The world’s largest organism - Alex Rosenthal

Translator: Hạnh Nguyên Mai Reviewer: Nhu PHAM

This is Goliath, the krill.

Đây là Goliath, một loài nhuyễn thể.

Don’t get too attached.

Đừng quá để tâm vào nó.

Today this 1 centimeter crustacean

Hôm nay, loài giáp xác dài 1cm này

will share the same fate as 40 million of his closest friends:

sẽ chịu chung số phận với 40 triệu bè bạn:

bị con cá voi xanh lớn nhất hành tinh này nuốt vào bụng.

a life sentence in the belly of the largest blue whale in the world.

Let’s call her Leviatha.

Hãy gọi chú cá voi xanh đó là Leviatha.

Leviatha weighs something like 150 metric tons,

Leviatha nặng khoảng 150 tấn,

and she’s the largest animal in the world.

và là loài động vật lớn nhất hành tinh.

But she’s not even close to being the largest organism by weight,

Nhưng nếu tính theo trọng lượng, cô ấy không phải là loài lớn nhất.

which is estimated to equal about 40 Leviatha’s.

Sinh vật đó nặng gấp 40 lần Leviatha.

So where is this behemoth?

Vậy loài sinh vật khổng lồ đó sống ở đâu?

Here, in Utah.

Ngay ở đây - Utah.

Sorry, that’s too close.

Xin lỗi, như vậy thì gần quá.

Here.

Đây.

This is Pando, whose name means “I spread out.”

Đây là Pando, nghĩa là ”lan rộng”.

Pando, a quaking aspen, has roughly 47,000 genetically identical clone trunks.

Pando là một cây dương lá rung với tầm 47.000 thân vô tính cùng gen.

Those all grow from one enormous root system,

Tất cả chúng đều phát triển từ một hệ thống rễ khổng lồ,

which is why scientists consider Pando a single organism.

do đó, các nhà khoa học coi Pando như một cá thể duy nhất.

Pando is the clear winner of world’s largest organism by weight—

Pando chắc chắn là loài sinh vật lớn nhất thế giới nếu tính theo cân nặng

an incredible 6 million kilograms.

- lên đến 6 triệu kg.

So how did Pando get to be so huge?

Vậy tại sao Pando lại có thể lớn đến thế?

Pando is not an unusual aspen from a genetic standpoint.

Pando không phải là cây dương lá rung bất thường xét về mặt di truyền.

Rather, Pando’s size boils down to three main factors:

Nói đúng hơn, kích thước của Pando là kết quả của ba yếu tố chính:

its age, its location, and aspens’ remarkable evolutionary adaptation

tuổi tác, vị trí và khả năng thích nghi tuyệt vời khi tiến hóa

of self-cloning.

trong quá trình tự nhân bản.

So first, Pando is incredibly expansive because it’s incredibly old.

Đầu tiên, Pando rộng lớn đến bất ngờ vì nó đã rất già.

How old exactly?

Chính xác là bao nhiều tuổi?

No one knows.

Không một ai biết cả.

Dendrochronologist estimates range from 80,000 to 1 million years.

Các nhà nghiên cứu tuổi thọ của cây ước tính từ 80.000 đến một triệu năm.

The problem is, there’s no simple way to gauge Pando’s age.

Vấn đề là không có cách nào đơn giản để đo tuổi của Pando cả.

Counting the rings of a single trunk will only account for up to 200 years or so,

Nếu nhìn những vòng gỗ trên một thân cây sẽ chỉ đếm được đến tầm 200 năm hoặc hơn,

as Pando is in a constant cycle of growth, death, and renewal.

nhưng vì Pando luôn lặp lại vòng đời phát triển, chết đi, rồi tái sinh.

Trung bình, mỗi thân cây sống 130 năm,

On average, each individual tree lives 130 years,

before falling and being replaced by new ones.

trước khi lụi tàn và bị thay thể bởi một thân cây mới.

Second: location.

Thứ hai, vị trí.

During the last ice age, which ended about 12,000 years ago,

Trong suốt kỷ băng hà cuối cùng, kết thúc vào khoảng 12.000 năm trước,

glaciers covered much of the North American climate

sông băng đã bao phủ những nơi có khí hậu thích hợp cho Pando ở Bắc Mỹ.

friendly to aspens.

So if there were other comparably sized clonal colonies,

Nên nếu tại đó, có một tập hợp Pando có kích thước tương đương,

they may have perished then.

chúng có thể sẽ chết ngay.

Meanwhile, Pando’s corner of Utah remained glacier-free.

Trong khi đó, khu vực Pando ở Utah không bị tác động bởi sông băng.

The soil there is rich in nutrients that Pando continuously replenishes;

Vùng đất ở đó rất màu mỡ để Pando liên tục phát triển;

as it drops leaves and trunks,

khi lá cây rụng và thân cây đổ,

the nutrients return to nourish new generations of clones.

các dưỡng chất trở về đất sẽ nuôi dưỡng các thế hệ cá thể vô tính mới.

Which brings us to the third cause of Pando’s size: cloning.

Điều này đưa ta đến lý do thứ ba giúp Pando có kích thước lớn: nhân bản.

Aspens are capable of both sexual reproduction—

Pando vừa có khả năng sinh sản hữu tính

which produces a new organism—

- nghĩa là sản sinh một cá thể mới

and asexual reproduction— which creates a clone.

vừa có thể sinh sản vô tính - tức là tạo ra một bản sao của chính nó.

They tend to reproduce sexually when conditions are unfavorable

Chúng có xu hướng sinh sản hữu tính khi điều kiện không thuận lợi

and the best strategy for survival is to move elsewhere.

và cách tốt nhất để tồn tại là di chuyển đến một nơi khác.

Trees aren’t particularly mobile, but their seeds are.

Hầu hết thực vật đều không thể di chuyển, nhưng hạt giống thì có.

Like the rest of us, sexual reproduction is how Pando came into the world

Giống như con người, sinh sản hữu tính đã đưa Pando đến thế giới này

từ hàng chục hay hàng trăm nghìn năm về trước.

in the first place all those tens or hundreds of thousands of years ago.

The wind or a pollinator carried pollen from the flower of one of its parents

Gió và động vật mang hạt phấn từ cây này

to the other, where a sperm cell fertilized an egg.

sang cây khác, để thụ tinh cho nhụy hoa.

That flower produced fruit, which split open,

Rồi cây ra quả và quả sẽ tách vỏ khi chín,

releasing hundreds of tiny, light seeds.

giải phóng hàng trăm hạt giống nhỏ và nhẹ.

The wind carried one to a wet spot of land in what is now Utah,

Gió mang hạt tới vùng đất, giờ là Utah,

where it took root and germinated into Pando’s first stem.

nơi hạt đâm rễ và nảy mầm thành thân cây Pando đầu tiên.

A couple of years later, Pando grew mature enough to reproduce asexually.

Sau này, Pando đủ trưởng thành để sinh sản vô tính.

Asexual reproduction, or cloning,

Sinh sản vô tính thường xảy ra khi điều kiện môi trường thuận lợi

tends to happen when the environment is favorable to growth.

Aspens have long roots that burrow through the soil.

Cây dương lá rung có bộ rễ dài và đâm xuyên qua lớp đất dày.

These can sprout shoots that grow up into new trunks.

Chồi non mọc ra từ rễ có thể phát triển thành thân cây mới.

And while Pando grew and spread out, so did our ancestors.

Và khi Pando phát triển và lan rộng, tổ tiên chúng ta cũng không thua kém.

As Hunter-gatherers who made cave paintings, survived an ice age,

Loài người săn bắt- hái lượm đã tập hợp lại,

khắc vẽ trong hang động, sống sót qua kỉ băng hà,

found their way to North America, built civilizations in Egypt and Mesopotamia,

tiến về phía Bắc Mĩ, xây dựng nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà,

fought wars, domesticated animals, fought wars, formed nations,

gây chiến, thuần hóa động vật, gây chiến, lập quốc, chế tạo máy móc

built machines,

and invented the internet, and always newer ways to fight wars.

và phát minh ra internet, và tiếp tục tạo ra kiểu chiến tranh mới.

Pando has survived many millennia of changing climates and encroaching ice.

Pando đã sống qua hàng thiên niên kỉ, bất chấp biến đổi khí hậu hay băng hà.

But it may not survive us.

Nhưng con người lại khiến Pando khó thể tiếp tục tồn tại.

New stems are growing to maturity much more slowly than they need to

Thân cây mới đang trưởng thành chậm hơn so với tốc độ thân cây già đổ xuống.

in order to replace the trunks that fall.

Các nhà khoa học đã xác định được hai nguyên nhân chính gây ra vấn đề này.

Scientists have identified two main reasons for this.

The first is that we’ve deprived Pando of fire.

Đầu tiên, con người cướp lửa của Pando.

When a fire clears a patch of forest, Aspen roots survive,

Khi lửa đốt sạch một vạt rừng, rễ cây dương lá rung vẫn tồn tại,

and send shoots bursting up out of the ground by the tens of thousands.

và báo hiệu cho hàng chục nghìn chồi non vươn mình khỏi mặt đất.

And secondly, grazers like herds of cattle and mule deer—

Thứ hai, số lượng những động vật ăn cỏ như gia súc và hươu la lại tăng lên

whose natural predators we’ve hunted to the point of local elimination—

- vì thiên địch của chúng đã bị săn bắn đến mức gần như tận diệt,

are eating Pando’s fresh growth.

mà các loài vật ấy lại gặm chồi Pando non.

If we lose the world’s largest organism, we’ll lose a scientific treasure trove.

Đánh mất sinh vật lớn nhất hành tinh này, nghĩa là mất đi kho tàng khoa học vô giá.

Vì các thân cây Pando có gen giống nhau, chúng có thể được dùng làm môi trường

Because Pando’s trunks are genetically identical,

they can serve as a controlled setting for studies

trong nghiên cứu có kiểm soát trên mọi vật từ hệ vi sinh thực vật

on everything from the tree microbiome

to the influence of climate on tree growth rates.

đến ảnh hưởng của khí hậu đối với tốc độ phát triển của thực vật.

The good news is, we have a chance to save Pando,

May là ta vẫn còn có thể giải cứu Pando,

by reducing livestock grazing in the area

bằng cách giảm lượng gia súc gặm cỏ ở nơi Pando sinh trưởng,

and further protecting the vulnerable young saplings.

và tăng cường bảo vệ các cây non yếu ớt.

And the time to act is today.

Và chúng ta cần hành động ngay.

Because as with so many other marvels of our natural world,

Bởi Pando cũng như bao điều kì diệu trên hành tinh này,

once they’re gone it will be a very, very long time before they return.

một khi đã biến mất, sẽ phải đợi rất lâu, thật lâu, thì chúng mới quay trở lại.