Why we have an emotional connection to robots | Kate Darling

137,191 views ・ 2018-11-06

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Krystian Aparta
0
0
7000
Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:13
There was a day, about 10 years ago,
1
13047
2508
လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်က တစ်ရက်မှာ ကျွန်မက
00:15
when I asked a friend to hold a baby dinosaur robot upside down.
2
15579
3944
မိတ်ဆွေတစ်ယောက်ကို ဒိုင်နိုဆော စက်ရုပ် လေးတစ်ကောင်ကို ပြောင်းပြန်ကိုင်ခိုင်းတယ်။
00:21
It was this toy called a Pleo that I had ordered,
3
21889
3446
ဒါက ကျွန်မ မှာထားတဲ့ Pleo လို့ ခေါ်တဲ့ အရုပ်ဖြစ်ပြီး
00:25
and I was really excited about it because I've always loved robots.
4
25359
4401
ကျွန်မက စက်ရုပ်တွေကို အမြဲ ချစ်တော့ တကယ့်ကို စိတ်လှုပ်ရှားမိတယ်။
00:29
And this one has really cool technical features.
5
29784
2279
ဒီတစ်ခုက သိပ်မိုက်တဲ့ နည်းပညာ လက္ခဏာတစ်ခုရှိတယ်။
00:32
It had motors and touch sensors
6
32087
2119
မော်တာတွေ၊ထိတွေ့မှု အာရုံခံတွေနဲ့
00:34
and it had an infrared camera.
7
34230
2244
အနီအောက်ရောင်ခြည် ကင်မရာတစ်လုံးပါတယ်။
00:36
And one of the things it had was a tilt sensor,
8
36498
2763
ဒါတွေထဲက တစ်ခုကတော့ တိမ်းစောင်းနေတဲ့ အာရုံခံတစ်ခုဖြစ်ပြီး
00:39
so it knew what direction it was facing.
9
39285
2318
၎င်း မျက်နှာမူရာ အရပ်ကို သိတာပါ။
00:42
And when you held it upside down,
10
42095
2134
ဒါကို ပြောင်းပြန် ကိုင်ထားတဲ့အခါ
00:44
it would start to cry.
11
44253
1572
ဒါက စငိုလိမ့်မယ်။
00:46
And I thought this was super cool, so I was showing it off to my friend,
12
46527
3496
ဒါက သိပ်မိုက်တာပဲလို့ ထင်ပြီး သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကို ကြွားနေတုန်း ကျွန်မက
00:50
and I said, "Oh, hold it up by the tail. See what it does."
13
50047
2805
“အမြီးကနေ မြှောက်ကိုင်၊ ဘာလုပ်လဲ ကြည့်“လို့ ပြောလိုက်တယ်။
00:55
So we're watching the theatrics of this robot
14
55268
3625
ဒါနဲ့ ဒီစက်ရုပ်က ရုန်းကန်ပြီး အော်ငိုတဲ့ ပြကွက်တွေကို
00:58
struggle and cry out.
15
58917
2199
ကျွန်မတို့ ကြည့်နေကြတာပေါ့။
01:02
And after a few seconds,
16
62767
2047
စက္ကန့်အနည်းငယ်အကြာမှာ
01:04
it starts to bother me a little,
17
64838
1972
ဒါက ကျွန်မကို စိတ်အနှောက်အယှက်စပေး လာတော့
01:07
and I said, "OK, that's enough now.
18
67744
3424
ကျွန်မက “ကဲ အခု တော်လောက်ပြီ၊ သူ့ကို ပြန်ချပေးလိုက်”
01:11
Let's put him back down."
19
71930
2305
လို့ ပြောလိုက်တယ်။
01:14
And then I pet the robot to make it stop crying.
20
74259
2555
ဒီနောက် အငိုတိတ်အောင် ကျွန်မက စက်ရုပ်ကို ပုတ်ပေးတယ်။
01:18
And that was kind of a weird experience for me.
21
78973
2452
ဒါက ကျွန်မအတွက် ထူးဆန်းတဲ့ အတွေ့အကြုံလိုလိုတစ်ခုပါ။
01:22
For one thing, I wasn't the most maternal person at the time.
22
82084
4569
တစ်ခုရှိတာက အဲဒီအချိန်က ကျွန်မဟာ မိခင်စိတ်အရှိဆုံးဖြစ်နေတာတော့ မဟုတ်ဘူး။
01:26
Although since then I've become a mother, nine months ago,
23
86677
2731
ဒါပေမဲ့လည်း လွန်ခဲ့တဲ့ ကိုးလက မိခင်တစ်ယောက် ဖြစ်လာပြီး
01:29
and I've learned that babies also squirm when you hold them upside down.
24
89432
3433
ပြောင်းပြန် ကိုင်မြှောက်ထားရင် ကလေးတွေလည်း လူးလွန့်တာကိုတော့ သိတယ်လေ။
01:32
(Laughter)
25
92889
1563
(ရယ်သံများ)
01:35
But my response to this robot was also interesting
26
95023
2358
ဒါပေမဲ့ ဒီစက်ရုပ်ကို ကျွန်မရဲ့တုံပြန်မှုက
01:37
because I knew exactly how this machine worked,
27
97405
4101
စိတ်ဝင်စားစရာလည်းကောင်းတာက ဒီစက် အလုပ်လုပ်ပုံကို ကျွန်မ အတိအကျ သိပေမဲ့
01:41
and yet I still felt compelled to be kind to it.
28
101530
3262
ဒါကို ကြင်နာဖို့ လှုံ့ဆော်ပေးတယ်လို့ ခံစားနေရလို့ပါ။
01:46
And that observation sparked a curiosity
29
106450
2707
ဒီလေ့လာမှုက လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်ကြာ လိုက်စားရင်း
01:49
that I've spent the past decade pursuing.
30
109181
2832
ကုန်ဆုံးခဲ့တဲ့ သိလိုစိတ်တစ်ခုကို အစပျိုးပေးခဲ့တယ်။
01:52
Why did I comfort this robot?
31
112911
1793
ဘာလို့ဒီစက်ရုပ်ကို နှစ်သိမ့်ခဲ့တာလဲ။
01:56
And one of the things I discovered was that my treatment of this machine
32
116228
3579
ကျွန်မ တွေ့ရှိခဲ့တာ တစ်ခုက ဒီစက်ရုပ်ကို ကျွန်မ ပြမူခဲ့တာက
01:59
was more than just an awkward moment in my living room,
33
119831
3701
ဧည့်ခန်းထဲက ကမောက်ကမ ကာလတစ်ခုထက် ပိုတယ်၊
02:03
that in a world where we're increasingly integrating robots into our lives,
34
123556
5420
ကျွန်မတို့ဘဝတွေထဲမှာ စက်ရုပ်တွေကို တိုးကာတိုးကာ ပေါင်းစပ်နေတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုမှာ
ဒီလိုမျိုး ဗီဇဟာ အကျိုးဆက်တွေ ရှိနိုင်လောက်တယ်ဆိုတာပါ။
02:09
an instinct like that might actually have consequences,
35
129000
3126
02:13
because the first thing that I discovered is that it's not just me.
36
133452
3749
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတွေ့ရှိတဲ့ ပထမဆုံးအရာက ကျွန်မပဲ မဟုတ်လ်ု့ပါ။
02:19
In 2007, the Washington Post reported that the United States military
37
139249
4802
၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ အမေေရိကန် စစ်တပ်က မြေမြှုပ်မိုင်းတွေကို စနက်တံဖြုတ်တဲ့
02:24
was testing this robot that defused land mines.
38
144075
3230
စက်ရုပ်တွေကို စမ်းသပ်နေတယ်လို့ Washington Post အစီအရင်ခံဲတယ်။
02:27
And the way it worked was it was shaped like a stick insect
39
147329
2912
ဒါက လုပ်ဆောင်ပုံက ဓားခုတ်ကောင်တစ်ကောင်လို ပုံသွင်းထားကာ
02:30
and it would walk around a minefield on its legs,
40
150265
2651
ခြေထောက်တွေနဲ့ မိုင်းကွင်းမှာ လမ်းလျှောက်မှာဖြစ်ပြီး
02:32
and every time it stepped on a mine, one of the legs would blow up,
41
152940
3206
မိုင်းတစ်ခုကို နင်းမိတိုင်း ခြေထောက်တစ်ဖက်က ဖောက်ခွဲလိမ့်မယ်။
02:36
and it would continue on the other legs to blow up more mines.
42
156170
3057
နောက်ထပ်မိုင်းတွေကို ဖောက်ခွဲဖို့ အခြားခြေထောက်တွေက ဆက်သွားမယ်။
02:39
And the colonel who was in charge of this testing exercise
43
159251
3786
ဒီစမ်းသပ် လေ့ကျင့်ခန်းရဲ့ ဦးစီးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီးက
02:43
ends up calling it off,
44
163061
2118
ဖျက်သိမ်းရင်း အဆုံးသတ်လိုက်တယ်။
02:45
because, he says, it's too inhumane
45
165203
2435
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီပျက်စီးနေတဲ့ စက်ရုပ်က
02:47
to watch this damaged robot drag itself along the minefield.
46
167662
4516
သူ့ဘာသာ မိုင်းကွင်းတောက်လျှောက် ဒရွတ်ဆွဲတာ ကြည့်ရတာ လူမဆန်ဘူးလို့ သူ ပြောလို့ပါ။
02:54
Now, what would cause a hardened military officer
47
174978
3897
အခု မာကျောတဲ့ စစ်အရာရှိတစ်ယောက်နဲ့ ကျွန်မလို လူတစ်ယောက်ကို
02:58
and someone like myself
48
178899
2043
စက်ရုပ်တွေကို ဒီတုံ့ပြန်မှုရှ်ိစေတာက
03:00
to have this response to robots?
49
180966
1857
ဘာဖြစ်လိမ့်မလဲ။
03:03
Well, of course, we're primed by science fiction and pop culture
50
183537
3310
တကယ်က ဒါတွေကို လူအဖြစ် တင်စားလိုစိတ်ဖြစ်ဖို့ သိပ္ပံဇာတ်လမ်းနဲ့
03:06
to really want to personify these things,
51
186871
2579
ခေတ်ပေါ် ယဥ်ကျေးမှုကနေ ကျွန်မတို့ကို အသင့်ဖြစ်စေပေမဲ့
03:09
but it goes a little bit deeper than that.
52
189474
2789
ဒါထက် နည်းနည်း ပိုနက်ရှိုင်းသွားတယ်။
03:12
It turns out that we're biologically hardwired to project intent and life
53
192287
5309
ကိုယ်အတွက် လွတ်လပ််တယ် ထင်ရတဲ့ ရုပ်ပိုင်း နေရာလပ်ထဲက လှုပ်ရှားမှုတိုင်းအပေါ်မှာ
03:17
onto any movement in our physical space that seems autonomous to us.
54
197620
4766
ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ဘဝကို အစီအစဥ်ရေးဆွဲဖို့ ဇိဝပိုင်းအရ အရိုးစွဲနေတာဖြစ်သွားတယ်။
03:23
So people will treat all sorts of robots like they're alive.
55
203214
3465
ဒီတော့ လူတွေက စက်ရုပ်မျိုးစုံကို အသက်ရှိတယ်လို့ သဘောထားကြတယ်။
03:26
These bomb-disposal units get names.
56
206703
2683
ဒီဗုံး စနက်တံဖြုတ်တဲ့ ယူနစ်က နာမည်တွေရတယ်။
03:29
They get medals of honor.
57
209410
1682
ဂုဏ်ပြု ဆုတံဆိပ်တွေ ရကြတယ်။
03:31
They've had funerals for them with gun salutes.
58
211116
2325
သူတို့အတွက် သေနတ်နဲ့ အလေးပြုတဲ့ အသုဘတွေရှိခဲ့တယ်။
03:34
And research shows that we do this even with very simple household robots,
59
214380
3833
Roomba ဖုန်စုပ်စက်လို ရိုးရိုး အိမ်သုံး စက်ရုပ်တွေေနဲ့တောင် ဒီလိုလုပ်တယ်လို့
03:38
like the Roomba vacuum cleaner.
60
218237
2135
သုတေသနက ပြထားတယ်။
03:40
(Laughter)
61
220396
1291
(ရယ်သံများ)
03:41
It's just a disc that roams around your floor to clean it,
62
221711
3089
ကြမ်းပြင်ကို သန့်ရှင်းစေဖို့ လှည့်သွားတဲ့ ချပ်ပြားတစ်ခုဆိုပေမဲ့
03:44
but just the fact it's moving around on its own
63
224824
2306
သူ့ဘာသာ လှည့်ပတ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကပဲ
03:47
will cause people to name the Roomba
64
227154
2167
လူတွေကို Roomba လို့ အမည်ပေးစေကာ
03:49
and feel bad for the Roomba when it gets stuck under the couch.
65
229345
3182
Roomba ဆိုဖာအောက်မှာ ညပ်နေတဲ့အခါ သူ့အတွက် စိတ်မကောင်းဖြစ်ကြတယ်။
03:52
(Laughter)
66
232551
1865
(ရယ်သံများ)
03:54
And we can design robots specifically to evoke this response,
67
234440
3340
စိတ်အခြေအနေတွေနဲ့ လူတွေ အလိုအလျောက်၊မသိစိတ်အရ ဆက်နွယ်တဲ့
03:57
using eyes and faces or movements
68
237804
3461
မျက်လုဲံးတွေ၊မျက်နှာတွေ(သို့)
04:01
that people automatically, subconsciously associate
69
241289
3259
လှုပ်ရှားမှုတွေ သုံးရင်း အထူးသဖြင့် ဒီတုံ့ပြန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့
04:04
with states of mind.
70
244572
2020
စက်ရုပ်တွေကို ပုံဲစံထုတ်နိုင်တယ်။
04:06
And there's an entire body of research called human-robot interaction
71
246616
3293
ဒါက ကောင်းစွာ လုပ်ဆောင်ပုံကို ပြသတဲ့ လူသား-စက်ရုပ် တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှု
04:09
that really shows how well this works.
72
249933
1826
ဆိုတဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာ သုတေသနတစ်ခုရှ်ိတယ်။
04:11
So for example, researchers at Stanford University found out
73
251783
3126
ဥပမာ Stanford University က သုတေသီတွေ တွေ့ရှိခဲ့တာက
04:14
that it makes people really uncomfortable
74
254933
2001
လူတွေကို စက်ရုပ်တစ်ရုပ်ရဲ့
04:16
when you ask them to touch a robot's private parts.
75
256958
2472
အင်္ဂါတွေကို ထိခိုင်းတဲ့အခါ စိတ်မသက်မသာဖြစ်ကြတယ်။
04:19
(Laughter)
76
259454
2120
(ရယ်သံဲများ)
04:21
So from this, but from many other studies,
77
261598
2023
ဒီတော့ ဒါကနေအပြင် အခြားလေ့လာမှုတွေကနေ
04:23
we know, we know that people respond to the cues given to them
78
263645
4223
သိတာက ဒီသက်ရှိလိုမျိုး စက်တွေကနေ သူတို့ကိုပေးတဲ့ အချက်ပြမှုတွေကို
04:27
by these lifelike machines,
79
267892
2022
တကယ်မဟုတ်ဘူးလို့ သိတာတောင်
04:29
even if they know that they're not real.
80
269938
2017
လူတွေေက တုံဲ့ပြန််ကြတယ်ဆိုတာပါ။
04:33
Now, we're headed towards a world where robots are everywhere.
81
273654
4056
အခု နေရာတိုင်းမှာ စက်ရုပ်တွေရှိတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုဆီ ကျွန်မတို့ ဦးတည်နေကြတယ်။
04:37
Robotic technology is moving out from behind factory walls.
82
277734
3065
စက်ရုပ်နည်းပညာဟာ စက်ရုံတံတိုင်းတွေ နောက်ကနေ ထွက်လာနေတယ်။
04:40
It's entering workplaces, households.
83
280823
3013
ဒါက အလုပ်ခွင်တွေမှာ၊ အိမ်ထောင်စုတွေမှာ ဝင်လာနေတယ်။
04:43
And as these machines that can sense and make autonomous decisions and learn
84
283860
6209
အာရုံခံ၊ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်တွေချပြီး သင်ယူနိုင်တဲ့ ဒီစက်တွေက
04:50
enter into these shared spaces,
85
290093
2552
ဒီဝေယူလားတဲ့ နေရာတွေထဲကို ဝင်လာတာကြောင့်
04:52
I think that maybe the best analogy we have for this
86
292669
2496
ဒါက တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ လူတွေရဲ့ ဆက်ဆံရေးလို့ အကောင်းဆုဲး
04:55
is our relationship with animals.
87
295189
1935
ဥဒါဟရုဏ်ဖြစ်လောက််တယ် ထင်တယ်။
04:57
Thousands of years ago, we started to domesticate animals,
88
297523
3888
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ထောင်ချီက ကျွန်မတို့ဟာ တိရစ္ဆာန်တွေကို ယဥ်ပါးအောင် စမွေးပြီး
05:01
and we trained them for work and weaponry and companionship.
89
301435
4045
အလုပ်၊လက်နက်နဲ့ အဖော်သဟဲအတွက် သူတို့က်ို လေ့ကျင့်ပေးခဲ့ကြတယ်။
05:05
And throughout history, we've treated some animals like tools or like products,
90
305504
4985
သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံး တိရစ္ဆာန်တချို့ကို ကိရီယာတွေ၊ထုတ်ကုန်တွေလို သဘောထားခဲ့ပြီး
05:10
and other animals, we've treated with kindness
91
310513
2174
အခြားတိရစ္ဆာန်တွေကို ကြင်နာမှုနဲ့ ဆက်ဆံကြကာ
05:12
and we've given a place in society as our companions.
92
312711
3078
အဖော်တွေအဖြစ် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာ နေရာတစ်ခုပေးထားတယ်။
05:15
I think it's plausible we might start to integrate robots in similar ways.
93
315813
3849
စက်ရုပ်တွေကို အလားတူ နည်းလမ်းတွေနဲ့ စတင် ပေါင်းစည်းဖို့ ဖြစ်နိုင်တယ် ထင်တယ်။
05:21
And sure, animals are alive.
94
321484
3096
သေချာတာက တိရစ္ဆာန်တွေက အသက်ရှိတယ်။
05:24
Robots are not.
95
324604
1150
စက်ရုပ်တွေက အသက်မရှိဘူး။
05:27
And I can tell you, from working with roboticists,
96
327626
2580
စက်ရုပ်ပညာရှင်တွေနဲ့ တွဲလုပ်ရာကနေ ကျွန်မ ပြောနိုင်တာက
05:30
that we're pretty far away from developing robots that can feel anything.
97
330230
3522
အရာတိုင်းကို ခံစားနိုင်တဲ့ စက်ရုပ်တွေ ဖန်တီးတာက အတော် ဝေးသေးတယ်ဆိုတာပါ။
05:35
But we feel for them,
98
335072
1460
ဒါပေမဲ့ သူတို့အတွက် ကျွန်မတို့
05:37
and that matters,
99
337835
1207
ခံစားပြီး ဒါက အရေးပါတာက
05:39
because if we're trying to integrate robots into these shared spaces,
100
339066
3627
မျှဝေယူတဲ့ နေရာတွေမှာ စက်ရုပ်တွေကို ပေါင်းစပ်ဖို့ ကြိုးစားနေရင်
05:42
we need to understand that people will treat them differently than other devices,
101
342717
4628
လူတွေဟာ သူတို့ကို အခြားကိရိယာတွေထက် ကွဲ ပြားစွာ ပြုမူမယ်ဆိုတာကို နားလည်ဖို့လိုပြီး
05:47
and that in some cases,
102
347369
1844
တချို့ကိစ္စတွေမှာ
05:49
for example, the case of a soldier who becomes emotionally attached
103
349237
3172
ဥပမာ၊ သူတို့နဲ့ တွဲလုပ်တဲ့ စက်ရုပ်ကို စိတ်ပိုင်းအရ တွယ်တာမိလာတဲ့
05:52
to the robot that they work with,
104
352433
2047
စစ်သားတစ်ယောက်ရဲ့ အဖြစ်မှာ
05:54
that can be anything from inefficient to dangerous.
105
354504
2504
ဒါက မထိရောက်မှုကနေ အန္တရာယ်အထိ အရာရာဖြစ်နိုင်တယ်။
05:58
But in other cases, it can actually be useful
106
358551
2138
ဒါပေမဲ့ အခြားဖြစ်ရပ်တွေမှာတော့ စက်ရုပ်တွေကို
06:00
to foster this emotional connection to robots.
107
360713
2623
စိတ်ပိုင်း ဆက်သွယ်မှု အားပေးဖို့ တကယ် အသုံးဝင်နိုင်တယ်။
06:04
We're already seeing some great use cases,
108
364184
2134
ကြီးကျယ်တဲ့ အသုံးပြုမှုတွေကို မြင်နေပါပြီ။
06:06
for example, robots working with autistic children
109
366342
2604
ဥပမာ အရင်က မမြင်ဖူးတဲ့ နည်းလမ်းတွမှာ သူတို့ ပါဝင်စေဖို့
06:08
to engage them in ways that we haven't seen previously,
110
368970
3634
အထီးကျန်စိတ်ဝေဒနာရှင် ကလေးတွေနဲ့ တွဲလုပ်တဲ့ စက်ရုပ်တွေ။
06:12
or robots working with teachers to engage kids in learning with new results.
111
372628
4000
(သို့) ရလဒ်သစ်တွေနဲ့ သင်ယူရေးမှာ ကလေးတွေ ပါဝင်ဖို့ ဆရာတွေနဲ့ တွဲလုပ်တဲ့စက်ရုပ်တွေ။
06:17
And it's not just for kids.
112
377433
1381
ကလေးတွေအတွက်သာမဟုတ်ပါဘူး။
06:19
Early studies show that robots can help doctors and patients
113
379750
3223
ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေမှာ စက်ရုပ်တွေက ဆရာဝန်တွေ၊ လူနာတွေကို
06:22
in health care settings.
114
382997
1427
ကူနိုင်တာကို လေ့လာမှုကပြတယ်။
06:25
This is the PARO baby seal robot.
115
385535
1810
ဒါကတော့ PARO ပင်လယ်ဖျံငယ် စက်ရုပ်ပါ။
06:27
It's used in nursing homes and with dementia patients.
116
387369
3285
ဘိုးဘွား ရိပ်သာတွေနဲ့ ဇရာဒုဗ္ဗလ ဝေဒနာရှင်တွေနဲ့တွဲကာ အသုံးပြုတယ်။
06:30
It's been around for a while.
117
390678
1570
သိပ်တော့ မကြာသေးပါဘူး။
06:32
And I remember, years ago, being at a party
118
392272
3325
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်တွေက ပါတီတစ်ခုမှာ ရှိနေပြီး
06:35
and telling someone about this robot,
119
395621
2571
ဒီစက်ရုပ်အကြောင်း လူတစ်ယောက်ကို ပြောနေတာကို သတိရတယ်။
06:38
and her response was,
120
398216
2126
သူ့တုံ့ပြန်မှုက
06:40
"Oh my gosh.
121
400366
1262
“အလိုလေး၊
06:42
That's horrible.
122
402508
1188
မထိတ်သာမလန့်သာပဲ။
06:45
I can't believe we're giving people robots instead of human care."
123
405056
3397
လူသား စောင့်ရှောက်မှုအစား လူတွေကို စက်ရုပ်တွေ ပေးနေတာ မယုံနိုင်ဘူး“တဲ့။
06:50
And this is a really common response,
124
410540
1875
ဒါက ဖြစ်နေကျ တုံ့ပြန်မှုဖြစ်ပြီး
06:52
and I think it's absolutely correct,
125
412439
2499
လုံးဝကို မှန်တယ်လို့ ကျွန်မ ထင်တယ်။
06:54
because that would be terrible.
126
414962
2040
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါက ဆိုးရွားမှာမို့ပါ။
06:57
But in this case, it's not what this robot replaces.
127
417795
2484
ဒါပေမဲ့ ဒီအဖြစ်မှာ ဒီစက်ရုပ်က အစားထိုးတာ ဒါမဟုတ်ဘူး။
07:00
What this robot replaces is animal therapy
128
420858
3120
ဒီစက်ရုပ် အစားထိုးတာက တိရိစ္ဆာန် ကုထုံးပါ။
တိရိစ္ဆာန် အစစ်တွေကို သုံးလို့မရပေမဲ့ စက်ရုပ်တွေကို သုံးနိုင်တဲ့
07:04
in contexts where we can't use real animals
129
424002
3198
07:07
but we can use robots,
130
427224
1168
အခြေအနေတွေမှာပါ။
07:08
because people will consistently treat them more like an animal than a device.
131
428416
5230
လူတွေက သူတို့ကို ကိရိယာတစ်ခုဆိုတာထက် တိရိစ္ဆာန်လို တစ်သတ်မတ်တည်းပြုမူမှာမို့ပါ။
07:15
Acknowledging this emotional connection to robots
132
435502
2380
ကိရိယာတွေက ပိုအတွင်းကျတဲ့ ဘဝနယ်ပယ်တွေထဲ ဝင်လာတော့
07:17
can also help us anticipate challenges
133
437906
1969
စက်ရုပ်တွေအပေါ် ခံဲစားမှု ဆက်သွယ်မှုကို
07:19
as these devices move into more intimate areas of people's lives.
134
439899
3451
အသိအမှတ်ပြုတာကစိန်ခေါ်မှုတွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ပါ ကူညီနိုင်တယ်။
07:24
For example, is it OK if your child's teddy bear robot
135
444111
3404
ဥပမာ သင့်ကလေးရဲ့ ဝက်ဝံ စက်ရုပ်က အတွင်းရေး စကားပြောတာတွေကို
07:27
records private conversations?
136
447539
2237
အသံသွင်းတယ်ဆိုရင် အဆင်ပြေလား။
07:29
Is it OK if your sex robot has compelling in-app purchases?
137
449800
4063
သင့်ရဲ့ သံဝါသ စက်ရုပ်က အက်ပ်တွေ ဝယ်ယူမှု တွေမှာ လှုံ့ဆော်မှုရှိရင် အဆင်ပြေလား။
07:33
(Laughter)
138
453887
1396
(ရယ်သံများ)
07:35
Because robots plus capitalism
139
455307
2501
ဘာလို့လဲဆိုတော့ စက်ရုပ် အပေါင်း အရင်းရှင်ဝါဒက
07:37
equals questions around consumer protection and privacy.
140
457832
3705
စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးနဲ့ သီးသန့်တည်ရှိမှု တစ်ဝိုက်က မေးခွန်းတွေနဲ့ တူညီလို့ပါ။
07:42
And those aren't the only reasons
141
462549
1612
ဒီစက်တွေက တစ်ဝိုက်က အပြုအမူဟာ
07:44
that our behavior around these machines could matter.
142
464185
2570
အရေးပါနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေပဲ မဟုတ်ဘူး။
07:48
A few years after that first initial experience I had
143
468747
3270
ဒီဒိုနိုဆော စက်ရုပ်လေးနဲ့ ကနဦး အတွေ့အကြုံ ရပြီး
07:52
with this baby dinosaur robot,
144
472041
2311
နှစ်အနည်းငယ်အကြာမှာ
07:54
I did a workshop with my friend Hannes Gassert.
145
474376
2501
မိတ်ဆွေ Hannes Gassert နဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု လုပ်တယ်။
07:56
And we took five of these baby dinosaur robots
146
476901
2897
ဒိုင်နိုဆော စက်ရုပ်လေး ငါးရုပ်ကို ယူပြီး
07:59
and we gave them to five teams of people.
147
479822
2453
လူအဖွဲ့ငါးဖွဲ့ကို ပေးလိုက်တယ်။
08:02
And we had them name them
148
482299
1697
သူတို့ကို နာမည်တပ်ခိုင်းပြီး
တစ်နာရီလောက် သူတို့နဲ့ ကစားတာ၊ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တာ လုပ်ခိုင်းတယ်။
08:04
and play with them and interact with them for about an hour.
149
484020
3809
08:08
And then we unveiled a hammer and a hatchet
150
488707
2206
ဒီနောက်မှာ တူနဲ့ ပုဆိန်တစ်လက်ကို ထုတ်ပြပြီး
08:10
and we told them to torture and kill the robots.
151
490937
2278
စက်ရုပ်တွေကို နှိပ်စက်၊ သတ်ဖြတ်ခိုင်းတယ်။
08:13
(Laughter)
152
493239
3007
(ရယ်သံများ)
08:16
And this turned out to be a little more dramatic
153
496857
2294
ဖြစ်သွားတာက ကျွန်မတို့ မျှော်လင့်တာထက် ဇာတ်လမ်း
08:19
than we expected it to be,
154
499175
1278
နည်းနည်း ပိုဆန်သွားတယ်။
08:20
because none of the participants would even so much as strike
155
500477
3072
ပါဝင်သူတစ်ယောက်မှ ဒီဒိုင်နိုဆော စက်ရုပ်လေးတွေကို
08:23
these baby dinosaur robots,
156
503573
1307
အားပြင်းပြင်း မရိုက်တော့
08:24
so we had to improvise a little, and at some point, we said,
157
504904
5150
ကျွန်မတို့ နည်းနည်း ထွင်ဖို့လိုအပ်ပြီး တစ်နေရာမှာ ပြောတာက
08:30
"OK, you can save your team's robot if you destroy another team's robot."
158
510078
4437
“ကဲ အခြားအဖွဲ့ရဲ့ စက်ရုပ်ကို ဖျက်ဆီးရင် ကိုယ့်အဖွဲ့ရဲ့ စက်ရုပ်ကို ကယ်လို့ရတယ်။”
08:34
(Laughter)
159
514539
1855
(ရယ်သံများ)
08:36
And even that didn't work. They couldn't do it.
160
516839
2195
ဒါတောင် အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ မလုပ်နိုင်ကြဘူးလေ။
08:39
So finally, we said,
161
519058
1151
နောက်ဆုံး ပြောလိုက်တာက
08:40
"We're going to destroy all of the robots
162
520233
2032
“တစ်ယောက်ယောက်က သူတို့ထဲက တစ်ခုဆီ
08:42
unless someone takes a hatchet to one of them."
163
522289
2285
ပုဆိန် ယူမသွားရင် စက်ရုပ်အားလုံးကို ဖျက်ဆီးမယ်”။
08:45
And this guy stood up, and he took the hatchet,
164
525586
3579
ဒီလူက ထပြီး ပုဆိန်ကို ယူလိုက်တယ်။
08:49
and the whole room winced as he brought the hatchet down
165
529189
2706
သူက စက်ရုပ်ရဲ့လည်ပင်းပေါ် ပုဆိန်ကို ပစ်ချလိုက်တဲ့အခါ
08:51
on the robot's neck,
166
531919
1780
တစ်လုံးခန်းလုံး ရှုံ့မဲ့သွားတယ်။
08:53
and there was this half-joking, half-serious moment of silence in the room
167
533723
6338
လဲကျသွားတဲ့ စက်ရုပ်အတွက် အခန်းထဲမှာ ရယ်စရာ တစ်ဝက်နဲ့ စိုးရိမ်စရာ တစ်ဝက်
09:00
for this fallen robot.
168
540085
1698
တိတ်ဆိတ်တဲ့ ကာလပါ။
09:01
(Laughter)
169
541807
1406
(ရယ်သံများ)
09:03
So that was a really interesting experience.
170
543237
3694
ဒီတော့ ဒါက တကယ့် စိတ်ဝင်စားစရာ အတွေ့အကြုံတစ်ခုပါ။
09:06
Now, it wasn't a controlled study, obviously,
171
546955
2459
ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခု မဟုတ်တာ သိသာပေမဲ့
09:09
but it did lead to some later research that I did at MIT
172
549438
2850
MIT မှာ Palash Nandy နဲ့ Cynthia Breazeal တို့နဲ့အတူ
09:12
with Palash Nandy and Cynthia Breazeal,
173
552312
2228
နောက်ပိုင်း လုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနဆီ ဦးတည်ပေးခဲ့တယ်။
09:14
where we had people come into the lab and smash these HEXBUGs
174
554564
3627
အဲဒီမှာ လူတွေကို လက်တွေ့ခန်းထဲကို လာခိုင်းပြီး အင်းဆက်တွေလို တကယ့် အသက်ပါပါ
09:18
that move around in a really lifelike way, like insects.
175
558215
3087
လှည့်လည်ရွေ့နေတဲ့ ဒီ HEXBUGS တွေကို ရိုက်ချိုးခိုင်းတယ်။
09:21
So instead of choosing something cute that people are drawn to,
176
561326
3134
ဒီတော့ လူတွေကို ဆွဲဆောင်တဲ့ ချစ်စရာ တစ်ခုခုကို ရွေးချယ်တာအစား
09:24
we chose something more basic,
177
564484
2093
ပို သာမန်ဖြစ်တာ တစ်ခုခုကို ရွေးလိုက်ပြီး
09:26
and what we found was that high-empathy people
178
566601
3480
တွေ့ရှိရတာကတော့ စာနာစိတ် မြင့်တဲ့ လူတွေဟာ HEXBUGS တွေကို
09:30
would hesitate more to hit the HEXBUGS.
179
570105
2143
ရိုက်ဖို့ ပိုပြီးတုံ့ဆိုင်းနေတာပါ။
09:33
Now this is just a little study,
180
573575
1564
ဒါက လေ့လာမှုလေးတစ်ခုပေမဲ့
09:35
but it's part of a larger body of research
181
575163
2389
စာနာစိတ်အတွက် လူတွေရဲ့ စိတ်ယိုင်မှုတွေနဲ့
09:37
that is starting to indicate that there may be a connection
182
577576
2944
စက်ရုပ်တွေအနီးက သူတို့ရဲ့ အပြုအမူကြားက
09:40
between people's tendencies for empathy
183
580544
2373
ဆက်သွယ်မှုတစ်ခု ရှိနိုင်လောက်တာကို ညွှန်ပြတဲ့
09:42
and their behavior around robots.
184
582941
1976
ပိုကြီးတဲ့ သုသေသန အစုအပုံရဲ့ အပိုင်းပါ။
09:45
But my question for the coming era of human-robot interaction
185
585721
3627
ဒါပေမဲ့ လူသား-စက်ရုပ် တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်ရေး ရဲ့ လာမယ့် ခေတ်အတွက် မေးခွန်းက
09:49
is not: "Do we empathize with robots?"
186
589372
3055
“စက်ရုပ်တွေနဲ့ မျှဝေခံစားကြည့်မလား” ဆိုတာမဟုတ်ဘဲ
09:53
It's: "Can robots change people's empathy?"
187
593211
2920
“စက်ရုပ်တွေက လူတွေရဲ့ စာနာစိတ်ကို ပြောင်းလဲစေနိုင်လား”ပါ။
09:57
Is there reason to, for example,
188
597489
2287
ဥပမာ သင့်ကလေးက စက်ရုပ် ခွေးတစ်ကောင်ကို
09:59
prevent your child from kicking a robotic dog,
189
599800
2333
ကန်တာကို တားဆီးဖို့ အကြောင်းပြချက်ရှိလား။
10:03
not just out of respect for property,
190
603228
2914
ပိုင်ဆိုင်မှုအတွက် အလေးထားလို့မဟုတ်ဘဲ
10:06
but because the child might be more likely to kick a real dog?
191
606166
2953
ကလေးက တကယ့်ခွေးတစ်ကောင်ကို ကန်ဖို့ ပိုဖြစ်နိုင်တာကြောင့်ပါ။
10:10
And again, it's not just kids.
192
610507
1883
ထပ်ပြောရရရင် ကလေးတွေတင် မဟုတ်ဘူး။
10:13
This is the violent video games question, but it's on a completely new level
193
613564
4056
ဒါက ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ဗီဒီယိုဂိမ်း ပြဿနာဆိုပေမဲ့
10:17
because of this visceral physicality that we respond more intensely to
194
617644
4760
လုံးဝ အသစ်ဖြစ်တဲ့ အဆင့်တစ်ခုဖြစ်တာက စခရင် ပုံရိပ်ဆိုတာထက် ပိုပြင်းထန်စွာ တုံ့ပြန်တဲ့
10:22
than to images on a screen.
195
622428
1547
အလိုလို ရုပ်ပိုင်းနိုးကြွမှုပါ။
10:25
When we behave violently towards robots,
196
625674
2578
စက်ရုပ်တွေကို ကြမ်းတမ်းစွာ ပြုမူတဲ့အခါ
10:28
specifically robots that are designed to mimic life,
197
628276
3120
အထူးသဖြင့် သက်ရှိကို တုပဖို့ ပုံစံထုတ်ထားတဲ့ စက်ရုပ်တွေပါ၊
10:31
is that a healthy outlet for violent behavior
198
631420
3892
ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့ အပြုအမူအတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ထွက်ပေါက်တစ်ခု(သို့)
10:35
or is that training our cruelty muscles?
199
635336
2544
ရက်စက်မှု ကြွက်သားတွေကို လေ့ကျင့်ပေးတာလား။
10:39
We don't know ...
200
639511
1150
ကျွန်မတို့ မသိဘူးလေ။
10:42
But the answer to this question has the potential to impact human behavior,
201
642622
3945
ဒါပေမဲ့ ဒီမေးခွန်းအတွက် အဖြေမှာ လူသား အပြုအမူကို သက်ရောက်ဖို့ အစွမ်းရှိတယ်၊
10:46
it has the potential to impact social norms,
202
646591
2768
လူမှုရေး စံတွေကို သက်ရောက်ဖို့ အစွမ်းရှိတယ်၊
10:49
it has the potential to inspire rules around what we can and can't do
203
649383
3849
တချို့ စက်ရုပ်တွေနဲ့ လုပ်နိုင်၊မလုပ်နိုင် တာ တစ်ဝိုက်က စည်းမျဉ်းတွေကို
10:53
with certain robots,
204
653256
1151
စေ့ဆော်ဖို့အစွမ်းရှိတယ်။
10:54
similar to our animal cruelty laws.
205
654431
1848
တိရိစ္ဆာန် နှိပ်စက်မှု ဥပဒေနဲ့ တူတယ်။
10:57
Because even if robots can't feel,
206
657228
2864
ဘာလို့လဲဆိုတော့ စက်ရုပ်တွေက မခံစားနိုင်သည့်တိုင်
11:00
our behavior towards them might matter for us.
207
660116
3080
သူတို့အပေါ် အပြုအမူက ကျွန်မတို့အတွက် အရေးပါလောက်လို့ပါ။
11:04
And regardless of whether we end up changing our rules,
208
664889
2855
စည်းမျဉ်းတွေ ပြောင်းလဲတာနဲ့ အဆုံးသတ်မလားဆိုတာကို မဓာနမထားဘဲ
11:08
robots might be able to help us come to a new understanding of ourselves.
209
668926
3556
စက်ရုပ်တွေက မိမိကိုယ်မိမိ နားလည်မှု အသစ်တစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ ကူနိုင်လောက်တယ်။
11:14
Most of what I've learned over the past 10 years
210
674276
2316
လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်ကျော်က ကျွန်မ သိခဲ့တာ အများစုက
11:16
has not been about technology at all.
211
676616
2238
နည်းပညာအကြောင်း လုံးဝ မဟုတ်ဘူး။
11:18
It's been about human psychology
212
678878
2503
ဒါက လူသား စိတ်ပညာ စာနာမှုနဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ
11:21
and empathy and how we relate to others.
213
681405
2603
အခြားသူတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပုံအကြောင်းပါ။
11:25
Because when a child is kind to a Roomba,
214
685524
2365
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကလေးက Roomba ကို ကြင်နာတဲ့အခါ
11:29
when a soldier tries to save a robot on the battlefield,
215
689262
4015
စစ်မြေပြင်မှာ စစ်သားတစ်ယောက်က စက်ရုပ်တစ်ရုပ်ကို ကယ်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အခါ
11:33
or when a group of people refuses to harm a robotic baby dinosaur,
216
693301
3638
(သို့) စက်ရုပ် ဒိုင်နိုဆောငယ်လေးကို ဒုက္ခပေးဖို့ လူတွေ ငြင်းဆန်ကြတဲ့အခါ
11:38
those robots aren't just motors and gears and algorithms.
217
698248
3191
ဒီစက်ရုပ်တွေဟာ မော်တာတွေ၊ ဂီယာတွေနဲ့ အယ်လ်ရစ်သမ်တွေပဲ မဟုတ်လို့ပါ။
11:42
They're reflections of our own humanity.
218
702501
1905
သူတို့ဟာ လူ့သဘောသဘာဝရဲ့ ထင်ဟပ်မှုတွေပါ။
11:45
Thank you.
219
705523
1151
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
11:46
(Applause)
220
706698
3397
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7