How surfboards connect us to nature | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: TED Translators Admin Korekta: Ola Królikowska

Ujeżdżanie fali jest jak nagłe nabieranie prędkości

i szybowanie naraz.

To jak chodzenie po wodzie czy latanie.

Myślę, że chodzi o jedność z żywiołem.

Riding a wave is like suddenly gaining speed

[Mała rzecz. Wielki pomysł.]

and gliding at the same time.

Like walking on water, like flying.

Deski surfingowe wymagają ergonomicznego myślenia.

I think it's really about being one with a natural phenomenon.

Jak na niej stanąć? Jak się nie ześlizgnąć?

Ale jednocześnie

[Small thing. Big idea.]

to musi działać w tym płynnym środowisku.

W niektórych kwestiach trzeba brać pod uwagę surfera,

The surfboard requires a lot of ergonomic thinking.

w innych wodę i fizykę.

How do I stand on it? How do I not slip off?

Deska zrobiona jest z głównego elementu,

But at the same time,

którym zwykle jest pianka pozwalająca jej pływać.

it really has to work in that fluid environment.

Pokrywa ją żywica

It's really considered for the rider in some areas

albo włókno szklane.

and for water and physics in others.

Jest też często podłużnica,

A surfboard is made out of a core element

wąski kawałek drewna na środku,

which tends to be foam, which makes the board float,

który ją wzmacnia.

Ważna jest krzywizna deski z przodu.

and the skin of the board is some kind of resin,

To ona decyduje,

epoxy, sometimes fiberglass.

jaką falę będzie można złapać,

There often is also a stringer,

a wood piece down the middle,

jak stromą.

which makes it stronger.

Ogon wpływa na zachowanie deski.

The rocker is the curvature of the board in the front.

Różne ogony będą inaczej reagować,

więc dużo zależy tu od osobistych preferencji.

That is important because that determines

Nasze rozumienie surfingu zawdzięczamy Tahitańczykom,

what kind of wave you will be able to take,

którzy w 1200 roku naszej ery sprowadzili je na Hawaje.

how steep the wave is.

The tail affects performance.

Kiedy James Cook przybył tam około 1780 roku,

Different tails will make the board react differently,

so it's a lot about personal preference.

był zdziwiony liczbą osób w wodzie,

Our understanding of surfing

comes from when the Tahitians in 1200 AD brought it to Hawaii.

dzieci, kobiet i mężczyzn surfujących nago.

Kiedy przybyli tam kalwińscy misjonarze,

So when James Cook arrived around 1780,

uznali to za skandal.

Surfing został zdelegalizowany.

he was mesmerized by hundreds of people in the water,

Stał się kontrkulturą.

Ojcem współczesnego surfingu jest Hawajczyk Duke Kahanamoku.

children, women, men, surfing naked.

Calvinist missionaries arrive

Był niezwykłym pływakiem.

and they're scandalized by it.

Zdobył złoto na Igrzyskach w 1912 roku.

It becomes an illegal activity.

Jeździł po świecie i pokazywał, jak pływa.

It becomes counterculture.

The father of modern surfing is a Hawaiian named Duke Kahanamoku.

Brał deskę i prezentował surfing.

Ludzie nigdy wcześniej tego nie widzieli.

He is an extraordinary swimmer,

Nagle ktoś z odległego kraju

wins gold at the Olympics in 1912.

stoi na wodzie i jeździ na falach.

Goes around the world to show his swimming

Duke wraca na Hawaje,

but brings surfboards and demonstrates surfing.

gdzie zaczynają robić więcej desek.

Przed II wojną światową

Imagine, people had never seen surfing before.

produkowane są tylko duże ciężkie deski.

Suddenly, some person from a faraway place

Po wojnie

dostępne stają się nowe materiały i technologie,

is standing on water, riding on water.

He comes back to Hawaii,

dzięki którym deski są lżejsze, tańsze, łatwiej osiągalne,

and they start to make more boards.

Pre-Second World War,

ale wciąż spersonalizowane,

you're still looking at big, heavy wood boards.

robione dla konkretnej osoby

Post-Second World War,

new materials and new technologies become available,

albo miejsca.

To symbiotyczna więź

and those make the board lighter, more accessible, cheaper,

między surferem a rzemieślnikiem.

Istnieje wiele kryteriów,

but it continues to be a custom object,

które wpływają na fizykę

something that is made specifically for a person

poruszania się deski po wodzie.

or for a certain spot.

Longboardy są zwykle używane na płytszych wodach.

It's a very symbiotic relationship

between surfer and shaper.

Pływanie na nich jest stylowe.

There's so many different criteria

Można po nich chodzić

that affect the physics of how that surfboard

i robić różne triki.

Shortboardy są szybsze.

is moving in water.

Trudniej na nich płynąć, bo toną pod ciężarem ciała.

A longboard is typically used on smaller waves.

Projektowanie desek musi łączyć fizyczne czynniki z tym,

The riding has a lot of style.

You can walk the board,

jak surferzy poruszają się w wodzie.

put your toes over it, do a hang ten.

A shortboard will be faster.

To zarówno sposób wyrażania siebie, jak i aktywność fizyczna.

They're harder to ride, they sink under the body.

Board design comes at the intersection between those physical factors,

To fakt, że woda jest nieuchwytna.

Nie można z nią walczyć ani jej zmienić.

and really, how I want to put myself in the water.

Najlepsze, co można zrobić, to zaakceptować to.

It's an expression as much as it is a physical activity.

Fale mogą być duże i dalej się powiększać,

rosnąć, kiedy jesteś w wodzie.

The draw may be because water is so elusive.

Sytuacja się zmienia.

You can't fight it, you can't change it.

Wiatr się wzmaga.

Musisz być w symbiozie ze środowiskiem.

The best I can do is recognize what it does.

Musisz patrzeć i odczuwać wszystko,

The surf may be big and getting bigger

co dzieje się wokół ciebie.

and surging while you're in the water.

Ale to trwa tak krótko.

The elements are changing.

5, 8, 15 sekund.

The wind is coming up.

To jest ulotne, więc ciągle do tego wracasz.

You have to be in symbiosis with the environment.

You need to look and feel for everything

that's happening around you.

And yet, it's so short.

Five, eight, 15 seconds.

It's fleeting, but you have to go back to it.