How we'll earn money in a future without jobs | Martin Ford

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: hiwa foundation

I'm going to begin with a scary question:

به‌ پرسیارێكی ترسناك ده‌ست پێده‌كه‌م:

Are we headed toward a future without jobs?

ئایا به‌ره‌و داهاتوویه‌ك ده‌ڕۆین کاری تیا نەبێت؟

The remarkable progress that we're seeing

ئه‌و پێشكه‌وتنه‌ به‌رچاوه‌ی ده‌یبینین

له‌ ته‌كه‌نه‌لۆژیادا وه‌ك ئۆتۆمبێلی بێشوفێر

in technologies like self-driving cars

has led to an explosion of interest in this question,

بووه‌ته‌ هۆی سه‌رهه‌ڵدانی ئه‌م پرسیاره‌،

but because it's something that's been asked

به‌ڵام چونكه‌ شتێكه‌ زۆرجار پرسراوە

so many times in the past,

چه‌ندین جار له‌ڕابردوودا،

maybe what we should really be asking

ره‌نگه‌ ئه‌وه‌ی ده‌بێ له‌راستیا بیپرسین ئەوەیە

is whether this time is really different.

ئایا ئه‌م جاره‌یان به‌ڕاستی جیاوازه‌.

ترسی ئه‌م به‌ ئۆتۆماتیكی بوونه‌ ببێته‌ هۆی وه‌لانانی كرێكار

The fear that automation might displace workers

and potentially lead to lots of unemployment

له‌كۆتایشدا ببێته‌ هۆی بێكارییه‌كی زۆر

goes back at a minimum 200 years to the Luddite revolts in England.

بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ ٢٠٠ساڵ له‌مه‌و پێش بۆ .شۆڕشی كرێكارانی ئینگلیز دژی پیشه‌سازی.

And since then, this concern has come up again and again.

له‌و كاته‌وه‌، ئه‌م بابه‌ته‌ به‌دووباره‌یی سەریهەڵداوەتەوە.

I'm going to guess

پێشبینی ئه‌وه‌ ده‌كه‌م

that most of you have probably never heard of the Triple Revolution report,

زۆرینه‌تان هیچتان نه‌بیستبێ ده‌رباره‌ی راپۆرتی شۆڕشی سیانی،

به‌ڵام ئه‌مه‌ راپۆرتێكی دیار و گرنگه‌.

but this was a very prominent report.

له‌لایه‌ن گروپێك خه‌ڵكی ژیره‌وه‌ داڕێژراوه‌..

It was put together by a brilliant group of people --

له‌ناویاندا دوو هه‌ڵگری خه‌ڵاتی نۆبڵ هه‌یه‌--

it actually included two Nobel laureates --

راپۆرته‌كه‌ش خراوه‌ته‌ به‌رده‌ستی سه‌رۆكی ئه‌مریكا،

and this report was presented to the President of the United States,

باسی ئه‌وه‌ ده‌كات ئه‌مریكا له‌ لێواری تێكچوونی ئابوری و كۆمه‌ڵایه‌تیدایه

and it argued that the US was on the brink of economic and social upheaval

له‌به‌رئه‌وه‌ی پیشه‌سازی ئۆتۆماتیكی خه‌ریكه‌ ملیۆنان خه‌ڵك

because industrial automation was going to put millions of people

ده‌خاته‌ ده‌ره‌وه‌ی ئیش.

out of work.

راپۆرته‌كه‌ خرابووه‌ به‌رده‌ستی سه‌رۆك لیندۆن جۆنسن

Now, that report was delivered to President Lyndon Johnson

له‌ مانگی ئازاری ١٩٦٤.

in March of 1964.

ئێستا زیاتر له‌ په‌نجا ساڵه‌،

So that's now over 50 years,

and, of course, that hasn't really happened.

بێگومان ئەو شتە هەر ڕووینەداوە.

ئەمەش دووبارە و دووبارە چیرۆکەکە بووە.

And that's been the story again and again.

ئه‌و زه‌نگه‌ چه‌ند جار دووباره‌ بۆتەوە.

This alarm has been raised repeatedly,

به‌ڵام هه‌میشه‌ زه‌نگێكی هه‌ڵه‌یه‌.

but it's always been a false alarm.

And because it's been a false alarm,

چونكه‌ زه‌نگێكی هەڵەشە،

it's led to a very conventional way of thinking about this.

بوه‌ته‌ هۆی ڕێگایه‌كی زۆر رۆتینی بۆ بیركردنه‌وه‌ لێیی.

And that says essentially that yes,

وه‌ پێمان ده‌ڵێت كه‌ به‌ڵێ،

technology may devastate entire industries.

ته‌كنه‌لۆژیا ڕەنگە هه‌موو كارگه‌كان وێران بكات.

It may wipe out whole occupations and types of work.

ڕەنگە ببێته‌ هۆی سڕینه‌وه‌ی هه‌موو پیشه‌ و كاره‌كان.

But at the same time, of course,

به‌ڵام له‌هه‌مان كاتدا،

progress is going to lead to entirely new things.

به‌ره‌وپێشچوون ده‌بێته‌ هۆی هاتنی شتی نوێ.

So there will be new industries that will arise in the future,

كارگه‌ی تازه‌ په‌یدا ده‌بن له‌داهاتوودا،

and those industries, of course, will have to hire people.

وه‌ ئه‌و كارگانه‌ش ده‌بێ خه‌ڵك بخه‌نه‌ سه‌ر ئیش.

There'll be new kinds of work that will appear,

وه‌ جۆرێكی تری كاركردن دێته‌ ئاراوه‌،

and those might be things that today we can't really even imagine.

ره‌نگه‌ شته‌كانێك بن كه‌ ئێمه‌ هه‌ر به‌خه‌یاڵیشماندا نایه‌ت.

And that has been the story so far,

تا ئێستا چیرۆکەکە ئاوا بووە،

and it's been a positive story.

چیرۆکێکی ئەرێنیش بووە

ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات كه‌ ئیشه‌ نوێكان كه‌ په‌یداده‌بن

It turns out that the new jobs that have been created

have generally been a lot better than the old ones.

به‌ گشتی زۆر باشترن له‌كۆنه‌كان.

They have, for example, been more engaging.

بۆنمونه‌ تێكه‌ڵاوبوونی زیاتریان تێداده‌بێ.

They've been in safer, more comfortable work environments,

له‌شوێنی سه‌لامتتر و له‌ژینگه‌ی ئاسوده‌تر ده‌بن،

and, of course, they've paid more.

پارەشی باشتر دەبێت.

So it has been a positive story.

جا بۆیه‌ ئه‌مه‌ شتێكی دڵخۆشكه‌ره‌.

That's the way things have played out so far.

ئه‌مه‌ ڕێگای كردنی شته‌كانه‌ تا ئێستا.

But there is one particular class of worker

به‌ڵام یه‌ك جۆر كرێكار هه‌یه‌

for whom the story has been quite different.

بۆ ئه‌وان شته‌كه‌ تۆزێ جیاوازتره‌.

بۆ ئه‌و جۆره‌ كرێكارانه‌

For these workers,

technology has completely decimated their work,

ته‌كه‌نه‌لۆژیا به‌ته‌واوی ئیشه‌كانیان ده‌كوژێت، و

and it really hasn't created any new opportunities at all.

هه‌لی تازه‌شیان هه‌رگیز بۆ ناڕه‌خسێنێ.

And these workers, of course,

ئه‌م كرێكارانه‌ش، به‌دڵنیایی،

are horses.

ئه‌سپه‌كانن.

(Laughter)

(پێكه‌نین)

So I can ask a very provocative question:

بۆیه‌ ده‌توانم پرسیارێكی هانده‌رانه‌ بكه‌م:

Is it possible that at some point in the future,

ئایا ده‌كرێت له‌داهاتوودا،

a significant fraction of the human workforce is going to be made redundant

رێژه‌یه‌كی به‌رچاوی ده‌ستی كاری مرۆڤ بێسوود بكه‌وێ

in the way that horses were?

هاوشێوەی ئەسپەکان؟

ره‌نگه‌ په‌رچه‌كردارێكی ناوه‌كیتان تێدا درووست ببێ بۆ ئه‌مه‌.

Now, you might have a very visceral, reflexive reaction to that.

You might say, "That's absurd.

وه‌ بڵێن" ئه‌مه‌ بێمانیه‌.

چۆن ده‌توانی مرۆڤ به‌ ئه‌سپ بچوێنیت؟"

How can you possibly compare human beings to horses?"

ئه‌سپه‌كان به‌دڵنیایی شتێكی سنوردارن،

Horses, of course, are very limited,

وه‌كاتێ ئۆتۆمبێل و بارهه‌ڵگر و تراكتۆر دێنه‌پێشه‌وه‌،

and when cars and trucks and tractors came along,

horses really had nowhere else to turn.

ئه‌سپ هیچی بۆ نامێنێته‌وه‌ بیكات.

People, on the other hand, are intelligent;

به‌ڵام مرۆڤه‌كان زیره‌كییان هه‌یه‌؛

ده‌توانین فێربین، ده‌توانین به‌رگه‌بگرین.

we can learn, we can adapt.

And in theory,

هەروەها لەڕووی بیردۆزییەوە،

that ought to mean that we can always find something new to do,

ئه‌مه‌ واده‌كات هه‌میشه‌ بتوانین شتێكی تازه‌ بدۆزینه‌وه‌،

and that we can always remain relevant to the future economy.

وه‌ ده‌توانین هه‌میشه‌ په‌یوه‌ست به‌ ئابوری داهاتوو بمێنینه‌وه‌.

But here's the really critical thing to understand.

به‌ڵام هەندێک شت هه‌ن كه‌ به‌ڕاستی گرنگن تێیان بگه‌ین.

The machines that will threaten workers in the future

ئه‌و ئامێرانه‌ی كرێكاره‌كان ده‌خه‌نه‌ مه‌ترسیه‌وه‌ له‌داهاتو

are really nothing like those cars and trucks and tractors

هەندێک شتی وه‌ك ئۆتۆمبیل و بارهه‌ڵگر و تراكتۆر

that displaced horses.

كه‌ جێگایان به‌ ئه‌سپ له‌ق كرد.

The future is going to be full of thinking, learning, adapting machines.

داهاتوو پڕده‌بێت له‌ ئامێری بیركه‌ره‌وه‌، فێربوو، به‌رگه‌گر.

And what that really means

ئەمەش واتای ئەوەیە،

is that technology is finally beginning to encroach

واتا ته‌كنه‌لۆژیا له‌كۆتایدا ده‌ستده‌كات به‌تێپه‌ڕاندنی

on that fundamental human capability --

ئه‌و توانا بنچینه‌یانه‌ی مرۆڤ--

the thing that makes us so different from horses,

ئه‌وه‌ی ئێمه‌ جیاده‌كاته‌وه‌ له‌ئه‌سپه‌كان،

and the very thing that, so far,

وه‌ زۆرترین شت تائێستا،

has allowed us to stay ahead of the march of progress

هێشتویه‌تی له‌لوتكه‌ی پێشكه‌وتندا بمێنینه‌وه‌،

and remain relevant,

پێویستە بمێننەوە، و

and, in fact, indispensable to the economy.

لەڕاستیدا زۆر پێویستە بۆ ئابروی.

ئه‌وه‌ی هه‌یه‌، زۆر جیاوازه‌،

So what is it that is really so different

about today's information technology

ده‌رباره‌ی ته‌كنه‌لۆژیای زانیاری سه‌رده‌م

relative to what we've seen in the past?

په‌ویوه‌ندیداره‌ به‌وه‌ی رابردو بینیمان؟

I would point to three fundamental things.

په‌نجه‌ ده‌خه‌مه‌ سه‌ر سێ شتی بنچینه‌یی..

یه‌كه‌م شت ئه‌وه‌یه‌، ئێمه‌ ئه‌و پرۆسه‌ به‌رده‌وامه‌ ده‌بینین

The first thing is that we have seen this ongoing process

له‌ خێراگۆرانی به‌رده‌وام.

of exponential acceleration.

I know you all know about Moore's law,

هه‌مووتان یاسای (مۆر)تان بیستووه‌،

but in fact, it's more broad-based than that;

له‌راستیدا زۆر بنكه‌فراوانتره‌ له‌وه‌؛

it extends in many cases, for example, to software,

په‌لیكێشاوه‌ه‌ بۆ زۆربه‌ی شته‌كان، بۆنمونه‌ سۆفتوێر

په‌لیكێشاوه‌ بۆ په‌یوه‌ندییه‌كان، تۆڕی په‌یوه‌ندی و به‌ره‌وزیاتریش.

it extends to communications, bandwidth and so forth.

But the really key thing to understand

به‌ڵام له‌راستیدا گرنگترین شت بۆ تێگه‌یشتن

is that this acceleration has now been going on for a really long time.

ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و هه‌ڵكشانه‌ ماوه‌یه‌كی زۆرە به‌رده‌وامه‌.

In fact, it's been going on for decades.

له‌راستیدا چه‌ند ده‌یه‌یه‌كه‌.

If you measure from the late 1950s,

ئه‌گه‌ر له‌ كۆتایی١٩٥٠ هه‌ژماری بكه‌ین،

when the first integrated circuits were fabricated,

كاتێك یه‌كه‌م سوڕی كاره‌بایی .ته‌واوكار دانرا

we've seen something on the order of 30 doublings in computational power

ئه‌وه‌ی به‌دیمانكرد، سی جار دوو هێندبوونی هێزی ژماره‌یی بوو.

since then.

له‌و كاته‌وه‌.

That's just an extraordinary number of times to double any quantity,

ژماره‌یه‌كی نائاساییه‌ له‌ دوو هێندبوونی هه‌ر ژماره‌یه‌ك،

and what it really means

واتای چی دەگەیەنێت

is that we're now at a point where we're going to see

واتا ئێمه‌ ئێستا له‌خاڵێكداین كه‌

just an extraordinary amount of absolute progress,

ژماره‌یه‌كی نائاسایی له‌ به‌ره‌وپێشچوون ده‌بینین،

and, of course, things are going to continue to also accelerate

وه‌ شته‌كانیش به‌رده‌وام ده‌بن له‌ هه‌ڵكشان

from this point.

له‌م خاڵه‌وه‌.

So as we look forward to the coming years and decades,

بۆیه‌ چاومان له‌سه‌ر چه‌ند ساڵ و ده‌یه‌ی داهاتووه‌،

I think that means that we're going to see things

پێم وایه‌ ئه‌مه‌ش واتا زۆر شت دەبینین

that we're really not prepared for.

كه‌ خۆمان بۆ ئاماده‌نه‌كردووه‌.

We're going to see things that astonish us.

به‌ره‌و زۆر شت ده‌ڕۆین کە سه‌رساممان ده‌كه‌ن

The second key thing

دووەم شتی گرنگ

is that the machines are, in a limited sense, beginning to think.

ئه‌وه‌یه‌، ئامێره‌كان له‌ چوارچێوه‌یه‌كی .دیاریكراودا ده‌ستده‌كه‌ن به‌بیركردنه‌وه‌

And by this, I don't mean human-level AI,

مه‌به‌ستم له‌وه‌ ئاستی ژیری مرۆڤ نییه‌،

or science fiction artificial intelligence;

یا ژیری ده‌ستكردی ناو زیرەکی درووستکراو؛

I simply mean that machines and algorithms are making decisions.

به‌ساده‌یی مه‌به‌ستم ئه‌وه‌یه‌ ئامێره‌كان .توانای ئه‌نجامده‌رهێنان په‌یداده‌كه‌ن

They're solving problems, and most importantly, they're learning.

كێشه‌كان چاره‌سه‌ر ده‌كه‌ن، و له‌هه‌مووی گرنگتر ده‌سده‌كه‌ن به‌ فێربوون.

In fact, if there's one technology that is truly central to this

له‌راستیدا، ئه‌گه‌ر ته‌كنه‌لۆژیایه‌ك هه‌بێت كه‌ چه‌قی بابه‌ته‌كه‌بێت

and has really become the driving force behind this,

وه‌ به‌راستی هێزی بزوێنه‌ری پشتی شته‌كه‌یه‌،

it's machine learning,

توانای فێربوونی ئامێرە،

which is just becoming this incredibly powerful,

كه‌ ده‌یكاته‌ تەکنەلۆجیایەکی زۆر بەهێز،

disruptive, scalable technology.

هه‌ڵوه‌شێنه‌ر، بێوێنە، و پێوانەکراو.

One of the best examples I've seen of that recently

باشترین نموونه‌ كه‌ له‌م دواییانه‌دا بینیم

ئه‌و شتانه‌یه‌ كه‌ ته‌كنه‌لۆژیای (دیپ مایند)ی گووگڵ توانی بیكات.

was what Google's DeepMind division was able to do

with its AlphaGo system.

به‌ سیستمی(ئه‌لفاگۆو).

Now, this is the system that was able to beat the best player in the world

ئێستا، ئه‌م سیستمه‌ ده‌توانێت شكست به‌ باشترین یاریزانی جیهان بهێنێت

at the ancient game of Go.

له‌ یاری(گۆو)ی مێژووییدا.

Now, at least to me,

به‌لای كه‌مه‌وه‌ بۆ من،

there are two things that really stand out about the game of Go.

دوو شت به‌راستی تێبینیكراون ده‌رباره‌ی یاری (گۆوو).

One is that as you're playing the game,

یه‌كێكیان ئه‌وه‌یه‌ كاتێك تۆ یاری ده‌كه‌یت،

the number of configurations that the board can be in

ژماره‌ی ڕیزکردنەکانی کە دەکرێت بۆردەکە تێیدا بێت

is essentially infinite.

له‌ بنه‌ره‌تدا ناكۆتایه‌.

There are actually more possibilities than there are atoms in the universe.

ژماره‌ی ئه‌گه‌ره‌كان زیاتره‌ له‌ژماره‌ی ئه‌و ئه‌تۆمانه‌ی له‌گه‌ردووندا هه‌یه‌.

So what that means is,

کەواتە ئەمە واتای چییە،

you're never going to be able to build a computer to win at the game of Go

واتا تۆ هه‌رگیز ناتوانی كۆمپیوته‌رێك درووستبكه‌ی كه‌ یاری(گۆو) بباته‌وه‌

the way chess was approached, for example,

وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌شه‌تره‌نجدا ده‌یكه‌یت،

which is basically to throw brute-force computational power at it.

كه‌ هێزێكی كۆمپیوته‌ری بێژیری ده‌هاویته‌ ناوی.

So clearly, a much more sophisticated, thinking-like approach is needed.

بۆیه‌ به‌روونی، به‌ره‌وچوونێكی شێوه‌بیركردنه‌وه‌ی ئاڵۆزی پێویسته‌.

The second thing that really stands out is that,

دووه‌م شت كه‌ تێبینیكراوه‌ ئه‌وه‌یه‌،

if you talk to one of the championship Go players,

گه‌ر قسه‌ له‌گه‌ڵ پاڵه‌وانێكی یاری(گۆو) بكه‌ی،

this person cannot necessarily even really articulate what exactly it is

ئه‌و كه‌سه‌ ناتوانێت به‌وردی پێتبڵێ كه‌ چییه‌

they're thinking about as they play the game.

ئه‌وان كاتی یاریكردنه‌كه‌ بیری لێ ده‌كه‌نه‌وه‌

It's often something that's very intuitive,

شتێكی زۆر ژیرانه‌یه‌،

it's almost just like a feeling about which move they should make.

وه‌ك ئه‌وه‌ وایه‌ هه‌ست بكه‌ی ده‌بێ چ جوڵه‌یه‌ك بكه‌یت.

So given those two qualities,

ئه‌م دوو تایبه‌تمه‌ندییه‌،

I would say that playing Go at a world champion level

ده‌توانم بڵێم كردنی یاری(گۆو) له‌ پاڵه‌وانێتییه‌كان

really ought to be something that's safe from automation,

شتێكه‌ له‌ به‌ئامێربوون و ،بوون بە ئۆتۆماتیکی دووره‌

and the fact that it isn't should really raise a cautionary flag for us.

وه‌ ڕاستی ئەوەش کە وایە پێویستە ئاڵای ئاگاداركردنه‌وه‌مان بۆ هەڵکات.

And the reason is that we tend to draw a very distinct line,

هۆكاره‌كه‌ش ئه‌وه‌یه‌ وامان ،لێده‌كات هێڵێكی جیاكه‌ره‌وه‌ بكێشین

and on one side of that line are all the jobs and tasks

له‌لایه‌كی هێڵه‌كه‌ هه‌موو ئیش وئه‌ركه‌كان هه‌ن

that we perceive as being on some level fundamentally routine and repetitive

كه‌ هه‌ستی پێده‌كه‌ین له‌هه‌ندێ ئاستدا رۆتینی و دووباره‌بوه‌وه‌ن

and predictable.

وه‌ چاوه‌ڕوانكراویشن.

And we know that these jobs might be in different industries,

ده‌زانین ئه‌م ئیشانه‌ ده‌كرێ ،له‌كارگه‌ی جیاوازبن

they might be in different occupations and at different skill levels,

له‌وه‌یه‌ له‌ پیشه‌ جیاوازه‌كان و له‌ئاستی پیشه‌یی جیاوزدابن،

but because they are innately predictable,

به‌ڵام چونكه‌ له‌بنه‌ره‌تدا پێشبینیكراون،

we know they're probably at some point going to be susceptible

ده‌زانین كه‌ ره‌نگه‌ له‌خاڵێكدا بکەونە به‌ر مه‌ترسی

to machine learning,

فێربوونی ئامێره‌كان،

and therefore, to automation.

هەر بۆیە، ده‌بنه‌ ئۆتۆماتیكی.

And make no mistake -- that's a lot of jobs.

بەهەڵەیا نەچن -- ئەوە ئیشی زۆر ئەگرێتەوە.

That's probably something on the order of roughly half

كه‌ به‌نزیكه‌یی نیوه‌ی

the jobs in the economy.

ئیشه‌كانی ناو ئابورییه‌.

But then on the other side of that line,

به‌ڵام له‌لاكه‌ی تری هێڵه‌كه‌وه‌،

we have all the jobs that require some capability

هه‌موو ئه‌و ئیشانه‌مان هه‌یه‌ كه‌ پێویستیان به‌ هه‌ندێ توانا هه‌یه‌

that we perceive as being uniquely human,

كه‌ ئێمه‌ ده‌یزانین وه‌ك مرۆڤی بێهاوتا،

and these are the jobs that we think are safe.

ئه‌مه‌ش ئه‌و ئیشانه‌یه‌ پێمانوایه‌ سه‌لامه‌تن.

Now, based on what I know about the game of Go,

له‌سه‌ر بنچینه‌ی ئه‌وه‌ی من ده‌یزانم له‌سەر یاری(گۆو)،

I would've guessed that it really ought to be on the safe side of that line.

پێشبینی ده‌كه‌م كه‌ له‌ لایه‌نه‌ سه‌لامه‌ته‌كه‌ی هێڵه‌كه‌ بێت.

به‌ڵام راستیه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ وانییه‌، گۆۆگڵ ئه‌م كێشه‌یه‌ی چاره‌كردووه‌

But the fact that it isn't, and that Google solved this problem,

suggests that that line is going to be very dynamic.

وه‌ پێشبینی ده‌كات ئه‌و هێڵه‌ زۆر جوڵاوبێت.

It's going to shift,

وه‌ بگوێزرێته‌وه‌.

and it's going to shift in a way that consumes more and more jobs and tasks

به‌ئاراسته‌یه‌كیشدا بگوێزرێته‌وه‌ كه‌ ئیش و پیشه‌ی زیاتر و زیاتر له‌ناو ببات

that we currently perceive as being safe from automation.

كه‌ ئێمه‌ ئێستا پێمان وایه‌ پارێزراوین له‌ به‌ئه‌لیكترۆنی بوون.

The other key thing to understand

راستییه‌كی تر كه‌ ده‌بێ تێییبگه‌ین

is that this is by no means just about low-wage jobs or blue-collar jobs,

ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئیشه‌ كرێ .كه‌مه‌كان و كه‌م داهاته‌كان نین به‌ته‌نیا

یاخود ئه‌و ئیشانه‌ی كه‌ خه‌ڵكی

or jobs and tasks done by people

that have relatively low levels of education.

نه‌خوێنده‌وار ده‌یكه‌ن.

There's lots of evidence to show

به‌ڵگه‌ی زۆر هه‌یه‌ پشانی ده‌دات

that these technologies are rapidly climbing the skills ladder.

ئه‌و ته‌كنه‌لۆژیایه‌ خێرا باز ده‌دات به‌سه‌ر په‌یژه‌ی كارامه‌یی.

So we already see an impact on professional jobs --

بۆیه‌ كاریگه‌رییه‌كانی ده‌بینین له‌سه‌ر كاره‌ پرۆفیشناڵه‌كانیش--

ئه‌و ئیشانه‌ی له‌لایه‌ن خه‌ڵكی پرۆفیشناڵه‌وه‌ ده‌كرێ وه‌ك ژمێریار

tasks done by people like accountants,

شیكه‌ره‌وه‌ی دارایی،

رۆژنامه‌وان،

financial analysts,

پارێزه‌ر، پسپۆڕی تیشك و وه‌ له‌وه‌ش زیاتر.

journalists,

بۆیه‌ زۆرێك له‌و شتانه‌ی بروامان پێهێناون

lawyers, radiologists and so forth.

So a lot of the assumptions that we make

ده‌رباره‌ی جۆری ئیش و كاروپیشه‌كان

about the kind of occupations and tasks and jobs

له‌ژێر مه‌ترسی به‌ئه‌لیكترۆنی بووندان له‌داهاتوودا

that are going to be threatened by automation in the future

ئەگەری زۆرە بەربەستیان بۆ درووستبکرێت بەرەوپێش بچن.

بۆیه‌ كاتێ ئاماژه‌كان ده‌خه‌ینه‌ پال یه‌كتر

are very likely to be challenged going forward.

So as we put these trends together,

پێموایه‌ به‌ روونی پیشانمان ده‌دات كه‌ له‌داهاتوودا كۆتایی دێت به‌

I think what it shows is that we could very well end up in a future

بێكارییه‌كی به‌رچاو.

یان بەلایەنی کەمەوە،

with significant unemployment.

ره‌نگه رووبه‌رووی بێكاری زۆر، و كه‌می مووچه‌ ببینه‌وه

Or at a minimum,

له‌وانه‌یه‌ هه‌ره‌سی مووچه‌شی لێ بكه‌وێته‌وه‌

we could face lots of underemployment or stagnant wages,

وه‌ به‌دڵنیایی، رێژه‌یه‌كی به‌رچاوی نایه‌كسانی.

maybe even declining wages.

ئه‌مانه‌ هه‌مووی، ڕێژه‌یه‌كی مه‌ترسیداری سترێس درووست ده‌كه‌ن

And, of course, soaring levels of inequality.

له‌سه‌ر ته‌واوی كۆمه‌ڵگه‌.

له‌سه‌روی ئه‌مه‌شه‌وه‌، كێشه‌ی بنچینه‌یی له‌ ئابوریدا سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن

All of that, of course, is going to put a terrific amount of stress

ئه‌مه‌ش بۆیه‌ سه‌رهه‌ڵده‌دات چونكه‌ پیشه‌كان میكانیزمی سه‌ره‌تایین

on the fabric of society.

But beyond that, there's also a fundamental economic problem,

كه‌ داهات دابه‌ش ده‌كه‌ن، و هێزیش دەدەن،

and that arises because jobs are currently the primary mechanism

به‌و به‌كاربه‌رانه‌ی ئه‌و كه‌لوپه‌لانه‌ دەکڕن كه‌ ئێمه‌ درووستی ده‌كه‌ین.

that distributes income, and therefore purchasing power,

to all the consumers that buy the products and services we're producing.

بۆئه‌وه‌ی ئابوری و بازاڕێكی چالاكت هه‌بێ،

In order to have a vibrant market economy,

ده‌بێ به‌كاربه‌ری زیاتر و زیاترت هه‌بێ

you've got to have lots and lots of consumers

كه‌ به‌راستی بتوانن به‌رهه‌م و خزمه‌تگوزارییه‌كانت بکڕن

that are really capable of buying the products and services

كه‌ به‌رهه‌مهاتوون.

that are being produced.

ئه‌گه‌ر ئه‌مه‌ت نه‌بوو، ده‌كه‌ویته‌ به‌ر مه‌ترسی

If you don't have that, then you run the risk

چه‌قبه‌ستنی ئابوری،

of economic stagnation,

یاخود ره‌نگه‌ ته‌نانه‌ت داته‌پینی ئابوری لێبكه‌وێته‌وه‌،

or maybe even a declining economic spiral,

ئه‌گه‌ر كریاری ته‌واوت نه‌بوو

as there simply aren't enough customers out there

بۆ كرینی به‌رهه‌م و خزمه‌ته‌كانت.

to buy the products and services being produced.

زۆر گرنگه‌ كه‌ له‌مه‌ تێبگه‌ین

It's really important to realize

هه‌موومان وه‌ك تاك پشت ده‌بەستین به‌ ده‌ستگه‌یشتن به‌و ئابورییه‌ی بازاڕ

that all of us as individuals rely on access to that market economy

بۆ ئه‌وه‌ی سه‌ركه‌وتووبین.

ده‌توانی بیهێنیته‌ به‌رچاوت له‌رێگه‌ی بیركردنه‌وه‌ له‌ كه‌سێكی جیاوز.

in order to be successful.

You can visualize that by thinking in terms of one really exceptional person.

بیهێنیتە بەرچاوی خۆت، بۆ نموونە، ستیڤ جۆبس،

Imagine for a moment you take, say, Steve Jobs,

بخەیتە سەر دورگەیەک هەر خۆی بێت

and you drop him on an island all by himself.

له‌و دورگه‌یه‌، ده‌بێ به‌ناویدا بسوڕێته‌وه‌،

On that island, he's going to be running around,

گوێزی هیندی كۆبكاته‌وه‌ وه‌ك هه‌ركه‌سێكیتر.

gathering coconuts just like anyone else.

له‌راستیدا نابێته‌ كه‌سێكی جیاواز و تایبه‌ت،

He's really not going to be anything special,

هۆكاره‌كه‌شی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ بازاڕێك نییه‌

and the reason, of course, is that there is no market

تا پێوانه‌ی لێهاتوییه‌ باوه‌رپێنه‌كراوه‌كه‌ی پێبكات.

for him to scale his incredible talents across.

بۆیه‌ ده‌ستگه‌یشتن به‌و بازاڕه‌ زۆر ،گرنگه‌ بۆ ئێمه‌ وه‌ك تاك

So access to this market is really critical to us as individuals,

وه‌ بۆ تێكڕای سیستمه‌كه‌ تا بتوانێت به‌رده‌وام بمێنێته‌وه‌.

and also to the entire system in terms of it being sustainable.

پرسیاره‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌: بە وردی ده‌توانین چی بكه‌ین ده‌رباره‌ی ئه‌مه‌؟

So the question then becomes: What exactly could we do about this?

پێموایه‌ ده‌توانی ئه‌مه‌ وێنا بكه‌ی له‌ڕێگای چوارچێوه‌یه‌كی نمونه‌یی.

And I think you can view this through a very utopian framework.

ده‌توانین پێشبینی بكه‌ین له‌داهاتوو هه‌موومان ئیشی كه‌متر بكه‌ین،

You can imagine a future where we all have to work less,

كاتی زیاترمان ده‌بێت بۆ كات به‌سه‌ربردن،

we have more time for leisure,

كاتی زیاتر به‌سه‌ربه‌رین له‌ناو خێزانه‌كانمان،

more time to spend with our families,

more time to do things that we find genuinely rewarding

كاتی زیاتر بۆ كردنی ئه‌و شتانه‌ی كه‌ به‌راستی پاداشتیان هه‌یه‌

and so forth.

وه‌ زیاتر له‌مه‌ش.

And I think that's a terrific vision.

پێموایه‌ ئه‌مه‌ بیناییە گه‌وره‌كه‌یه‌.

That's something that we should absolutely strive to move toward.

ئه‌مه‌ شتێكه‌ ده‌بێت به‌دڵنیایی شه‌ڕبكه‌ین بۆ بەرەوپێشچوونی.

But at the same time, I think we have to be realistic,

له‌ هه‌مان كاتدا، پێموایه‌ ده‌بێ راستبین بین،

and we have to realize

وه‌ ئه‌وه‌مان لا ڕوونبێت

that we're very likely to face a significant income distribution problem.

كه‌ ره‌نگه‌ ڕووبەڕووی كێشه‌ی به‌رچاو ببینه‌وه‌ له‌ دابه‌شبوونی داهات.

خه‌ڵكانی زۆر له‌دواوه‌ جێ بمێنن.

A lot of people are likely to be left behind.

پێموایه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌م كێشه‌یه‌،

And I think that in order to solve that problem,

له‌كۆتاییدا ده‌بێ ڕێگایه‌ك بدۆزینه‌وه‌

we're ultimately going to have to find a way

بۆ جیاكردنه‌وه‌ی داهات له‌ ئیشه‌ باوه‌كان.

to decouple incomes from traditional work.

وه‌ باشرین و ڕێكوپێكترین ڕێگا كه‌ من ده‌یزانم بۆ كردنی ئه‌مه‌

And the best, more straightforward way I know to do that

هه‌ندێ جۆری داهاتی گه‌ره‌نتی كراوه‌ یاخود داهاتی بنچینه‌یی گشتییه‌.

is some kind of a guaranteed income or universal basic income.

Now, basic income is becoming a very important idea.

ئێستا، داهاتی بنچینه‌یی بوه‌ته‌ بیرۆكه‌یه‌كی گرنگ.

It's getting a lot of traction and attention,

هه‌موو سه‌رنجه‌كانی به‌لای خۆیدا راكێشاوه‌،

there are a lot of important pilot projects

كۆمه‌ڵێ چالاكی تاقیكاری گرنگ

and experiments going on throughout the world.

و تاقیكردنه‌وه‌ی گرنگ هه‌ن له‌تێكڕای جیهان.

به‌بڕوای من داهاتی بنچینه‌یی ده‌رمانی هه‌موو كێشه‌كان نییه‌؛

My own view is that a basic income is not a panacea;

it's not necessarily a plug-and-play solution,

چاره‌سه‌رێكی پێویست نییه،

but rather, it's a place to start.

به‌ڵكو جێگایه‌كه‌ بۆ ده‌سپێكردن.

It's an idea that we can build on and refine.

بیرۆكه‌یه‌كه‌ ده‌توانین بنیاتی له‌سه‌ربنێین و پوختەی بکەین.

For example, one thing that I have written quite a lot about

بۆنمونه‌ شتێك كه‌ زۆرم ده‌رباره‌ی نووسیوه‌

is the possibility of incorporating explicit incentives into a basic income.

ئه‌ویش ئه‌گه‌ری یه‌كخستنی پاداشته‌كان و داهاتی بنچینه‌ییه‌.

بۆ روونكردنه‌وه‌ی ئه‌مه‌،

To illustrate that,

بیهێنه‌ به‌رچاوت تۆ خوێندکارێکی كۆششكه‌ری ئاماده‌ییت

imagine that you are a struggling high school student.

Imagine that you are at risk of dropping out of school.

هەڕەشەی ئه‌وه‌ت له‌سه‌ره‌ له‌ قوتابخانه‌ ده‌ربكرێییت.

وه‌ وای دابنێ ده‌زانی له‌خاڵێكدا له‌داهاتوو

And yet, suppose you know that at some point in the future,

no matter what,

كێشه‌ نییه‌ هه‌رچییه‌كه‌،

you're going to get the same basic income as everyone else.

داهاتت هه‌مان داهاتی ئەوانی تر دەبێت.

Now, to my mind, that creates a very perverse incentive

بەبڕاوی من، ئه‌مه‌ هانده‌رێكی لاده‌ر دروست ده‌كات

for you to simply give up and drop out of school.

بۆ تۆ تا وازبهێنی و .له‌ قوتابخانه‌ و بێییته‌ ده‌ره‌وه‌

So I would say, let's not structure things that way.

من ده‌ڵێم با شته‌كان به‌و شێوه‌یه‌ دانه‌ڕێژین.

Instead, let's pay people who graduate from high school somewhat more

له‌بری ئه‌وه‌، با شتێ زیاتر بده‌ین به‌و كه‌سانه‌ی ئاماده‌یی ته‌واو ده‌كه‌ن

than those who simply drop out.

زیاتر له‌وانه‌ی واز ده‌هێنن.

ده‌توانین ئه‌م بیرۆكه‌ی هاندانه‌ بخه‌ینه‌ ناو داهاتی بنچینه‌ییه‌وه‌، و

And we can take that idea of building incentives into a basic income,

and maybe extend it to other areas.

ره‌نگه‌ په‌لبكێشێ بۆ بواری تریش.

For example, we might create an incentive to work in the community

بۆ نمونه‌، هانده‌رێك درووست بكه‌ین بۆ كاركردن له‌ناو كۆمه‌ڵگادا

to help others,

بۆ یارمه‌تی ئه‌وانیتر،

or perhaps to do positive things for the environment,

به‌ كردنی شتی باش بۆ ژینگه‌ و ده‌وروبه‌ر، و

and so forth.

بەم شێوەیە.

So by incorporating incentives into a basic income,

به‌ تێكه‌ڵكردنی هاندان و داهاتی بنچینه‌یی،

we might actually improve it,

له‌ ڕاستیدا ده‌توانین باشتری بكه‌ین،

and also, perhaps, take at least a couple of steps

به‌لایه‌نی كه‌مه‌وه‌ ڕەنگە دوو هه‌نگاوی بنێیین

towards solving another problem

به‌ ئاراسته‌ی چاره‌سه‌ری كێشه‌یه‌كی تر

that I think we're quite possibly going to face in the future,

كه‌ پێم وایه‌ ڕەنگە له‌ داهاتوودا رووبه‌روومان ببێته‌وه‌،

and that is, how do we all find meaning and fulfillment,

به‌و شێوه‌یه‌ش ده‌توانین مانا و چێژ بدۆزینه‌وه‌،

وه‌ چۆن كاته‌كانمان پڕبكه‌ینه‌وه‌

and how do we occupy our time

له‌جیهانێكدا كه‌ پێویستی به‌ ئیشه‌ باوه‌كان كه‌متره‌؟

in a world where perhaps there's less demand for traditional work?

بۆیه‌ به‌فراوانكردن و باشتركردنی داهاتی بنچینه‌یی،

So by extending and refining a basic income,

ده‌توانین وای لێبكه‌ین جوانتر ده‌ركه‌وێ،

I think we can make it look better,

ڕەنگە بتوانین وایلێبكه‌ین زیاتر قبوڵكراو بێت له‌رووی سیاسی وكۆمه‌ڵایه‌تیه‌وه‌

and we can also, perhaps, make it more politically and socially acceptable

وه‌ زیاتر شیاو بێت--

and feasible --

and, of course, by doing that,

به‌كردنی ئه‌مه‌،

we increase the odds that it will actually come to be.

ئەگەرەکان زیاد دەکەین کە بگەین بەوەی دەمانەوێت

پێم وایه‌ یه‌كێ له‌ بنچینه‌ییترین،

I think one of the most fundamental,

به‌رهه‌ڵستییه‌ زۆر بنه‌ره‌تییه‌كان

almost instinctive objections

that many of us have to the idea of a basic income,

ئه‌وه‌یه‌ كه‌ زۆرینه‌مان بیرۆكه‌ی داهاتی بنچینه‌ییمان هه‌یه‌،

or really to any significant expansion of the safety net,

یان هه‌ر فراوانبونێكی به‌رچاوی تۆڕی سه‌لامه‌تی،

is this fear that we're going to end up with too many people

ئه‌مه‌ ترسێكه‌ كه‌ ڕەنگە خه‌ڵكێكی زۆر دروستببێت

riding in the economic cart,

ڕەوڕەوەی ئابوری لێ بخوڕن،

and not enough people pulling that cart.

به‌ڵام خه‌ڵكی ته‌واومان نه‌بێت بۆ ڕاکێشانی.

And yet, really, the whole point I'm making here, of course,

هه‌موو ئه‌وه‌ی ده‌مه‌وێ بیڵێم

is that in the future,

ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ داهاتوودا،

machines are increasingly going to be capable of pulling that cart for us.

ئامێره‌كان زیاتر توانای ئه‌وه‌ په‌یدا ده‌كه‌ن كه‌ ره‌وره‌وه‌كه‌مان بۆ رابكێشن.

That should give us more options

ئه‌مه‌ش ده‌بێ بژارده‌ی زیاترمان بداتێ

for the way we structure our society and our economy,

بۆ شێوازی بونیاتنانی ،كۆمه‌ڵگا و ئابورییه‌كه‌مان

And I think eventually, it's going to go beyond simply being an option,

وه‌ پێموایه‌ له‌كۆتاییدا، له‌وه‌ تێده‌په‌ڕێ كه‌ ته‌نیا بژارده‌یه‌ك بێت،

and it's going to become an imperative.

وای لێدێت ده‌بێته‌ پێویستی.

The reason, of course, is that all of this is going to put

هۆكاره‌كه‌ش بێگومان ئه‌وه‌یه‌ ئەمە هەمووی فشارێکی زۆر

such a degree of stress on our society,

دەخاتە سەر کۆمەڵگاکەمان، و

and also because jobs are that mechanism

چونكه‌ ئیشه‌كان ئه‌و میكانیزمه‌ن

that gets purchasing power to consumers

كه‌ هێز ده‌به‌خشن به‌ به‌كاربه‌ره‌كان

so they can then drive the economy.

بۆ ئه‌وه‌ی بتوانن ئابوری به‌ڕێوه‌ ببه‌ن.

If, in fact, that mechanism begins to erode in the future,

له‌ ڕاستیدا ئه‌م میكانیزمه‌ ده‌ستده‌كات به‌ داخوران له‌ داهاتوودا،

then we're going to need to replace it with something else

پێویسته‌ له‌سه‌رمان بیگۆڕین به‌ میكانیزمێكی تر

or we're going to face the risk

یا بەرەوڕووی مه‌ترسیه‌ك بڕۆین

that our whole system simply may not be sustainable.

كه‌ هه‌موو سیستمه‌كه‌مان جێگیری له‌ده‌ستبدات.

But the bottom line here is that I really think

سه‌ره‌نجام، من پێموایه‌

that solving these problems,

كه‌ چاره‌سه‌ركردنی ئه‌م كێشانه‌،

and especially finding a way to build a future economy

به‌تایبه‌تی دۆزینه‌وه‌ی ڕێگایه‌ك بۆ بونیاتنانی ئابوری داهاتوو

that works for everyone,

كه‌ بۆ هه‌موومان گونجاوبێت،

at every level of our society,

له‌ هه‌موو ئاسته‌كانی كۆمه‌ڵگادا،

is going to be one of the most important challenges that we all face

ده‌بێته‌ گرنگترین بەربەست كه‌ رووبه‌ڕووی هه‌موان ده‌بێته‌وه‌

in the coming years and decades.

له‌ چه‌ند ساڵ و ده‌یه‌ی داهاتوودا.

Thank you very much.

زۆر سوپاس.

(Applause)

(چه‌پڵه‌)