How to know if you're being selfish (and whether or not that's bad) - Mark Hopwood

543,256 views ・ 2024-01-23

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Trần Thái Hưng (English tutor: 0938147500) Reviewer: 24 Anh
00:07
In the kitchen at a friend's party,
0
7295
2377
Trong bếp tại bữa tiệc của một người bạn,
00:09
you're in the midst of a profound moral conundrum.
1
9672
4088
bạn đang mắc kẹt giữa câu hỏi đạo đức cực kỳ hóc búa.
00:14
Famous philosophers whisper advice in your ear.
2
14343
3587
Các triết gia nổi tiếng thủ thỉ khuyên răn bạn.
00:18
Utilitarian John Stuart Mill tells you that one should always strive
3
18222
5339
Người theo thuyết vị lợi, John Stuart Mill bảo bạn rằng người ta nên luôn cố gắng
00:23
to bring about the greatest happiness for the greatest number of people.
4
23561
4838
mang lại hạnh phúc lớn nhất cho nhiều người nhất.
00:28
Aristotle reminds you of the importance of the virtues of generosity and justice.
5
28483
6506
Aristotle nhắc nhở bạn về tầm quan trọng của đức tính rộng lượng và công bằng.
00:35
But Thomas Hobbes points out that
6
35323
3044
Nhưng Thomas Hobbes chỉ ra rằng
00:38
"of all voluntary acts, the object is to every man his own good."
7
38367
6173
“trong tất cả các hành động tự nguyện,
mục tiêu của mỗi người là lợi ích của chính họ”.
00:45
In other words, human beings are inherently selfish anyway.
8
45166
5130
Nói cách khác, dù sao thì con người bẩm sinh đã ích kỷ.
00:50
So why shouldn't you take the last cupcake for yourself?
9
50922
4212
Vậy tại sao bạn lại không lấy chiếc bánh cupcake cuối cùng cho mình?
00:55
This is actually one of philosophy's oldest questions.
10
55510
3878
Đây thực sự là một trong những câu hỏi lâu đời nhất của triết học.
00:59
Not your cupcake dilemma—
11
59639
2210
Chẳng phải tình thế lưỡng nan về bánh cupcake—
01:01
the question of whether or not human beings are inherently selfish.
12
61849
3921
mà là câu hỏi liệu con người vốn có ích kỷ hay không.
01:06
The idea that humans only act out of self-interest
13
66187
4004
Ý niệm rằng con người chỉ hành động vì lợi ích cá nhân
01:10
is known as psychological egoism,
14
70191
2961
được gọi là chủ nghĩa tâm lý vị kỷ,
01:13
and there aren't many philosophers who endorse this extreme stance.
15
73361
4421
và không có nhiều triết gia tán thành lập trường cực đoan này.
01:18
There's simply too much evidence of humans sacrificing their self-interest,
16
78032
4671
Đơn giản là có vô số bằng chứng về việc con người hy sinh lợi ích cá nhân
01:22
and sometimes their very lives, for the sake of others.
17
82703
3838
và đôi khi chính mạng sống của họ, vì lợi ích của người khác.
01:26
And studies by psychologists have shown that even very young children
18
86999
4630
Và các nghiên cứu của các nhà tâm lý học đã chỉ ra rằng ngay cả trẻ nhỏ
01:31
demonstrate helpful behavior despite there being nothing in it for themselves.
19
91629
5172
cũng thể hiện các hành vi giúp sức mặc dù bản thân chúng chẳng được lợi gì.
01:37
However, the idea that all humans have a deep selfish streak
20
97301
4839
Tuy nhiên, ý kiến rằng tất cả con người đều có bản chất ích kỷ sâu thẳm
01:42
is something many more philosophers would agree with.
21
102140
3086
là điều mà nhiều triết gia sẽ đồng ý hơn.
01:46
German philosopher Immanuel Kant noted that while we often seem to act
22
106018
5381
Triết gia người Đức Immanuel Kant lưu ý mặc dù chúng ta dường như thường hành động
01:51
for the sake of others,
23
111399
1626
vì lợi ích của người khác,
01:53
it's impossible to be sure we're not truly motivated
24
113025
3754
nhưng không thể chắc chắn rằng chúng ta không thực sự được thúc đẩy
01:56
by "a secret impulse of self-love."
25
116779
3212
bởi “sự thôi thúc tiềm ẩn của tình yêu bản thân”.
02:00
For example, maybe when people make large donations to charity,
26
120575
4504
Ví dụ, có thể khi mọi người quyên góp số tiền lớn cho tổ chức từ thiện,
02:05
they're actually more interested in looking good
27
125163
2752
họ thực sự quan tâm đến việc được xem là tử tế
02:07
or benefiting from tax breaks than helping others.
28
127915
3921
hoặc hưởng lợi vì được giảm thuế hơn là giúp đỡ người khác.
02:12
It's worth noting that not all philosophers think self-love
29
132170
4295
Phải nhấn mạnh rằng không phải mọi triết gia đều nghĩ rằng
02:16
is always a bad thing.
30
136465
1836
yêu bản thân luôn là một điều xấu.
02:18
French philosopher Jean-Jacques Rousseau identified two kinds of self-love.
31
138843
5714
Triết gia Pháp Jean-Jacques Rousseau đã xác định hai loại tình yêu bản thân.
02:24
He believed "Amour de soi," our basic need for self-preservation,
32
144932
5089
Ông tin rằng “Amour de soi”, nhu cầu cơ bản của chúng ta là tự bảo vệ,
02:30
is natural and essential.
33
150021
2127
là tự nhiên và thiết yếu.
02:32
But he identified "amour propre,"
34
152899
2794
Nhưng ông xác định “amour propre”,
02:35
our toxic desire for recognition and social status,
35
155693
4213
mong muốn độc hại của chúng ta về sự công nhận và địa vị xã hội,
02:39
as the cause of many unjust disparities.
36
159906
3503
là nguyên nhân của nhiều sự chênh lệch bất công.
02:44
In a similar vein, Aristotle argued that humans are social beings
37
164327
4963
Tương tự, Aristotle lập luận rằng con người là những sinh vật xã hội
02:49
who can only flourish when we seek the good of others as well as ourselves.
38
169290
4838
mà chỉ có thể phát triển khi tìm kiếm những điều tốt đẹp của người khác
cũng như của chính mình.
02:54
By this logic, true self-love requires us to work against our selfish tendencies.
39
174462
6381
Theo logic này, tình yêu bản thân thực sự đòi hỏi ta chống lại khuynh hướng ích kỷ.
03:01
For many philosophers, this is where the real problem lies—
40
181552
4254
Đối với nhiều triết gia, vấn đề thực sự nằm ở điểm này—
03:05
how do we overcome our selfishness?
41
185890
3211
làm thế nào để chúng ta vượt qua sự ích kỷ của mình?
03:09
Some, like Kant, have argued that our sense of moral duty
42
189685
4421
Một số người, như Kant, đã lập luận rằng ý thức về nghĩa vụ đạo đức của chúng ta
03:14
is what helps us rise above our narrow self-interest.
43
194106
3712
là thứ giúp chúng ta vượt lên trên lợi ích cá nhân hạn hẹp của mình.
03:18
Others, like Rousseau and Adam Smith,
44
198444
3003
Những người khác, như Rousseau và Adam Smith,
03:21
contend that emotions like pity and sympathy
45
201447
3754
cho rằng những cảm xúc như lòng thương hại và cảm thông
03:25
are what allow us to consider the needs of others.
46
205201
3295
là những gì giúp chúng ta quan tâm đến nhu cầu của người khác.
03:28
But 20th century philosopher-novelist Iris Murdoch
47
208996
3796
Nhưng Iris Murdoch, triết gia-tiểu thuyết gia thế kỷ 20
03:32
believed the only true solution to human selfishness was love.
48
212792
4546
tin rằng giải pháp thực sự duy nhất cho sự ích kỷ của con người là tình yêu .
03:38
Or at least, a certain kind of love.
49
218005
3254
Hoặc ít nhất, một loại tình yêu nào đó.
03:42
For Murdoch, selfishness isn't about trivial things
50
222051
3879
Đối với Murdoch, ích kỷ không phải là những điều không đáng kể
03:45
like taking the last cupcake.
51
225930
2127
như lấy chiếc bánh cupcake cuối cùng.
03:48
It's about seeing the world in a way that casts yourself as a star,
52
228391
4921
Đó là cách nhìn thế giới theo hướng tự coi mình là một ngôi sao
03:53
and everyone else as secondary characters.
53
233312
2878
và mọi người khác là nhân vật phụ.
03:56
To explain this, Murdoch tells the story of a discontented mother-in-law.
54
236649
5380
Để giải thích điều này, Murdoch kể chuyện về người mẹ chồng bất mãn.
04:02
While the mother is always polite,
55
242697
2210
Dù người mẹ luôn nhã nhặn,
04:04
she secretly feels her son made a mistake marrying his "vulgar"
56
244907
4588
bà thầm cảm nhận con trai mình đã sai lầm khi kết hôn với người vợ “thô tục”
04:09
and "tiresomely juvenile" wife.
57
249495
2669
và “ngây thơ đến phát bực”.
04:12
To Murdoch, this mother is the picture of selfishness.
58
252999
4254
Đối với Murdoch, người mẹ này là hiện thân của sự ích kỷ.
04:17
By centering her own jealousy and insecurity,
59
257586
3671
Vì chỉ chăm chăm vào sự ghen tị và bất an của chính mình,
04:21
she's reducing the nuanced reality of her daughter-in-law to a caricature.
60
261257
5338
bà đang biến hiện thực đầy sắc thái của con dâu thành bức tranh biếm họa.
04:27
But with some conscious effort,
61
267013
2127
Nhưng bằng nỗ lực có ý thức,
04:29
Murdoch believes the mother can learn to see her daughter in law as she truly is—
62
269140
5130
Murdoch tin rằng người mẹ có thể học cách nhìn nhận con người thật của con dâu mình—
04:34
not vulgar or juvenile,
63
274562
2669
không thô tục hay thiếu chín chắn,
04:37
but refreshingly straightforward and delightfully youthful.
64
277231
4254
mà là thẳng thắn đầy hào sảng và trẻ trung một cách thú vị.
04:42
To be clear, this doesn't mean
65
282069
2211
Nói rõ ra thì điều này không có nghĩa là
04:44
the mother should simply don rose-colored glasses.
66
284280
3503
người mẹ chỉ nên lãng mạn hóa hiện thực.
04:48
Love, as Murdoch defines it, is "the extremely difficult realization
67
288200
6006
Như Murdoch định nghĩa,
“tình yêu là sự chật vật vô cùng để ngộ ra
04:54
that something other than oneself is real."
68
294457
3712
rằng thứ gì đó không phải chính ta là có thật.”
04:58
As challenging as this might be,
69
298836
2461
Dù điều này có thể gian nan,
05:01
Murdoch believes we can all reach this realization
70
301297
3837
Murdoch tin rằng tất cả chúng ta đều có thể đạt được nhận thức này
05:05
by cultivating what she calls attention.
71
305217
3546
bằng cách trau dồi những gì mà bà ấy gọi là sự chú ý.
05:09
Partially inspired by Buddhist meditation,
72
309805
2836
Lấy cảm hứng một phần từ thiền định Phật giáo,
05:12
this practice could include engaging with art, learning foreign languages,
73
312641
5005
phương pháp thực hành này có thể bao gồm nghiên cứu nghệ thuật, học ngoại ngữ,
05:17
or simply taking the time to observe the natural environment.
74
317646
4380
hoặc đơn giản là dành thời gian để quan sát môi trường tự nhiên.
05:22
What's important for Murdoch is that the behavior
75
322526
3462
Điều quan trọng đối với Murdoch là hành vi
05:25
helps direct your attention beyond the self.
76
325988
4380
giúp hướng sự chú ý của bạn vượt ra khỏi bản thân.
05:30
Because only by practicing our ability to attend to the world around us
77
330618
5005
Bởi vì chỉ bằng cách rèn luyện khả năng quan tâm đến thế giới xung quanh
05:35
can we learn to see it as it truly is.
78
335706
3295
thì ta mới có thể học cách nhìn nhận nó đúng với bản chất.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7