6 ways to improve your relationship with money | The Way We Work, a TED series

Transcriber: TED Translators admin

Translator: lavan ahmed Reviewer: Daban Q Jaff

When you think about money and your dreams

کاتێک بیر لە پارە و خەونەکانت دەکەیەوە

and you're looking at your account,

و سەیری ھەژمارەکەت دەکەیت،

you're like, "My bank account does not align with my dreams."

،"ھەژمارەکەی بانکم پێناسەی خەونەکانم ناکات"

[The Way We Work]

[ڕێگەی کارکردنمان]

Financial health for a typical American household can be stressful.

باری دارایی بۆ خێزانێکی ئەمریکی دەکرێ فشارهێنەر بێت.

We know that 46 percent of all Americans would struggle

ئێمە دەزانین کە لە سەدا ٤٦ی ھەموو ئەمریکییەکان دەناڵێنن

coming up with 400 dollars in the event of an emergency.

٤٠٠دۆلار هەڵدەگیرێت بۆ ڕووداوە کتوپڕەکان.

And 60 percent of all Americans will face that emergency

ھەروەھا لە سەدا ٦٠ی ئەمریکییەکان ڕووبەڕوی ڕووداوی لەناکاو بووین

within 12 months or less.

لە ماوەی ١٢مانگ یان کەمتر.

When you ask the question, "What does money mean to you,"

کاتێک پرسیارێک دەکەی، "پارە چ مانایەکی ھەیە بۆ تۆ،"

most people will say things like, "I feel anxious."

زۆربەی خەڵک شتگەلێک دەڵێن وەک "من ھەست بە شپرزەیی دەکەم"

And so the insecurities come. The shame comes.

ھەروەھا ئاوا بێباوەڕی دێت. شەرم دێت.

I think we have a fraught relationship with money,

من پێموایە پەیوەندیمان لەگەڵ پارە کێشە دارە،

because it comes with judgment.

لەبەر ئەوەی ئەوە لەگەڵ بڕیاری دادگا دێت.

When you're not able to pay your bills on time,

کاتێ ناتوانی پارەی خزمەتگوزاری لە کاتی خۆی بدەیت،

you can personalize that.

دەتوانی ئامادەکاری بکەی.

I don't want anyone to think that I'm not smart.

من نامەوێت ھیچ کەس وابیرب کاتەوە کە من زیرەک نیم.

I don't want anyone to know that I am very insecure with money.

من نامەوێ ھیچ کەس بزانێت کە من بارودۆخی داراییم خراپە.

I don't want anyone to know that I am super stressed out.

نامەوێت ھیچ کەسێک بزانێت کە من زۆر نیگەرانم.

So now let's change the narrative.

ئێستا با چیرۆکەکە بگۆڕین

[6 lessons on how to improve our relationship with money]

[٦ وانە دەربارەی چۆن پەیوەندیمان چاک بکەین لەگەڵ پارە]

[1: Talk about it.]

[١: دەربارەی پارە قسە بکە.]

You can't do it alone. And that's when your squad has to come in.

ناتوانی ئەوە بە تەنھا بکەی. پێویستە لەگەڵ هاوڕێکانتان قسە بکەن.

It's taboo.

ئەوە ڕێگە پێنەدراوە.

We typically don't talk about our stresses when it comes to money.

ئاسایی باسی ئەو پەستانانە ناکەین کە بەھۆی پارەوە بۆمان دروست دەبن.

We need to come together as a group of friends,

ئێمە پێویستە پێکەوە بێین وەک پۆلێکی ھاوڕێییانە،

no judgment, no shame.

نە بڕیار، نە شەرم.

Celebrate the fact that we've made a decision

ئاھەنگی ئەو ڕاستییە دەگێڕین کە ئێمە بڕییارێکمان داوە

that we want to have a better relationship with money.

کە دەمانەوێ کە پەیوەندییەکی باشترمان ھەبێ لەگەڵ پارە.

That is worth applauding or snapping your fingers about.

ئەوە شایستەی چەپڵەلێدان و چەقەنە لێدان.

Once you've done that, then you get real.

کاتێک ئێوە ئەوەتان کرد، دواتر ڕاستیتان دەستکەوتووە.

Nothing should be off-limits.

ھیچ شتێک پێویست نییە سنوردار بێت.

Where does this relationship come from?

ئەو پەیوەندییە لە کوێوە ھاتووە؟

Why am I spending all this money on things that don't align with my goals?

بۆچی پێویستە پارەکانم خەرج بکەم لەو شتانەی نامگەیەنن بە ئامانجەکانم؟

What are your fears? What are your hopes? What are your dreams?

لە چی دەترسی؟ ھیواکانت چین؟ خەونەکانت چین؟

But then we start to take action.

بەڵام دواتر دەست بە چالاکی دەکەین

What can we do this week? Or what can we do this month?

دەتوانین چی بکەین ئەو ھەفتەیە؟ یان چی بکەین ئەو مانگە؟

[2: Understand what money is]

[٢: تێبگەین پارە چییە؟]

Money is not the end-all be-all.

پارە کۆتایی ھەموو شتێک وھەموو شتێک نییە.

It's the mechanism to accomplish whatever your goals are.

ئەوە ڕێگەکەیە بۆ بە دەست هێنانی خەونەکانت ھەرچۆنێک بن

It does not define you.

ئەوە پێناسەی تۆ ناکات.

It's just a mechanism to accomplish what matters to you most.

ئەوە ڕێگەکەیە بۆ بەدەست هێنانی هەر شتێک بۆ تۆ گرنگترینە.

[3: Identify what matters to you ... ]

[٣: ئەوەی بۆ تۆ گرنگە دەست نیشانی بکە]

Ask yourself one fundamental question: what are you saving for?

پرسیارێکی بنچینەیی لە خۆت بکە: تۆ بۆچی پاشەکەوت دەکەیت؟

If you're saving for a car, if you're saving to pay down your debt,

ئەگەر پاشەکەوت دەکەیت بۆ ئۆتۆمبێل ئەگەر پاشەکەوت دەکەیت بۆ قەرزەکانت،

if you're saving for that rainy day fund,

ئەگەر پارە پاشەکەوت دەکەیت بۆ ڕۆژی ڕەش،

it will include short-term goals

ئەوە ئامانجە کورت خایەنەکانی تێدایە

and it will include long-term goals.

و ئامانجە درێژخایەنەکانی تێدایە.

[4: ... and then really picture it.]

[٤:...دواتر بیهێنە بەر چاو]

Visualize what you're really trying to accomplish.

بیھێنە بەرچاوت چ ھەوڵێک دەدەیت بۆ بەدەست هێنانی خەونەکان.

A vision board is visual representation

تەختەی خەونەکان کۆکردنەوەی

of what you're saving for.

ئەوەیە کە چی پاشەکەوت دەکەیت؟

So if we break it down, go get a poster board.

بۆیە ئەگەر ئەو لێی ورد بینەوە بڕۆ تەختەیەکی پۆستەر بێنە

Get your markers, get your glitter.

پێنووسەکانت بەدەستەوە بگرە خەونەکانت بنووسە

Take magazine pictures, cut it all out.

وێنەکانی گۆڤار بگرە و ھەموویان ببڕە.

Have that picture of that great trip.

وێنەی گەشتە گەورەکە.

Have the picture of you paying down your student debt.

ھەبوونی وێنەی تۆ دانەوەی قەرزی خوێندنەکەت.

The vision board sounds like, "Oh, how can that really help?"

تەختەی خەونەکان وەک "ئۆھ، بەڕاستی چۆن ئەوەیارمەتیدەر دەبێت؟"

The point is your goals need to align with your behaviors,

خاڵەکە ئامانجەکانتە پێویستە لەگەڵ هەڵوکەوتت بیگونجێنیت،

and the vision board is really a representation

و تەختەی خەونەکان بەڕاستی دەرخەری ئەوەیە

of where you wanna go and then how you live your life,

کەنیازی بۆ کوێ بچیت و دواتر چۆن ژیانت بەڕێ بکەیت،

and in the meantime are the steps to really get there.

ھەروەھا لەو کاتەدا و ھەنگاوەکانت بۆ ئەو شوێنەت دەبەن.

[5: It's not what you make, it's what you keep.]

[٥:ئەوە نییە چی بە دەست دەهێنیت ئەوەیە چی پاشەکەوت دەکەیت.]

It's not about what you make, it's about what you keep.

دەربارەی ئەوە نییە چی بە دەست دەهێنیت دەربارەی ئەوەیە چی پاشەکەوت دەکەیت

It's about understanding do I have the ability

دەربارەی تێگەیشتنە لەوەی توانام ھەیە بییان کەم

with what I'm making to take care of my basic needs?

لەگەڵ ئەوەی چی پاشەکەوت دەکەم بە لەبەر چاو گرتنی پێویستییە بنچینەییەکانم؟

And if not, what adjustments do I need to make?

ئەگەر نە، چ ڕێکخستنەوەیەک پێویستە بیکەین؟

And then we start to break it down and talk about the tools.

خەونەکان ورد دەکەینەوە و قسە دەکەین دەربارەی ئامێرەکان.

We start to say, "Do we have our savings account, auto-save?"

ئێمە دەڵێین: ئایا پاراستنی ھەژمارەکەمان پاراستنی خودکاریە؟

Set it and forget it, or every day, put a dollar a day.

دایبنێ و لە بیری بکە ھەموو ڕۆژێک دۆلارێک دابنێ.

Whatever that rhythm is for you,

شێوازی پاشەکەوت کردنەکت هەر چۆنێک بێت،

the goal is the rhythm, not the amount.

ئامانج گرنگە، نەک بڕ.

You can start slow.

دەتوانی ھێواش دەست پێبکەیت.

You can start small, but you have to start now.

دەتوانی لە بچووکەوە دەست پێ بکەیت بەڵام پێویستە ئێستا دەست پێ بکەیت

And then let me give you a trick, we all have impulses.

و با فێڵێکت پێ بڵێم ھەموومان ھاندەرمان ھەیە

Many times, because the phone is always with us,

زۆربەی کات، لەبەر ئەوەی ھەمیشە تەلەفۆنمان پێیە،

we start shopping.

دەست دەکەین بە بازاڕکردن.

Go out to any site, shop up, put it in your cart.

لە ماڵپەڕ وەرە دەرێ و بە ڕاستی بازار بکە.

Just don't hit buy.

واز لە کرینی خێرا بهێنە.

Wait 24 hours, go back and ask yourself,

٢٤کاتژمێر چاوەڕێ بکە، بگەڕێوە و پرسیار لە خۆت بکە

"Do I really need it?

ئایا بەڕاستی پێویستم پێیە؟

What about these items map to my goal?"

ئایا کڕینی ئەم کاڵایە خزمەت بە ئامانجەکانم دەکات؟

And if it's nothing, hit delete and you got your fix.

ئەگەر ھیچ نییە، وازی لێ بهێنە رەشی بکەوە.

[6: Be good to yourself.]

[٦: باش بە بۆ خۆت]

It's also important to know

ھەروەھا ئەوە گرنگە بۆ ئێستا

that your self-worth is not determined by your net worth.

کە بەھای خۆت ناپێورێت بە بەھای سامانت.

This is something that we can do better about.

ئەوە شتێکە دەتوانین باشی بکەین.

You celebrate your wins.

دەتوانی ئاھەنگی سەرکەوتنەکانت بگێڕیت.

And when you make that misstep, no judgment, no shame.

ھەروەھا کاتێک ئەو ھەنگاوەت ھەڵە نا نە بڕیار ھەیە، نە شەرم

Just get back at it.

تەنھا بگەڕێوە بۆ ئەو.