it a "powered lift aircraft."
41
125160
3000
określa go jako "samolot pionowego startu i lądowania".
02:08
And they've actually issued a pilot's license --
42
128160
3000
Wydali oni nawet specjalną licencję pilota
02:11
a powerlift pilot's license -- for this type of aircraft.
43
131160
2000
upoważniającą do sterowania tego typu pojazdem.
02:15
It's closer than you think. It's kind of remarkable when you consider that
44
135160
3000
Bardziej trafne niż myślicie. Jest to dość niezwykłe jeśli wziąć pod uwagę,
02:18
there are no operational powered lift aircraft.
45
138160
3000
że obecnie nie ma ani jednego sprawnego pojazdu o takich parametrach.
02:21
So for once, perhaps, the government is ahead of itself.
46
141160
3000
Więc choć raz rząd wyprzedził się z założeniami.
02:25
The press calls my particular volantor a "Skycar."
47
145160
5000
Prasa nazwała mój volantor "Skycar".
02:30
This is a little bit earlier version of it,
48
150160
3000
To jego dość wczesna wersja,
02:33
that's why it's given the X designation,
49
153160
2000
dlatego oznaczony jest jako X,
02:35
but it's a four-passenger aircraft
50
155160
2000
ale to czteroosobowy pojazd latający,
02:37
that could take off vertically, like a helicopter --
51
157160
2000
który może startować pionowo, zupełnie jak helikopter --
02:39
therefore it doesn't need an airfield.
52
159160
2000
więc nie potrzebuje pasa startowego.
02:41
On the ground, it's powered electrically.
53
161160
3000
Na ziemi, jest zasilany elektrycznie.
02:45
It's actually classified as a motorcycle
54
165160
3000
W sumie sklasyfikowany jest jako motocykl
02:48
because of the three wheels, which is a great asset
55
168160
2000
z powodu tych trzech kół, co jest ogromną zaletą ponieważ,
02:50
because it allows you, theoretically, to use this on the highways
56
170160
2000
teoretycznie, umożliwia to poruszanie się nim po autostradach
02:52
in most states, and actually in all cities.
57
172160
3000
w większości stanów, i właściwie we wszystkich miastach.
02:55
So that's an asset because if you've got to deal with the crash protection issues
58
175160
3000
Więc jest to zaleta bo jeśli musiałbyś się zmagać w kwestii ubezpieczenia w razie wypadku
02:58
of the automobile, forget it -- you're never going to fly it.
59
178160
3000
takiego samochodu, to zapomnij -- nigdy byś nie mógł nim polecieć.
03:02
(Laughter)
60
182160
2000
(Śmiech)
03:07
One could say that a helicopter
61
187160
2000
Ktoś może powiedzieć, że przecież helikopter
03:09
does pretty much what the hummingbird does,
62
189160
3000
robi dokładnie to samo co koliber,
03:12
and gets around in much the same way, and it's true,
63
192160
2000
i przemieszcza się w bardzo podobny sposób,
03:14
but a helicopter is a very complex device.
64
194160
4000
to prawda ale helikopter jest bardzo złożonym pojazdem.
03:18
It's expensive --
65
198160
2000
Jest drogi --
03:20
so expensive that very few people could own or use it.
66
200160
3000
tak drogi, że tylko nieliczni mogą go posiadać i użytkować.
03:24
It's often been described because of its fragile nature and its complexity,
67
204160
4000
Często z powodu złożoności i delikatnej natury określa się go
03:28
as a series of parts -- a large number of parts --
68
208160
2000
jako składową bardzo wielu części
03:30
flying in formation.
69
210160
2000
lecących w formacji.
03:32
(Laughter)
70
212160
4000
(Śmiech)
03:37
Another difference, and I have to describe this,
71
217160
2000
Kolejną różnicą, która muszę wam opisać,
03:39
because it's very personal,
72
219160
2000
ponieważ jest bardzo osobista,
03:41
another great difference between the helicopter
73
221160
2000
kolejną dużą różnicą pomiędzy helikopterem
03:43
and the volantor --
74
223160
2000
a volantorem --
03:45
in my case the Skycar volantor --
75
225160
2000
w moim przypadku volantorem Skycar --
03:47
is the experience that I've had
76
227160
2000
jest doświadczenie, które przeżyłem
03:49
in flying both of those.
77
229160
2000
latając obiema maszynami.
03:51
In a helicopter you feel -- and it's still a remarkable sensation --
78
231160
3000
W helikopterze czujesz -- i jest to niezwykłe uczucie --
03:54
you feel like you're being hauled up from above
79
234160
3000
jakbyś był wciągany do góry
03:57
by a vibrating crane.
80
237160
2000
przez wibrujący dźwig.
03:59
When you get in the Skycar -- and I can tell you,
81
239160
2000
Kiedy jesteś w Skycar -- i wierzcie mi,
04:01
there's only one other person that's flown it, but he had the same sensation --
82
241160
3000
tylko jedna osoba poza mną nim leciała, i miała takie same odczucia --
04:04
you really feel like you're being lifted up
83
244160
2000
czujesz się jakbyś był unoszony
04:06
by a magic carpet,
84
246160
3000
przez latający dywan,
04:09
without any vibration whatsoever. The sensation is unbelievable.
85
249160
3000
bez jakichkolwiek wibracji. To uczucie jest niesamowite.
04:12
And it's been a great motivator.
86
252160
2000
I było to ogromną motywacją.
04:14
I only get to fly this vehicle occasionally,
87
254160
3000
Tylko czasami mam możliwość lecieć tym pojazdem,
04:17
and only when I can persuade my stockholders
88
257160
2000
i wyłącznie kiedy uda mi się przekonać moich akcjonariuszy,
04:19
to let me do so,
89
259160
2000
żeby mi pozwolili,
04:21
but it's still one of those wonderful experiences
90
261160
3000
ale jest to jedno z tych cudownych doświadczeń,
04:24
that reward you for all that time.
91
264160
2000
które wynagradza cię za wszystkie problemy.
04:30
What we really need is something to replace the automobile
92
270160
3000
Naprawdę potrzebujemy czegoś co zastąpi samochody
04:33
for those 50-plus mile trips.
93
273160
3000
w podróży na tych ponad 80 km trasach.
04:36
Very few people realize that 50 mile-plus trips
94
276160
2000
Niewielu zdaje sobie sprawę, że podróże mające
04:38
make up 85 percent of the miles traveled in America.
95
278160
3000
ponad 80 km stanowią do 85% km przebytych w Ameryce.
04:41
If we can get rid of that,
96
281160
2000
Gdybyśmy mogli to wykluczyć,
04:43
then the highways will now be useful to you,
97
283160
3000
wtedy autostrady naprawdę by wam służyły,
04:46
as contrasted by what's happening
98
286160
2000
w przeciwieństwie do tego co
04:48
in many parts of the world today.
99
288160
3000
dzieje się obecnie na całym świecie.
04:52
On this next slide, is an interesting history
100
292160
4000
Następny slajd, prezentuje całkiem ciekawą historię
04:56
of what we really have seen in infrastructure,
101
296160
4000
tego co naprawdę można zaobserwować w infrastrukturze,
05:00
because whether I give you a perfect Skycar,
102
300160
3000
ponieważ nawet jeśli dam wam idealny Skycar,
05:03
the perfect vehicle for use, it's going to have very little value to you
103
303160
3000
doskonały pojazd, nie będziecie mieć z niego wiele pożytku
05:06
unless you've got a system to use it in.
104
306160
2000
jeśli zabraknie przystosowanego do niego systemu.
05:08
I'm sure any of you have asked the question,
105
308160
2000
Jestem pewny, że niejeden z was zastanawiał się,
05:10
yeah, are there great things up there -- what am I going to do, get up there?
106
310160
2000
tak, super będziemy latać, ale co potem?
05:12
It's bad enough on a highway, what's it going to be like to be in the air?
107
312160
3000
Na autostradach jest fatalnie, więc jak może być w przestworzach?
05:15
This world that you're going to be talking about tomorrow
108
315160
3000
Ten świat o którym będziecie mówić jutro
05:18
is going to be completely integrated. You're not going to be a pilot,
109
318160
2000
będzie całkowicie zintegrowany. Wy nie będziecie
05:20
you're going to be a passenger.
110
320160
2000
pilotami ale pasażerami.
05:22
And it's the infrastructure that really determines whether this process goes forward.
111
322160
3000
To od infrastruktury zależy czy ten proces będzie się rozwijał.
05:25
I can tell you, technically we can build Skycars --
112
325160
2000
Szczerze, mamy technologię żeby budować Skycary --
05:27
my God, we went to the moon!
113
327160
2000
byliśmy przecież na księżycu!
05:29
The technology there was much more difficult than what I'm dealing with here.
114
329160
3000
Wtedy technologia była bardziej skomplikowana niż to o czym mówię teraz.
05:32
But we have to have these priority changes,
115
332160
2000
Ale musimy ustalić nowe priorytety,
05:34
we have to have infrastructure to go with this.
116
334160
2000
potrzebna nam odpowiednia infrastruktura.
05:36
Historically you see that we got around
117
336160
2000
Historycznie przedstawia się to tak -
05:38
200 years ago by canals,
118
338160
2000
200 lat temu podróżowaliśmy kanałami,
05:40
and as that system disappeared, were replaced by railroads.
119
340160
3000
kiedy ten system zanikł, został zastąpiony koleją,
05:43
As that disappeared we came in with highways.
120
343160
2000
która została wyparta przez autostrady.
05:45
But if you look at that top corner -- the highway system --
121
345160
3000
Zwróćcie uwagę na górny róg przy autostradach
05:48
you see where we are today. Highways are no longer being built,
122
348160
3000
zobaczycie gdzie jesteśmy obecnie. Już nie buduje się autostrad,
05:52
and that's a fact. You won't see any additional highways
123
352160
3000
i to jest fakt. Nie zobaczycie żadnych nowych autostrad
05:55
in the next 10 years.
124
355160
2000
przez następne 10 lat.
05:57
However, the next 10 years, if like the last 10 years,
125
357160
2000
Jednakże, jeśli następne 10 lat będzie
05:59
we're going to see 30 percent more traffic.
126
359160
3000
jak poprzednie 10 to ruch drogowy wzrośnie o 30%.
06:02
And where is that going to lead you to?
127
362160
2000
I jak myślicie, gdzie nas to doprowadzi?
06:04
So the issue then, I've often asked, is
128
364160
2000
Więc sprawą, o którą często pytam, jest
06:06
when is it going to happen?
129
366160
3000
kiedy to nastąpi?
06:09
When are we going to be able to have these vehicles?
130
369160
3000
Kiedy będziemy mogli korzystać z tych pojazdów?
06:12
And of course, if you ask me, I'm going to give you a really optimistic view.
131
372160
3000
Oczywiście ja dam wam najbardziej optymistyczną odpowiedź.
06:15
After all, I've been spending 60 years here believing it's going to happen tomorrow.
132
375160
3000
W końcu 60 lat spędziłem na przekonaniu, że nastąpi to już jutro.
06:18
So, I'm not going to quote myself on this.
133
378160
3000
Więc, nie będę tu cytował siebie.
06:21
I'd prefer to quote someone else,
134
381160
2000
Wolę zacytować kogoś innego,
06:23
who testified with me before Congress,
135
383160
2000
kto zaświadczył razem ze mną przed Kongresem,
06:25
and in his position as head of NASA
136
385160
4000
a kogo pozycja jako szefa NASA,
06:29
put forward this particular vision
137
389160
2000
pozwoliła przedłożyć tą szczególną wizję
06:31
of the future of this type of aircraft.
138
391160
3000
przyszłości tego typu samolotów.
06:35
Now I would argue, actually, if you look at the fact that on the highways today,
139
395160
3000
W sumie, uważam że jeśli przyjrzeć się autostradom dzisiaj,
06:38
you're only averaging about 30 miles per hour --
140
398160
3000
poruszamy się średnio 48 km/h --
06:41
on average, according to the DOT --
141
401160
3000
według Departamentu Transportu --
06:44
the Skycar travels at over 300 miles an hour,
142
404160
2000
Skycar porusza się ponad 480 km/h,
06:46
up to 25,000 feet.
143
406160
3000
na wysokości do 7 km.
06:49
And so, in effect, you could see perhaps a tenfold increase
144
409160
2000
W rezultacie, prawdopodobnie zaobserwujemy 10krotny wzrost
06:51
in the ability to get around
145
411160
3000
możliwości przemieszczania się
06:54
as far as speed is concerned.
146
414160
2000
przynajmniej jeśli chodzi o prędkość.
07:01
Unbeknownst to many of you,
147
421160
3000
Wielu z was nie wie jeszcze,
07:04
the highway in the sky that I'm talking about here
148
424160
2000
że podniebna autostrada, o której tutaj mówię
07:06
has been under construction for 10 years.
149
426160
2000
jest budowana już od 10 lat.
07:09
It makes use of the GPS -- you're familiar with GPS in your automobile,
150
429160
3000
Wykorzystuje GPS -- taki jaki posiadacie w samochodach,
07:12
but you may not be familiar with the fact that there's a GPS U.S.,
151
432160
3000
możecie jednak nie wiedzieć, że istnieje GPS U.S.,
07:15
there's a Russian GPS,
152
435160
2000
GPS rosyjski,
07:17
and there's a new GPS system
153
437160
2000
oraz nowy system GPS
07:19
going to Europe, called Galileo.
154
439160
2000
przeznaczony dla Europy, nazwany Galileo.
07:21
With those three systems,
155
441160
2000
Te trzy systemy,
07:23
you have what is always necessary --
156
443160
2000
to wszystko czego będziecie potrzebować --
07:25
a level of redundancy that says,
157
445160
2000
pewien nadmiar, dzięki któremu
07:27
if one system fails, you'll still have a way
158
447160
2000
jeśli jeden system zawiedzie, będziecie nadal
07:29
to make sure that you're being controlled.
159
449160
2000
mogli być pewni, że jesteście pod kontrolą.
07:31
Because if you're in this world, where computers are controlling what you're doing,
160
451160
3000
Ponieważ w tym świecie, gdzie komputery będą was kontrolowały,
07:34
it's going to be very critical that something can't fail on you.
161
454160
3000
bardzo ważnym będzie żeby nic was nie zawiodło.
07:39
How would a trip in a Skycar work?
162
459160
2000
Jak będzie wyglądało podróżowanie z Skycar?
07:41
Well, you can't right now
163
461160
2000
Cóż, na razie nie możecie
07:43
take off from your home because it's too noisy.
164
463160
3000
wystartować spod domu bo byłoby to zbyt głośne.
07:46
I mean to be able to take off from your home, you'd have to be extremely quiet.
165
466160
3000
Musielibyście być naprawdę bardzo cisi, gdybyście startowali spod domu.
07:49
But it's still fairly quiet.
166
469160
2000
Ale mimo wszystko Skycar jest dosyć cichy.
07:51
You'd motor, electrically, to a vertiport,
167
471160
4000
Podjechalibyście, dzięki napędowi elektrycznemu, do heliportu,
07:55
which may be a few blocks, maybe even a few miles away.
168
475160
2000
oddalonego o kilka przecznic, może kilka kilometrów.
07:57
This is clearly, as I said earlier, a roadable aircraft,
169
477160
3000
Jak powiedziałem wcześniej, Skycar to wielofunkcyjny samolot,
08:00
and you're not going to spend that much time on the road.
170
480160
2000
i nie będziecie spędzać zbyt wiele czasu na drodze.
08:02
After all, if you can fly like that,
171
482160
2000
W końcu, skoro będziecie mogli latać,
08:04
why are you going to drive around on a highway?
172
484160
2000
po co mielibyście jeździć po autostradzie?
08:06
Go to a local vertiport,
173
486160
2000
Dojeżdżacie do najbliższego heliportu,
08:08
plug in your destination,
174
488160
3000
wybieracie miejsce przeznaczenia,
08:11
delivered almost like a passenger.
175
491160
4000
i zostajecie zawiezieni jak pasażerowie.
08:15
You can play computer games, you can sleep, you can read on the way.
176
495160
3000
W trakcie podróży możecie grać w gry, czytać książkę albo spać.
08:19
This is the world -- there won't be you as a pilot. And I know the pilots in the audience aren't going to like that --
177
499160
3000
W tym świecie nie będziecie pilotami. Wiem, że pilotom na widowni się to nie spodoba --
08:22
and I've had a lot of bad feedback
178
502160
2000
i otrzymałem wiele negatywnych opinii
08:24
from people who want to be up there, flying around
179
504160
2000
od ludzi którzy chcieliby sami latać,
08:26
and experiencing that.
180
506160
3000
doświadczyć tego samodzielnie.
08:29
And of course, I suppose like recreational parks you can still do that.
181
509160
3000
Przypuszczam, że w parkach rekreacyjnych nadal będziecie mogli polatać.
08:32
But the vehicle itself is going to be a very, very controlled environment.
182
512160
4000
Ale sam pojazd będzie funkcjonował w bardzo kontrolowanym środowisku.
08:36
Or it's going to have no use to you as a person who might use such a system.
183
516160
4000
W przeciwnym razie nie przyda się wam jako potencjalnym użytkownikom takiego systemu.
08:40
We flew the first vehicle for the international press
184
520160
3000
Pierwszy pojazd oblataliśmy dla prasy międzynarodowej
08:43
in 1965, when I really got it started.
185
523160
2000
w 1965, kiedy rozpocząłem pracę.
08:45
I was a professor at the U.C. Davis System,
186
525160
2000
Byłem profesorem na Uniwersytecie w Davis, Kalifornia,
08:47
and I got a lot of excitement around this,
187
527160
2000
zgromadziłem wiele podekscytowanych osób,
08:49
and I was able to fund the initiation of the program back in that time.
188
529160
4000
i udało mi się wówczas zebrać fundusze na rozpoczęcie projektu.
08:53
And then through the various years
189
533160
2000
I na przestrzeni różnych lat
08:55
we invented various vehicles.
190
535160
2000
wynaleźliśmy kilka różnorodnych pojazdów.
08:57
Actually the critical point was in 1989,
191
537160
3000
W sumie przełom nastąpił w 1989,
09:00
when we demonstrated the stability of this vehicle --
192
540160
2000
kiedy prezentowaliśmy stabilność tego pojazdu --
09:02
how completely stable it was in all circumstances,
193
542160
3000
zachowywał całkowitą stabilność niezależnie od okoliczności,
09:05
which is of course very critical.
194
545160
2000
co było oczywiście bardzo ważnym czynnikiem.
09:07
Still not a practical vehicle during all of this,
195
547160
3000
Nie był to wtedy zbyt praktyczny pojazd,
09:10
but moving in the right direction, we believe.
196
550160
3000
ale uważaliśmy, że zmierzamy w dobrym kierunku.
09:14
Finally, in the early part of --
197
554160
3000
W końcu na początku --
09:17
or actually the middle of 2002,
198
557160
4000
albo raczej w połowie 2002,
09:21
we flew the 400 -- M400, which was the four-passenger vehicle.
199
561160
4000
oblataliśmy M400, czyli czteroosobowy pojazd.
09:25
In this case here, we're flying it remotely, as we always did at the beginning.
200
565160
4000
Tutaj był sterowany zdalnie, jak zawsze przy pierwszym locie.
09:29
And we had very small power plants in it at this time.
201
569160
3000
Wtedy zainstalowane były słabsze akumulatory.
09:32
We are now installing larger powerplants,
202
572160
2000
Obecnie instalujemy mocniejsze akumulatory,
09:34
which will make it possible for me to get back on board.
203
574160
2000
które pozwolą mi ponownie wejść na pokład.
09:36
A vertical-takeoff aircraft
204
576160
2000
Samolot pionowego startu i lądowania
09:38
is not the safest vehicle during the test flight program.
205
578160
4000
nie jest najbezpieczniejszym pojazdem do lotów testowych.
09:42
There's an old adage that applied for the years
206
582160
3000
Jest takie stare powiedzenie, które odnosiło się do okresu
09:45
between 1950s and 1970s,
207
585160
3000
pomiędzy latami 50tymi i 70tymi
09:48
when every aeronautical company
208
588160
2000
kiedy każda firma aeronautyczna
09:50
was working on vertical-takeoff aircraft.
209
590160
2000
pracowała nad samolotami VTOL.
09:54
A vertical-takeoff aircraft
210
594160
2000
Samolot pionowego startu i lądowania
09:56
needs an artificial stabilization system --
211
596160
2000
wymaga sztucznego systemu stabilizacyjnego --
09:58
that's essential.
212
598160
2000
to bardzo istotne.
10:00
At least for the hover,
213
600160
2000
Przynajmniej podczas zawisu,
10:02
and the low-speed flight.
214
602160
3000
oraz powolnego lotu.
10:06
If that single-stability system,
215
606160
2000
Jeśli ten pojedynczy system stabilizacyjny,
10:08
that brain that flies that aircraft, fails, or if the engine fails,
216
608160
4000
ten mózg, który steruje samolotem, zawiedzie, albo silnik zawiedzie,
10:12
that vehicle crashes. There is no option to that.
217
612160
3000
to ten pojazd się rozbije. Nie ma innej opcji.
10:15
And the adage that I'm referring to,
218
615160
2000
A powiedzenie, które mam na myśli,
10:17
that applied at that time,
219
617160
2000
które odnosiło się do tamtego okresu,
10:19
was that nothing comes down faster
220
619160
2000
to, że nic nie spada szybciej
10:21
than a VTOL aircraft upside down.
221
621160
2000
niż samolot VTOL do góry nogami.
10:23
(Laughter)
222
623160
2000
(Śmiech)
10:25
That's a macabre comment because we lost a lot of pilots.
223
625160
3000
To bardzo makabryczne powiedzenie bo straciliśmy wielu pilotów.
10:28
In fact, the aircraft companies gave up on
224
628160
2000
Co więcej, firmy aeronautyczne przestały
10:30
vertical-takeoff aircraft
225
630160
2000
pracować nad samolotami VTOL
10:32
more or less for a number of years.
226
632160
2000
mniej więcej na parę lat.
10:34
And there's really only one operational aircraft in the world today
227
634160
3000
Tak naprawdę na świecie istnieje tylko jeden funkcjonalny samolot VTOL,
10:37
that's a vertical-takeoff aircraft -- as distinct from a helicopter --
228
637160
2000
samolot pionowego startu i lądowania różny od helikoptera --
10:39
and that's the Hawker Harrier jump jet.
229
639160
3000
czyli myśliwiec Hawker Harrier.
10:47
A vertical-takeoff aircraft,
230
647160
2000
Samolot pionowego startu i lądowania,
10:49
like the hummingbird,
231
649160
2000
tak jak kolibry,
10:51
has a very high metabolism,
232
651160
2000
ma bardzo duży metabolizm,
10:53
which means it requires a lot of energy.
233
653160
3000
czyli wymaga bardzo dużo energii.
10:56
Getting that energy is very, very difficult. It all comes down
234
656160
3000
Otrzymanie takiej energii jest bardzo, bardzo trudne. Wszystko sprowadza się
10:59
to that power plant -- how to get a large amount of power in a small package.
235
659160
4000
do akumulatorów -- jak w małym opakowaniu zmieścić ogromną moc.
11:05
Fortunately, Dr. Felix Wankel
236
665160
2000
Na szczęście Dr. Felix Wankel
11:07
invented the rotary engine.
237
667160
3000
wynalazł silnik rotacyjny.
11:10
A very unique engine -- it's round,
238
670160
2000
Bardzo wyjątkowy silnik -- jest okrągły,
11:12
it's small, it's vibration-free.
239
672160
3000
mały, nie wytwarza wibracji.
11:15
It fits exactly where we need to fit it,
240
675160
2000
Pasuje idealnie tam gdzie potrzebujemy,
11:17
right in the center of the hubs of the ducts in the system --
241
677160
3000
zaraz w centrum tub napędowych --
11:20
very critical. In fact that engine --
242
680160
2000
bardzo istotne. Co więcej ten silnik --
11:22
for those who are into the automobile --
243
682160
2000
ci z was którzy znają się na samochodach --
11:24
know that it recently is applied to the RX8 --
244
684160
2000
wiedzą, że niedawno został zamontowany
11:26
the Mazda.
245
686160
2000
w Mazdzie RX8.
11:28
And that sportscar won Sports Car of the Year.
246
688160
3000
Oraz, że ten samochód sportowy wybrano najlepszym samochodem sportowym roku.
11:32
Wonderful engine.
247
692160
2000
Cudowny silnik.
11:34
In that application, it generates one horsepower per pound,
248
694160
2000
W praktyce, wytwarza on moc 1 KM na kilogram,
11:36
which is twice as good as your car engine today,
249
696160
3000
czyli dwa razy więcej niż to co oferują silniki samochodowe obecnie,
11:39
but only half of what we need.
250
699160
2000
ale to tylko połowa mocy, której potrzebujemy.
11:41
My company has spent 35 years
251
701160
3000
Moja firma poświęciła 35 lat
11:44
and many millions of dollars taking that rotary engine,
252
704160
3000
i wiele milionów dolarów na rozwinięcie tego silnika rotacyjnego,
11:47
which was invented in the late '50s, and getting it to the point that we get
253
707160
3000
który został wynaleziony pod koniec lat 50tych, i doprowadzenie go
11:50
over two horsepower per pound, reliably, and critical.
254
710160
3000
do stanu gdzie otrzymaliśmy ponad 2KM na kilogram, pewnie i niepodważalnie.
11:53
We actually get 175 horsepower
255
713160
3000
W sumie uzyskaliśmy 175 koni mechanicznych
11:56
into one cubic foot.
256
716160
2000
w 30 cm sześciennych.
11:59
We have eight engines in this vehicle.
257
719160
2000
Zamieściliśmy osiem silników w tym pojeździe.
12:01
We have four computers. We have two parachutes.
258
721160
3000
Mamy cztery komputery. Dwa spadochrony.
12:05
Redundancy is the critical issue here.
259
725160
2000
Nadmiar jest tutaj kluczową sprawą.
12:07
If you want to stay alive you've got to have backups.
260
727160
2000
Jeśli chcecie przeżyć musicie mieć odpowiednie zaplecze.
12:09
And we have actually flown this vehicle and lost an engine,
261
729160
2000
Zdarzyło nam się już lecieć tym pojazdem i
12:11
and continued to hover.
262
731160
2000
straciliśmy silnik, a pomimo to utrzymaliśmy się w zawisie.
12:13
The computers back up each other. There's a voting system --
263
733160
3000
Komputery wzajemnie się wspomagają. Mamy system głosowania --
12:16
if one computer is not agreeing with the other three,
264
736160
4000
jeśli jeden komputer nie zgadza się z pozostałymi trzema,
12:20
it's kicked out of the system.
265
740160
1000
zostaje wyparty z systemu.
12:21
And then you have three -- you still have the triple redundancy.
266
741160
3000
Trzy będą nadal sprawne -- nadal będziecie mieć trzy w zapasie.
12:24
If one of those fails, you still have a second chance.
267
744160
3000
Jeśli jeden z nich zawiedzie, nadal będziecie mieć drugą szansę.
12:27
If you stick around, then good luck.
268
747160
2000
Ale jeśli wówczas nie spróbujecie wylądować to powodzenia.
12:29
There won't be a third chance.
269
749160
3000
Trzeciej szansy nie będziecie mieć.
12:33
The parachutes are there -- hopefully,
270
753160
2000
Spadochrony są tam -- głównie,
12:35
more for psychological than real reasons, but
271
755160
3000
z powodów bardziej psychologicznych, ale
12:38
they will be an ultimate backup if it comes to that.
272
758160
3000
mogą się okazać waszą ostatnią deską ratunku, w razie czego.
12:41
(Laughter)
273
761160
1000
(Śmiech)
12:44
I'd like to show you an animation in this next one,
274
764160
2000
Teraz pokażę wam pewną animacje,
12:46
which is one element
275
766160
2000
prezentującą jeden ze sposobów
12:48
of the Skycar's use,
276
768160
2000
wykorzystania Skycar,
12:50
but it's one that demonstrates how it could be used.
277
770160
2000
demonstracja tego do czego można by go użyć.
12:52
You could think of it personally in your own terms,
278
772160
2000
Sami również możecie się zastanowić, jak wy
12:54
of how you might use it.
279
774160
2000
byście go wykorzystali.
12:56
Video: Skycar dispatched, launch rescue vehicle for San Francisco.
280
776160
4000
Centrala Skycar, wysłać pojazd ratunkowy do San Francisco.
13:28
Paul Moller: I believe that personal transportation
281
808160
2000
Wierzę, że transport osobisty,
13:30
in something like the Skycar,
282
810160
2000
w postaci takiej jak Skycar,
13:32
probably in another volantor form as well,
283
812160
3000
albo nawet volantor w jakiejś innej formie,
13:35
will be a significant part of our lives,
284
815160
3000
stanie się znaczącą częścią naszego życia,
13:38
as Dr. Goldin says, within the next 10 years.
285
818160
3000
tak jak przewiduje Dr. Goldin w przeciągu następnych 10 lat.
13:41
And it's going to change the demographics in a very significant way.
286
821160
3000
Wpłynie to również znacząco na układ demograficzny.
13:45
If you can live 75 miles from San Francisco and get there in 15 minutes,
287
825160
4000
Jeśli będziecie mogli mieszkać 120 km od San Francisco i dostać się tam w 15 minut,
13:49
you're going to sell your 700,000-dollar apartment,
288
829160
4000
sprzedacie swój wart 700 tysięcy dolarów apartament,
13:53
buy an upscale home on the side of a mountain,
289
833160
2000
kupicie ekskluzywny dom na zboczu góry,
13:55
buy a Skycar,
290
835160
2000
kupicie Skycar,
13:57
which I think would be priced at that time perhaps
291
837160
2000
który jak myślę powinien być wtedy już po przecenie
13:59
in the area of 100,000 dollars, put money in the bank ...
292
839160
3000
być może za około 100 tysięcy dolarów, resztę pieniędzy ulokujecie w banku...
14:02
that's a very significant incentive for getting out of San Francisco.
293
842160
3000
bardzo zachęcająca wizja wydostania się z San Francisco.
14:06
But you better be the first one out of town as the real estate values go to hell.
294
846160
3000
Tylko pośpieszcie się z wyprowadzką bo ceny nieruchomości zaczynają szaleć.
14:09
(Laughter)
295
849160
4000
(Śmiech)
14:14
Developing the Skycar has been a real challenge.
296
854160
3000
Opracowywanie Skycar było prawdziwym wyzwaniem.
14:17
Obviously I'm dependent on a lot of other people
297
857160
2000
Oczywiście jestem zależny od wielu innych osób,
14:19
believing in what I'm doing -- both financially and in technical help.
298
859160
3000
które wierzą w to co robię -- oferując pomoc finansową i techniczną.
14:23
And that has --
299
863160
2000
I to powoduje --
14:25
you run into situations where you have this great acceptance of what you're doing,
300
865160
4000
znajdujesz się w sytuacjach gdzie panuje ogromna akceptacja tego co robisz,
14:29
and a lot of rejection of the same kind of thing.
301
869160
3000
i bardzo wiele niechęci również do tego samego.
14:32
I characterized this emerging technology
302
872160
4000
Scharakteryzowałem tą powstającą technologię
14:36
in an aphorism,
303
876160
2000
w aforyzmie,
14:38
as it's described,
304
878160
3000
przedstawionym tutaj,
14:41
which really talks about what I've experienced,
305
881160
2000
który naprawdę mówi o tym czego doświadczyłem,
14:43
and I'm sure what other people may have experienced
306
883160
2000
i czego, jak myślę, inni ludzie również doświadczyli
14:45
in emerging technologies.
307
885160
3000
przy pojawiających się technologiach.
14:53
There's an interesting poll that came out recently
308
893160
2000
Niedawno przeprowadzono ciekawą ankietę
14:55
under NAS --
309
895160
2000
za pośrednictwem NAS --
14:57
I think it's MSNBC --
310
897160
2000
choć wydaje mi się, że to było MSNBC --
14:59
in which they asked the question,
311
899160
2000
w której zadano pytanie,
15:01
"Are you in the market for a volantor?"
312
901160
3000
"Czy byłbyś zainteresowany zakupem volantora?"
15:04
Twenty-three percent said, "Yes, as soon as possible."
313
904160
3000
23% odpowiedziało, "Tak, od razu."
15:07
Forty-seven percent -- yes, as soon as they could -- price could come down.
314
907160
3000
47% -- tak, jak tylko będą mogli -- jeśli ceny się obniżą.
15:10
Twenty-three percent said, "As soon as it's proven safe."
315
910160
3000
23% odpowiedziało, "Tak, kiedy zostanie uznany za bezpieczny."
15:13
Only seven percent said
316
913160
2000
I tylko 7% odparło,
15:15
that they wouldn't consider buying a Skycar.
317
915160
3000
że nie byliby zainteresowani zakupem Skycar.
15:18
I'm encouraged by that. At least it makes me feel like,
318
918160
3000
Jestem tym bardzo zachęcony. Przynajmniej mam poczucie,
15:22
to some extent, it is becoming self-evident.
319
922160
3000
że do pewnego stopnia, staje się oczywiste,
15:25
That we need an alternative to the automobile,
320
925160
2000
że potrzebujemy alternatywy dla samochodów,
15:27
at least for those 50-mile trips and more,
321
927160
2000
przynajmniej w przypadku tych ponad 80 km podróży,
15:29
so that the highways become usable in today's world.
322
929160
3000
żeby autostrady stały się dla was bardziej użyteczne w dzisiejszym świecie.
15:32
Thank you.
323
932160
2000
Dziękuję.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7