How surfboards connect us to nature | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Krystian Aparta

Translator: suzan sarmad Reviewer: Wafa Edris

Riding a wave is like suddenly gaining speed

سوار بوونی شەپۆل هاوشێوەی دەسکەوتنی خێرایی لەناکاوە

and gliding at the same time.

لەهەمان کاتدا فڕینی چاڕۆگەیشە.

Like walking on water, like flying.

وەک ڕۆشتن بەسەر ئاو و فڕین.

I think it's really about being one with a natural phenomenon.

پێموایە وەک بەرەنگاری دژی دیاردەیەکی سروشتی بێت.

[Small thing. Big idea.]

شتێکی بچوک. بیرۆکەیەکی گەورە].[

The surfboard requires a lot of ergonomic thinking.

خلیسکانی سەر ئاو خوازیاری بیرکردنەوەی ئێرگۆنۆمیکیە.

How do I stand on it? How do I not slip off?

چۆن بوەستم لەسەری؟ چۆن نەکەوم؟

But at the same time,

،بەڵام لەهەمان کاتدا

it really has to work in that fluid environment.

دەبێ لەم ژینگە ئاویە کار بکات.

It's really considered for the rider in some areas

لە لایەکەوە پێویستە سوار ڕەچاوی هەندێ شوێن بکات

and for water and physics in others.

لە لایەکی ترەوە پێویستە ڕەچاوی ئاو و فیزیا بکرێت.

A surfboard is made out of a core element

تەختەی خلیسکان لە چەند بەشێک پێک هاتوە

which tends to be foam, which makes the board float,

کە ئیسفنجییە و یارمەتی سەر ئاو کەوتن دەدات،

and the skin of the board is some kind of resin,

ڕووی تەختەکەش جۆرێکە لە کەتیرە،

epoxy, sometimes fiberglass.

هەندێک جاریش فایبەرە.

There often is also a stringer,

زۆر جار بەستەرێک

a wood piece down the middle,

وەک پارچە تەختەیەک لە ناوەڕاست جێگیر دەکرێت،

which makes it stronger.

وای لێدەکات بەهێزتر بێت.

The rocker is the curvature of the board in the front.

بێشکەکە لە ڕووی پێشەوە چەماوەتەوە.

That is important because that determines

ئەمە گرنگە چونکە جۆری

what kind of wave you will be able to take,

ئەو شەپۆلەی دەتوانێ سواری بێت دیاری دەکات،

how steep the wave is.

و ڕێژەی لێژی شەپۆلەکە چەندە.

The tail affects performance.

کلکەکە کار دەکاتە سەر پێشکەش کردنەکە.

Different tails will make the board react differently,

کلکی جیاواز کاردانەوەی جیاواز درووست دەکات،

so it's a lot about personal preference.

بۆ ئارەزووی تاک دەگەڕێتەوە.

Our understanding of surfing

تێگەیشتنمان بۆ خلیسکانی سەر ئاو

comes from when the Tahitians in 1200 AD brought it to Hawaii.

لە تاهیتیەکانەوە هاتووە کاتێک لە ۱۲۰۰ی زاینەوە بۆ هاوای هێنران.

So when James Cook arrived around 1780,

کاتێک لە ساڵی ۱۷٨۰ جەیمس کوک گەیشت،

he was mesmerized by hundreds of people in the water,

سەدەها کەسی ناو ئاو سەرنجی ڕاکێشا بوو،

children, women, men, surfing naked.

منداڵ، ئافرەت، پیاو بە ڕووتی خلیسکانیان دەکرد.

Calvinist missionaries arrive

موژدەبەرێکی کاڵڤینیست گەیشت

and they're scandalized by it.

ئابڕویان چو بەوە.

It becomes an illegal activity.

بوو بە چالاکیەکی نایاسایی.

It becomes counterculture.

دەبێتە پێچەوانەی کلتور.

The father of modern surfing is a Hawaiian named Duke Kahanamoku.

باوکی خلیسکانی مۆدێرن کەسێکی هاواییە، ناوی دیوک کاهانمۆکە.

He is an extraordinary swimmer,

مەلەوانێکی ناوەزە بوو،

wins gold at the Olympics in 1912.

لە ئۆڵۆمپیاتی ۱۹۱۲ مەدالیای زێڕی بردەوە.

Goes around the world to show his swimming

بە جیهاندا گەڕاوە بۆ نیشاندانی مەلەکردنەکەی

but brings surfboards and demonstrates surfing.

بەڵام خلیسکێنی ئاو دێنێ وخلیسکان دەکات.

Imagine, people had never seen surfing before.

وێنای بکە، خەڵک پێشتر خلیسکێنەیان نەبینیوە.

Suddenly, some person from a faraway place

لەناکاو ،کەسێک لە شوێنێکی دوورەوە

is standing on water, riding on water.

لەسەر ئاو وەستاوە و سواری ئاو بووە.

He comes back to Hawaii,

دێتەوە بۆ هاوای،

and they start to make more boards.

دەست بە دروستکردنی بۆڕدی زیاتر دەکات.

Pre-Second World War,

پێش جەنگی جیهانی دووەم،

you're still looking at big, heavy wood boards.

سەیری بۆڕدی تەختەیی قورست دەکرد.

Post-Second World War,

دوای جەنگی دووەمی جیهانی،

new materials and new technologies become available,

ئامێر و تەکنەلۆژیای نوێ بەر دەست بوو،

and those make the board lighter, more accessible, cheaper,

ئەمەش وایکرد بۆڕدەکان سوکتر وهەرزانتر بن،

but it continues to be a custom object,

بەڵام هێشتا شتێکی نەریتی بوو،

something that is made specifically for a person

شتێک کە تایبەت بۆ خەڵک دروست کرابوو

or for a certain spot.

یان ئامانجێکی دیاریکراو.

It's a very symbiotic relationship

پەیوەندیەکی هاوسوودی بوو

between surfer and shaper.

لە نێوان بەکارهێنەر و درووستکەر دا.

There's so many different criteria

پێوانەی زۆر جیاواز هەیە

that affect the physics of how that surfboard

کاریگەری دەکاتە سەر وەرزشوانک کە چۆن تەختەکە

is moving in water.

لە ئاودا دەجووڵێنێت.

A longboard is typically used on smaller waves.

تەختەی درێژ بۆ شەپۆڵی بچوک بەکاردێت.

The riding has a lot of style.

سوار بوونی شەپۆل شێوازی زۆرە.

You can walk the board,

دەتوانی لەسەری بڕۆیت،

put your toes over it, do a hang ten.

پەنجەکانت بخەیە سەری و باڵەکانت بکەیتەوە.

A shortboard will be faster.

تەختەی کورت خێراترە.

They're harder to ride, they sink under the body.

قورسن بۆ سوار بوون و لە ژێر لەش نوقم دەبن.

Board design comes at the intersection between those physical factors,

شێوازی درووست کردنی پەیوەستە بەم فاکتەرە ماددیانەوە،

and really, how I want to put myself in the water.

چۆن بمەوێت خۆم بخەمە ناو ئاو.

It's an expression as much as it is a physical activity.

دەربڕینێکە زیاتر لە چالاکیەکی وەرزشی.

The draw may be because water is so elusive.

لەوانەیە لەبەر ئەوە بێت کە ئاو فێڵبازە.

You can't fight it, you can't change it.

ناتوانیت ڕووبەڕووی بیتەوە یان بیگۆڕیت.

The best I can do is recognize what it does.

باشترین شت دەتوانم بیکەم ئاشنا بوون بە کردارەکانیەتی.

The surf may be big and getting bigger

خلیسکانەکە لەوانەیە گەورە و گەورەتر بێت

and surging while you're in the water.

کاتێک لە ناو ئاویت دەرپەڕێت،

The elements are changing.

پێکهاتەکان لە گۆڕاندان.

The wind is coming up.

با هەڵدەکات.

You have to be in symbiosis with the environment.

دەبێت لەگەڵ سرووشت بگونجێیت.

You need to look and feel for everything

پێویستە هەموو شتێک ببینیت و هەستی پێ بکەیت

that's happening around you.

کە لە دەورووبەرت ڕوودەدات

And yet, it's so short.

هێشتا ،زۆر کورتە.

Five, eight, 15 seconds.

پێنج، هەشت، ۱٥ چرکە.

It's fleeting, but you have to go back to it.

لەناودەچێت بەڵام دەبێت جارێکی تر سواری بیەوە.