An aerialist on listening to your body's signals | Adie Delaney

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

I'm quite comfortable sitting here.

ဒီမှာထိုင်နေတာ အတော် သက်သောင့်သက်သာပါ။

Don't get me wrong,

တလွဲမတွေးနဲ့ဦး၊

my heart's beating so loud I'm surprised you can't hear it.

ကျွန်မနှလုံးက အကျယ်ကြီးခုန်နေတာကို ရှင်တို့ မကြားရတာ အံ့ဩမိတယ်။

There's a lightness in my head,

ကျွန်မရဲ့ခေါင်းထဲမှာ ပေါ့ပါးနေပြီး

and my hand is a little sweaty.

လက်က ချွေးနည်းနည်းပြန်နေတယ်။

Luckily, I'm not only familiar with these sensations --

ကံကောင်းတာက ကျွန်မဟာ ဒီခံစားမှုတွေနဲ့ ရင်းနှီးနေရုံတင်မက

I enjoy them.

နှစ်ကိုနှစ်သက်တာပါ။

(Music)

(ဂီတသံ)

Over my career as an aerialist,

ကောင်းကင်ဘားသမားအဖြစ်နဲ့ အလုပ်မှာ

I've learned to listen to those signs from my body,

ကျွန်မခန္ဓာကိုယ်ကနေ ဒီအချက်ပြမှုတွေကို နားထောင်ဖို့သင်ယူခဲ့တယ်၊

whose most important job is to keep me alive.

ဒါရဲ့ အရေးအပါဆုံး အလုပ်က ကျွန်မကို ဆက်အသက်ရှင်နေဖို့ပါ။

This visceral sensation of fear can be part of the fun.

အူထဲအသည်းထဲက ကြောက်လန့်မှု ခံစားချက်တွေက ပျော်ရွှင်မှုရဲ့ အပိုင်းဖြစ်နိုင်တယ်။

Why do you think we go on roller coasters,

ဘာကြောင့် ရှင်တို့ ရိုလာကိုစတာတွေပေါ်တက်၊

watch horror movies

ထိတ်လန့်စရာ ရုပ်ရှင်တွေကြည့်

or in my case, fly through the air?

(သို့) ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် လေမှာ ပျံကြတယ်လို့ ထင်လဲ။

But it will only be fun if we have choice in those moments.

ဒါပေမဲ့ ဒီတဒင်္ဂတွေထဲမှာ ရွေးချယ်မှုရှိရင် ဒါဟာ ပျော်စရာပဲဖြစ်မယ်။

Those who enjoy horror movies do so when they know they can look away.

ထိတ်လန့်စရာ ရုပ်ရှင်တွေကို ကြိုက်သူတွေဟာ မျက်နှာလွှဲလို့ရတာသိတဲ့အခါ ဒီလိုလုပ်တယ်လေ။

When I swing through the air

ဆပ်ကပ်ရုံ တစ်ခုအတွင်းက

to take the hands of a partner high up in a circus tent,

အမြင့်မှာရှိတဲ့ အဖော်တစ်ယောက်ရဲ့ လက်တွေကိုဆွဲဖို့ လေကိုဖြတ် လွှဲတဲ့အခါ

ultimately, I have a choice of releasing if I trust that person to catch me.

အဆုံးမှာ ဒီလူကို မီဖို့ ကျွန်မ ယုံကြည်လား ဆိုတာ ထုတ်လွှတ်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုရှိတယ်။

Listening to these signs is an incredibly important life skill,

ဒီအချက်ပြမှုတွေကို နားထောင်တာက မယုံနိုင် အောင် အရေးပါတဲ့ ဘဝ ပညာတစ်ရပ်ပါ။

and not just for adrenaline junkies like me.

ကျွန်မလို အဒရီနယ်လင် စွဲနေသူတွေအတွက်သာမဟုတ်ဘူး။

If we don't know how to listen and respond to our warning signs of fear,

ကြောက်လန့်မှုရဲ့ အချက်ပြမှုကို သတိပေးခြင်း ကို နားထောင်၊ တုံ့ပြန်ပုံကို မသိဘူးဆိုရင်

we risk being overwhelmed

ကျွန်မတို့ဟာ တိုက်၊ပြေး(သို့)မှင်တက်နေတဲ့

by a fight, flight or freeze stress response.

စိတ်ဖိစီး တုံ့ပြန်မှုရဲ့ လွှမ်းမိုးတာ ခံရတဲ့ဘေးရှိတယ်။

When teaching circus,

ဆပ်ကပ် သင်ပေးတဲ့အခါ

I see my students feel these sensations every day,

ကျောင်းသားတွေဟာ ဒီခံစားမှုတွေ နေ့စဉ် ခံစားနေရတာ မြင်ရပြီး

and when they do,

သူတို့ ခံစားရတဲ့အခါ

there's a unique opportunity to talk about them,

ဒါတွေအကြောင်း ပြောပြဖို့၊ ဒီခံစားချက် တွေကို အသိအမှတ်ပြုပြီး

to acknowledge and trust those feelings,

ယုံကြည်ဖို့ ထူးခြားတဲ့ အခွင့်အလမ်းတစ်ခုရှိတယ်၊

including how to say no when something doesn't feel right.

တစ်ခုခု အဆင်မပြေဖြစ်တာ ခံစားရတဲ့အခါ ငြင်းပယ်နည်း အပါအဝင်ပါ။

This is a great foundation

ဒါက ကြောက်စရာ(သို့) ကသိကအောက်

for communication about our bodies elsewhere

မဖြစ်တဲ့ အခြားနေရာက ခန္ဓာကိုယ်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဆက်သွယ်ရေးအတွက်

that isn't scary or awkward.

ဧရာမ အုတ်မြစ်တစ်ခုပါ။

It's normal and expected.

ဒါက ပုံမှန်နဲ့၊ ထင်ထားတာပါ။

Because the truth is I'm not just teaching circus skills;

ဘာကြောင့်ဆိုတော့ အမှန်က ကျွန်မဟာ ဆပ်ကပ် ကျွမ်းကျင်မှုတွေကိုသာ မဟုတ်ဘဲ

I'm teaching consent.

လိုက်လျောမှုကို သင်ပေးလို့ပါ။

Alongside teaching circus,

ဆပ်ကပ် သင်ကြားခြင်းနဲ့အတူ

I have the privilege of working with hundreds of young people each year

ကျွန်မရဲ့ ကဏ္ဍက လိင်ပိုင်း ဘေးအန္တရာယ် တာဆီးရေး ပညာပေးသူဖြစ်

in my role as a sexual harm prevention educator.

နှစ်တိုင်း ရာချီတဲ့ လူငယ်တွေနဲ့ အလုပ်တွဲလုပ်ဖို့ အခွင့်ထူးရတယ်။

I hear their stories firsthand,

ကျွန်မက သူတို့ရဲ့ဇာတ်လမ်းတွေကို ကိုယ်တွေ့ကြားပြီး

and know from statistics and experience

ကိန်းဂဏန်းနဲ့ အတွေ့အကြုံကို သိတယ်။

that the majority of survivors know their abuser

ရှင်ကျန်ရစ်သူ အများစုဟာ သူတို့ကို မတော်မတရားပြုသူတွေကို သိပြီး

and teenagers experience high rates of intimate partner violence,

ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ ရင်းချာတဲ့ အဖော်၊ ချိန်းတွေနေတဲ့ တစ်ယောက်ဆီက မြင့်မားတဲ့

that is, from someone they're dating.

အကြမ်းဖက်မှု နှုန်းတွေကို ကြုံတာပါ။

Young people want to know how to talk to each other about intimacy.

ရင်းနှီးမှုအကြောင်းကို အချင်းချင်း ပြောဆိုပုံကို လူငယ်တွေ သိချင်ကြတယ်။

The more I help teenagers understand sexual consent,

ဆယ်ကျော်သက်တွေကို လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုက်လျောမှုကို နာလည်ဖို့ ပိုကူညီလေ၊

the more I realize learning aerial can help us navigate life on the ground.

မြေမှာ ဘဝကို ထိန်းကျောင်းဖို့ ကူညီနိုင်တဲ့ ကောင်းကင် လေ့လာမှုကို ပိုသဘောပေါက်လေပါ။

So let me explain what I mean by teaching consent through circus.

ဒီတော့ ဆပ်ကပ်ကနေ လိုက်လျောမှု သင်ပေးခြင်းက ဘာကိုဆိုလိုတာကို ရှင်းပြပါရစေ။

Let's imagine it's your first time on a trapeze.

ဒါက ပထမဆုံးအကြိမ် ကောင်းကင်ဘားပေါ်မှာ ရှိနေတာလို့ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

Usual instruction might go something like,

ပြောနေကျ ညွှန်ကြားချက် ဒီလိုဖြစ်လောက်တယ်။

"OK, you're going to hook your legs over the bar,

"ကဲ ဘားပေါ်မှာ ခြေထောက်တွေ ချိတ်တော့မယ်။

climb your hands up the ropes,

လက်တွေကို ကြိုးတွေပေါ် တွယ်ပြီး

pull yourself to sit

ထိုင်ဖို့ ရုန်းလိုက်ပါ။

and don't let go."

လွတ်မသွားစေနဲ့နော်။"

This approach is driving something forward without fully checking in with the person

ဒီနည်းလမ်။က လူတစ်ယောက်နဲ့အတူ အပြည့်အဝ မစိစစ်ဘဲ တစ်ခုခုကို ရှေ့ကို တွန်းတာပါ။

and is focused on what I want from them.

သူတို့ဆီကနေ ကျွန်မ လိုချင်တာကို အာရုံစိုက်တာပါ။

I'm telling them how to move their body and when,

သက်သောင့်သက်သာနဲ့ ကြောက်စိတ်ကို ပဓာဏမထားဘဲ သူ့တို့ ခန္ဓာကိုယ်ကို

regardless of their comfort or fear.

ဘယ်လို၊ ဘယ်အချိန်မှာ ရွေ့လျားဖို့ ပြောနေတယ်။

This often results in terrified beginners who never come back.

ဒါက မကြာခဏတော့ ထိတ်လန့်နေတဲ့ လူသစ်တွေ ဘယ်တော့မှ ပြန်မလာတာ ဖြစ်စေခဲ့တယ်။

Meanwhile, the way I now talk to my students

တစ်ချိန်တည်းမှာ အခု ကျောင်းသွားတွေကို ကျွန်မ ပြောဆိုပုံက

gives a lot more care to the person,

လူကို အများကြီး ပိုဂရုစိုက်ပြီး

ensuring they're fully informed,

သူတို့တွေ အသိအမြင်ပြည့်ဝကာ အသင့်ဖြစ်ပြီး

ready

စကားဝိုင်းရဲ့

and part of the conversation.

အစိတ်အပိုင်းဖြစ်စေတာ သေချာစေတယ်။

Adie Delaney: How do you feel about it? Student: Really good.

Adie Delaney: ဘယ်လို ခံစားရလဲ။ ကျောင်းသား။ တကယ့်ကို ကောင်းတယ်။

AD: I feel like you could probably do it. Want to have a go?

AD: မင်း လုပ်နိုင်လောက်တယ် ထင်တယ်။ စမ်းလုပ်ကြည့်ချင်လား။

Student: OK. AD: That's it, yes.

ကျောင်းသား။ ရတယ်။ AD: ဒါပဲ၊ ဟုတ်တယ်။

AD: Yes, but the inside of your foot.

AD: ဟုတ်တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ခြေထောက် အတွင်းဘက်မှာ။

That's it, yes.

ဒါပဲ၊ ဟုတ်တယ်။

Nice. How does that feel?

တော်လိုက်တာ၊ ဘယ်လို ခံစားရလဲ။

Student: Perfect. AD: Perfect, good.

ကျောင်းသား။ ကွက်တိပဲ။ AD: ကွက်တိပဲ၊ ကောင်းတယ်။

That's it, I'm going to put my hand on your back --

ဒါပဲ မင်းကျောပေါ် ငါ့လက်တင်လိုက်မယ်။

There you go.

ကဲ စပြီ။

I'm going to hold onto your leg, then I'm going to put my hand here.

မင်းရဲ့ခြေထောက်ကို ငါဖမ်းဆုပ်မယ်၊ ပြီးရင် ငါ့လက်ကို ဒီမှာထားမယ်။

Do you feel safe to put your hand on the bar?

လက်ကို ဘားပေါ်မှာ ထားဖို့ စိတ်ချတယ် ထင်လား။

I got you.

မင်းကို မိပြီ။

How's that for you, OK?

ဘယ်လိုလဲ၊ အဆင်ပြေလား။

Student: Yeah?

ကျောင်းသား။ ဟုတ်ကဲ့။

AD: Look, I can stop you going forwards and backwards, see?

AD: ကြည့်၊မင်းရှေ့ပြန်၊ နောက်ပြန် သွားတာကို ငါ ရပ်လို့ရတယ်။

Woo, I got you!

အိုး၊ မင်းကို မိပြီ။

(Voice-over) AD: This type of language,

(နောက်ခံစကားပြော) AD: ဒီဘာသာစကား မျိုးက

like "How are you feeling?

ဥပမာ "ဘယ်လိုခံစားနေရလဲ။

Are you OK with my hand here?"

ဒီမှာ ငါ့လက်နဲ့ မင်း အဆင်ပြေလား"ဆိုတာက

helps circus performers succeed.

ဆပ်ကပ် ဖျော်ဖြေသူတွေကို အောင်မြင်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။

I believe it also reduces the risk of accidents,

ဒါက မတော်တဆဖြစ်မှု ဘေးကိုလည်း လျော့စေတယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။

as a result of my students trusting

ကျောင်းသားတွေက ယုံကြည်ပြီး

and being able to act on what they're feeling

ဘယ်အချိန်ဖြစ်ဖြစ် သူတို့ ခံစားနေတာကို

at any given moment.

လုပ်ဆောင်နိုင်တာကြောင့်ပါ။

This specificity is required later in life

တကယ်လို့များ တစ်ယောက်ယောက်က လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ

if and when someone wants sexual intimacy,

ကျွမ်းဝင်မှု အလိုရှိရင် ဒီတိကျမှုက ဘဝမှာ နောက်ပိုင်း လိုအပ်တယ်။

but because it's not a normal part of our interactions,

ဒါပေမဲ့ ဒါက ဆက်သွယ်မှုတွေရဲ့ သာမန် အပိုင်းတစ်ခု မဟုတ်တာကြောင့်

it can feel so awkward,

တော်တော် ကိုးရို့ကားရားဖြစ်နိင်ပြီး

and people might think it's easier to say less.

လျှော့ပြောဖို့က ပိုလွယ်တယ်လို့ လူတွေက ထင်လောက်တယ်။

But saying less can lead to ambiguity,

ဒါပေမဲ့ လျှော့ပြောတာက အဓိပ္ပာယ် နှစ်ခွ၊ ပြဿနာတွေနဲ့

problems and potentially, abuse.

အလားအလာရှိတဲ့ နှိပ်စက်မှု ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

There is of course no specific script for the language of consent.

လိုက်လျောမှု ဘာသာစကားအတွက် တိကျတဲ့ အက္ခရာ တကယ် မရှိဘူး။

The tone and words will be unique to you.

လေသံနဲ့ စကားလုံးတွေက သင့်အတွက် တစ်မူထူးနေမယ်၊

It's just a slight reframing of our lexicon to inject choice

ဒါက ကျွန်မတို့ အခြားသူတွေရဲ့ခန္ဓာကိုယ် တွေနဲ့ ရင်းနှီးစွာ (သို့) တစ်နည်းနည်းနဲ့

any time we're interacting with others' bodies intimately

ဆက်သွယ်နေတဲ့အချိန်တိုင်းမှာ ရွေးချယ်မှုကို ဖြည့်သွင်းဖို့

or otherwise.

ဝေါဟာရစာရင်း ပြန်​ရေးဆွဲတာပါ။

For example,

ဥပမာအနေနဲ့

using "I" when I'm talking about what I'm feeling,

ကိုယ်ခံစားနေတဲ့အကြောင်း ပြောနေတဲ့အခါ "ငါ" ဆိုတာနဲ့သုံးခြင်းနဲ့

and questions more than statements when it involves the other person.

အြခားလူတစ်ယောက် ပါဝင်တဲ့အခါ အဆိုပြုချက်တွေထက် မေးခွန်းတွေကိုသုံးတာပါ။

When discussing intimacy,

ရင်းနှီးမှုကို ဆွေးနွေးတဲ့အခါ

check-ins like "Does that feel good?

ကိုယ်လိုအပ်တာ၊ လိုချင်တာနဲ့ ကြိုက်တာကို ကိုယ့်အဖော်ကို

Do you like that?"

အသိပေးခြင်းအပြင်

in addition to letting your partner know what you need, want and like,

"နေရထိုင်ရ အဆင်ပြေလား" "ဒါကို ကြိုက်လား" လိုမျိုး စိစစ်တာတွေက

helps us have experiences we remember fondly

ကျွန်မတို့ ယုယစွာ အမှတ်ရပြီး နောင်တတွေမရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ

and have no regrets about.

ရရှိဖို့ ကူညီပေးတယ်။

We need to broaden our understanding of consent

လိုက်လျောမှုရဲ့ နားလည်ခြင်းကို ချဲ့ထွင်ဖို့နဲ့ ဒါကို နာမ်အဖြစ်မဟုတ်ဘဲ

and start thinking of it as a verb,

ကြိယာတစ်ခုအဖြစ်

not a noun.

စတွေးဖို့ လိုအပ်တယ်။

To consent is an active, ongoing agreement,

လိုက်လျောတာက တက်ကြွတဲ့ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ သဘောတူညီမှုတစ်ခုပါ၊

not a checkbox to be ticked.

အမှန်ခြစ်ဖို့ အကွက်တစ်ခုမဟုတ်ဘူး။

When talking to young people,

လူငယ်တွေကို စကားပြောတဲ့အခါ

we have an opportunity to show them

အခြားသူတစ်ယောက်ကို ဂရုတစိုက်နဲ့

what it's like to communicate with care for another person,

ဆက်သွယ်က ဘယ်လိုဆိုတာကို သူတို့ကို ပြသဖို့ အခွင့်အလမ်းတစ်ခုရှိတယ်။

checking in and respecting them as the authority on what they're feeling.

စိစစ်ပြီး ခံစားနေတာအပေါ် လုပ်ပိုင်ခွင့် အဖြစ် သူတို့ကို လေးစားခြင်းပါ။

If we normalize consent everywhere,

တစ်ယောက်ယောက်က လိင်ပိုင်းအတွေ့အကြုံ အတွက် အသင့်ဖြစ်ချိန်မှာ

by the time someone is ready for a sexual experience,

နေရာတိုင်းမှာ လိုက်လျောမှုကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင်လုပ်ရင်

they will know that they're allowed to ask questions,

သူတို့ဟာ မေးခွန်းတွေ မေးခွင့်

stop at any time,

ဘယ်အချိန်မဆို ရပ်ခွင့်၊

and most importantly,

အရေးအကြီးဆုံးက

to enjoy themselves.

သာယာခွင့်ရှိတာ သိကြမယ်။

Children are our future,

ကလေးတွေဟာ ကျွန်မတို့ရဲ့ အနာဂတ်ဖြစ်ပြီး

and they will learn to give care in the ways we give care.

ကိုယ် ပေးတဲ့ ဂရုစိုက်ပုံတွေအတိုင်း ဂရုစိုက်မှု ပေးဖို့ သင်ယူကြမှာပါ။

Sexual consent doesn't have to be a mood killer

လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ လိုက်လျောမှုက စိတ်ကို သတ်တဲ့အရာဖြစ်စရာမရှိဘူး။

or "the talk" either.

(သို့) "ဆွေးနွေးခြင်" လည်မဟုတ်ဘူး။

Like circus, it can be joyful, fun and exciting.

ဆပ်ကပ်လိုပဲ ဒါက ရွှင်မြူးစရာ၊ ပျောိစရာ၊၊ စိတ်လှုပ်ရှားစရာပါ။

Our intimate experiences should not only be safe,

ကျွန်မတို့ရဲ့ ရင်းနှီးတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေဟာ ဘေးကင်းရုံသာ မဖြစ်သင့်ဘဲ

but as thrilling as flying through the air.

ဝေဟင်ကို ဖြတ်ပြီး ပျံသန်းသလို ရင်ဖိုစရာပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။