3 Steps to Build Peace and Create Meaningful Change | Georgette Bennet | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

What happens when a Syrian refugee,

ဆီးရီးယားဒုက္ခသည်တစ်ဦး၊

an Israeli aid worker

အစ္စရေး အကူအညီပေးရေးလုပ်သားတစ်ဦးနဲ့

and an American Jew walk into a room?

အမေရိကန် ဂျူးတစ်ဦးတို့ အခန်းထဲကို ၀င်သွားသောအခါ ဘာဖြစ်သွားလဲ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

No, this is not the start of a really bad joke, I promise.

မဟုတ်ဘူး၊ ဒါက တကယ်ဆိုးတဲ့ ဟာသတစ်ခုရဲ့ အစ မဟုတ်ဘူးးလို့ ကျွန်မ ကတိပေးပါတယ်။

This actually happened to me.

ဒါက ကျွန်မ အတွက် တကယ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။

Starting in 2015,

၂၀၁၅ ခုနှစ်ကနေ စပြီး

I found myself holding a series of secret meetings

ဆီးရီးယားနဲ့ အစ္စရေး အရပ်သားအုပ်စုငယ်တွေနဲ့အတူ

in various European capitals

ဥရောပမြို့တော်အသီးသီးမှာ

with a small group of Syrian and Israeli civilians.

လျှို့ဝှက်အစည်းအဝေးတွေ ဆက်တိုက် ကျင်းပရာမှာ ကျွန်မ ရှိနေခဲ့တယ်။

And we were there to try and figure out how we can get aid to the Syrian people

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက် အဆိုးဆုံး အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဆီးရီးယားပြည်သူတွေအတွက်

who were enduring the worst humanitarian crisis since World War II.

အကူအညီတွေ ဘယ်လိုရနိုင်မလဲဆိုတာ အဖြေရှာဖို့ ကျွန်မတို့ အဲဒီကိုရောက်ခဲ့တယ်။

But how did we end up at this table together?

ဒါပေမဲဲ့ ကျွန်မတို့ ဒီစားပွဲမှာ ဘယ်လိုအဆုံးသတ်ခဲ့ကြလဲ။

After all, Syrians and Israelis are sworn enemies,

နောက်ဆုံးတော့ ဆီးရီးယားနဲ့ အစ္စရေးတွေဟာ မပြေနိုင်တဲ့ ရန်ဘက်တွေဖြစ်ပြီး

and technically they've been in a state of war since 1948.

စည်းစနစ်အရ သူတို့ဟာ ၁၉၄၈ ခုနှစ် ကတည်းက စစ်ပွဲအခြေအနေကို ရောက်ရှိနေခဲ့တာပါ။

Yet here we were, literally and figuratively,

ဒါပေမဲ့ ဒီနေရာမှာ ကျွန်မတို့ဟာ တကယ့်ကို တင်စားရရင်

trying to find a way in.

ဝင်လမ်းတစ်ခု ရှာဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။

And here is the punchline of that bad joke I promised not to tell.

ဒါက ကျွန်မ မပြောဘူးဆိုပြီး ကတိပေးခဲ့တဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ ဟာသရဲ့ အပြီးသတ် စကားရပ်ပါ။

We found it.

ဒါကို တွေ့ခဲ့တယ်။

We figured out a way to get aid into Syria through Israel.

အစ္စရေးကနေ ဆီးရီးယားထဲကို အကူအညီရဖို့ နည်းလမ်းကို ရှာခဲ့တယ်။

Now how did we do that?

အခု ကျွန််မ တို့ ဒါကို ဘယ်လို လုပ်ခဲ့တာလဲ။

I applied a three-step process

အခြားအခြေအနေတွေ တစ်စုမှာ

that I've used in a bunch of other settings,

သုံးခဲ့တဲ့ အဆင့်သုံးဆင့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို

and I'm hoping that those three steps will be useful to any of you

အသုံးချခဲ့ပြီး ယူကရိန်း အပါအဝင် ယနေ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ များပြားလှတဲ့ ဖိစိးနေတဲ့

who want to do some good

ပဋိပက္ခတွေကို

in the face of any of the myriad overwhelming conflicts

ရင်ဆိုင်ရာမှာ ကောင်းတာတစ်ခုခုကို ပြုလိုသူ လူတိုင်းအတွက်

that we're facing today, including Ukraine.

ဒီအဆင့်သုံးဆင့်က အသုံးဝင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။

So what are my three steps?

ဒါဆို ကျွန်မရဲ့ အဆင့် ၃ ဆင့်က ဘာတွေလဲ။

Find an entry point,

ဝင်ခွင့်အမှတ်ကို ရှာပါ၊

identify a gap,

ကွာဟချက်ကို ဖော်ထုတ်ပါ၊

and then find something doable with which to fill that gap.

ဒီနောက် ဒီကွာဟချက်ကို ဖြည့်စွမ်းတဲ့ လုပ်နိုင်တာ တစ်ခုကို ရှာပါ။

It sounds pretty simple, right?

တော်တော်ရိုးရှင်းပုံရတယ် မဟုတ်လား။

So let me walk you through it.

ဒါဆို ကျွန်မ လမ်းညွှန်ပြ ပါရစေ။

When I read a report on the Syrian war,

ဆီးရီးယားစစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အစီရင်ခံစာကို ဖတ်ရတဲ့အခါ

it hit me very hard and it felt very personal.

ဒါက ကျွန်မကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်ပြီး ဒါက ကိုယ်တွေ့လို့ ခံစားရတယ်။

I was stunned by the scale of the misery,

နာကျင်မှု အတိုင်းအတာကို ကျွန်မ အံ့အားသင့်ခဲ့ရပြီး

and it echoed the suffering of my own family during the Holocaust.

Holocaus အတွင်း ဒါက ကိုယ့်မိသားစုရဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခကို ပဲ့တင်ထပ်စေတယ်။

My parents survived concentration camps in Poland and in Hungary,

ကျွန်မရဲ့မိဘတွေက ပိုလန်နဲ့ ဟန်ဂေရီမှာ စစ်အကျဉ်းစခန်းတွေကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး

and after the war, we had to flee

စစ်ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီး

and we arrived in the US as stateless refugees.

နိုင်ငံမဲ့ဒုက္ခသည်တွေအဖြစ် အမေရိကန်က ရောက်လာခဲ့တယ်။

So when I saw the destruction of Aleppo,

ဒါကြောင့် Aleppo မြို့ ပျက်စီးသွားတာကို မြင်လိုက်ရတဲ့အခါ

I was put in mind of Budapest,

ကျွန်မရဲ့မွေးရပ်မြို့၊

the city of my birth,

ဗုံးခွဲ့ခံရတဲ့ မွေးရပ်မြို့

the bombed out city of my birth.

Budapest ကို သတိရမိသွားတယ်။

And when I read about starvation by siege in Syria,

ဆီးရီးယားမှာ ဝိုင်းထားတာရဲ့ ငတ်မွတ်မှု အကြောင်း ဖတ်ရတဲ့အခါ

I remembered my own mother

တခြားဘာ စားစရာမှမရှိလို့ အိမ်မှာ

who lost a pregnancy lugging a sack of rotten potatoes home

အာလူးပုပ် အိတ်ကို တရွတ်တိုက်ဆွဲရင်း ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျသွားတဲ့

because there was nothing else to eat.

အမေကို သတိရမိတယ်။

And when I saw the eviscerated and emaciated corpses of Syrians

Damascus အကျဉ်းထောင်တွေမှာ နှိပ်စက်ခံရတဲ့ ဆီးရီးယား နိုင်ငံသားတွေရဲ့

who had been tortured in Damascus prisons,

ကလီစာထုတ်ခံရပြီး ပိန်ချုံးချည့်နဲ့နေတဲ့ အလောင်းတွေကို မြင်တဲ့အခါ

I also saw the walking skeletons of Auschwitz,

ကျွန်ုမရဲ့မိသားစုဝင်များစွာဟာ မီးခိုးငွေ့ ဖြစ်သွားတဲ့ Auschwitz၊ Mauthausen နဲ့

Mauthausen and Bergen-Belsen,

Bergen-Belsen ရဲ့ လမ်းလျှောက်နေတဲ့

where so many of my own family members literally went up in smoke.

အရိုးစုတွေကိုလည်း မြင်ခဲ့ရတယ်။

And when I saw Syrian refugees flooding across borders,

နယ်ခြားတွေကို ဖြတ်ကျော် လှိမ့်ဝင်နေတဲ့ ဆီးရီးယားဒုက္ခသည်တွေကို မြင်တဲ့အခါ

I also recalled my own displacement as a refugee child.

ဒုက္ခသည် ကလေးငယ်အဖြစ်နဲ့ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ကိုယ့်အဖြစ်ကို ပြန်သတိရတယ်။

So as one person ...

ဒီတော့ လူတစ်ယောက်အနေနဲ့

As one person, what can you do next?

လူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘာဆက်လုပ်နိုင်လဲ။

When you're confronted with something that you know needs to be changed,

ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ သင်သိတာနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ

you have to find an entry point.

ဝင်ခွင့်အမှတ်ကို ရှာဖွေဖို့ လိုအပ်တယ်။

For me, that was mobilizing a Jewish response

ကျွန်မအတွက်ကတော့ ဒါက ဂျူးတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို လှုံ့ဆော်ပြီး

and then scaling that up to the interreligious response in the US,

ဒီနောက် အမေရိက ဘာသာပေါင်းစုံ တုံ့ပြန်မှုအထိ ချဲ့ထွင်ကာ

focused exclusively on Syria.

ဆီးရီးယားကို သီးသန့်အာရုံစိုက်ခဲ့တာပါ။

It's called the Multifaith Alliance for Syrian Refugees.

ဆီးရီးယားဒုက္ခသည်တွေအတွက် Multifaith Alliance လို့ ခေါ်ပါတယ်။

And today, we have more than 100 partner organizations.

ဒီနေ့ ကျွန်မတို့မှာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း ၁၀၀ ကျော်ရှိတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

I saw an opportunity to build bridges

အသက်တွေကို ကယ်ရင်း တံတားတွေ

while also saving lives.

ဆောက်ဖို့ အခွင့်အလမ်း တစ်ခုကို မြင်ခဲ့ရတယ်။

And here’s how.

ဒီမှာ ဘယ်လိုဆိုတာပါ။

The southwest part of Syria was very difficult to access

ဆီးရီးယား အနောက်တောင်ပိုင်းမှာ အစိုးရတပ်တွေ ဝိုင်းထားတာကြောင့်

because it was surrounded by regime forces.

ဝင်ရောက်ဖို့ အလွန်ခက်ခဲပါတယ်။

That was a gap.

အဲဒါက ကွာဟချက်ပါ။

Israel shares a border with that part of Syria.

အစ္စရေးက ဆီးရီးယားရဲ့ အဲဒီအစိတ်အပိုင်းနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတယ်။

And guess what?

ဘာဆိုတာ မှန်းကြည့်ပါ။

It's easy to get aid into southwest Syria

ဂိုလန်ကုန်းမြင့်ရဲ့အစ္စရေးဘက်ခြမ်းကနေ ဆီးရီးယားအနောက်တောင်ပိုင်းဆီ

from the Israeli side of the Golan Heights.

အကူအညီတွေ အလွယ်တကူရနိုင်တာပါ။

That gave us something doable with which to fill that gap.

ဒါက ကျွန်မတို့ကို ဒီကွက်လပ်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တာတစ်ခုကို ပေးခဲ့တယ်။

All we needed was the how.

လိုအပ်တာဆိုလို့ နည်းဟန်ပါ။

And that's why my colleagues and I found ourselves

ဒါကြောင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေနဲ့ ကျွန်မဟာ ဥရောပတစ်ခွင်လုံးက

in clandestine meetings all over Europe.

လျှို့ဝှက် အစည်းအဝေးတွေမှာ ရှိခဲ့တယ်။

We were making the case

နိုင်ငံတကာ လူသားချင်း စာနာဆိုင်ရာ

that Israel should be used as a staging area

အကူအညီတွေ ပေးတာအတွက် အစ္စရေးကို ဇာတ်အိမ်တည်ရာအဖြစ်

for the outbound delivery of international humanitarian aid.

အသုံးပြုသင့်တယ်လို့ ကျွန်မတို့က အကြောင်းပြချက်ပေးတယ်။

We lobbied the UK Parliament, the EU Parliament,

ယူကေ ပါလီမန်၊ အီးယူ ပါလီမန်၊ ကနေဒါ ပါလီမန်တို့ကို

the Canadian Parliament.

ကျွန်မတို့ စည်းရုံးခဲ့တယ်။

We banged on doors in Congress.

ကွန်ဂရက်မှာ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးတယ်။

We met with every level of government in Israel.

အစ္စရေးမှာရှိတဲ့ အစိုးရအဆင့်တိုင်းနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တယ်။

And ...

ပြီးတော့ ...

We got nowhere.

ကျွန်မတို့ မအောင်မြင်ဘူး။

But then it happened.

ဒါပေမဲ့ နောက်တော့ ဖြစ်သွားတယ်။

In September 2016,

၂၀၁၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာ

the Israeli government launched Operation Good Neighbor.

အစ္စရေး အစိုးရက Operation Good Neighbor ကို စတင်ခဲ့တယ်။

It was now official government policy to open the border

အခုအခါ ဆီးရီးယားနိုင်ငံကို အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့အကူအညီတွေ

so that aid from other countries could be facilitated

လွယ်ကူချောမွေ့စွာ ပို့ဆောင်နိုင်ဖို့ နယ်စပ်ဖွင့်ဖို့က

and sent in to Syria.

အစိုးရရဲ့ တရားဝင် မူဝါဒပါ။

So soon after,

ဒီလိုနဲ့ သိပ်မကြာခင်မှာ

once we were able to get Operation Good Neighbor going,

Operation Good Neighbour ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ခဲ့ပြီး

soon after, enormous cargo containers of aid --

သိပ်မကြာခင်မှာပဲ ဆီးရီးယားအဖွဲ့အစည်းတွေဆီက ကုန်ပစ္စည်းတွေ တင်ဆောင်လာတဲ့

many of them bearing goods from Syrian organizations --

ကြီးမားတဲ့အကူအညီ ကုန်သေတ္တာ အများအပြားကို အစ္စရေးဆိပ်ကမ်းတွေမှာ

were being unloaded in Israeli ports

အစ္စရေးစစ်သားတွေက တင်ဆောင်ပြီး

by Israeli soldiers,

ဂိုလန် ကုန်းမြင့်တွေဆီ

sent over to the Golan Heights

ပို့ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

and from there, our partners on the ground in Syria

အဲဒီနေရာကနေ ဆီးရီးယား မြေပြင်က ကျွန်မတို့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက

would pick up the aid and distribute it to an area

အကူအညီတွေကို ကောက်ယူပြီး

with a population of 1.3 million people.

လူဦးရေ၁.၃ သန်းရှိတဲ့ ဒေသဆီ ဖြန့်ဝေပေးမှာပါ။

We delivered 120 million dollars of aid this way.

ဒီနည်းနဲ့ အကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၁၂၀ ပေးခဲ့တယ်။

We supported three medical facilities,

ကျွန်မတို့ဟာ တစ်ရက်ကို ပီတာမုန့် ၁၅,၀၀၀

a bakery that produced 15,000 pitas a day.

ထုတ်လုပ်တဲဲ့ မုန့်ဆိုင် ၃ ဆိုင်ကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်။

The Israelis provided water, fuel, electricity.

အစ္စရေးတွေက ရေ၊ လောင်စာ၊ လျှပ်စစ်မီးကို ပေးတယ်။

We shipped medical equipment, ambulances,

ကျွန်မတို့က ဆေးပစ္စည်း၊ လူနာတင်ကား၊ အစားအသောက်၊ အဝတ်အထည်၊

food, clothing, sanitary kits, medicine,

သန့်ရှင်းရေးသုံးပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါး၊

whatever else was needed.

အခြားလိုအပ်သမျှကို ပို့ဆောင်ပေးတယ်။

And by working through local councils,

ဒေသန္တရ ကောင်စီတွေကတစ်ဆင့် လုပ်ဆောင်တာက

we were able to help stabilize an entire region.

ဒေသတစ်ခုလုံးကို တည်ငြိမ်အောင် ကူညီနိုင်ခဲ့တယ်။

For two years, this was the only part of Syria that worked.

နှစ်နှစ်တိုင်တိုင် ဒါက ဆီးရီးယားရဲ့ တစ်ခုတည်းသော အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ခဲ့တယ်။

But then, because of an incursion by the regime and its allies,

ဒါပေမဲ့ နောက်တော့ စစ်အစိုးရနဲ့ ၎င်းရဲ့ မဟာမိတ်တွေ ကျုးကျော်မှုကြောင့်

that area was completely taken over and destroyed.

ဒီဒေသဟာ လုံးဝ သိမ်းပိုက်၊ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတယ်။

But that did not stop us.

ဒါပေမဲ့ ဒါက ကျွန်မတို့ကို မတားဆီးခဲ့ဘူး။

We expanded our deliveries to other hard-to-reach parts of Syria.

ဆီးရီးယားရဲ့ အခြား လက်လှမ်းမမီတဲ့ အပိုင်းတွေဆီ ပို့ဆောင်မှု တိုးချဲ့ခဲ့တယ်။

Today we have delivered

ဒီနေ့မှာတော့ ထောက်ပံ့ငွေ ဒေါ်လာ

nearly 245 million dollars in aid.

၂၄၅ သန်းနီးပါး ပေးအပ်ခဲ့ပြီးပါပြီး။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

It wasn't easy

ဒါက မလွယ်ကူသလို

and it wasn't without hiccups.

ကြန့်ကြာမှုတွေ မရှိတာတော့ မဟုတ်ခဲ့ဘူး။

But by working with these unlikely partnerships,

ဒါပေမဲ့ ဒီလိုမဖြစ်နိုင်တဲ့ မိတ်ဖက်အဖွဲ့ အစည်းတွေနဲ့ လက်တွဲလုပ်ဆောင်တာက

we were able to help

စစ်ဘေးဒုက္ခသည်ပေါင်း နှစ်သန်းခွဲကျော်ကို

more than two and a half million war victims and still counting.

ကူညီပေးနိုင်ခဲ့ပြီး အခုထိ ဆက်ရေတွက်နေဆဲပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Now, here's the great news.

အခု သတင်းကောင်းပါ။

You don't have to go to a war zone to do this.

ဒီလိုလုပ်ဖို့ စစ်ပွဲဇုန်ကို သွားစရာ မလိုပါဘူး။

I've applied my formula in a bunch of other settings.

ကျွန်မရဲ့လုပ်နည်းစနစ်ကို အခြား အခြေအနေများစွာမှာ အသုံးပြုထားပါတယ်။

So let me share a couple of quick stories with you.

ဒါကြောင့် သင်တို့နဲ့ ဇာတ်လမ်းတို လေးတွေ မျှဝေပါရစေ။

Early in my career, 1971, to be exact,

အတိအကျပြောရလျှင် ၁၉၇၁ ခုနှစ် အစောပိုင်းမှာ

I was living a life of crime.

ကျွန်မဟာ ဥပဒေ ဖောက်ဖျက်တဲ့ ဘဝနဲ့ နေထိုင်ခဲ့တယ်။

Crime prevention, that is.

မှုခင်း ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I was also deeply immersed in the women's movement.

အမျိုးသမီး လှုပ်ရှားမှုတွေမှာလည်း အလေးအနက် နှစ်မြုပ်ခဲ့တယ်။

So where could I make a difference?

ဒါဆို ကျွန်မ ဘယ်မှာ ထူးခြားအောင် လုပ်နိုင်လဲ။

My entry point was the New York City Police Department.

ကျွန်မရဲ့ ဝင်ခွင့် အမှတ်က နယူးယောက်မြို့တော် ရဲဌာနပါ။

Victims of sexual assault were being very badly treated.

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားခံရသူတွေဟာ အလွန်ဆိုးရွားစွာ ဆက်ဆံခံနေရပါတယ်။

That was a gap.

အဲဒါက ကွာဟချက်တစ်ခုပါ။

The doable way to fill that gap

ဒီကွာဟချက်ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့ လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းက

was to set up the first sex crimes unit in the country.

နိုင်ငံအတွင်း ပထမဆုံး လိင်မှုဆိုင်ရာ ရာဇ၀တ်မှု ယူနစ်ကို ထူထောင်ဖို့ပါ။

Well, today we've got "Law and Order: SVU" to tell us how it's done.

ကောင်းပြီ၊ ဒီနေ့ ကျွန်မတို့မှာ ““Law and Order- SVU” ရှိတာကို ပြောပြဖို့ ရှိပါတယ်။

In fact, they've been telling us how it's done for the past 23 seasons.

တကယ်တော့ ဒါတွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၃ ရာသီလုံး လုပ်ဆောင်ခဲ့ပုံဲကို ပြောပြနေတာပါ။

But back then, back then, this was a new idea.

ဒါပေမဲ့ အဲဒီတုန်းက ဒါက စိတ်ကူးသစ်တစ်ခုပါ။

I've done the same thing with large corporations.

ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးတွေနဲ့ အလားတူ အတူတူလုပ်ဖူးတယ်။

When the new millennium was approaching,

ထောင်စုနှစ်သစ် နီးကပ်လာချိန်မှာ

the human resources field was laser-focused on workplace 2000,

လူသားအရင်းအမြစ်နယ်ပယ်က အလုပ်ခွင် ၂၀၀၀ မှာ အလွန်အမင်း အာရုံစူးစိုက်ခဲ့ပြီး

with diversity being a key goal.

စုံလင်ကွဲပြားမှုက အဓိကပန်းတိုင်ပါ။

But religion was very rarely looked at as an aspect of workplace diversity.

ဒါပေမဲ့ ဘာသာရေးက အလုပ်ခွင် စုံလင်ကွဲပြား မှုရဲ့ရှုထောင့်တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခဲပါတယ်။

Yet if you looked at the changing demographics,

ဒါပေမဲ့ ပြောင်းလဲနေတဲ့ လူဦးရေစာရင်းကို ကြည့်ရင်

it was obvious that this was going to be a big issue.

ဒါက ကြီးမားတဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်မယ်ဆိုတာ သိသာပါတယ်။

So that was a gap.

ဒါကြောင့် ကွာဟချက်တစ်ခုပါ။

Another organization I founded,

ကျွန်မ တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ အခြားအဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့

the Tanenbaum Center for Interreligious Understanding,

Tanenbaum Center for Religious Understanding က

found a doable way to fill that gap

အလုပ်ခွင်မှာ ဘာသာရေး ယုံကြည်ချက်မှုတွေကို

by guiding major corporations

လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ကော်ပိုရေးရှင်းတွေကို

in accommodating religious beliefs in the workplace.

လမ်းညွှန်ရင်း ဒီကွာဟချက်ကို ဖြည်ပေးနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

Well, it's been a long road to Syria

ပညာရှင်ဆန်တဲ့ အပြောင်းအလဲ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအနေနဲ့

from my early forays as a professional change agent.

ကျွန်မရဲ့အစောပိုင်း ဝင်ရောက်မှုတွေကနေ ဆီးရီးယားကို သွားတဲ့လမ်းက ရှည်လျားပါတယ်။

But when I saw the Syrian tragedy unfold,

ဒါပေမဲ့ ဆီးရီးယား အဖြစ်ဆိုးကြီး ပေါ်လာတာကို မြင်တဲ့အခါ

a biblical verse, Leviticus 19:16,

ဝတ်ပြုကျမ်း အပိုဒ် Leviticus ၁၉:၁၆ က

kept reverberating in my brain.

ဦးနှောက်ထဲမှာ ပဲ့တင်ထပ်နေခဲ့တယ်။

"Thou shalt not stand idly by

“သင့်အိမ်နီးချင်း၏ အသွေးသည်

while the blood of your neighbor cries out from the earth."

မြေကြီးကနေ အော်ဟစ်နေသောအခါ၊ သင်သည် အလဟဿ ရပ်မနေသင့်။”

Well, that's why I got to work.

ဒါကြောင့် ကျွန်မမှာ လုပ်စရာ ရသွားတယ်။

I hope you will, too.

သင်ရောပဲလို့ မျှော်လင့်တယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)