The world’s largest organism - Alex Rosenthal

Tłumaczenie: P S Korekta: Ola Królikowska

This is Goliath, the krill.

To jest Goliat, kryl.

Don’t get too attached.

Nie przywiązujcie się zbytnio.

Today this 1 centimeter crustacean

Dziś ten centymetrowy skorupiak

will share the same fate as 40 million of his closest friends:

podzieli los 40 milionów najbliższych przyjaciół:

dożywocie w brzuchu największego płetwala błękitnego na świecie.

a life sentence in the belly of the largest blue whale in the world.

Let’s call her Leviatha.

Nazwijmy ją Leviatha.

Leviatha weighs something like 150 metric tons,

Waży około 150 ton

and she’s the largest animal in the world.

i jest największym zwierzęciem na świecie.

But she’s not even close to being the largest organism by weight,

Ale nawet nie zbliżyła się do tytułu najcięższego organizmu,

which is estimated to equal about 40 Leviatha’s.

który według szacunków jest 40 razy cięższy od Leviathy.

So where is this behemoth?

Gdzie ten olbrzym?

Here, in Utah.

Tu w stanie Utah.

Sorry, that’s too close.

Przepraszam, za blisko.

Here.

Tutaj.

This is Pando, whose name means “I spread out.”

To Pando, którego imię oznacza “rozszerzam się“.

Pando, a quaking aspen, has roughly 47,000 genetically identical clone trunks.

Pando, topola osikowa, ma około 47 tysięcy genetycznie identycznych klonów pni.

Those all grow from one enormous root system,

Wszystkie wyrastają z jednego systemu korzeniowego,

which is why scientists consider Pando a single organism.

dlatego naukowcy uważają Pando za jeden organizm.

Pando is the clear winner of world’s largest organism by weight—

Pando jest zdecydowanym zwycięzcą w kategorii najcięższego organizmu.

an incredible 6 million kilograms.

Waży aż 6 milionów kilogramów.

So how did Pando get to be so huge?

Jak Pando stał się tak ogromny?

Pando is not an unusual aspen from a genetic standpoint.

Nie jest to zwykła osika z genetycznego punktu widzenia.

Rather, Pando’s size boils down to three main factors:

Na rozmiar Pando wpłynęły trzy główne czynniki:

its age, its location, and aspens’ remarkable evolutionary adaptation

jego wiek, położenie i niezwykła, wykształcona na drodze ewolucji

of self-cloning.

zdolność do samoklonowania.

So first, Pando is incredibly expansive because it’s incredibly old.

Po pierwsze Pando jest niezwykle rozległy, bo jest bardzo wiekowy.

How old exactly?

Jak bardzo?

No one knows.

Nikt nie wie.

Dendrochronologist estimates range from 80,000 to 1 million years.

Szacunki dendrologów wahają się między 80 tysiącami a milionem lat.

The problem is, there’s no simple way to gauge Pando’s age.

Problem w tym, że nie ma prostego sposobu na zmierzenie wieku Pando.

Counting the rings of a single trunk will only account for up to 200 years or so,

Liczenie słojów pojedynczego pnia pozwala określić wiek do około 200 lat,

as Pando is in a constant cycle of growth, death, and renewal.

bo Pando jest w stałym cyklu rozwoju, śmierci i odrodzenia.

Jedno drzewo żyje średnio 130 lat,

On average, each individual tree lives 130 years,

before falling and being replaced by new ones.

zanim upadnie i zastąpi je nowe.

Second: location.

Po drugie: położenie.

During the last ice age, which ended about 12,000 years ago,

Podczas ostatniej epoki lodowcowej zakończonej około 12 000 lat temu

glaciers covered much of the North American climate

lodowce pokrywały większość Ameryki Północnej.

friendly to aspens.

Ten klimat był przyjazny osice.

So if there were other comparably sized clonal colonies,

Nawet jeśli istniały inne porównywalnie duże kolonie klonów,

they may have perished then.

to wtedy prawdopodobnie wyginęły.

Meanwhile, Pando’s corner of Utah remained glacier-free.

Tymczasem do zakątka Pando w Utah sam lodowiec nie dotarł.

The soil there is rich in nutrients that Pando continuously replenishes;

Z glebą bogatą w substancje odżywcze, które Pando stale uzupełnia,

as it drops leaves and trunks,

gdy spadają liście, a pnie upadają,

the nutrients return to nourish new generations of clones.

substancje odżywcze wracają, by odżywić nowe pokolenia klonów.

Which brings us to the third cause of Pando’s size: cloning.

To prowadzi nas do trzeciej przyczyny wielkości Pando: klonowania.

Aspens are capable of both sexual reproduction—

Osiki są zdolne zarówno do rozmnażania płciowego,

which produces a new organism—

w wyniku którego powstaje nowy organizm,

and asexual reproduction— which creates a clone.

jak i bezpłciowego, w wyniku którego powstaje klon.

They tend to reproduce sexually when conditions are unfavorable

Mają tendencję do rozmnażania płciowego, gdy panujące warunki są niesprzyjające,

and the best strategy for survival is to move elsewhere.

a najlepszą strategią na przetrwanie jest przeniesienie się w inne miejsce.

Trees aren’t particularly mobile, but their seeds are.

Drzewa nie są szczególnie mobilne, ale ich nasiona już tak.

Like the rest of us, sexual reproduction is how Pando came into the world

Zupełnie jak w naszym przypadku, to dzięki rozmnażaniu płciowemu

powstał Pando dekady czy setki tysięcy lat temu.

in the first place all those tens or hundreds of thousands of years ago.

The wind or a pollinator carried pollen from the flower of one of its parents

Wiatr lub zapylacz przeniósł pyłek z kwiatu jednego z rodziców na drugi,

to the other, where a sperm cell fertilized an egg.

gdzie komórka plemnikowa zapłodniła jajo.

That flower produced fruit, which split open,

Z kwiatu rozwinęły się owoce, które po otwarciu

releasing hundreds of tiny, light seeds.

uwolniły setki drobnych i lekkich nasion.

The wind carried one to a wet spot of land in what is now Utah,

Wiatr zaniósł takie nasionko do podmokłego zakątka dzisiejszego Utah,

where it took root and germinated into Pando’s first stem.

gdzie zakorzeniło się i wykiełkowało w pierwszą łodygę Pando.

A couple of years later, Pando grew mature enough to reproduce asexually.

Parę lat później Pando dojrzał na tyle, by rozmnażać się bezpłciowo.

Asexual reproduction, or cloning,

Rozmnażanie bezpłciowe, czyli klonowanie,

tends to happen when the environment is favorable to growth.

zwykle ma miejsce, gdy środowisko sprzyja wzrostowi.

Aspens have long roots that burrow through the soil.

Osiki mają długie korzenie, które przebijają się przez glebę.

These can sprout shoots that grow up into new trunks.

Mogą one wypuścić pędy, z których wyrosną nowe drzewa.

And while Pando grew and spread out, so did our ancestors.

Pando rósł i rozwijał się, tak jak nasi przodkowie.

As Hunter-gatherers who made cave paintings, survived an ice age,

Tworzyli malowidła naskalne, przetrwali epokę lodowcową,

found their way to North America, built civilizations in Egypt and Mesopotamia,

dotarli do Ameryki Północnej, zbudowali cywilizacje Egiptu i Mezopotamii,

fought wars, domesticated animals, fought wars, formed nations,

toczyli wojny, udomowili dzikie zwierzęta, znów toczyli wojny, zebrali się w narody,

built machines,

tworzyli maszyny

and invented the internet, and always newer ways to fight wars.

oraz przyczynili się do narodzin internetu i nowych metod prowadzenia wojen.

Pando has survived many millennia of changing climates and encroaching ice.

Pando przetrwało tysiąclecia mimo zmian w klimacie i ruchów lodowca.

But it may not survive us.

Ale może nie przetrwać z naszych powodów.

New stems are growing to maturity much more slowly than they need to

Nowe pędy osiągają dojrzałość znacznie wolniej niż powinny,

in order to replace the trunks that fall.

żeby zastąpić powalone już drzewa.

Scientists have identified two main reasons for this.

Naukowcy rozpoznali dwie główne przyczyny tego stanu rzeczy.

The first is that we’ve deprived Pando of fire.

Po pierwsze pozbawiliśmy Pando ognia.

When a fire clears a patch of forest, Aspen roots survive,

Gdy ogień pustoszy obszar lasu, korzenie osiki przeżywają

and send shoots bursting up out of the ground by the tens of thousands.

i wypuszczają z ziemi tysiące pędów.

And secondly, grazers like herds of cattle and mule deer—

Po drugie pasące się stada zwierząt, w tym bydło i jelenie,

whose natural predators we’ve hunted to the point of local elimination—

których naturalnych drapieżników wytępiliśmy niemal doszczętnie,

are eating Pando’s fresh growth.

wyjadają świeże odrosty Pando.

If we lose the world’s largest organism, we’ll lose a scientific treasure trove.

Jeśli utracimy największy organizm świata, stracimy też wielką skarbnicę wiedzy.

Because Pando’s trunks are genetically identical,

Ponieważ pnie Pando są genetycznie identyczne,

they can serve as a controlled setting for studies

mogą posłużyć za obiekt badań nad każdą dręczącą nas kwestią

on everything from the tree microbiome

to the influence of climate on tree growth rates.

od analizy mikrobiomu drzew po wpływ klimatu na tempo wzrostu drzew.

The good news is, we have a chance to save Pando,

Na szczęście możemy uratować Pando,

by reducing livestock grazing in the area

zmniejszając ilości okolicznych pastwisk

and further protecting the vulnerable young saplings.

i gwarantując zagrożonym młodym sadzonkom dalszą ochronę.

And the time to act is today.

Działać trzeba natychmiast.

Because as with so many other marvels of our natural world,

Bo jak w przypadku wielu innych cudów natury,

once they’re gone it will be a very, very long time before they return.

kiedy już znikną, upłynie mnóstwo czasu, zanim wrócą.